شرح حکمت 200 نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 200 نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۳/۰۴/۳۱

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۰۲ مرداد ۰۳ ، ۰۹:۱۹

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۳/۴/۳۰ . ۱۴محرم

💢 حکمت ۲۰۰ 💢

💠وَ قَالَ (علیه السلام) وَ قَدْ أُتِیَ بِجَانٍ وَ مَعَهُ غَوْغَاءُ
جنایتکاری را خدمت حضرت آوردند در حالیکه همراه او اوباشی بودند.

💠فَقَالَ: لَا مَرْحَباً بِوُجُوهٍ لَا تُرَى إِلَّا عِنْدَ کُلِّ سَوْأَةٍ.
خوش آمد نباشد بر جمعی که جز در اتفاقات زشت دیده نمی شوند.

🔵 «مرحبا» از ماده «رحب» به معناى وسعت مکان است و معمولا هنگامى که میهمانى وارد مى شود، عرب به او مرحبا مى گوید; یعنى بفرمایید که در محل وسیع و مناسبى وارد شده اید. معادل آن در فارسى «خوش آمدید» است و ضد آن
«لا مَرْحَباً» به معناى «خوش نیامدید» و یا «خوش آمد بر شما مباد.

⏪ شان صدور کلام:
أُتِیَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ وَ هُوَ بِالْبَصْرَةِ بِرَجُلٍ یُقَامُ عَلَیْهِ اَلْحَدُّ
مردی جنایتکار را برای اجرای حد نزد حضرت امیرالمومنین آوردند
قَالَ فَلَمَّا قَرُبُوا وَ نَظَرَ فِی وُجُوهِهِمْ قَالَ فَأَقْبَلَ جَمَاعَةٌ مِنَ اَلنَّاسِ
که عده زیادی هم از اشرار [ نوچه ها]بدنبال او آمده بودند.
فَقَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ «یَا قَنْبَرُ اُنْظُرْ مَا هَذِهِ اَلْجَمَاعَةُ»
حضرت علیه السلام فرمود قنبر این جماعت برای چه موضوعی حاضر شدند
قَالَ «لاَ مَرْحَباً بِوُجُوهٍ لاَ تُرَى إِلاَّ فِی کُلِّ سُوءٍ هَؤُلاَءِ فُضُولُ اَلرِّجَالِ أَمِطْهُمْ عَنِّی یَا قَنْبَرُ
فرمود: خوش آمد مباد بر چهره هایى که جز در صحنه هاى بد دیده نمى شود آنها افراد بیهوده جامعه هستند اى قنبر آنها را از من دور ساز.
خوش نباشد آمدن شما ای اشخاصی که دیده نمی شوید مگر در حوادث ناگوار ، دریک حالت بد ظاهر می شوید.
در مسجد و منبر حاضر نیستید فقط در فتنه و آشوب هستید.
و دستور داد آنان را از آنجا بیرون کنند.

🔹سفیهان و اراذل لشکر حاکمان سواء برای تسلط بر مردم:
ابن ابی الحدید از احنف نقل میکند: أکرموا سفهاءَکم فإنهم یکفونَکم النار و العار.
سفیهان جامعه را گرامى دارید، زیرا آنها شما را از دشمنان و ننگ شکست دور می کنند.

🔸مرحوم شهید در لمعه میفرماید:
نرجو شفاعةَ مَن لا تُقبل شهادتُه
ما امید داریم به شفاعت عده ای که شهادت آنها در دادگاه قبول نمیشود.

🔹 عده ای هستند که در دادگاه شهادت انها پذیرفته نیست، نه به این خاطر که آنها عادل نیستند. بلکه به خاطر مسائل دیگری مثل کثیر السهو بودن، چون فراموش کاری دارند. یا مثل این موضوع که هر جا شلوغ و دعواست آنها حاضر نمی شوند که بخواهند صحنه ای را ببینند و بعد شهادت بدهند.
مومن که هر جا شلوغ باشد فورا هرجا ظاهر نمیشود.

⏪ شبهه:
آیا آیه ۲ سوره نور با کلام حضرت در تعارض نیست؟ قرآن در ذیل آیه قصاص در جاری شدن حد زنا فرموده.
《الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ ۖ وَلَا تَأْخُذْکُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ》
در اجرای حد زنا بر مرد وزن در حق آنها رافت بخرج ندهید اگر شما بخدا و قیامت ایمان دارید .
در ادامه آیه می فرماید:
《 ولیَشهَد عذابَهُما طائفَةٌ منَ المومنین نور - ۴》
در اجرای حدود طایفه ای از مومنین حاضر باشند و شهادت بدهند.و حدود را ببینند.
در حالی که ظاهر کلام حضرت نهی از اجتماع است. وحضرت در جاری کردن حد جنایتکار نوچه های اورا بیرون کرد که نبینند.

