شرح حکمت 167 نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 167 نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۳/۰۳/۱۰

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۱۱ خرداد ۰۳ ، ۱۷:۵۹

زمانی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۳/۳/۹ . ۲۰ذیقعده

💢 حکمت۱۶۷ 💢

💠وَ قَالَ (علیه السلام): الْإِعْجَابُ یَمْنَعُ الِازْدِیَادَ
عجب وخودپسندى مانع ترقى است.
عُجب حالتی است نفسانی ، که انسان خود را کامل و بدون نقص می پندارد، خود را از همه بهتر و بالاتر می بیند لذا چون احساس ضعف و نقص ندارد دنبال یاد گرفتن و فهمیدن نیست. و چون همه را پایین تر از خودش می بیند حاضر به شنیدن حرف هیچ کسی نیست.
کسی که در خود نقص نبیند، حرف دلسوزان را نشنود و دنبال رشد و تعالی نباشد قطعا از ترقی باز میماند.

✅️اصل عجب از حب نفس است. انسان به خاطر دوست داشتن خود به عجب دچار میشود و هر گاه دوست داشتن افراطی شد کوری و کری می آورد .
امیر المومنین فرمودند:
حُبُّکَ لِلشَّیْ‏ءِ یُعْمِی وَ یُصِمُّ.
انسان اگر عاشق چیزی شد کر وکور میشود.

📗در غررالحکم امیرالمومنین فرمود:
آفةُ النُّجْحِ الکَسَلُ
آفت موفقیت، تنبلى است. کسی که در خود ضعف و نقصی نمی بیند دچار تنبلی میشود.

❎ از دیگر آثار سوء عُجب و خودپسندى اینست که گاها اعمال زشت خود را نیک و صفات رذیله خویش را حسنه مى پندارد و این بلاى بزرگى براى او مى شود; نه به اصلاح خویشتن مى پردازد و نه از گناهان خود توبه مى کند.

✳️امام صادق علیه السلام فرمود:
الرَّجُلُ یَعْمَلُ الْعَمَلَ وَهُوَ خائِفٌ مُشْفِقٌ
انسان گاهى عملى انجام مى دهد و از آن بیمناک و ترسان است چون مى داند یا احتمال مى دهد کار خلافى بوده.
ثُمَّ یَعْمَلُ شَیْئاً مِنَ الْبِرِّ فَیَدْخُلُهُ شِبْهُ الْعُجْبِ بِهِ
سپس کار نیکى انجام مى دهد و عُجب پیدا مى کند.
فَقالَ هُوَ فى حالِهِ الاُْولى وَهُوَ خائِفٌ أحْسَنُ حالاً مِنْهُ فى حالِ عُجْبِهِ
این شخص در حالت اول که خائف است حالش بهتر از حالت دوم است که اعجاب به نفس دارد.

❇️ روایات در مذمت عجب فراوان است:
امام صادق فرمود:
إنَّ اللهَ عَلِمَ أنَّ الذَّنْبَ خَیْرٌ لِلْمُؤمِنِ مِنَ الْعُجْبِ
خدا مى داند که حتى گناه براى مؤمن از عُجب بهتر است ، زیرا گناه، او را به نقایص خود آشنا مى سازد و به درگاه خدا مى رود، توبه مى کند و راه تکامل را مى پوید
وَلَوْلا ذلِکَ ما ابْتُلِىَ مُؤْمِنٌ بِذَنْب أبداً
و اگر چنین نبود هیچ گاه مؤمن به گناهى آلوده نمى شد.

✳️ امام صادق سلام الله علیه فرمود:
مَنْ دَخَلَهُ الْعُجْبُ هَلَکَ
کسى که گرفتار خودپسندى شود هلاک مى شود.

♻️همانگونه که عُجب مانع پیشرفت است، تواضع عامل ترقی است.
سعدى(علیه الرحمه) :
یکى قطره باران ز ابرى چکید *
خجل شد چو پهناى دریا بدید
که جائى که دریاست من کیستم *
گر او هست حقا که من نیستم
چو خود را به چشم حقارت بدید *
صدف در کنارش به جان پرورید
سپهرش به جایى رسانید کار *
که شد نامور لؤلؤ شاهوار
بلندى از آن یافت کو پست شد *
دَرِ نیستى کوفت تا هست شد

+++++++++
♻️عجب باعث نابودی است. از وصایای پیامبر به امیرالمومنین علیهما السلام :
یا عَلِیُّ ثَلاثٌ مُهْلِکاتٌ شُحٌّ مُطاعٌ وَ هوىً مُتَّبَعٌ وَإعْجابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ
سه چیز است که انسان را هلاک مى کند - بخلى که انسان از آن پیروى کند.
- هواى نفس که شخص در برابر آن تسلیم گردد.
- و اعجاب به نفس.

📗ابن ابی الحدید میگوید از گذشته حکما مطلبی را بیان کرده اند که درست است:
دروغ بدترین رذیله ی اخلاقی است.
ریا بدتر از دروغ است.
چون ریا، دروغ عملی است.
و عمل بدتر از قول است.
و عُجب از هر دو بدتر است .
زیرا دروغگو و ریاکار میدانند که خطا میکنند ولی انسان خود پسند، برتربین اصلا متوجه خطایش نیست.
از جهت دیگر برای دروغ و ریا یک منفعت هایی شاید بشود پیدا کرد ولی عجب هیچ منفعتی ندارد.

❎دروغ گاهی مصلحتی است. ناخدای کشتی برای اینکه جلوی وحشت مردم را بگیرد به دروغ میگوید از منطقه خطر گذشتیم. یا دروغ میگویند برای اصلاح ذات البین.
ریا کار شاید با همین عمل ریائی چند نفر را تحریک و تشویق کند به انجام کار خوب.
ولی در عجب هیچ سود و منفعتی نیست.

اللهم نعوذ بک من همزات الشیاطین

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی