شرح حکمت 209 نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 209 نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۳/۰۵/۱۵

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۲۱ مرداد ۰۳ ، ۱۷:۴۲

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۱۴۰۳/۵/۱۰ . ۲۵محرم

💢 حکمت۲۰۹ 💢

🔵امیر المومنین در این حکمت درمورد پایان روزگار صحبت می کند. هر چقدر می خواهید ظلم کنید، هر چقدر می خواهید مسیر انحراف را پیش بگیرید سرانجام حق به حقدار خواهد رسید و حکومت دست اهل بیت خواهد بود.

💠وَ قَالَ (علیه السلام): لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا
دنیا همچون شتر بدخویى است که بعد از چموشى به ما روى مى‌آورد.

💠عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَى وَلَدِهَا
و دنیا همچون شترى است که دوشنده شیر را گاز مى‌گیرد تا شیر را براى فرزندش نگه‌دارى کند.

💠وَ تَلَا عَقِیبَ ذَلِکَ
سپس امام این آیه را تلاوت فرمود:

💠"وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ"
ما مى‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت گذاریم و آنها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم.

🌀سه لفظی که در این حکمت نیاز به شرح دارد:

1⃣عطف: متمایل شدن، عاطفه نیز به معنای مهربانی و تمایل است.

2⃣شماس و شموش معرّب چموش به معنای بد خلقی حیوان.

3⃣ضَروس از ضِرس به معنای دندان. شتری که دوشنده اش را گاز میگیردکه شیر برای بچه اش بماند.

🌐در این حکمت حضرت از یک تشبیه و کنایه بلیغ استفاده کرده اند.
وقتی کسی میخواهد شتر ماده را بدوشد، او تا وقتی آرام است که به اندازه ی نیاز بچه اش شیر برای او باقی بگذارند ولی اگر بخواهند همه شیر را بدوشند او نیز شخص را گاز میگیرد.
کسانی که در حکومت های ظالم از شتر خلافت شیر دوشیدند و نگذاشتند صاحبان حقیقی خلافت رسول الله به این جایگاه برسند و بتوانند امت اسلام را هدایت کنند؛ یک روز با قهر حکومت رو برو میشوند و از این منصب کنار گذاشته میشوند و حق به حقدار میرسد.

🌀در جاهای دیگر نهج البلاغه هم حضرت خلافت وحکومت را به شتری تشبیه می کند .
در خطبه ۳ نهج البلاغه آمده است:
فَیَا عَجَباً بَیْنَا هُوَ یَسْتَقِیلُهَا فِی حَیَاتِهِ إِذْ عَقَدَهَا لِآخَرَ بَعْدَ وَفَاتِهِ
راستى عجیب است اوخلیفه اول که در حیات خود از مردم درخواست مى کرد عذرش را بپذیرند و از خلافت معذورش دارند خود به هنگام مرگ، خلافت را به عقد دیگری در آورد،
لَشَدَّ مَا تَشَطَّرَا ضَرْعَیْهَا
وخلیفه اول ودوم، شیر شتر خلافت را بین یکدیگر تقسیم کردند و به آن رحم نکردند.

◀️نه تنها در مساله ی حکومت این امر صادق است، بلکه به طور کلی هر گاه یک افراطی در طبیعت رخ دهد، طبیعت پس از مدتی لگد محکمی به افراد خواهد زد و آنها را از آن مسیر بر میگرداند.

⏪️اگر در بحث استفاده از انرژی زیاده روی شود و ناحق مصرف شود مدتی بعد باید خاموشی را تحمل کرد.
اگر در مصرف آب و غذا اسراف شود طبیعت انسان را به قحطی میکشاند و انسان را به حالت تعادل بر میگرداند.

♻️ یک روز حکومت به اهل بیت برمیگردد.
از صدر و ذیل این حکمت استفاده میشود که این جمله حضرت در مورد حکومت امام زمان و خلافت حضرت خواهد بود.
درخطبه ۱۶ نهج البلاغه فرمود:
حَقٌّ وَ بَاطِلٌ وَ لِکُلٍّ أَهْلٌ
از دیرباز حق وباطل در پیکارند، وهریک را گروهی خریدار
فَلَئِنْ أَمِرَ الْبَاطِلُ لَقَدِیماً فَعَلَ
اگر باطل خیلی جولان می دهد شیوه دیرین او است.
وَ لَئِنْ قَلَّ الْحَقُّ [لَرُبَّمَا] فَلَرُبَّمَا وَ لَعَلَّ
واگر حق اندک است،روزی، قدرت قرین اوست
وَ لَقَلَّمَا أَدْبَرَ شَیْ‏ءٌ فَأَقْبَل
اما کم پیش می آیدکه چیزی که از دست رفت، دوباره برگردد.
یکی از مواردی که اگر از دست رفت بر می گردد حکومت اهل بیت است.
"وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ"
ما مى‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت گذاریم و آنها را پیشوایان و وارثان آن قرار دهیم.

📗 شیخ طوسی در کتاب الغیبه از امیرالمومنین نقل میکند که در تفسیر آیه فرمودند:
هُمْ آلُ مُحَمَّد یَبْعَثُ اللهُ مَهْدِیّهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَیُعِزُّهُمْ وَیُذِلُّ عَدُوَّهُمْ
منظور از مستضعفان در آیه فوق آل محمد است که خداوند مهدى آنها را بعد از زحمت و فشارى که بر آنان وارد شده بر مى انگیزد و به آنها عزت مى بخشد و دشمنانشان را خوار و ذلیل مى کند.

❇️در آیه ۱۰۵ سوره انبیاء فرمود:
وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ
همانا ما پس از تورات، در زبور نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به میراث می برند. کدام صالحی را بهتر و بالاتر از اهل بیت میتوان پیدا کرد؟!

✳️امام سجاد (ع)میفرماید:
وَالَّذی بَعَثَ مُحَمَّداً بِالْحَقِّ بَشیراً وَنَذیراً إنَّ الاْبْرارَ مِنّا أهْلَ الْبَیْت
قسم به خدایی که بحق پیامبر رابشارت دهنده و ترساننده مبعوث کرد، ابرار وصالحان از ما اهل بیت هستند.
قَالَ کَانَ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ع یَقُولُ-لِکُلِّ أُنَاسٍ دَوْلَةٌ یَرْقُبُونَهَا
هر گروه و نحله ای دولت دلخواهی دارند.
وَ دَوْلَتُنَا فِی آخِرِ الدَّهْرِ تَظْهَر
و حکومت دلخواه ما اهل بیت حکومتی است که در آخر الزمان ظاهر میشود.

📌دو نکته در مورد آیه
"وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ"

1️⃣ مستضعف به معنای ضعیف نیست. بلکه ضعیف اگر به باب استفعال برود و بعد از آن اسم مفعول ساخته شود میشود مستضعف.
ضعیف یعنی ناتوان ولی مستضعف یعنی قوی ای که میخواهند او را به ضعف بکشانند. یعنی قوی ای که قدرت او را حساب نمی کنند ولی در بزنگاه قدرت خود را نشان میدهد.

♻️مظلوم مقتدردرحکمت ۲۸۹ فرمود:
کانَ لِی فِیمَا مَضَى أَخٌ فِی اللَّهِ وَ کَانَ یُعْظِمُهُ فِی عَیْنِی صِغَرُ الدُّنْیَا فِی عَیْنِهِ
(من در گذشته برادری داشتم،برادر خدایی،خُردی دنیادر دیده اش وی را درچشم من بزرگ می داشت. کسی که منِ علی دلم برای اوتنگ می شود.
وَ کَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ ..
وشکم بر او سلطه ای نداشت.
وَ کَانَ ضَعِیفاً مُسْتَضْعَفاً
و او ضعیف مستضعف بود .
فَإِنْ جَاءَ الْجِدُّ فَهُوَ لَیْثُ غَابٍ وَ ابٍ وَ صِلُّ وَاد
در حال عادی نمی گفت من قهرمانم ولی میدان جنگ که پیش می امد از همه قوی تر وجلو تر بود، دشمنان باید تلاش می کردند تا اورا بزنند.

2️⃣ابن ابی الحدید میگوید:
اَلْإِمَامِیَّةِ تَزْعُمُ أَنَّ ذَلِک وَعْدٌ مِنْهُ بِالْإِمَامِ اَلْغَائِبِ اَلَّذِی یَمْلِکُ اَلْأَرْضَ فِی آخِرِ الزَّمَانِ امامیه معتقدند که این موضوع وعده ظهور امام غایبی است که در آخر زمان همه زمین را مالک می شود.
وَ أَصْحَابُنَا یَقُولُونَ إِنَّهُ وَعَدَ بِإِمَامٍ یَمْلِکُ الْأَرْضَ وَ یَسْتَوْلِی عَلَیَّ اَلْمَمَالِکُ
یاران معتزلی ما می گویند: وعده به ظهور امامی است که همه زمین را تصرف می کند و بر همه کشورها پیروز می شود.
وَ لاَ یَلْزَمُ مِنْ ذَلِکَ أَنَّهُ لا بُدَّ أَن یَکُونَ مَوْجُوداً وَ إِنْ کَانَ غَائِباً إِلَیَّ أَن یَظْهَرَ
و لازمه این موضوع موجود و غایب بودن او تا هنگام ظهور نیست
لْ یَکْفِی فِی صِحَّةِ هَذَا اَلْکَلاَمِ أَنْ یَخْلُقَ فِی آخِرِ اَلْوَقْت
بلکه صحت این سخن را همین کفایت می کند که چنان امامی در آخر زمان آفریده می شود.

📘در پاسخ به ابن ابی الحدید میگوییم: ما نیز از طریق این حکمت دنبال اثبات حیات امام زمان نبودیم. بلکه صرفا این مطلب را ثبت کردیم که دنیا بعد از همه بالا و پایین ها و نا مهربانی هایی که با آنها داشت با آنها مهربان خواهد شد و حکومت به دست اهل بیت خواهد افتاد.

🌐 اما هیچ شکی نیست که امام زمان هم اینک زنده است.درحکمت ۱۴۷فرمود:
اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً
بار خدایا! آرى هرگز روى زمین از کسى که به حجت الهى قیام کند خالى نمى شود; خواه ظاهر و آشکار باشد و یا ترسان و پنهان.

🌐در این حکمت حضرت به صراحت صحبت از حیات امام غائب میکند. درخطبه ۱۰۰ فرمود:
أَلَا إِنَّ مَثَلَ آلِ مُحَمَّدٍ ص کَمَثَلِ نُجُومِ السَّمَاءِ إِذَا خَوَى نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ
آگاه باشید! آل محمّد(صلى الله علیه وآله) همانند ستارگان آسمانند که هرگاه یکى از آنها غروب کند، دیگرى طلوع مى کند.
فَکَأَنَّکُمْ قَدْ تَکَامَلَتْ مِنَ اللَّهِ فِیکُمُ الصَّنَائِعُ وَ أَرَاکُمْ مَا کُنْتُمْ تَأْمُلُون‏
گویا مى بینم در پرتو خاندان پیامبر(صلى الله علیه وآله نعمت هاى الهى بر شما کامل شده، و آنچه را آرزو داشته اید، خدا به شما ارزانى داشته است.

"حکمت ۲۰۹"
💠وَ قَالَ (علیه السلام): لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا
دنیا همچون شتر بدخویى است که بعد از چموشى به ما روى مى‌آورد.
💠عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَى وَلَدِهَا
و دنیا همچون شترى است که دوشنده شیر را گاز مى‌گیرد تا شیر را براى فرزندش نگه‌دارى کند.
💠وَ تَلَا عَقِیبَ ذَلِکَ
(سپس امام این آیه را تلاوت فرمود)
"وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ"
ما مى‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت گذاریم و آنها را پیشوایان و وارثان آن قرار دهیم.

⏪زیبایی های ظهور بسیار است.

💎وفور نعمت ها
پیامبر در مورد دوران ظهور و حکومت امام زمان میفرماید:
تُنَعَّمُ أُمَّتِی فِی زَمَانِهِ نَعِیماً لَمْ یُنَعَّمُوا مِثْلَهُ قَطُّ
امتم در زمان او چنان غرق در نعمت می شوند که قبل از آن هرگز آن طور نبوده باشند.
الْبَرُّ مِنْهُمْ وَ الْفَاجِرُ یُرْسَلُ السَّمَاءُ عَلَیْهِمْ مِدْرَاراً وَ لَا تَحْبِسُ الْأَرْضُ شَیْئاً مِنْ نَبَاتِهَا زمین، خوردنی های معادن و گنجینه های خود را آشکار می سازد و چیزی از آنها را باقی نمی گذارد.
وَ ... یَأْتِیهِ الرَّجُلُ فَیَسْأَلُهُ فَیَحْثِی لَهُ
مردی می آید و به حضرت می گوید به من عطائی کن. و او می گوید: بیا هر چه می خواهی بگیر.

💎 طولانی شدن عمرها:
امام صادق در مورد طولانی شدن عمرها در زمان حضرت میفرماد:
وَ عَاشَ الرَّجُلُ فِی زَمَانِهِ أَلْفَ سَنَة
هر کسی در آن زمان هزار سال عمر میکند.

💎شفای بیماران :
امام باقر(ع) فرمور: مَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی مِنْ ذِی عَاهَةٍ بَرَأَ وَ مِنْ ذِی ضَعْفٍ قَوِیَ
هر کسی زمان ظهور را درک کند اگر بیمار باشد سالم میشود و اگر ضعف و نقصی داشته باشد قوت میگیرد.

💎 امام باقر(ع) فرمود:
وَ لَا یَبْقَى عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ أَعْمَى
همه کورها بینا می شوند
وَ لَا مُقْعَدٌ (زمین گیر) وَ لَا مُبْتَلًى إِلَّا کَشَفَ اللَّهُ عَنْهُ بَلَاءَه‏
کسی زمینگیر نیست. بیماران، زمین گیرها ، آنهایی که فلج هستند، به برکت امام‌عصر سالم می شوند.

💎عدالت در زمان ظهور :
امام صادق(ع)فرمود:
لَا تَذْهَبُ الدُّنْیَا حَتَّى یَخْرُجَ رَجُلٌ مِنِّی رَجُلٌ یَحْکُمُ ... لَا یَسْأَلُ عَنْ بَیِّنَةٍ یُعْطِی کُلَّ نَفْسٍ حُکْمَهَا
دنیا به پایان نمی‌رسد تا اینکه یک نفر از نسل من قیام می‌کند، ... و در قضاوت کردن از بینه سوال نمی‌کند و حق هر کسی را به او می‌دهد.امام (ع) به علم خدایی حکم می کند.

💎هدایت و اصلاح دلها:
حضرت در خطبه ۱۳۸ فرمود:
یَعْطِفُ الْهَوَى عَلَى الْهُدَى، إِذَا عَطَفُوا الْهُدَى عَلَى الْهَوَى
امام زمان هوای نفسانی را مطیع وهدایت میکند در زمانی که هدایت پیرو هوا و هوس شده.
وَیَعْطِفُ الرَّأْیَ عَلَى الْقُرْآنِ، إِذَا عَطَفُوا الْقُرْآنَ عَلَى الرَّأْیِ
و رأى و فکر خود را پیرو قرآن مى سازد در آن زمان که مردم قرآن را تابع فکر خود قرار مى دهند.

⏪ ترسیم حکومت مهدوی:
امیر المومنین در خطبه ۴۰ فرمود: فرق است بین اینکه چه کسی حاکم باشد.اگر نیکوکاران حاکم شونداوضاع جامعه خوب می شود. در خطبه 40فرمود:
إِنَّهُ لَا بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِیرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ،
خواه نیکوکار باشد یا بدکار اگر دسترسى به حاکم نیکوکارى نداشته باشند وجود امیر فاجر از نبودن حکومت بهتر است.
ویژگیهای حکومت خوبان:
یَعْمَلُ فِی إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ
امیرى که در حکومتش مؤمن به کار خویش بپردازد
وَ یَسْتَمْتِعُ فِیهَا الْکَافِرُ
و کافر از مواهب مادى بهره مند شود،
وَ یُبَلِّغُ اللَّهُ فِیهَا الْأَجَلَ
عُمرها طولانی می شود وبه این ترتیب خداوند به مردم فرصت می دهد که زندگی خود را تا پایان ادامه دهند.
وَ یُجْمَعُ بِهِ الْفَیْءُ
به وسیله اوپولها واموال بیت المال درست جمع آوری می شود و توزیع می شود.
وَ یُقَاتَلُ بِهِ الْعَدُوُّ وَ تَأْمَنُ بِهِ السُّبُلُ
وبه کمک او با دشمنان مبارزهدمی شود و
امنیت سراسر جامعه رامی گیرد، مرزها وداخل کشور امن است.
وَ یُؤْخَذُ بِهِ لِلضَّعِیفِ مِنَ الْقَوِیِّ ،
و حقّ ضعیفان به کمک او از زورمندان گرفته مى شود، و به این ترتیب نیکوکاران در رفاه قرار گرفته و از دست بدکاران در امان مى باشند.

اللهم عجّل لولیّک الفرج

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی