امیر بیان علی علیه السلام فرمود برای هر کسی یک سرانجامی و عاقبتی [استحُلْوَةٌ] دارد خواه شیرین باشد خواه [مُرَّةٌ] تلخ باشد
در مورد عاقبت بخیری این حکمت ۱۵۱ این جمله حضرت در واقع اخطار است ولی غرض کلام توجه به لوازم این خبر است مثال: زمانی می گویند باران میآید این خبر است ، اما لوازم آن اینست که وقتی شما بیرون میروید با خودتان چتر ببرید حضرت میفرماید هر کسی عاقبتی دارد این عاقبت شیرین یا تلخ است این خبر است. اما این خبر میخواهد ما را به نتیجهای برساند حال که عاقبت هست و بعضیها عاقبت به شر میشوند شما کاری کنید طوری زندگی و برنامهریزی کنید که این عاقبت شما ختم بخیر شود عاقبت شیرینی برای شما شود .
⭕️ اصل اینکه هر کسی عاقبتی دارد را شاید ما بدانیم اما توجه به لوازم نداریم حال که عاقبت وجود دارد و عاقبت تلخ است یا شیرین باید تلاش کنیم که عاقبت ما بخیر باشد
درنامه ۳۱ به امام حسن مجتبی علیه السلام حضرت همین جمله را با لفظ دیگر فرمود:
وَ لِکُلِّ أَمْرٍ عَاقِبَةٌ سَوْفَ یَأْتِیک
حسن جان هر امری عاقبتی دارد در حکمت ۱۵۱ داریم هر شخصی عاقبتی دارد. هر امری کاری عاقبتی دارد خوب فکر کنید ببینید به سود شماست به نتیجه میرسد یا نمیرسد بعد وارد شوید در مورد هر کاری باید عاقبتاندیشی کرد .
⭕️در مجموع کارهایی که انسان انجام میدهد شخصیت او را میسازد یا شخصیت انسان خیر میشود یا شخصیت انسان رو به تلخی خواهد رفت
باید قبل از ورود به آن کار نتیجه و سرانجامش را بررسی کرد. ما در طول زندگی باید مشورت، فکر کردن، عاقبت اندیشی کنیم تا عاقبت ما ختم به خیر شود عاقبت ما چیزی نیست جز تک تک افعال ما.
⛔️ انسان قطعا عاقبتی دارد، سرانجامی دارد که به آن میرسد.
ولی نکته مهم تلخ و شیرین بودن این عاقبت است. انسان باید عاقبت خویش را با دور اندیشی، برنامه ریزی، تدبیر و مدیریت روشن و شیرین کند. در روایت داریم که :
پیامبر فرمود هنگامى که تصمیم بر کارى گرفتى در عاقبت آن بیندیش اگر عاقبت آن را نیک دیدى انجام ده و اگر عاقبت آن زشت و تاریک است از آن بپرهیز.
پیغمبر سه بار از آن شخص قول گرفت
⬅️اهمیت عاقبت در قرآن
قرآن مجید نیز روى مسئله عاقبت مؤمنان و کافران تکیه کرده مى فرماید:
《وَ الْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ 》
و سرانجام نیک براى پرهیزگاران است. متقی باشید تا سرانجام شما سرانجام خوبی باشد سرانجام از ابتدا مهمتر است ما چطور شروع کنیم خیلی مهم نیست شاید مهم باشد اما در برابر امر دیگر خیلی مهم نیست چطور تمام کردن خیلی مهم است شاید کسی ابتدا خوب شروع نکند مثلاً مسابقه فوتبال اول خوب وارد میدان نشود چه کسی میتواند در این میدان. زندگی خوب و سربلند و پیروز بیرون بیاید .
❌و در جاى دیگر در مقام هشدار به کافران لجوج مى گوید:
آیا مخالفان تو در زمین سیر نکردند تا ببینند سرانجام کسانى که پیش از آنها بودند چگونه شد؟!
بگردید عاقبت کفار، عاقبت افراد لجباز چه شد. عاقبت و سرانجام بدی پیدا کردند مراقب باشید هم به مومنین بحث عاقبت رو متذکر شد و هم نسبت به کفار .
⬅️دغدغه امیرالمومنین ، دغدغه عاقبت به خیری است. در خطبه شعبانیه وقتی پیامبر گریه کردند و جریان شهادت امیرالمومنین را به حضرت فرمودند اولین سوالی که حضرت پرسید، سوال عاقبت به خیری بود.
آنچه دو فرشته نویسنده اعمال برایمان نوشته اند توبه قبول شده ثبت و ضبط فرما که اگر پس از آن لغزشى از ما سر زده باشد به حساب نیاورى و باز خواست نکنى.
امام سجاد دغدغه عاقبت بخیری دارد البته همه مومنین این گونهاند دعایشان عاقبت بخیری است .
🔻 نکته ۱:
آیات و روایاتی در مورد اهمیت عاقبت به خیری: این روایات تاکیدو اصرار دارند حواستان به عاقبت کارتان باشد آیا ما این گونه هستیم آیا عاقبت کارمان را میاندیشیم همین لحظه و در همین حالی که من از دنیا میروم آیا عاقبت بخیر هستم یا نه!!
⛔️عمر انسان فراز و نشیب هاى زیادى دارد و غالبا از حالى به حال دگر دگرگون مى شود. آنچه از همه مهم تر است برگ هاى آخر دفتر زندگانى است که عمر با آن پایان مى پذیرد، ازاین رو مى بینیم که انبیاى الهى نگران عاقبت کار خویش بودند.
پروردگارا! بخشی عظیم از حکومت به من بخشیدی، و مرا از علم تعبیر خواب آگاه ساختی! ای آفریننده آسمانها و زمین! تو ولیّ و سرپرست من در دنیا و آخرت هستی، مرا مسلمان بمیران؛ و به صالحان ملحق فرما!
آیا اگر ما الان از دنیا برویم ملحق به صالحین میشویم در زمره خوبان هستیم. سوال جدیست اعمال خودمان را بسنجیم اگر هستیم خوشا به حالمان همان مسیر را ادامه دهیم اگر نیستیم باید یه مقدار تغییر و تحول در زندگی خودمان ایجاد کنیم.
📕مرحوم مجلسی دربحار الانوار، بابی دارد با عنوان:
حُسْنُ الْعاقِبَة وَإصْلاحُ السَّریرَةِ»
عاقبت بخیری اصلاح شدن باطن
روایتهای مختلفی بیان میکند. گلچین چند روایت از این باب
حق خداوند را بزرگ دار بدین گونه که نعمت هاى او را در معاصى صرف نکنى. خدا زیبایی، مال، علم داده این نعمت است نعمت را اگر در مسیر باطل استفاده کردی عاقبت بخیری نمیآورد عاقبت به شری می شود.
اَنْ تَغْتَرَّ بِحِلْمِهِ عَنْکَ
و از حلم او نسبت به خود مغرور نشوى. وَأَکْرِمْ کُلَّ مَنْ وَجَدْتَهُ یَذْکُرُنَا أَوْ یَنْتَحِلُ مَوَدَّتَنَا
هر کس که یادى از ما مى کند یا مودت ما را ابراز مى دارد احترام کن خواه راستگو باشد یا دروغگو.
به تو مربوط نیست تو به نیت خود مى رسى و اگر او دروغگو باشد نتیجه اعمال خود را می بیند.
حرمت دوستان اهل بیت را حفظ کردن عاقبت بخیری میآورد فرمود هر کسی ادعای محبت ما را دارد شما احترام کنید . انقدر این مسائل مهم است که حضرت دست به قلم شد نوشت که بماند.
مهم است که چه کارهایی انجام دهیم تا عاقبت ما بخیر شود.
💮 پیامبر مکرم ص فرمود:
خَیْرُ الاُمُورِ خَیْرُهَا عَاقِبَةً
بهترین کارها کارى است که عاقبت و سرانجامش نیک باشد.
میفرماید عاقبت و ختم کار مهم است اگر عاقبت و سرانجام کار به گونهای بود که ما را بهشتی کرد این کار خوب است
و حقیقت شقاوت و محرومیت از رحمت خدا آن است که سرانجام کار انسان به شقاوت پایان یابد.
بعضی شاید در طول عمر آدم بدی باشند شاید در ظاهر زندگی آنها معرفت ،دین جایی نداشته باشد اما بخاطر صفتی که در باطن داشتند به خاطر مصلحتی زیر و رو میشوند اصلاح و حر میشوند.
امیرالمومنین میفرماید فردا که صبح شد تازه میشماریم تا نتیجه کار هرکس و سرانجام آن چه شده،
چه کسی سعادت دارد چه کسی شقاوت دارد سخاوت و شقاوت هر کس در پایان عمر حساب و بررسی خواهد شد.
ای کسانی که ایمان آوردهاید! آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از خدا بپرهیزید! و از دنیا نروید، مگر اینکه مسلمان باشید! (باید گوهر ایمان را تا پایان عمر، حفظ کنید!)
🔻نکته ۲:
راهکارها و عوامل موثر در عاقبت بخیری: اگر کسی میخواهد عاقبت بخیر شود این چند نکته را جدی باید انجام دهد با سهل انگاری نمیتوان به این ماجرا رسید جدیت میخواهد تا انسان عاقبت بخیر شود .
اگر عاقبت بخیرنشویم عاقبت به شری رقم می خورد. هر کسی را صبح شهادت نیست شام مرگ هست کسی که شهید نشود مرگ به سراغش خواهد رفت.
امامم را نشناسم از دینم گمراه میشوم اگر از دین گمراه شوم عاقبت به شر میشوم.
💮 اگر انسان اعتقاداتش محکم باشد عاقبت بخیر میشود. عقیده از عقد است عقد هم به معنی گره است وقتی که اعتقاد به وظیفه داریم برای عاقبت بخیری اعتقادات گرههای وجودیمان را محکم و محکمتر کنیم به جایی برسد که دیگر شک و شبهه به اعتقادات ما راه نداشته باشد.
💮 افراد میآمدند نزد حضرت عقایدشان را عرضه میکردند وقتی که عقاید ما درست باشد عقاید را مدام مرور کنیم و در عمق وجود ما قرار بگیرد انسان عاقبت بخیر میشود.
💮 سومین راهکار رسیدن به عاقبت بخیری تفکر است. در غرر الحکم آمده :
مَنْ کَثُرَتْ فِکْرَتُهُ حَسُنَتْ عَاقِبَتُهُ.
کسی که فکر، اندیشه، او کثیر باشد عاقبتش بخیر میشود.
حسن عاقبت به دنیا در انجام معامله خوب فکر کن ، این فکر کردن عاقبت ان خوب است. فکر، انسان را در عالم هستی عاقبت بخیر میکند.
💮چهارمین راهکار رسیدن به عاقبت بخیری، توبه از گذشته:
همانا از نیک بختی آدمی است که عمرش دراز گردد و خدا به او توفیق توبه دهد.
راهش توبه کردن است توبه نکنید این مسیر برای شما باز نخواهد شد.
💮روایتی هم از امام سجاد سلام الله علیه در این روایت نکته ظریفی دارد چهار عامل عاقبت بخیری را بیان کرده است که دین و اسلامتان کامل میشود گناهتان بخشیده میشود خدا را ملاقات میکنید خدا از او راضی است عاقبت بخیر میشود چهارچیز چیست که انسان را به عاقبت بخیری و سرانجام میرساند.
💮پنجمین راهکار رسیدن، چهار توصیه عملی امام سجاد علیه السلام که عاقبت را بخیر میکند.
ج. حیا و پاکدامنى نسبت به تمام زشتى هاى شرعى و عرفى.
یه چیزایی هست که شاید خدا ممنوع نکرده ولی در عرف خیلی پسندیده نیست ثلاً وقتی یک نفر ازدواج کرده و وارد خانواده جدید میشود فلان خانواده رسمی دارد و این رسمشون مخالف دین نیست یعنی حرام را حلال نمیکند مباح است ولی اعتقاد دارند که فلان شکل زندگی کنند.میفرماید این حرمتها را حفظ کنید حیا را دراین محدوده حفظ کنید.
رسول خدا صلی الله علیه و آله به او فرمود: آیا پدر و مادرت زنده اند؟
قَالَ: أَبِی. قَالَ: فَاذْهَبْ فَبَرَّهُ.
گفت: پدرم زنده است. فرمود: برو و به او نیکى کن.
قَالَ: فَلَمَّا وَلَّى، قَالَ رَسُولُ الله صلی الله علیه و آله: لَوْ کَانَتْ أُمُّه.
راوی گفت: هنگامی که آن مرد می رفت، رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای کاش مادرش زنده بود!
فارق از روایات و احادیث، مردم این را تجربه کردند که هر گاه احترام والدین را به جا آورند کار دنیای آنها هم بهتر میشود
🔻دو جریان که نیکی به والدین عاقبت بخیری دنیوی و اخروی دارد.
مرحوم آیة اللّه مرعشى نجفى مىگوید: زمانى که در نجف بودیم، روزى هنگام ظهر، مادرم به من گفت: برو پدرت را صدا بزن براى صرف نهار.
به طبقه بالا رفتم و دیدم پدر در حال مطالعه خوابش برده . نمىدانستم چه کنم؟ از طرفى باید امر مادر را اطاعت مىکردم و از طرفى مىترسیدم با بیدار کردن پدر، باعث رنجش خاطر او گردم.
خم شدم و لبهایم را کف پاى پدر گذاشتم و چندین بوسه بر آن زدم، تا این که بر اثر قلقلک پا، پدرم از خواب بیدار شد و دید من هستم،
وقتى این ادب و احترام را از من دید، گفت: شهاب الدین تو هستى؟
عرض کردم: بلى ،
دو دستش را به سوى آسمان بلند کرد و گفت: «پسرم خداوند عزّتت را بالا ببرد و تو را از خادمین اهل بیت(ع) قرار دهد»
و من هرچه دارم از برکت همان دعاى پدرم است که در حق من نمود و به مرحله اجابت رسید.
🔻 جریان دوم : شهید مطهرى مىگوید: گهگاه که به اسرار وجودى خود و کارهایم مىاندیشم، احساس مىکنم، یکى از مسائلى که باعث خیر و برکت در زندگىام شده و همواره عنایت و لطف الهى را شامل حال من کرده است، احترام و نیکى فراوانى بوده است که به والدین خود به ویژه در دوران پیرى و هنگام بیمارى کردهام. علاوه بر توجّه معنوى و عاطفى، تا آنجا که توانایىام اجازه داد...از نظر هزینه زندگى به آنان کمک و مساعدت کردهام...
💮 یکی از راههای عاقبت بخیری که هم در احادیث آمده و هم تجربی مجرب است و جواب داده این است که انسان تا میتواند نسبت به والدینش احترام کند تا زنده اند آنها را روی سر یگذارد قدر شناسی کند اگر هم کسی از نعمت والدین برخوردار نیست، میتواند برای آنها خیرات دهد سر قبر رود سوره ای بخواند و هدیه کند. و یاد آنها را گرامی بدارد دعاى والدین نگاه و توجه رضایت آنها چه در دنیا و عاقبت و آخرت ختم به خیر میکند.
اللهم اختم لنا بالسعاده
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیانثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
علی جان!
یک حاجی در طواف داری به دهان/ یک حیدر در مصاف داری به دهان/ یک تیغ دو دم به دست داری آقا/ یک تیغ دو دم غلاف داری به دهان/
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۳/۲/۲۴ . ۴ذیقعده
💢 حکمت ۱۵۱ 💢
♦️وَ قَالَ (علیه السلام): لِکُلِّ امْرِئٍ عَاقِبَةٌ، حُلْوَةٌ أَوْ مُرَّةٌ
امیر بیان علی علیه السلام فرمود برای هر کسی یک سرانجامی و عاقبتی [استحُلْوَةٌ] دارد خواه شیرین باشد خواه [مُرَّةٌ] تلخ باشد
در مورد عاقبت بخیری این حکمت ۱۵۱ این جمله حضرت در واقع اخطار است ولی غرض کلام توجه به لوازم این خبر است مثال: زمانی می گویند باران میآید این خبر است ، اما لوازم آن اینست که وقتی شما بیرون میروید با خودتان چتر ببرید حضرت میفرماید هر کسی عاقبتی دارد این عاقبت شیرین یا تلخ است این خبر است. اما این خبر میخواهد ما را به نتیجهای برساند حال که عاقبت هست و بعضیها عاقبت به شر میشوند شما کاری کنید طوری زندگی و برنامهریزی کنید که این عاقبت شما ختم بخیر شود عاقبت شیرینی برای شما شود .
⭕️ اصل اینکه هر کسی عاقبتی دارد را شاید ما بدانیم اما توجه به لوازم نداریم حال که عاقبت وجود دارد و عاقبت تلخ است یا شیرین باید تلاش کنیم که عاقبت ما بخیر باشد
درنامه ۳۱ به امام حسن مجتبی علیه السلام حضرت همین جمله را با لفظ دیگر فرمود:
وَ لِکُلِّ أَمْرٍ عَاقِبَةٌ سَوْفَ یَأْتِیک
حسن جان هر امری عاقبتی دارد در حکمت ۱۵۱ داریم هر شخصی عاقبتی دارد. هر امری کاری عاقبتی دارد خوب فکر کنید ببینید به سود شماست به نتیجه میرسد یا نمیرسد بعد وارد شوید در مورد هر کاری باید عاقبتاندیشی کرد .
⭕️در مجموع کارهایی که انسان انجام میدهد شخصیت او را میسازد یا شخصیت انسان خیر میشود یا شخصیت انسان رو به تلخی خواهد رفت
باید قبل از ورود به آن کار نتیجه و سرانجامش را بررسی کرد. ما در طول زندگی باید مشورت، فکر کردن، عاقبت اندیشی کنیم تا عاقبت ما ختم به خیر شود عاقبت ما چیزی نیست جز تک تک افعال ما.
⛔️ انسان قطعا عاقبتی دارد، سرانجامی دارد که به آن میرسد.
ولی نکته مهم تلخ و شیرین بودن این عاقبت است. انسان باید عاقبت خویش را با دور اندیشی، برنامه ریزی، تدبیر و مدیریت روشن و شیرین کند. در روایت داریم که :
إِنَّ رَجُلاً أَتَى اَلنَّبِیَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ لَهُ یَا رَسُولَ اَللَّهِ أَوْصِنِی
کسى به پیامبر عرض کرد یا رسول الله! اندرزى به من بفرمایید.
فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَهَلْ أَنْتَ مُسْتَوْصٍ إِنْ أَنَا أَوْصَیْتُکَ
پیغمبر فرمود: اگر سفارش و اندرزى به تو گویم مى پذیرى یا با آن مخالفت مى کنى؟
حَتَّى قَالَ لَهُ ذَلِکَ ثَلاَثاً وَ فِی کُلِّهَا یَقُولُ لَهُ اَلرَّجُلُ نَعَمْ یَا رَسُولَ اَللَّهِ
عرض کرد: آرى. پیغمبر سه بار این سخن را تکرار کرد و او در هر مرتبه جواب آرى دارد.
فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اَللَّهِ صَ فَإِنِّی أُوصِیکَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ فَإِنْ یَکُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ یَکُ غَیّاً فَانْتَهِ عَنْهُ
پیامبر فرمود هنگامى که تصمیم بر کارى گرفتى در عاقبت آن بیندیش اگر عاقبت آن را نیک دیدى انجام ده و اگر عاقبت آن زشت و تاریک است از آن بپرهیز.
پیغمبر سه بار از آن شخص قول گرفت
⬅️اهمیت عاقبت در قرآن
قرآن مجید نیز روى مسئله عاقبت مؤمنان و کافران تکیه کرده مى فرماید:
《وَ الْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ 》
و سرانجام نیک براى پرهیزگاران است. متقی باشید تا سرانجام شما سرانجام خوبی باشد سرانجام از ابتدا مهمتر است ما چطور شروع کنیم خیلی مهم نیست شاید مهم باشد اما در برابر امر دیگر خیلی مهم نیست چطور تمام کردن خیلی مهم است شاید کسی ابتدا خوب شروع نکند مثلاً مسابقه فوتبال اول خوب وارد میدان نشود چه کسی میتواند در این میدان. زندگی خوب و سربلند و پیروز بیرون بیاید .
❌و در جاى دیگر در مقام هشدار به کافران لجوج مى گوید:
《أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِى الاَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ 》
آیا مخالفان تو در زمین سیر نکردند تا ببینند سرانجام کسانى که پیش از آنها بودند چگونه شد؟!
بگردید عاقبت کفار، عاقبت افراد لجباز چه شد. عاقبت و سرانجام بدی پیدا کردند مراقب باشید هم به مومنین بحث عاقبت رو متذکر شد و هم نسبت به کفار .
⬅️دغدغه امیرالمومنین ، دغدغه عاقبت به خیری است. در خطبه شعبانیه وقتی پیامبر گریه کردند و جریان شهادت امیرالمومنین را به حضرت فرمودند اولین سوالی که حضرت پرسید، سوال عاقبت به خیری بود.
قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ ذَلِکَ فِی سَلَامَةٍ مِنْ دِینِی؟ فَقَالَ فِی سَلَامَةٍ مِنْ دِینِک
هر نفسی بکشید، عبادتی ،خوابی عبادت است . پایان این خطبه رسول مکرم گریه کرد بعد رو به امیرالمومنین گفت :
ماه مبارک همان ماهی است که تو به شهادت میرسی.
اولین سوالی که امیرالمومنین پرسید: دینم، عاقبتم چه میشود میتوانم با آبرو به محضر خداوند بروم ؟
علی جان تو در صحت و سلامت ایمان از دنیا خواهی رفت .
⭕️لذا امام سجاد در صحیفه سجادیه دعای یازدهم در مورد عاقبت بخیر شدن انسان که باید بسیار دعا کند
وَ إِذَا انْقَضَتْ أَیامُ حَیاتِنَا، وَ تَصَرَّمَتْ مُدَدُ أَعْمَارِنَا، وَ اسْتَحْضَرَتْنَا دَعْوَتُک الَّتِی لَا بُدَّ مِنْهَا وَ مِنْ إِجَابَتِهَا، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ،
و در آن هنگام که عمرمان به پایان مى رسد و در موقع اجابت دعوت تو که هیچ راه فرارى از آن نیست بر محمد و آل محمد درود فرست
وَ اجْعَلْ خِتَامَ مَا تُحْصِی عَلَینَا کتَبَةُ أَعْمَالِنَا تَوْبَةً مَقْبُولَةً لَا تُوقِفُنَا بَعْدَهَا عَلَی ذَنْبٍ اجْتَرَحْنَاهُ، وَ لَا مَعْصِیةٍ اقْتَرَفْنَاهَا
آنچه دو فرشته نویسنده اعمال برایمان نوشته اند توبه قبول شده ثبت و ضبط فرما که اگر پس از آن لغزشى از ما سر زده باشد به حساب نیاورى و باز خواست نکنى.
امام سجاد دغدغه عاقبت بخیری دارد البته همه مومنین این گونهاند دعایشان عاقبت بخیری است .
🔻 نکته ۱:
آیات و روایاتی در مورد اهمیت عاقبت به خیری: این روایات تاکیدو اصرار دارند حواستان به عاقبت کارتان باشد آیا ما این گونه هستیم آیا عاقبت کارمان را میاندیشیم همین لحظه و در همین حالی که من از دنیا میروم آیا عاقبت بخیر هستم یا نه!!
⛔️عمر انسان فراز و نشیب هاى زیادى دارد و غالبا از حالى به حال دگر دگرگون مى شود. آنچه از همه مهم تر است برگ هاى آخر دفتر زندگانى است که عمر با آن پایان مى پذیرد، ازاین رو مى بینیم که انبیاى الهى نگران عاقبت کار خویش بودند.
🔻آخرین درخواست حضرت یوسف از خدا:
《 رَبِّ قَدْ آتَیْتَنِی مِنَ الْمُلْکِ وَعَلَّمْتَنِی مِنْ تَأْوِیلِ الْأَحَادِیثِ ۚ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنْتَ وَلِیِّی فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ ۖ تَوَفَّنِی مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ؛ یوسف - ۱۰۰》
پروردگارا! بخشی عظیم از حکومت به من بخشیدی، و مرا از علم تعبیر خواب آگاه ساختی! ای آفریننده آسمانها و زمین! تو ولیّ و سرپرست من در دنیا و آخرت هستی، مرا مسلمان بمیران؛ و به صالحان ملحق فرما!
آیا اگر ما الان از دنیا برویم ملحق به صالحین میشویم در زمره خوبان هستیم. سوال جدیست اعمال خودمان را بسنجیم اگر هستیم خوشا به حالمان همان مسیر را ادامه دهیم اگر نیستیم باید یه مقدار تغییر و تحول در زندگی خودمان ایجاد کنیم.
📕مرحوم مجلسی دربحار الانوار، بابی دارد با عنوان:
حُسْنُ الْعاقِبَة وَإصْلاحُ السَّریرَةِ»
عاقبت بخیری اصلاح شدن باطن
روایتهای مختلفی بیان میکند. گلچین چند روایت از این باب
💮کَتَبَ الصَّادِقُ إِلَى بَعْضِ النَّاسِ إِنْ أَرَدْتَ أَنْ یُخْتَمَ بِخَیْر عَمَلُکَ حَتَّى تُقْبَضَ وَأَنْتَ فِی أَفْضَلِ الاَعْمَالِ
امام صادق به بعضى از یارانش چنین نوشت که اگر مى خواهى عاقبت به خیر شوى بگونه ای از دنیا بروى در حالى که در افضل اعمال هستى.
فَعَظِّمْ لِلَّهِ حَقَّهُ أَنْ تَبْذُلَ نَعْمَاءَهُ فِی مَعَاصِیهِ
حق خداوند را بزرگ دار بدین گونه که نعمت هاى او را در معاصى صرف نکنى. خدا زیبایی، مال، علم داده این نعمت است نعمت را اگر در مسیر باطل استفاده کردی عاقبت بخیری نمیآورد عاقبت به شری می شود.
اَنْ تَغْتَرَّ بِحِلْمِهِ عَنْکَ
و از حلم او نسبت به خود مغرور نشوى. وَأَکْرِمْ کُلَّ مَنْ وَجَدْتَهُ یَذْکُرُنَا أَوْ یَنْتَحِلُ مَوَدَّتَنَا
هر کس که یادى از ما مى کند یا مودت ما را ابراز مى دارد احترام کن خواه راستگو باشد یا دروغگو.
ثُمَّ لَیْسَ عَلَیْکَ صَادِقاً کَانَ أَوْ کَاذِباً إِنَّمَا لَکَ نِیَّتُکَ وَعَلَیْهِ کَذِبُهُ
به تو مربوط نیست تو به نیت خود مى رسى و اگر او دروغگو باشد نتیجه اعمال خود را می بیند.
حرمت دوستان اهل بیت را حفظ کردن عاقبت بخیری میآورد فرمود هر کسی ادعای محبت ما را دارد شما احترام کنید . انقدر این مسائل مهم است که حضرت دست به قلم شد نوشت که بماند.
مهم است که چه کارهایی انجام دهیم تا عاقبت ما بخیر شود.
💮 پیامبر مکرم ص فرمود:
خَیْرُ الاُمُورِ خَیْرُهَا عَاقِبَةً
بهترین کارها کارى است که عاقبت و سرانجامش نیک باشد.
میفرماید عاقبت و ختم کار مهم است اگر عاقبت و سرانجام کار به گونهای بود که ما را بهشتی کرد این کار خوب است
💮امیرالمومنین ع فرمود :
إِنَّ حَقِیقَةَ السَّعَادَةِ أَنْ یُخْتَمَ لِلْمَرْءِ عَمَلُهُ بِالسَّعَادَةِ
حقیقت سعادت آن است که انسان، سرانجام کارش به سعادت خاتمه یابد.
وَإِنَّ حَقِیقَةَ الشَّقَاءِ أَنْ یُخْتَمَ لِلْمَرْءِ عَمَلُهُ بِالشَّقَاءِ
و حقیقت شقاوت و محرومیت از رحمت خدا آن است که سرانجام کار انسان به شقاوت پایان یابد.
بعضی شاید در طول عمر آدم بدی باشند شاید در ظاهر زندگی آنها معرفت ،دین جایی نداشته باشد اما بخاطر صفتی که در باطن داشتند به خاطر مصلحتی زیر و رو میشوند اصلاح و حر میشوند.
امیرالمومنین میفرماید فردا که صبح شد تازه میشماریم تا نتیجه کار هرکس و سرانجام آن چه شده،
چه کسی سعادت دارد چه کسی شقاوت دارد سخاوت و شقاوت هر کس در پایان عمر حساب و بررسی خواهد شد.
💮قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ یَا مَعْشَرَ الْحَوَارِیِّینَ بِحَقٍّ أَقُولُ لَکُمْ إِنَّ النَّاسَ یَقُولُونَ إِنَّ الْبِنَاءَ بِأَسَاسِهِ وَ إِنِّی لَا أَقُولُ لَکُمْ کَذَلِکَ
حضرت مسیح خطاب به حواریون مى گفت: من به حق مى گویم که مردم معتقدند استحکام هر بنا ، به شالوده و زیر ساخت آن است ولى من چنین نمى گویم.
قَالُوا فَمَا ذَا تَقُولُ یَا رُوحَ اللَّهِ
حواریون گفتند: اى روح الله تو چه مى گوئى؟
قَالَ بِحَقٍّ أَقُولُ لَکُمْ إِنَّ آخِرَ حَجَرٍ یَضَعُهُ الْعَامِلُ هُوَ الْأَسَاسُ
در پاسخ گفت: من به حق مى گویم که اساس واقعى، آخرین سنگى است که بر بنا گذارده مى شود. (کنایه از این که معیار سعادت انسان پایان کار اوست.)
💮پیامبر ثلی الله علیه وآله فرمود:
مَنْ أَحْسَنَ فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِهِ لَمْ یُؤَاخَذْ بِمَا مَضَى مِنْ ذَنْبِهِ
کسى که در باقىمانده عمر کارنیک بجا آورد، خداوند او را برگناهان گذشته اش مجازات نمى کند.
وَمَنْ أَسَاءَ فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِهِ أَخَذَ بِالاَوَّلِ وَالاْخِرِ
و کسى که در باقیمانده عمرش بدی کند هم به گناهان گذشته و هم به گناهان جدید مؤاخذه خواهد شد .
همانقاعده فقهی که: کافری از کفر به اسلام روی آورد ۶۰، ۷۰ سال از عمر او گذشته و مسلمان شده، تکلیف این سالهای عمر زندگی چه میشود؟!
آنها حساب شده است ازجدید زندگی کن اگر کسی گناهکار بود آمدو اصلاح شد خدا قبلی را نادیده میگیرد .
💮در روایات آمده پیامبر سه مرتبه به اصحاب فرمود:
الْعَمَلُ بِخَوَاتِیمِهِ الْعَمَلُ بِخَوَاتِیمِهِ الْعَمَلُ بِخَوَاتِیمِهِ.
معیار سنجش هر عملى پایان آن است. در روایت ،و ادعیه عاقبت بخیری دعا میکنیم خدا امور ما را ختم بخیر کند.
💮در تعقیبات نماز از امام صادق مى خوانیم:
وَأَسْأَلُکَ أَنْ تَعْصِمَنِی بِطَاعَتِکَ حَتَّى تَتَوَفَّانِی عَلَیْهَا وَأَنْتَ عَنِّی رَاض وَأَنْ تَخْتِمَ لِی بِالسَّعَادَة
خداوندا! من از تو مى خواهم مرا در طاعت خود استوار بدارى در حالى که از من راضى هستى از دنیا ببرى و از تو مى خواهم پایان عمر مرا سعادت قرار دهى.
💮در پایان نامه ۵۳ فرمود:
و أَنَا أَسْأَلُ اللَّهَ... َأَنْ یَخْتِمَ لِی وَلَکَ بِالسَّعَادَةِ وَالشَّهَادَةِ
از خدا مى خواهم که پایان عمر من و تو را سعادت و شهادت قرار دهد.
کسی که به سعادت برسد به شهادت میرسد.
حتی خدا هم میخواهد مومنین را نصیحت کند وصیت کند دعایش عاقبت بخیری است
💮وصیت خدا به مومنین عاقبت بخیری است.
《 یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ؛ بقره 》
ای کسانی که ایمان آوردهاید! آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از خدا بپرهیزید! و از دنیا نروید، مگر اینکه مسلمان باشید! (باید گوهر ایمان را تا پایان عمر، حفظ کنید!)
🔻نکته ۲:
راهکارها و عوامل موثر در عاقبت بخیری: اگر کسی میخواهد عاقبت بخیر شود این چند نکته را جدی باید انجام دهد با سهل انگاری نمیتوان به این ماجرا رسید جدیت میخواهد تا انسان عاقبت بخیر شود .
اگر عاقبت بخیرنشویم عاقبت به شری رقم می خورد. هر کسی را صبح شهادت نیست شام مرگ هست کسی که شهید نشود مرگ به سراغش خواهد رفت.
💮 اولین راه رسیدن تقوا است
《 تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِینَ لَا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا ۚ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ؛ قصص 》
ما بهشت را برای آنان که در زمین اراده علوّ و فساد و سرکشی ندارند مخصوص میگردانیم و حسن عاقبت خاص پرهیزکاران است..
رعایت تقوا، رعایت حلال و حرام، رعایت مستحب و مکروه ، یکی از راههای مهمی است که میتواند به عاقبت بخیری برساند
💮 دومین راهکار عاقبت بخیری تثبیت و تکرار عقاید حقه:
زراره از امام صادق میپرسد در زمان غیبت چه کنیم که در مشکلات آخر الزمان گرفتار نشویم؟ فرمود:
مَا تَأْمُرُنِی لَوْ أَدْرَکْتُ ذَلِکَ الزَّمَانَ قَالَ ادْعُ اللَّهَ بِهَذَا الدُّعَاءِ:
فرمود زیاد این دعا را بخوان
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْکَ.
خدایا خودت را من بشناس اگر تو را نشناسم رسول تو را حجت تو را نخواهم شناخت.
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَبِیَّکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَبِیَّکَ لَمْ أَعْرِفْهُ قَطُّ .
نبی را نشناسم ولی و امام را نمیشناسم
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی
امامم را نشناسم از دینم گمراه میشوم اگر از دین گمراه شوم عاقبت به شر میشوم.
💮 اگر انسان اعتقاداتش محکم باشد عاقبت بخیر میشود. عقیده از عقد است عقد هم به معنی گره است وقتی که اعتقاد به وظیفه داریم برای عاقبت بخیری اعتقادات گرههای وجودیمان را محکم و محکمتر کنیم به جایی برسد که دیگر شک و شبهه به اعتقادات ما راه نداشته باشد.
💮 افراد میآمدند نزد حضرت عقایدشان را عرضه میکردند وقتی که عقاید ما درست باشد عقاید را مدام مرور کنیم و در عمق وجود ما قرار بگیرد انسان عاقبت بخیر میشود.
💮 سومین راهکار رسیدن به عاقبت بخیری تفکر است. در غرر الحکم آمده :
مَنْ کَثُرَتْ فِکْرَتُهُ حَسُنَتْ عَاقِبَتُهُ.
کسی که فکر، اندیشه، او کثیر باشد عاقبتش بخیر میشود.
حسن عاقبت به دنیا در انجام معامله خوب فکر کن ، این فکر کردن عاقبت ان خوب است. فکر، انسان را در عالم هستی عاقبت بخیر میکند.
💮چهارمین راهکار رسیدن به عاقبت بخیری، توبه از گذشته:
پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود:
إِنَّ مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ أَنْ یَطُولَ عُمُرُهُ وَ یَرْزُقَهُ اللَّهُ الْإِنَابَةَ إِلَى دَارِ الْخُلُود
همانا از نیک بختی آدمی است که عمرش دراز گردد و خدا به او توفیق توبه دهد.
راهش توبه کردن است توبه نکنید این مسیر برای شما باز نخواهد شد.
💮روایتی هم از امام سجاد سلام الله علیه در این روایت نکته ظریفی دارد چهار عامل عاقبت بخیری را بیان کرده است که دین و اسلامتان کامل میشود گناهتان بخشیده میشود خدا را ملاقات میکنید خدا از او راضی است عاقبت بخیر میشود چهارچیز چیست که انسان را به عاقبت بخیری و سرانجام میرساند.
💮پنجمین راهکار رسیدن، چهار توصیه عملی امام سجاد علیه السلام که عاقبت را بخیر میکند.
قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ ع أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَمَلَ إِسْلَامُهُ وَ مُحِّصَتْ
عَنْهُ ذُنُوبُهُ وَ لَقِیَ رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ عَنْهُ رَاضٍ
هرکس داراى چهار خصلت باشد ایمانش کامل است، گناهانش بخشوده خواهد بود و در حالتى خداوند را ملاقات مى کند که از او راضى و خشنود است.
مَنْ وَفَى لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَا یَجْعَلُ عَلَى نَفْسِهِ لِلنَّاسِ
الف. خصلت وفای به عهد الهی و رعایت حقوق مردم.
وَ صَدَقَ لِسَانُهُ مَعَ النَّاسِ
ب. راست گویى و صداقت نسبت به مردم در تمام موارد زندگى) در مواجهه با مردم راستگو باشید
وَ اسْتَحْیَا مِنْ کُلِّ قَبِیحٍ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ النَّاسِ
ج. حیا و پاکدامنى نسبت به تمام زشتى هاى شرعى و عرفى.
یه چیزایی هست که شاید خدا ممنوع نکرده ولی در عرف خیلی پسندیده نیست ثلاً وقتی یک نفر ازدواج کرده و وارد خانواده جدید میشود فلان خانواده رسمی دارد و این رسمشون مخالف دین نیست یعنی حرام را حلال نمیکند مباح است ولی اعتقاد دارند که فلان شکل زندگی کنند.میفرماید این حرمتها را حفظ کنید حیا را دراین محدوده حفظ کنید.
حفظ حریم الهی و هم حفظ حریمهای عرفی
وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ أَهْلِهِ.
د. خوش اخلاقى و خوش برخوردى با اهل و عیال خود.
💮 ششمین راهکار عاقبت بخیری خدمت به والدین.
جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ! مَا مِنْ عَمَلٍ قَبِیحٍ إِلَّا قَدْ عَمِلْتُهُ. فَهَلْ لِی مِنْ تَوْبَةٍ؟
مردى نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و گفت: ای رسول خدا! هیچ کار زشتى نبوده مگر اینکه مرتکب شده ام؛ آیا راهی به سوی توبه دارم؟
فَقَالَ رَسُولُ اللهِ ص: فَهَلْ مِنْ وَالِدَیْکَ أَحَدٌ حَیٌّ؟
رسول خدا صلی الله علیه و آله به او فرمود: آیا پدر و مادرت زنده اند؟
قَالَ: أَبِی. قَالَ: فَاذْهَبْ فَبَرَّهُ.
گفت: پدرم زنده است. فرمود: برو و به او نیکى کن.
قَالَ: فَلَمَّا وَلَّى، قَالَ رَسُولُ الله صلی الله علیه و آله: لَوْ کَانَتْ أُمُّه.
راوی گفت: هنگامی که آن مرد می رفت، رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای کاش مادرش زنده بود!
فارق از روایات و احادیث، مردم این را تجربه کردند که هر گاه احترام والدین را به جا آورند کار دنیای آنها هم بهتر میشود
🔻دو جریان که نیکی به والدین عاقبت بخیری دنیوی و اخروی دارد.
مرحوم آیة اللّه مرعشى نجفى مىگوید: زمانى که در نجف بودیم، روزى هنگام ظهر، مادرم به من گفت: برو پدرت را صدا بزن براى صرف نهار.
به طبقه بالا رفتم و دیدم پدر در حال مطالعه خوابش برده . نمىدانستم چه کنم؟ از طرفى باید امر مادر را اطاعت مىکردم و از طرفى مىترسیدم با بیدار کردن پدر، باعث رنجش خاطر او گردم.
خم شدم و لبهایم را کف پاى پدر گذاشتم و چندین بوسه بر آن زدم، تا این که بر اثر قلقلک پا، پدرم از خواب بیدار شد و دید من هستم،
وقتى این ادب و احترام را از من دید، گفت: شهاب الدین تو هستى؟
عرض کردم: بلى ،
دو دستش را به سوى آسمان بلند کرد و گفت: «پسرم خداوند عزّتت را بالا ببرد و تو را از خادمین اهل بیت(ع) قرار دهد»
و من هرچه دارم از برکت همان دعاى پدرم است که در حق من نمود و به مرحله اجابت رسید.
🔻 جریان دوم : شهید مطهرى مىگوید: گهگاه که به اسرار وجودى خود و کارهایم مىاندیشم، احساس مىکنم، یکى از مسائلى که باعث خیر و برکت در زندگىام شده و همواره عنایت و لطف الهى را شامل حال من کرده است، احترام و نیکى فراوانى بوده است که به والدین خود به ویژه در دوران پیرى و هنگام بیمارى کردهام. علاوه بر توجّه معنوى و عاطفى، تا آنجا که توانایىام اجازه داد...از نظر هزینه زندگى به آنان کمک و مساعدت کردهام...
💮 یکی از راههای عاقبت بخیری که هم در احادیث آمده و هم تجربی مجرب است و جواب داده این است که انسان تا میتواند نسبت به والدینش احترام کند تا زنده اند آنها را روی سر یگذارد قدر شناسی کند اگر هم کسی از نعمت والدین برخوردار نیست، میتواند برای آنها خیرات دهد سر قبر رود سوره ای بخواند و هدیه کند. و یاد آنها را گرامی بدارد دعاى والدین نگاه و توجه رضایت آنها چه در دنیا و عاقبت و آخرت ختم به خیر میکند.
اللهم اختم لنا بالسعاده