شرح حکمت 168 نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 168 نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۳/۰۳/۱۰

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۱۱ خرداد ۰۳ ، ۱۸:۲۸

یار محمدی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها

۴۰۳/۳/۱۰ . ۲۱ذیقعده

💢 حکمت ۱۶۸ 💢

💠وَ قَالَ (علیه السلام): الْأَمْرُ قَرِیبٌ، وَ الِاصْطِحَابُ قَلِیلٌ
مرگ و قیامت نزدیک است و همراهی و همنشینی با دنیا اندک است.

❇️امر، قیامت و مرگ نزدیک است و مصاحبت و همراهی با دنیا قلیل است.
طرز ادارهٔ زندگی شما به گونه ایست گویا مرگ فقط برای دیگران است برای شما نیست.در حالیکه الامرُ قریب.

✳️در غرر الحکم دارد:
هَوِّنْ عَلَیْکَ فَإِنَّ الاْمْرَ قَریبٌ وَالاِْسْتِصْحابُ قَلیلٌ وَالْمَقامُ یَسیرٌ
در امور دنیا سخت نگیر ، آسان بگیر! مرگ نزدیک است و مدت همراهى با مردم و مواهب دنیا کوتاه و توقف در آن کم است .

✳️مقصود از "امر" فرمان مرگ است.
آیه۱۴ سوره «حدید» :
《وَغَرَّتْکُمُ الاَمَانِىُّ حَتَّى جَآءَ أَمْرُ اللهِ 》
و آرزوهاى دورودراز شما را فریب داد تا فرمان خدا رسید

❇️ مرگ شروع قیامت انسان است
پیامبر صلی الله علیه و آله :
إذا ماتَ أحَدُکُم فَقد قامَت قِیامَتُهُ ....
هرگاه یکى از شما بمیرد، قیامتش برپا شده است.

❎نزدیک بودن مرگ و کم بودن زمان همراهی ما با دوستان و خانواده و استفاده مواهب دنیا از آن از اموری است که اصلا نیاز به آیه و روایت و دلیل عقلی ندارد، از مهم ترین تجربه های انسان در طول حیات دیدن و لمس کردن همین فراق و جدایی هاست.

⤵️عواملی که باعث میشود انسان ، قیامت را به رغم ملموس بودن آن، از یاد ببرد :

1⃣ غفلت :
انسان در فهم این مطلب مشکلی ندارد ولی نوعا آن را به خاطر غفلت فراموش میکند و متناسب با این فکر و اندیشه عمل نمی کند.

2⃣ تغافل
البته همیشه غفلت از مرگ و قیامت هم نیست، گاهی تغافل است و خود را به فراموشی زدن است.
زیرا انسان دنبال راحتی و فرار از زیر مسئولیت هاست. اگر قیامت را، مرگ را، حساب و کتاب را پذیرفت طبعا باید به اعمال و رفتار خود نظارت داشته باشد ولی برای فرار از مسئولیت، کلا یا منکر معاد میشود یا آن را به فراموشی می سپارد.

✳️ حضرت درحکمت ۱۲۲ بیان می دارند که، روزی به تشییع جنازه شخصی رفته بودند و شنیدند که کسی بلند میخندد بعد فرمودند:
کَأَنَّ الْمَوْتَ فِیهَا عَلَى غَیْرِنَا کُتِبَ،
گویى مرگ در دنیا بر غیر ما نوشته شده.
وَ کَأَنَّ الْحَقَّ فِیهَا عَلَى غَیْرِنَا وَجَبَ
و گویى حق آن بر غیر ما واجب گشته،
وَ کَأَنَّ الَّذِی نَرَى مِنَ الْأَمْوَاتِ سَفْرٌ عَمَّا قَلِیلٍ إِلَیْنَا رَاجِعُونَ
و گویى این مردگانى را که مى بینیم مسافرانى هستند که به زودى به سوى ما باز مى گردند....

🔰مرحوم کلینى آن را در کتاب کافى از رسول اکرم صلی آله علیه وآله روایت نقل میکند:.
سُئِلَ أَىُّ الْمُؤْمِنینَ أکْیَسٌ
از آن حضرت پرسیدند: کدام یک از مؤمنان زیرک و باهوش ترند؟
فقال: أکْثَرُهُمْ ذِکْراً لِلْمَوْتِ وَأشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْداداً
کسى که بیش از همه به یاد مرگ باشد و کسى که از همه آماده تر باشد

✳️امام على بن الحسین علیه السلام :
عَجَبٌ کُلُّ الْعَجَبِ لِمَنْ أنْکَرَ الْمَوْتَ
بسیار تعجب است از کسانى که مرگ را عملاً انکار مى کنند ،
وَهُوَ یَرى مَنْ یَمُوتُ کُلَّ یَوْم وَلَیْلَة
در حالى که هر روز و شب، مردگان را مى بینند،
وَالْعَجَبُ کُلُّ الْعَجَبِ لِمَنْ أنْکَرَ النَّشْأَةَ الاُخْرى
همچنین بسیار تعجب است از کسانى که جهان آخرت را انکار مى کنند،
وَهُوَ یَرَى النَّشْأَةَ الاُولى
در حالى جهان دنیا را مى بینند که نشانه هاى آخرت در آن بسیار است،

✳️ خطبه ای از امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه امده :
أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع خَطَبَ بِالْبَصْرَةِ
امیر مؤمنان در بصره خطبه خواند
فَقَالَ بَعْدَ مَا حَمِدَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَثْنَى عَلَیْهِ وَ صَلَّى عَلَى النَّبِیِّ وَ آلِهِ
و پس از حمد و ستایش بر خدای عزوجل و صلوات بر پیغمبر صلّی اللَّه علیه و آله و سلم فرمود:
الْمُدَّةُ وَ إِنْ طَالَتْ قَصِیرَةٌ
مدت دنیا هر چه دراز باشد، بازکوتاه است
وَ الْمَاضِی لِلْمُقِیمِ عِبْرَةٌ
گذشته، عبرتی برای زندگان است
وَ الْمَیِّتُ لِلْحَیِّ عِظَةٌ
و مرده، باعث پند ونصیحت شخص زنده است.
وَ لَیْسَ لِأَمْسِ مَضَى عَوْدَةٌ وَ لَا الْمَرْءُ مِنْ غَدٍ عَلَى ثِقَةٍ
دیروز گذشته و برگشت ندارد و فردا هم مورد اعتماد کسی نیست.
إِنَّ الْأَوَّلَ لِلْأَوْسَطِ رَائِدٌ
کسانی که زودتر مرده اند آنها دراین کاروان پیشرو بودند، این قطارِ افراد پشت سر هم می‌روند ....
وَ الْمَوْتُ لِکُلٍّ غَالِبٌ وَ الْیَوْمُ الْهَائِلُ لِکُلٍّ آزِفٌ
و مرگ بر همه چیره است و آن روز هراسناک همه را در بر میگیرد.
وَ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی لا یَنْفَعُ فِیهِ مالٌ وَ لا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ
روزی که مال و فرزند سودی نبخشد، جز کسی که دل سالم نزد خدا آرد.
ثُمَّ قَالَ ع مَعَاشِرَ شِیعَتِی
سپس فرمود: ای گروه شیعیانم
اصْبِرُوا عَلَى عَمَلٍ لَا غِنَىبِکُمْ عَنْ ثَوَابِهِ وَ اصْبِرُوا عَنْ عَمَلٍ لَا صَبْرَ لَکُمْ عَلَى عِقَابِهِ !
صبر کنید بر اعمالی که از ثوابش بی نیاز نباشید و خود را بر گناه صبور کنید زیرا صبر بر عقابش ندارید.
إِنَّا وَجَدْنَا الصَّبْرَ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ أَهْوَنَ مِنَ الصَّبْرِ عَلَى عَذَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
ما به خوبی این مطلب را دریافتیم که صبر برطاعت خدا از صبر برعذاب خدا آسان تر است .
اعْلَمُوا أَنَّکُمْ فِی أَجَلٍ مَحْدُودٍ وَ أَمَلٍ مَمْدُودٍ وَ نَفَسٍ مَعْدُودٍ
بدانید که شما عمری کوتاه و آرزویی بلند و نَفَس های محدودی دارید.
وَ لَا بُدَّ لِلْأَجَلِ أَنْ یَتَنَاهَى وَ لِلْأَمَلِ أَنْ یُطْوَى وَ لِلنَّفَسِ أَنْ یُحْصَى
به ناچار عمر به سر میرسد، دفتر آرزو بر هم نهاده میشود و نفس ها به پایان می آید
ثُمَّ دَمَعَتْ عَیْنَاهُ وَ قَرَأَ
سپس اشک از دیده ریخت و این آیه را خواند.
«وَ إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحافِظِینَ- کِراماً کاتِبِینَ- یَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ» :
و قطعاً بر شما نگهبانانی گماشته شده اند فرشتگان بزرگواری که نویسندگان اعمال شما هستند؛ آنچه را می کنید، می دانند.

🔰در کتاب بحار الانوار امده :
حَضَرَ لَدَیْهِ إِنْسَانٌ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَسْأَلُکَ أَنْ تُخْبِرَنِی
شخصی نزد آن حضرت آمد و گفت: ای امیرالمؤمنین، از تو می خواهم به این سؤالها جواب بدهی.
عَنْ وَاجِبٍ وَ أَوْجَبَ وَ عَجَبٍ وَ أَعْجَبَ وَ صَعْبٍ وَ أَصْعَبَ وَ قَرِیبٍ وَ أَقْرَبَ
واجب چیست و واجب تر کدام؟
عجیب چیست و عجیب تر چه؟
دشوار کدام و دشوارتر چیست؟
نزدیک چیست و نزدیکتر کدام؟
فَمَا انْبَجَسَ بَیَانُهُ بِکَلِمَاتِهِ وَ لَا خَنَسَ لِسَانُهُ فِی لَهَوَاتِهِ حَتَّى أَجَابَهُ ع بِأَبْیَاتِهِ وَ قَال-
هنوز سخنش تمام نشده و زبان در دهان نبرده بود که با این اشعار جوابش را داد.
تَوْبُ رَبِّ الْوَرَى وَاجِبٌ عَلَیْهِمْ-
وَ تَرْکُهُمْ لِلذُّنُوبِ أَوْجَبُ-
توبه نمودن به پیشگاه پروردگار واجب است، ترک گناه از آن واجب تر .
وَ الدَّهْرُ فِی صَرْفِهِ عَجِیبٌ-
وَ غَفْلَةُ النَّاسِ فِیهِ أَعْجَبُ-
تغییر روزگار شگفت انگیز است،
غفلت مردم در زندگی از این تغییرات عجیب تر است .
وَ الصَّبْرُ فِی النَّائِبَاتِ صَعْبٌ-
لَکِنَّ فَوْتَ الثَّوَابِ أَصْعَبُ-
شکیبایی در ناملایمات و مصیبتها دشوار است، اما،از دست دادن ثواب آن دشوار تر است .
وَ کُلُّ مَا یُرْتَجَى قَرِیبٌ-
وَ الْمَوْتُ مِنْ کُلِّ ذَاکَ أَقْرَب‏
هر چیزی را که امید آمدنش را داشته باشی نزدیک است، مرگ از همه آن ها نزدیک تر است

♻️مرگ بر پیشانی فرزندان آدم نوشته شده است
جَاءَ جَبْرَئِیلُ إِلَى النَّبِیِّ ص
جبرئیل علیه السلام ـ در مقام پند و اندرز به پیامبر صلى الله علیه و آله فرود آمد
فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ عِشْ مَا شِئْتَ فَإِنَّکَ مَیِّتٌ
گفت : اى محمّد! هر چه مى خواهى زندگى کن، سرانجام مى میرى.
وَ أَحْبِبْ مَنْ شِئْتَ فَإِنَّکَ مُفَارِقُهُ
هر کس را مى خواهى دوست بدار، سرانجام از او جدا مى شوى.
وَ اعْمَلْ مَا شِئْتَ فَإِنَّکَ لَاقِیهِ.
و هر کارى که مى خواهى بکن، اما بدان که با آن روبرو می شوی وآن را دیدار خواهى کرد.

♻️ مرگ نزدیک است ولی آن چیزی که ما با آن مصاحب و همراه باشیم و آن را با خودمان ببریم کم است.
باید دنبال جمع آوری اعمال صالح باشیم که بار قیامتمان سنگین باشد.
در حکمت ۷۷ فرمود:
مِنْ خَبَرِ ضِرَارِ بْنِ حَمْزَةَ الضَّبَائِیِّ عِنْدَ دُخُولِهِ عَلَى مُعَاوِیَةَ وَ مَسْأَلَتِهِ لَهُ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع
در خبرى آمده است که «ضرار بن حمزه ضبایى» به هنگام ورودش بر معاویه و سؤال معاویه از او درباره حالات امیرمؤمنان(علیه السلام) چنین گفت:
وَ قَالَ فَأَشْهَدُ لَقَدْ رَأَیْتُهُ فِی بَعْضِ مَوَاقِفِهِ وَ قَدْ أَرْخَى اللَّیْلُ سُدُولَهُ وَ هُوَ قَائِمٌ فِی مِحْرَابِهِ
گواهى مى دهم که من او را در بعضى از مواقف دیدم در حالى که شب پرده تاریک خود را فرو افکنده بود و او در محرابش به عبادت ایستاده ،
قَابِضٌ عَلَى لِحْیَتِهِ
محاسن مبارک را به دست خود گرفته،
یَتَمَلْمَلُ تَمَلْمُلَ السَّلِیمِ
و همچون مار گزیده به خود مى پیچید،
وَ یَبْکِی بُکَاءَ الْحَزِینِ
و از سوز دل گریه مى کرد
وَ هُوَ یَقُولُ- یَا دُنْیَا یَا دُنْیَا إِلَیْکِ عَنِّی أَ بِی تَعَرَّضْتِ أَمْ إِلَیَّ تَشَوَّقْتِ لَا حَانَ حِینُکِ
و مى گفت: اى دنیا! اى دنیا! از من دور شو تو خود را به من عرضه مى کنى یا اشتیاقت را به من نشان مى دهى؟
تا مرا به شوق آورى؟ هرگز چنین زمانى براى تو فرا نرسد (که در دل من جاى گیرى)
هَیْهَاتَ غُرِّی غَیْرِی لَا حَاجَةَ لِی فِیکِ قَدْ طَلَّقْتُکِ‏ ثَلَاثاً لَا رَجْعَةَ فِیهَا
هیهات (اشتباه کردى و مرا نشناختى) دیگرى را فریب ده، من نیازى به تو ندارم. تو را سه طلاقه کردم طلاقى که رجوعى در آن نیست.
فَعَیْشُکِ قَصِیرٌ وَ خَطَرُکِ یَسِیرٌ وَ أَمَلُکِ حَقِیرٌ
زندگى تو کوتاه و مقام تو کم و آرزوى تو را داشتن ناچیز است.
آهِ مِنْ قِلَّةِ الزَّادِ وَ طُولِ الطَّرِیقِ وَ بُعْدِ السَّفَرِ وَ عَظِیمِ الْمَوْرِد
آه از کمى زاد و توشه آخرت و طولانى بودن راه و دورى سفر و عظمت مشکلات مقصد.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی