بسم الله الرحمن الرحیم شرح حکمتها ۴۰۳/۳/۱۶ . ۲۷ذیقعده
💢 حکمت ۱۷۵ 💢
💠وَ قَالَ (علیه السلام): إِذَا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فِیهِ، فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقِّیهِ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنه. هنگامى که از چیزى ترسیدی خود را در آن بینداز، چرا که سختى پرهیز و خودنگه داری از آنچه مى ترسى بیشتر است.
◀️ترس به طور کلی به دو دسته تقسیم میشود:
1️⃣ترسی که مبتنی بر عقل و تجربه است. فرار از این ترس عین عقل و اندیشه است باید از مواضع خطر دوری کرد و ترسید. مثل ترس از رعد وبرق، ترس از سمّ.
2️⃣ولی برخی ترس ها و شاید بسیاری از ترس ها منشا توهم و خیالی دارند نه حقیقت و واقعیت. برای مبارزه با این مدل از ترس باید خود را در آن موضع خطر قرار داد تا ترس بریزد و روح انسان نجات پیدا کند.
💎 همیشه امری که واقع نشده برای انسان مبهم است و آنچه ابهام داشته باشد دارای احتمالات مختلف است و چه بسا اکثر این احتمالات دور از واقع باشند ولی انسان آنها را با وهم خود ساخته است. ولی وقتی امری واقع شد، یک احتمال در آن است و آن هم واقعی است نه وهم و گمانی لذا کنار آمدن آن راحت تر است.
🌀مثال برای ترس موهومی و خیالی: دانش آموزی که درس خوانده ولی از امتحان میترسد، این ترس تخیل و وهم است. سخنرانی که از مواجهه با مردم و سخن گفتنن ترس دارد. یا استاد بنّایی که از شروع کار ترس دارد مبادا کار خوب از آب در نیاید و آبرویش برود و... راه خلاصی از این ترس ها کسب آمادگی و مهارت، و وارد شدن در آن کار است.
💎در زبان عربی ضرب المثلی است که می گوید: أُمُّ الْمَقْتُولِ تَنامُ وَأُمُّ الْمُهَدَّدِ لاتَنامُ مادر مقتول به خواب مى رود; ولى مادر کسى که تهدید به قتل شده به خواب نمى رود.
💎 ضرب المثل فارسی: مرگ یک بار شیون یک بار قرار گرفتن در شرایط سخت و دشوار راحت تر است از، حالت ابهام و سردرگمی قرار گرفتن.
📘 در منهاج البراعه مرحوم خویی میفرماید: هر کسی به اکتشاف بزرگی رسید و جای ناشناخته ای را کشف کرد و گونه ناشناخته حیوانی را در جنگل ها و... کشف کرد؛ بر ترس های خود فائق آمده و به شهرت و قدرت و ثروت زیادی دست پیدا میکند.
🔻نکته1: این فرمایش امیرالمومنین در امور دنیا کاملا صادق است به خلاف امور آخرتی. حضرت در خطبه ۱۱۴ فرمود: کُلُّ شَیْءٍ مِنَ الدُّنْیَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِیَانِهِ، وَ کُلُّ شَیْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِیَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ در امور دنیا شنیدن و تصور مطلبی برای انسان خیلی سخت و عجیب است ولی وقتی آن را دید قابل درک است. ولی در امور آخرتی آنچه امروز ما میشنویم و تصور داریم از بهشت و جهنم با آنچه انسان ببیند فاصله بسیار دارد لذا در امور آخرتی نمی توان گفت خودت را در جهنم بینداز تا ترس تو بریزد.
🔻نکته ۲: یکی از روش های حکومت های ظالم برای استبداد، ترساندن است. تهدید به جنگ، تهدید به تحریم، تهدید به جنگ داخلی و ... در نامه ۵۳ حضرت به مالک دستور میدهد نوع مراوده تو با مردم به گونه ی باشد که بدون ترس بتوانند حرفشان را بیان کنند و این استبداد به وجود نیاید: وَ اجْعَلْ لِذَوِی الْحَاجَاتِ مِنْکَ قِسْماً تُفَرِّغُ لَهُمْ فِیهِ شَخْصَکَ وَ تَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عَامّاً فَتَتَوَاضَعُ فِیهِ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَکَ وَ تُقْعِدُ عَنْهُمْ جُنْدَکَ وَ أَعْوَانَکَ مِنْ أَحْرَاسِکَ وَ شُرَطِکَ حَتَّى یُکَلِّمَکَ مُتَکَلِّمُهُمْ غَیْرَ مُتَتَعْتِعٍ براى کسانى که به تو نیاز دارند وقتى مقرر کن که شخصاً و چهره به چهره به نیاز آنها رسیدگى کنى وَ تَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عَامّاً و مجلسى عمومى و همگانى براى آنها تشکیل ده و در آن مجلس مشکلات آنها را حل کن . فَتَتَوَاضَعُ فِیهِ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَکَ در آن مجلس براى خدایى که تو را آفریده است تواضع کن وَ تُقْعِدُ عَنْهُمْ جُنْدَکَ وَ أَعْوَانَکَ مِنْ أَحْرَاسِکَ وَ شُرَطِکَ حَتَّى یُکَلِّمَکَ مُتَکَلِّمُهُمْ غَیْرَ مُتَتَعْتِعٍ و لشکریان و معاونانت اعم از پاسداران و نیروى انتظامى را از آنها دور ساز تا هر کس بخواهد بتواند با صراحت و بدون ترس و لکنت زبان، سخن خود را با تو بگوید . فَإِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ فِی غَیْرِ مَوْطِنٍ لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لَا یُؤْخَذُ لِلضَّعِیفِ فِیهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِیِّ غَیْرَ مُتَتَعْتِع زیرا من بارها از رسول خدا این سخن را شنیدم که مى فرمود: امتى که در آن حق ضعیف از زورمند با صراحت گرفته نشود هرگز روى قداست و پاکى را نخواهد دید و آرامش از آنها رخت بر مى بندد.
🔻نکته ۳ : پیروزی در پاسخ سخت دادن به تهدیدات است. حضرت در خطبه ۲۲ در جریان جنگ جمل و خروج طلحه و زبیر فرمود: وَ مِنَ الْعَجَبِ بَعْثُهُمْ إِلَیَّ أَنْ أَبْرُزَ لِلطِّعَانِ راستى عجیب است که از من خواسته اند در برابر نیزه هاى آنان حاضر شوم و در مقابل شمشیرهایشان شکیبا باشم! وَ أَنْ أَصْبِرَ لِلْجِلَادِ هَبِلَتْهُمُ الْهَبُولُ آرى آنها به من اعلان جنگ داده اند! مادران در سوگ شان به عزا بنشینند! لَقَدْ کُنْتُ وَ مَا أُهَدَّدُ بِالْحَرْبِ وَ لَا أُرْهَبُ بِالضَّرْبِ من کسى نبودم که به نبرد تهدید شوم یا از شمشیر و نیزه مرا بترسانند!
📘در نامه های نهج البلاغه خواندیم که هرجا معاویه حضرت را تهدید میکند حضرت با شدت بیشتری پاسخ تهدید او را میدهد.
💠 إِذَا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فِیهِ، فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقِّیهِ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنه. هنگامى که از چیزى ترسیدی خود را در آن بینداز، چرا که سختى پرهیز و خودنگه داری از آنچه مى ترسى بیشتر است.
💎 عامل مهم در شکستها ترس است ، حضرت در حکمت ۳ فرمود: وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ ترس نقص است _ترس مایه نقصان است.
🌐استعدادهای افراد ترسو همواره ناقص می ماند و ظهور پیدا نمی کند. افراد ترسو هرگز نمى توانند از قابلیت ، شایستگى ها و استعدادهاى خود استفاده کنند و نتیجه آن عقب ماندگى در زندگى است. به علاوه هنگامى که دین و جان و ناموس و کشور آنها به خطر بیفتد از جهاد ابا دارند و به جاى این که در صف مجاهدان باشند در صف قاعدان و بیماران و از کار افتادگان و کودکان قرار مى گیرند.
💎 هرگز هیچ آدم ترسویى به مقامى نرسیده; نه کشف مهمى کرده نه پیروزى چشمگیرى به دست آورده و نه به قله هاى کمال رسیده است.
اللهّم اختِم لنا بالسعاده
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیانثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
علی جان!
یک حاجی در طواف داری به دهان/ یک حیدر در مصاف داری به دهان/ یک تیغ دو دم به دست داری آقا/ یک تیغ دو دم غلاف داری به دهان/
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۳/۳/۱۶ . ۲۷ذیقعده
💢 حکمت ۱۷۵ 💢
💠وَ قَالَ (علیه السلام): إِذَا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فِیهِ، فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقِّیهِ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنه.
هنگامى که از چیزى ترسیدی خود را در آن بینداز، چرا که سختى پرهیز و خودنگه داری از آنچه مى ترسى بیشتر است.
◀️ترس به طور کلی به دو دسته تقسیم میشود:
1️⃣ترسی که مبتنی بر عقل و تجربه است. فرار از این ترس عین عقل و اندیشه است باید از مواضع خطر دوری کرد و ترسید. مثل ترس از رعد وبرق، ترس از سمّ.
2️⃣ولی برخی ترس ها و شاید بسیاری از ترس ها منشا توهم و خیالی دارند نه حقیقت و واقعیت.
برای مبارزه با این مدل از ترس باید خود را در آن موضع خطر قرار داد تا ترس بریزد و روح انسان نجات پیدا کند.
💎 همیشه امری که واقع نشده برای انسان مبهم است و آنچه ابهام داشته باشد دارای احتمالات مختلف است و چه بسا اکثر این احتمالات دور از واقع باشند ولی انسان آنها را با وهم خود ساخته است.
ولی وقتی امری واقع شد، یک احتمال در آن است و آن هم واقعی است نه وهم و گمانی لذا کنار آمدن آن راحت تر است.
🌀مثال برای ترس موهومی و خیالی:
دانش آموزی که درس خوانده ولی از امتحان میترسد، این ترس تخیل و وهم است.
سخنرانی که از مواجهه با مردم و سخن گفتنن ترس دارد.
یا استاد بنّایی که از شروع کار ترس دارد مبادا کار خوب از آب در نیاید و آبرویش برود و...
راه خلاصی از این ترس ها کسب آمادگی و مهارت، و وارد شدن در آن کار است.
💎در زبان عربی ضرب المثلی است که می گوید:
أُمُّ الْمَقْتُولِ تَنامُ وَأُمُّ الْمُهَدَّدِ لاتَنامُ
مادر مقتول به خواب مى رود; ولى مادر کسى که تهدید به قتل شده به خواب نمى رود.
💎 ضرب المثل فارسی: مرگ یک بار شیون یک بار
قرار گرفتن در شرایط سخت و دشوار راحت تر است از، حالت ابهام و سردرگمی قرار گرفتن.
📘 در منهاج البراعه مرحوم خویی میفرماید:
هر کسی به اکتشاف بزرگی رسید و جای ناشناخته ای را کشف کرد و گونه ناشناخته حیوانی را در جنگل ها و... کشف کرد؛ بر ترس های خود فائق آمده و به شهرت و قدرت و ثروت زیادی دست پیدا میکند.
🔻نکته1:
این فرمایش امیرالمومنین در امور دنیا کاملا صادق است به خلاف امور آخرتی.
حضرت در خطبه ۱۱۴ فرمود:
کُلُّ شَیْءٍ مِنَ الدُّنْیَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِیَانِهِ، وَ کُلُّ شَیْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِیَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ
در امور دنیا شنیدن و تصور مطلبی برای انسان خیلی سخت و عجیب است ولی وقتی آن را دید قابل درک است.
ولی در امور آخرتی آنچه امروز ما میشنویم و تصور داریم از بهشت و جهنم با آنچه انسان ببیند فاصله بسیار دارد لذا در امور آخرتی نمی توان گفت خودت را در جهنم بینداز تا ترس تو بریزد.
🔻نکته ۲:
یکی از روش های حکومت های ظالم برای استبداد، ترساندن است.
تهدید به جنگ، تهدید به تحریم، تهدید به جنگ داخلی و ...
در نامه ۵۳ حضرت به مالک دستور میدهد نوع مراوده تو با مردم به گونه ی باشد که بدون ترس بتوانند حرفشان را بیان کنند و این استبداد به وجود نیاید:
وَ اجْعَلْ لِذَوِی الْحَاجَاتِ مِنْکَ قِسْماً تُفَرِّغُ لَهُمْ فِیهِ شَخْصَکَ وَ تَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عَامّاً فَتَتَوَاضَعُ فِیهِ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَکَ وَ تُقْعِدُ عَنْهُمْ جُنْدَکَ وَ أَعْوَانَکَ مِنْ أَحْرَاسِکَ وَ شُرَطِکَ حَتَّى یُکَلِّمَکَ مُتَکَلِّمُهُمْ غَیْرَ مُتَتَعْتِعٍ
براى کسانى که به تو نیاز دارند وقتى مقرر کن که شخصاً و چهره به چهره به نیاز آنها رسیدگى کنى
وَ تَجْلِسُ لَهُمْ مَجْلِساً عَامّاً
و مجلسى عمومى و همگانى براى آنها تشکیل ده و در آن مجلس مشکلات آنها را حل کن .
فَتَتَوَاضَعُ فِیهِ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَکَ
در آن مجلس براى خدایى که تو را آفریده است تواضع کن
وَ تُقْعِدُ عَنْهُمْ جُنْدَکَ وَ أَعْوَانَکَ مِنْ أَحْرَاسِکَ وَ شُرَطِکَ حَتَّى یُکَلِّمَکَ مُتَکَلِّمُهُمْ غَیْرَ مُتَتَعْتِعٍ
و لشکریان و معاونانت اعم از پاسداران و نیروى انتظامى را از آنها دور ساز تا هر کس بخواهد بتواند با صراحت و بدون ترس و لکنت زبان، سخن خود را با تو بگوید .
فَإِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ فِی غَیْرِ مَوْطِنٍ لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لَا یُؤْخَذُ لِلضَّعِیفِ فِیهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِیِّ غَیْرَ مُتَتَعْتِع
زیرا من بارها از رسول خدا این سخن را شنیدم که مى فرمود: امتى که در آن حق ضعیف از زورمند با صراحت گرفته نشود هرگز روى قداست و پاکى را نخواهد دید و آرامش از آنها رخت بر مى بندد.
🔻نکته ۳ :
پیروزی در پاسخ سخت دادن به تهدیدات است.
حضرت در خطبه ۲۲ در جریان جنگ جمل و خروج طلحه و زبیر فرمود:
وَ مِنَ الْعَجَبِ بَعْثُهُمْ إِلَیَّ أَنْ أَبْرُزَ لِلطِّعَانِ
راستى عجیب است که از من خواسته اند در برابر نیزه هاى آنان حاضر شوم و در مقابل شمشیرهایشان شکیبا باشم!
وَ أَنْ أَصْبِرَ لِلْجِلَادِ هَبِلَتْهُمُ الْهَبُولُ
آرى آنها به من اعلان جنگ داده اند! مادران در سوگ شان به عزا بنشینند!
لَقَدْ کُنْتُ وَ مَا أُهَدَّدُ بِالْحَرْبِ وَ لَا أُرْهَبُ بِالضَّرْبِ
من کسى نبودم که به نبرد تهدید شوم یا از شمشیر و نیزه مرا بترسانند!
📘در نامه های نهج البلاغه خواندیم که هرجا معاویه حضرت را تهدید میکند حضرت با شدت بیشتری پاسخ تهدید او را میدهد.
💠 إِذَا هِبْتَ أَمْراً فَقَعْ فِیهِ، فَإِنَّ شِدَّةَ تَوَقِّیهِ أَعْظَمُ مِمَّا تَخَافُ مِنه.
هنگامى که از چیزى ترسیدی خود را در آن بینداز، چرا که سختى پرهیز و خودنگه داری از آنچه مى ترسى بیشتر است.
💎 عامل مهم در شکستها ترس است ،
حضرت در حکمت ۳ فرمود:
وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ
ترس نقص است _ترس مایه نقصان است.
🌐استعدادهای افراد ترسو همواره ناقص می ماند و ظهور پیدا نمی کند.
افراد ترسو هرگز نمى توانند از قابلیت ، شایستگى ها و استعدادهاى خود استفاده کنند و نتیجه آن عقب ماندگى در زندگى است. به علاوه هنگامى که دین و جان و ناموس و کشور آنها به خطر بیفتد از جهاد ابا دارند و به جاى این که در صف مجاهدان باشند در صف قاعدان و بیماران و از کار افتادگان و کودکان قرار مى گیرند.
💎 هرگز هیچ آدم ترسویى به مقامى نرسیده; نه کشف مهمى کرده نه پیروزى چشمگیرى به دست آورده و نه به قله هاى کمال رسیده است.
اللهّم اختِم لنا بالسعاده