🌀در بعضی موارد، احکام قضایی در ملاء عام است.
هم مأمور به ملاء عام و هم بیرون کردن آنها جمع بین این دو کار اینست.

👈 اولا:
در ذیل آیه روایت داریم که امیرالمومنین فرمود: الطَّائِفَهُ وَاحِدٌ لذا نیاز به حضور جمع کثیر نیست. و از یک تا ده نفر کافی است.

👈ثانیا:
صرف حضور عده ای ایرادی ندارد، مشکل اجتماع اراذل است که در حکمت ۱۹۹ از آن نهی فرمود:
فِی صِفَةِ الْغَوْغَاءِ: هُمُ الَّذِینَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا، وَ إِذَا تَفَرَّقُوا لَمْ یُعْرَفُوا.
در اوصاف اراذل فرمود با هم کا اجتمال دارند غلبه و شورش می کنند از هم متفرق باشند شناخته نیستند.

🔹جمع این دو اینست:
۱. آیه «ولیشهد » وجوب نیست امر مستحب است.
۲. « طائفه باشند» در ملاء عام چند نفر بودن هم کفایت می کند.
۳. « طایفه ای از مومنین باشد » جای اوباش نیست چند نفر مومن نگاه کنند.

🔸وجه جمع این دو : اسلام در برخی از احکام، مانند [ زنا] برای عبرت گیری ناظر باشند.
اما اشرار از دیدن صحنه مجازات نه تنها عبرت نمی گیرند بلکه جسورتر شده برای خود مدال افتخار میدانند که تحمل ضربه های شلاق دارند.

🔻نکته 1:
ایراد حضرت در این حکمت به مردمی است که در اتفاقات بی ارزش و منفی حضور پیدا میکنند ولی در جایی که باید حاضر باشند، پیدایشان نیست.
وقتی حضرت دستور جهاد میدهد انها ناپیدا میشوند ولی در این گونه جلسات هستند.

🌀وقتی ابوذر را میخواهند به تبعید ببرند و معاویه بدرقه را منع میکند انها با امیرالمومنین و حسنین نمی آیند ولی در برنامه های دیگر حاضر اند.
وقتی حضرت زهرا به درب خانه مهاجر و انصار میرود آنها نیستند.
وقتی امام حسین به کربلا میرود نیستند ولی...

🔻نکته ۲:
همانگونه که ابن ابی الحدید اشاره میکند؛ در برخی روایات اشاره شده است که دین به سبب همبن افراد اراذل و اوباش یاری میشود. مقصود چیست؟

❄️پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :
إِنَّ اَللَّهَ لَیُؤَیِّدُ هَذَا اَلدِّینَ بِقَوْمٍ لاٰ خَلاٰقَ لَهُمْ وَ بِالرَّجُلِ اَلْفَاجِرِ.
خداوند این دین را به وسیله مرد بدکار تقویت مى کند .

❄️ پیامبر ص فرمودند:
إنّ اللّه َ تَبارَکَ وَ تَعالى لَیُؤَیِّدُ الإسلامَ بِرجالٍ ما هُم مِن أهلِهِ
خداوند تبارک و تعالى اسلام را به وسیله مردانى که اهل دین و دیندارى نیستند، تأیید و یارى مى کند .

❄️امام صادق علیه السلام فرمود:
لَیَنصُرَنَّ اللَّهُ هذَا الأَمرَ بِمَن لا خَلاقَ لَه‌. خداى متعال، این امر قیام مهدوى را با کسانى یارى خواهد کرد که بهره اى از نیکى ندارند.

⏪ در اینکه مقصود از این روایات چیست؟ دو وجه را میتوان بیان کرد:

1⃣ مقصود از یاری دین به سبب جنایتکار و... این نیست که فاسقان و فاجران به نیت یاری دین کاری میکنند، بلکه مقصود آن است که این افراد به نیت های دنیایی خود کارهایی میکنند که نتیجه این کارها کمک به جبهه حق است.
مثلا درگیری بنی امیه و بنی عباس باعث ایجاد شدن فضایی برای باز شدن دست امام صادق و نشر معارف دینی است.

2⃣ در متن کتاب الغیبه شیخ طوسی، روایت فوق با یک اضافه ای آمده است: لَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ هَذَا الْأَمْرَ بِمَنْ لَا خَلَاقَ لَهُ خداى متعال، این امر قیام مهدوى را با کسانى یارى خواهد کرد که بهره اى از نیکى ندارند.
وَ لَوْ قَدْ جَاءَ أَمْرُنَا لَقَدْ خَرَجَ مِنْهُ مَنْ هُوَ الْیَوْمَ مُقِیمٌ عَلَى عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ
و اگرامر ما فرا برسد، کسانى با آن همراه مى شوند که امروز بت پرست اند.

🌀 از بخش دوم این حدیث استفاده میشود بخش مهمی از یاوران دین در زمان ظهور، کسانی هستند که در خود حکومت حضرت اصلاح شده اند، دست از اعتقادات گذشته برداشته اند و هم اینک جزء یاران امام هستند.

🔸علامه مجلسی نیز در شرح این روایات میفرماید:
لعلّ المراد أنّ أکثر أعوان الحقّ و أنصار التشیّع فی هذا الیوم جماعة لا نصیب لهم فی الدین ،
شاید منظور، این باشد که بیشتر یاران حق و یاوران تشیّع در امروز که زمان غیبت است، گروهى هستند که دینى ندارند
و لو ظهر الأمر و خرج القائم یخرج من هذا الدّین من یعلم الناس أنّه کان مقیماً على عبادة الأوثان ...
و بعد از قیام حضرت با دین آشنا میشوند و چه بسا قبل از آشنایی با امام بت پرست بوده باشند.

🔻نکته ۳:
در آیات و روایات مواردی از "لا مرحبا" آمده است که توجه به آنها مفید است.

🔹پیروی کورکورانه باعث نا مبارکی است و خوش آمدی ندارد.
《 هَٰذَا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَکُمْ ۖ لَا مَرْحَبًا بِهِمْ ۚ إِنَّهُمْ صَالُو النَّارِ؛ ص - ۵۹ 》
وقتی پیشوایان کفر به دوزخ درآیند، و پیروانشان را نیز راهی دوزخ کنند ندا میرسد این گروهی از پیروان شما هستند که با فشار و زور با شما وارد دوزخ می شوند. پیشوایان کفر در پاسخ ندا دهنده گویند: خوش آمد و گشایشی بر آنان که پیروان ما بودند مباد، بی تردید آنان به آتش خواهند سوخت.
《 قَالُوا بَلْ أَنْتُمْ لَا مَرْحَبًا بِکُمْ ۖ أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا ۖ فَبِئْسَ الْقَرَارُ؛ ص - ۶۰ 》
این پیروان به رؤساى خود مى‌گویند: «بلکه بر خود شما خوش مباد! این عذاب‌ را شما خود براى ما از پیش فراهم آوردید، و چه بد قرارگاهى است.»

🔸کفر و عصیان باعث ناخوش آمدی قبر میشود.
در روایتی امیرالمومنین فرمود:
الْقَبْرُ رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ النَّارِ
قبر باغی است در میان بهشت ، یا گودالی است از آتش
إِنَّ الْمُسْلِمَ إِذَا دُفِنَ قَالَتْ لَهُ الْأَرْضُ: مَرْحَباً وَ أَهْلًا قَدْ کُنْتَ مِمَّنْ أُحِبُّ أَنْ یَمْشِیَ عَلَى ظَهْرِی
هنگامیکه مسلمی دفن میشود به او، سلام و خوش آمدی می گوید تو یکی از کسانی بودی که دوست داشتم روی پشتم راه بروی،
فَسَتَعْلَمُ إِذَا وُلِّیتُکَ کَیْفَ صُنْعِی بِکَ
پس اگر از تو مراقبت کنم، می دانی چگونه با تو رفتار می کنم؟
فَیَتَّسِعُ لَهُ مَدَّ الْبَصَرِ
تا جایی که چشم می بیند منبسط می شود.
وَ إِذَا دُفِنَ‏ الْکَافِرُ قَالَتْ لَهُ الْأَرْضُ: لَا مَرْحَباً وَ لَا أَهْلًا
وقتی کافر را دفن می کنند، زمین به او می گوید: «نه خوش آمدی و نه خوش آمدی،
فَقَدْ کُنْتَ مِمَّنْ أُبْغِضُ أَنْ یَمْشِیَ عَلَى ظَهْرِی
تو یکی از منفورترین مردمی بودی که دوست نداشتم روی پشتم راه بروی،
فَإِذَا وُلِّیتُکَ فَسَتَعْلَمُ کَیْفَ صُنْعِی بِکَ
اگر از تو مراقبت کنم، می دانی که چگونه با تو رفتار می کنم
فَتَضُمُّ عَلَیْه‏
او را در آغوش گیر تا دنده هایش به هم برسند.»
(و آن زندگانی بدبختی که خداوند دشمنش را از آن برحذر می دارد عذاب قبر است )

اللهم الحقنا بالصالحین

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی