شَرح حکمت 162نهج البلاغه :: روزگارم #با

شَرح حکمت 162نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۳/۰۳/۰۷

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۰۹ خرداد ۰۳ ، ۰۸:۱۴

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم

شرح حکمتها

۴۰۳/۳/۷ . ۱۸ذیقعده

💢 حکمت ۱۶۲ 💢

♦️وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ کَتَمَ سِرَّهُ، کَانَتِ الْخِیَرَةُ بِیَدِهِ

کسى که راز خود را بپوشاند همواره اختیار کار به دست خود اوست ، و کسى که رازش را نپوشاند دیگران اختیار او را به دست میگیرند.

⭕️ بحث حفظ و کتمان اسرار یکی از مسائل مهمی است که در امور شخصی و اجتماعی تاثیر دارد.

همانگونه که هر شخصی دشمنانی و حسودانی و رقیبانی دارد، هر جامعه و حکومتی نیز دشمنان و رقیبانی دارند که اگر از اسرار آنها مطلع شوند یا به آنها ضربه وارد میکنند یا لااقل سود و منفعت آنها را کم خواهند کرد.

پس انسان برای آسایش در زندگی و بهره برداری بیشتر از امکاناتش باید اهل رعایت و کتمان سر باشد.

❌اگر انسان حفظ اسرار نکرد، دیگران برای او تصمیم میگیرند، گرو کشی میکنند. با همین اسرار تهدید و تطمیع میکنند و نهایتا کار آنگونه که ما بخواهیم نمی شود بلکه آنگونه که دشمنان ما بخواهند میشود.در حکمت ۴۸ فرمود:

الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ

پیروزی به دور اندیشی است،

وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْیِ وَ الرَّأْیُ بِتَحْصِینِ الْأَسْرَار

دور اندیشی به جولان فکر و آمادگی برای احتمالات مختلف و کتمان اسرار است.

💮 امیرالمومنین درحکمت ۶ فرمود:

صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ

سینه انسان عاقل ، صندوق راز اوست.

💮 در غررالحکم فرمود:

سِرُّکَ سُرُورُکَ إِنْ کَتَمْتَهُ وَ إِنْ أَذَعْتَهُ کَانَ ثُبُورَک‏

راز تو، باعث شادمانى توست اگر آن را پنهان دارى؛ و اگر آن را فاش سازى، باعث هلاکت توست.

💮اسرار مانند خون در بدن هستند.

از امام صادق علیه السلام:

سِرُّکَ مِنْ دَمِکَ فَلَا تُجْرِیهِ فِی غَیْرِ أَوْدَاجِکَ

اسرار تو مانند خون بدن توست که نباید از رگ هایت خارج شود.

⛔️همه خیر و خوبی ها در کتمان سر است.

جُمِعَ خَیْرُ الدُّنْیَا وَالاْخِرَةِ

خیر دنیا و آخرت در دو چیز جمع شده است:

فِی کِتْمَانِ السِّرِّ وَمُصَادَقَةِ الاَخْیَارِ

«کتمان سرّ و دوستى با نیکان»

وَجُمِعَ الشَّرُّ فِی الاِذَاعَةِ وَمُوَاخَاةِ الاَشْرَارِ

و تمام شرور در دو چیز جمع شده: فاش کردن اسرار و دوستى با اشرار.

🔻نکته ۱:

در برخی موارد نباید کتمان سر کرد. در این مورد امام صادق علیه السلام می فرماید:

إِنَّ الْمَشُورَةَ لَا تَکُونُ إِلَّا بِحُدُودِهَا فَمَنْ عَرَفَهَا بِحُدُودِهَا وَ إِلَّا کَانَتْ مَضَرَّتُهَا عَلَى الْمُسْتَشِیرِ أَکْثَرَ مِنْ مَنْفَعَتِهَا لَهُ

مشورت جز با مرزهاى چهارگانه آن صحیح نیست در غیر این صورت ضررش بیشتر از نفعش خواهد بود.

فَأَوَّلُهَا أَنْ یَکُونَ الَّذِی یُشَاوِرُهُ عَاقِلًا نخستین مرز آن این است که کسى که با او مشورت مى کنى خردمند باشد.

وَ الثَّانِیَةُ أَنْ یَکُونَ حُرّاً مُتَدَیِّناً

دوم این که آزاده و متدین باشد.

وَ الثَّالِثَةُ أَنْ یَکُونَ صَدِیقاً مُؤَاخِیاً

سوم این که برادر خیرخواه باشد.

وَ الرَّابِعَةُ أَنْ تُطْلِعَهُ عَلَى سِرِّکَ فَیَکُونَ عِلْمُهُ بِهِ کَعِلْمِکَ بِنَفْسِکَ ثُمَّ یَسْتُرَ ذَلِکَ وَ یَکْتُمَهُ

و چهارم این که راز خود را به او بگویى و او به اندازه خودت از آن راز آگاه باشد ، اما آن را بپوشاند و به کسى نگوید .

إِذَا أَطْلَعْتَهُ عَلَى سِرِّکَ فَکَانَ عِلْمُهُ بِهِ کَعِلْمِکَ تَمَّتِ الْمَشُورَةُ وَ کَمَلَتِ النَّصِیحَة

وقتی به سر تو اگاه بود مثل اگاهی خودتو، انگاه مسورت و نصیحت کامل میشود.

🔻نکته ۲:

مرحوم خوئی در منهاج میفرماید:

کتمانُ الاسرارِ مِن آدابِ الاَحرار، سواءٌ کانت ... کتمان اسرار از آداب جوانمردان است چه آنجا که اسرار خودشان را افشا نکنند.

و إن کانت مستودعة فاشاعَتها

چه آنجا که اسراری که از دیگران نزد آنها به امانت گذاشته شده را افشا نکنند.

💮در غررالحکم امده :

مِنْ تَوْفِیقِ الرَّجُلِ وَضْعُ سِرِّهِ عِنْدَ مَنْ یَسْتُرُهُ

از موفقیت های مرد آن است که اسرارش را نزد انسان رازدار نگه دارد.

وَ إِحْسَانُهُ عِنْدَ مَنْ یَنْشُرُه‏

و خوبی هایش نزد افراد بازگو کننده بیاورد.

🔻نکته ۳:

آیت الله مکارم در شرح این حکمت بحثی را در مورد "ثمرات مثبت کتمان سرّ" آورده اند.ثمرات در سه وجه است.

1⃣ گاهی کتمان سرّ به دلیل عدم توانایى طرف مقابل بر تحمل آن سرّ است:

در داستان خضر و موسى در قرآن مجید آمده که خضر به موسى گفت:

《إِنَّکَ لَنْ تَسْتَطِیعَ مَعِیَ صَبْرًا؛ کهف 》

تو توانایى تحمل بعضى از کارهاى مرا ندارى.

💮امیرالمومنین در خطبه ۵ فرمود:

وَ اللَّهِ لَابْنُ أَبِی طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْیِ أُمِّهِ

از مرگ مى ترسم؟ به خدا سوگند، دلبستگى پسر ابو طالب به مرگ از دلبستگى کودک به پستان مادر بیشتر است.

بَلِ انْدَمَجْتُ عَلَى مَکْنُونِ عِلْمٍ لَوْ بُحْتُ بِهِ لَاضْطَرَبْتُمْ

ولى اسرارى در دل نهفته دارم، که اگر آشکار کنم، لرزه بر اندامتان افتد،

اضْطِرَابَ الْأَرْشِیَةِ فِی الطَّوِیِّ الْبَعِیدَةِ

چونان که طناب فرو شده در چاه مى لرزد.

2⃣ گاه مکتوم بودن سرّ به نفع مردم است: مثل این که شب قدر به صورت سرّى در آمده و سبب مى شود که مردم در لیالى مختلف به امید درک شب قدر به در خانه خدا بروند.

و یا پنهان بودن زمان عصر ظهور تا قیام قیامت که سبب آمادگى مداوم مردم مى شود و همچنین مکتوم بودن پایان زندگى انسان ها. که ساعت مرگ انسانها نامشخص است.

یا پزشک برخی مسائل را به خود بیمار نمی گوید تا باعث ضعف او نشود.

3⃣ گاهی افشاى سرّ سبب برانگیخته شدن حسادتها مى گردد: پیامبرص فرمود:

اسْتَعِینُوا عَلَى أُمُورِکُمْ بِالْکِتْمَانِ فَإِنَّ کُلَّ ذِی نِعْمَة مَحْسُودٌ

در امور زندگى از پنهان کارى کمک بگیرید زیرا هر صاحب نعمتى مورد حسد واقع میشود.

اللهم حقّقنا بحقایق الایمان

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی