شرح حکمت 214 نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 214 نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۳/۰۶/۱۹

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۲۰ شهریور ۰۳ ، ۰۹:۱۲

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۱۴۰۳/۵/۱۸ . ۳صفر

💢 حکمت ۲۱۴ 💢

💠مَنْ لَانَ عُودُهُ، کَثُفَتْ أَغْصَانُهُ
حکمت،حکمتی اجتماعی است
کسى که درخت وجودش را نرم کند، دوستان و یارانش ، فراوان میشود
_ لان از لِین و لَیّن به معنای نرمش است.
_ عُودُ به معنای چوب است که در اینجا مقصود ساقه ی درخت است
_کَثُفَتْ از کثیف به معنای فراوان و زیاد است.
_ أغْصانُهُ از غصن به معنای شاخه ها است که مقصودش دوستان و یارانش فراوان شد.

✳️در یکی از وصایای امیرالمومنین به امام حسین علیه السلام فرمود:
یَا بُنَیَّ أُوصِیکَ بِتَقْوَى اللَّهِ فِی الْغِنَى وَ الْفَقْرِ
فرزندم تور را به تقویت الهی چه در حال فقر چه ثروت ،توصیه می کنم
وَ کَلِمَةِ الْحَقِّ فِی الرِّضَا وَ الْغَضَبِ وَ الْقَصْدِ فِی الْغِنَى وَ الْفَقْرِ
تو را توصیه می کنم در فقر و ثروت در همه حالات تقوا در گفتار داشته باشی
وَ بِالْعَدْلِ عَلَى الصَّدِیقِ وَ الْعَدُوِّ
نسبت به دوست و دشمن با عدالت رفتار کن
وَ بِالْعَمَلِ فِی النَّشَاطِ وَ الْکَسَلِ
چه آنجا که نشاط داری چه آنجا که خسته ای ،واجباتت ترک نگردد
وَ الرِّضَا عَنِ اللَّهِ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاء...
از خدا چه در هنگامی که اوضاعت خوب است چه آنجا که رنج و سختی داری ،راضی باش
وَ اعْلَمْ أَیْ بُنَیَّ أَنَّهُ مَنْ لَانَتْ کَلِمَتُهُ وَجَبَتْ مَحَبَّتُه‏
و بدان هرکه سخنش نرم شود ،در هنگام حرف زدن نرم خو باشد ، دوستى اش بر دیگران لازم مى گردد

✳️قرآن کریم میفرماید:
《 فَبِمَا رَحْمَة مِنَ اللهِ لِنْتَ لَهُمْ و َلَوْ کُنْتَ فَظّاً غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ 》
ای رسول خدا! مرحمت خدا بود که با خلق مهربان گشتی و اگر تندخو و سخت‌دل بودی مردم از گِرد تو متفرق می‌شدند

♦️قطب راوندی و ابی الحدید و برخی شارحان نهج البلاغه میگوند کلام حضرت از این آیه قرآن گرفته شده:
《 و َالْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ ۖ وَالَّذِی خَبُثَ لَا یَخْرُجُ إِلَّا نَکِدًا ۚ کَذَٰلِکَ نُصَرِّفُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ 》
سرزمین پاکیزه و شیرین گیاهش به فرمان پروردگار می‌روید؛ امّا سرزمینهای بد طینت و شوره‌زار جز گیاه ناچیز و بی‌ارزش، از آن نمی‌روید؛ این گونه آیات خود را برای آنها که شکرگزارند، بیان می‌کنیم!

♻️هر کسی نسبت به دیگران مهربان و انعطاف پذیر باشد و ساقه ی وجودی او به سمت دیگران گرایش داشته باشد، محبوب دیگران میشود و دوستانش زیاد میشوند. ولی اگر انسان خشک و انعطاف ناپذیر باشد و اخلاقش با مردم خوب نباشد به طور طبیعی مورد بی توجهی و خشم مردم قرار میگیرد

✳️ درخطبه ۲۴ آمده:
وَ مَنْ تَلِنْ حَاشِیَتُهُ یَسْتَدِمْ مِنْ قَوْمِهِ الْمَوَدَّة
این خطبه دو معنا دارد :معنای شخصی و مسیولین
در معنای شخصی
کسی که هوای خود را داشته باشد و در برخورد با دیگران مراقبت کند ،مردم همیشه با او احترام و محبت می کنند

⏪خوش برخوردی و انعطاف با مردم بسیار مهم است .
پیامبرصلی الله علیه و آله :
کانَ أکْرَمُ النّاسِ وَألْیَنُ النّاسِ ضَحّاکاً بَسّاماً
پیامبر کریم ترین و نرم خوترین مردم، بسیار خنده رو و متبسم است .

✳️در نامه ۲۷ خطاب به محمد بن ابی بکر از آن جهت که مسئول است ، فرمود:
فَاخْفِضْ لَهُمْ جَنَاحَکَ وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَکَ
بال هاى محبّت و حمایتت را براى آنها بگستران

✳️ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآله :
أَلَا أُخْبِرُکُمْ بِمَنْ تَحْرُمُ عَلَیْهِ النَّارُ غَداً
آیا به شما خبر دهم چه کسى آتش دوزخ در فرداى قیامت بر او حرام است؟
قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ
عرض کردند: آرى یا رسول الله
قَالَ الْهَیِّنُ الْقَرِیبُ اللَّیِّنُ السَّهْلُ
حضرت فرمود :کسى که آسان مى گیرد و به مردم نزدیک و نرمخوست و سختگیرى نمى کند.شرایط مردم را درک می کند .

⏪حسن خلق و نرم خویی با مردم اثرات فراوانی دارد.
۱. زیاد شدن دوستان و کمک کاران
مَنْ لَانَ عُودُهُ، کَثُفَتْ أَغْصَانُهُ

◀️ ۲. آبادانی و افزایش طول عمر
امام صادق علیه السلام :
الْبِرُّ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ یَعْمُرَانِ الدِّیَارَ وَ یَزِیدَانِ فِی الْأَعْمَارِ.
نیکوکاری و حسن خلق داشتن ،شهر را آباد و عمر را طولانی می کند

◀️۳. زیاد شدن روزی
خطبه الوسیله امیرالمومنین:
فِی سَعَةِ الْأَخْلَاقِ کُنُوزُ الْأَرْزَاق‏
در خوش خلقی ،گنجهای رزق نهفته است
غرر الحکم:
سُوءُ الْخُلْقِ نَکَدُ الْعیشِ وَعَذابُ النَّفسِ بدخلقى سبب تنگى معیشت و رنج روح و روان انسان مى شود.

↩️تا الان گفتیم این حکمت در مورد انعطاف با مردم و رفق و مداراو خوش برخوردی است که باعث افزایش دوستان میشود.
اما محمّد عبده در شرح نهج البلاغه خود تفسیر دیگرى براى این عبارت دارد:

🔰شما اگر صحت جسم داشته باشید ،اگر درخت وجودتان با طراوت باشد ،خدمات و آثار و خیر ناشی از شما زیاد میشود .
منظور از «لیّنُ الْعُود» طراوت جسمانى انسان و نشاط او و داشتن فضل و همت است و منظور از «کثْرت أغصان» کثرت آثارى است که از او آشکار مى شود; گویى هر اثرى شاخه اى از وجود اوست.

♻️انسان باید دنبال سلامت جسم باشد تا در سایه این سلامتی، بتواند خدامات بیشتری ارائه کند، آثار گرانسنگ تری از خود به یادگار بگذارد.
حضرت توصیه به مواظبت از جسم میکنند که
سلامتی ما و اثر گذاری ما ارتباط عمیق داریم و هر چه سالم تر باشیم، امکان اثر گذاریی ما بیشتر میشود.

♻️لذا از این معنای این حکمت و این جمله استفاده میشود رعایت سلامت جسم بر عهده ی همه ما واجب است.

⏪خوش اخلاقی، انعطاف پذیری و مدارا در روایات
مرحوم کلینی در کافی بابی به نام
«حسن الخلق »دارند .

✳️ نرم خویی کلید قفل ایمان است
امام باقر علیه السلام فرمود :
إِنَّ لِکُلِّ شَیْ ءٍ قُفْلًا وَ قُفْلُ الْإِیمَانِالرِّفْقُ برای هر چیزی قفلی است و قفل ایمان نرمی و ملاطفت است
خداوند فرمود:
اَلْخَلْقُ عِیَالِی. خلق نان خورهای من هستند خدا خیلی حواسش به نام خورهایش است

⏪ موفقیت در انعطاف است. درغرر الحکم امیرالمومنین فرمود:
مَنْ عَامَلَ بِالرِّفْقِ وُفِّق
هرکس با نرم خویی کار کند حتما کامروا می گردد

⏪نرم خویی راه سخت را هموار میکند
در غرر الحکم حضرت امیر علیه السلام فرمود :
کَمْ مِنْ صَعْبٍ یسَهَّلَ بِالرِّفْق
چه بسیار امر مشکلی و ناهمواریها که با نرمی و آهستگی آسان می شود
فرمود شما به صرف پول و سرمایه نمیتوانید همه مشکلات را حل کنید ولی باخپش اخلاقی جواب همه مومنین را میتوانید بدهید.

♻️ شاید درزندگی انسان با مادیات نتواند خواسته ها را بر طرف کند ولی با رفق و مدارا میتوان تلخی این سختی‌ها را به سهل و آسان تبدیل مرد
_غرر الحکم:
بِالرِّفْقِ تُدْرَکُ الْمَقَاصِد
انسان عقط به وسیله مدارانمودن به مقصد خود خواهد رسید

❇️نامه 31: حضرت به امام حسن علیه السلام فرمود :
وَ لِنْ لِمَنْ غَالَظَکَ فَإِنَّهُ یُوشِکُ أَنْ یَلِینَ لَکَ با کسی که با تو به درشتی برخورد می کند به نرمی برخورد کن؛ چراکه امید است او هم با تو نرم شود.او هم شاخ و برگ تو شود

غفرالله لی و لکم الحمدلله رب العالمین

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی