شرح حکمت 105نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 105نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۲/۱۲/۰۸

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۰۹ اسفند ۰۲ ، ۰۸:۵۴

زمانی

بسم اللّهِ الرحمن الرحیم
شرح حکمت‌ها
۴٠٢/١٢/٨ . ١٧شعبان

💢 حکمت ١٠۵ 💢

💠وَ قَالَ (علیه السلام): إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى افْتَرَضَ عَلَیْکُمْ فَرَائِضَ فَلَا تُضَیِّعُوهَا
امام علی علیه السلام میفرمایند:
خداوند بر شما واجباتی[فَرَائِضَ] را لازم و واجب کرده است با ترک وظیفه، آنها را ضایع نکنید[لَا تُضَیِّعُوهَا]

💠 وَ حَدَّ لَکُمْ حُدُوداً فَلَا تَعْتَدُوهَا
حدود و خط و مرزی[حُدُوداً] برای شما مشخص کرده، از آنها تعدی نکنید. [لَا تَعْتَدُوهَا]

💠وَ نَهَاکُمْ عَنْ أَشْیَاءَ فَلَا تَنْتَهِکُوهَا
شما را از محرمات نهی کرده، پس حرمت محرمات را با انجام آنها هتک نکنید. [فَلَا تَنْتَهِکُوهَا]

💠وَ سَکَتَ لَکُمْ عَنْ أَشْیَاءَ وَ لَمْ یَدَعْهَا نِسْیَاناً
و در مورد برخی امور سکوت کرده،
ولی سکوت کردن در مورد آنها به خاطر فراموشی[نِسْیَاناً] نبوده.

💠 فَلَا تَتَکَلَّفُوهَا
پس خودتان را در مورد اموری که خدا در مورد آن ساکت بوده به زحمت نیندازید.

'' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' ''
💠 إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى افْتَرَضَ عَلَیْکُمْ فَرَائِضَ فَلَا تُضَیِّعُوهَا
خداوند بر شما واجباتی را لازم و واجب کرده است با ترک وظیفه، آنها را ضایع نکنید[لَا تُضَیِّعُوهَا]

✅فرائض و واجبات زیادی به عهده ما گذاشته شده است که باید آنها را انجام دهیم، و میدانیم انجام دادن آنها مصالحی دارد که هم در دنیا هم در آخرت باعث فلاح و رستگاری ما میشوند.
هر کار خدا حکمتی دارد و فرائض و واجبات هم همین است.
و باید توجه داشت واجبات دین محدود به اصول و فروع دین نیست و موارد دیگری را نیز شامل میشود مثل تربیت صحیح فرزندان و..... که باید به همه آنها عمل کرد.

✳️مقصود از ضایع کردن واجبات تنها ترک آنها نیست، بلکه در برخی موارد نقص و کاستی نیز جزء ضایع کردن محسوب میشود.جضرت در غرر الحکم می‌فرمایند :
مَنْ لَمْ یُرْبِ مَعْرُوفَهُ فَقَدْ ضَیَّعَهُ
کسی که مدام دنبال افزایش خوبی هایش نباشد، آن را ضایع کرده.

⏪صِرف داشتن خوبی کافی نیست، اگر در همان حد باقی بمانیم، آن را ضایع کرده ایم.
اگر آن را به دیگران انتقال ندهیم آن را ضایع کرده ایم.
رای دادن کافی نیست اگر چند نفر را به رای دادن تشویق نکنیم، کار ما ضایع میشود.
باید به دنبال بالا بردن کیفیت و کمیت عمل خیر باشیم.

✴️ترک نماز و تاخیر نماز از وقت آن تضییع نماز است: امام باقر علیه السلام می‌فرمایند :
إِنَّ الصَّلاَةَ إِذَا ارْتَفَعَتْ فِی أَوَّلِ وَقْتِهَا رَجَعَتْ إِلَى صَاحِبِهَا وَهِیَ بَیْضَاءُ مُشْرِقَةٌ
نماز هنگامى که در اول وقت انجام شود به آسمان مى رود و سپس به سوى صاحبش باز مى گردد در حالى که روشن و درخشان است
تَقُولُ حَفِظْتَنِی حَفِظَکَ اللَّهُ
و به او مى گوید: من را محافظت کردى خدا تو را حفظ کند.
وَإِذَا ارْتَفَعَتْ فِی غَیْرِ وَقْتِهَا بِغَیْرِ حُدُودِهَا رَجَعَتْ إِلَى صَاحِبِهَا وَهِیَ سَوْدَاءُ مُظْلِمَةٌ
و هنگامى که در غیر وقت و بدون رعایت دستوراتش انجام شود به سوى صاحبش بر مى گردد در حالى که سیاه و ظلمانى
تَقُولُ ضَیَّعْتَنِی ضَیَّعَکَ اللَّهُ
و به او مى گوید: مرا ضایع کردى خدا تو را ضایع کند.

❇️غفلت از یاد خدا در نماز، تضییع است: از امام کاظم علیه السلام در مورد تفسیر آیه:
«فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ
وای بر نمازگزاران
الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ
کسانی که در نماز از یاد خدا غافل اند.»
سؤال شد،
قَالَ هُوَ التَّضْیِیعُ.
حضرت فرمودند چنین شخصی نماز را ضایع کرده است.
_ترک نماز، تاخیر در نماز غفلت از یاد خدا و نداشتن حضور قلب موجب تضییع نماز است.

✅نتیجه ضایع کردن نماز:
پیامبر به اصحابشان می‌فرمودند :
لَا تُضَیِّعُوا صَلَاتَکُمْ-
نماز را ضایع نکنید.
فَإِنَّ مَنْ ضَیَّعَ صَلَاتَهُ حُشِرَ مَعَ قَارُونَ وَ هَامَانَ وَ فِرْعَوْنَ
همانا کسی که نماز را ضایع کند با قارون و هامان و فرعون محشور میشود.
-وَ کَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ یُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِینَ-
سزاوار است خدا چنین شخصی را در آتش جهنم همراه منافقان بیاندازد.
وَ الْوَیْلُ لِمَنْ لَمْ یُحَافِظْ عَلَى صَلَاتِهِ- وَ أَدَاءِ سُنَّةِ نَبِیِّه‏
وای بر کسی که از نمازش و ادای سنت پیامبرش محافظت نمیکند.
.

💠وَ حَدَّ لَکُمْ حُدُوداً فَلَا تَعْتَدُوهَا
حدود و خط و مرزی برای شما مشخص کرده، از آنها تعدی نکنید.
معنای حدود الله: شرایط، کیفیت و ویژگی های خاصی که در احکام ملاحظه شده و همه باید به آن شرایط پایبند باشند.

✳️ملاک ایمان، رعایت حدود الهی است:
《إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَىٰ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ..توبه - ۱۱۱》
همانا خدا جان و مال اهل ایمان را به بهای بهشت خریداری کرده،
《التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاکِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ؛ توبه - ۱۱۲ 》
توبه‌کنندگان، عبادت کاران، سپاسگویان، سیاحت کنندگان، رکوع و سجده‌کنندگان، آمران به معروف، ناهیان منکر، و حافظان حدو مرزهای الهی، مؤمنان حقیقی‌اند؛ و بشارت ده به (اینچنین) مؤمنان!

✴️مصادیق حدود الله در قرآن:
👈🏻شرایط ارث:
《وَلَکُمْ نِصْفُ مَا تَرَکَ أَزْوَاجُکُمْ إِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ...نساء - ۱۳》
سهم ارث شما مردان، از تَرَکه زنانتان نصف است در صورتی که آنها را فرزند نباشد و.........
تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ.......
اینها اوامر و احکام خداست
در این دو آیه بعد از بیان مفصل بحث ارث، قرآن این بخش از احکام را حدود الهی مینامد.

👈🏻شرایط روزه:
《أُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیَامِ الرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَائِکُمْ.... بقره - ۱۸۷》
در شبهاى ماه رمضان مباشرت با همسرانتان براى شما حلال شده است
《تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا... 》
اینها حدود خداست، به آنها نزدیک نشوید.
در این ایه هم خداوند بعد از بیان احکام روزه تاکید میکند که این احکام حدود الهی است.
مبادا از این احکام چیزی کم و زیاد شود.
اصل روزه از واجبات است ولی این حدود و شرایط حدودالله معرفی میشود.

👈🏻 شرایط طلاق:
طلاق باید در زمان پاکی زن باشد:
《لَا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُیُوتِهِنَّ وَلَا یَخْرُجْنَ؛ طلاق - ۱ 》
نه شما آنها را از خانه‌هایشان بیرون کنید و نه آنها در دوران عدّه بیرون روند
《إِلَّا أَنْ یَأْتِینَ بِفَاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ ۚ》
مگر آنکه کار زشت آشکاری انجام دهند؛ این حدود خداست
《وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ ۚ وَمَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ؛ طلاق - ۱ 》
و هر کس از حدود الهی تجاوز کند به خویشتن ستم کرده.

🔺در این ایه هم بعد از بیان احکام طلاق تاکید میکند که این احکام حدود الهی است . نه زن در این مدت حق خروج دارد و نه مرد حق بیرون انداختن زن از خانه را دارد، باید به این احکام عمل شود.
موارد دیگری از این دست در قرآن وروایات آمده که در اینجا از بیان انها صرف نظر میکنیم.
___________________

💠وَ نَهَاکُمْ عَنْ أَشْیَاءَ فَلَا تَنْتَهِکُوهَا
شما را از محرمات نهی کرده، پس حرمت محرمات را با انجام آنها هتک نکنید.
در این بخش حضرت به معاصی و گناهان اشاره میکنند.

✳️ نَهک به معنای دریدن است.
در برخی نسخه به جای " فَلَا تَنْتَهِکُوهَا" آمده " فَلَا تَنهَتِکُوهَا" که از هتک است و آن هم پرده دری است.

❇️خدای متعال بین انسان و گناهان پرده ای قرار داده است که مانع از ورود انسان به گناه شود، ولی گاهی انسان با تجرّی این مانع را برطرف میکند و سر از وادی گناه در می آورد.
در دعای کمیل میخوانیم:
وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ‏ الَّتِی تَهْتِکُ الْعِصَم‏
خدایا براى من بیامرز گناهانى که پرده هاى بازدارنده از نزول سختى ها و عذابها و زیانها و خسرانها را پاره مى کند.

⏪وقتی کسی هتک حرمت کرد و وارد حریم های ممنوعه شد دچار گناه بزرگی شده است.
.

💠وَ سَکَتَ لَکُمْ عَنْ أَشْیَاءَ وَ لَمْ یَدَعْهَا نِسْیَاناً فَلَا تَتَکَلَّفُوهَا
خدا در مورد برخی امور سکوت کرده،
ولی سکوت کردن در مورد آنها به خاطر فراموشی نبوده ،پس خودتان را در مورد اموری که خدا در مورد آن ساکت بوده به زحمت نیندازید.

✅قرآن مجید در آیه ١٠١ سوره «مائده» میفرماید:
《یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ》
اى کسانى که ایمان آورده اید از چیزهایى سؤال نکنید که اگر براى شما آشکار شود شما را ناراحت مى کند.

🔺 در شأن نزول آیه فوق آمده است که:
خَطَبَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ کَتَبَ عَلَیْکُمُ الْحَجَّ
هنگامى که دستور پروردگار درباره حج نازل شد. مردى بنام «عکاشه» یا «سراقه»
عرض کرد: اى رسول خدا! آیا دستور حج براى هر سال است یا یک سال؟
پیامبر به سؤال او پاسخ نگفت ولى او دو یا سه بار سؤال خود را تکرار کرد.
وَیْحَکَ وَ مَا یُؤْمِنُکَ أَنْ أَقُولَ نَعَمْ
پیغمبر اکرم فرمود: واى بر تو چرا این همه اصرار مى کنى؟ اگر در جواب تو بگویم: آرى،
حج در همه سال بر شما واجب مى شود و فوق العاده به زحمت مى افتید و اگر مخالفت کنید گناهکار خواهید بود، بنابراین تا وقتى چیزى را نگفته ام بر آن اصرار نورزید... سپس افزود هنگامى که شما را به چیزى دستور دادم به اندازه توانایى خود آن را انجام دهید.

❇️ایرادات بنی اسرائیلی:
در سوره ی بقره خواندیم هنگامى که براى پیدا کردن قاتل به بنى اسرائیل دستور داده شد گاوى را ذبح کنند اگر مطابق اطلاق امر هرگونه گاوى را انتخاب مى کردند کافى بود; ولى آنها پشت سر هم اصرار کردند و رنگ و سن و شرایط دیگر آن گاو را پرسیدند در نتیجه آن قدر تکلیف محدود و پر مشقت شد که براى پیدا کردن آن سخت به زحمت افتادند و هزینه زیادى پرداختند و این درس عبرتى شد براى همگان در طول تاریخ.
(وجه تسمیه سوره بقره هم همین است البته بیان این نکته هم خالی از لطف نیست که نام‌گذاری سوره ها لزوما از سوی معصوم صورت نگرفته بلکه در بسیاری از موارد مردم براثر محتوا و داستانهایی که در سوره ها آمده نام هایی بر آنها قرار داده اند تا این که این سوره ها به این نامها شهرت یافتند.)

🔺امام صادق سلام الله علیه:
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لَا تُکْثِرُوا السُّؤَالَ
ای مردم! تقوای الهی پیشه کنید و زیاد سؤال نکنید.
إِنَّمَا هَلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ بِکَثْرَهِ سُؤَالِهِمْ أَنْبِیَاءَهُمْ
کسانی که قبل از شما بودند به‌خاطر اینکه از پیامبرانشان زیاد سؤال می‌کردند، هلاک شدند.

⏪منظور از نهی از سوال کردن در آیات و حکمت ١٠۵ ، سوالی است که موجب زحمت و مشکلات شود. سوالات علمی و دینی ایرادی ندارد ولی اینکه کسی برای فهمیدن زمان مرگش سوال کند و به فرض به جواب هم برسد باعث مشکلاتی میشود.
در مورد انسان های وسواسی هم همین قاعده جاری است که اصلا نباید بپرسند.
مرحوم مغنیه میفرماید علاوه بر سوالاتی که ایجاد زحمت میکنند، برخی سوالاتی که ثمرات معنوی و اخروی ندارند نباید پرسیده شوند، مثلا شتر صالح چه رنگی بود؟

✴️سوالاتی که پرسیده میشوند نباید برای سرگرمی یا فخر فروشی و نشان دادن سطح دانش باشد، سوالاتی بپرسید که دین داری شما تقویت شود و اعتقاد شما راسخ شود.
سوالاتی مثل جزیره خضرا کجاست!!
امام الزمان زن و بچه دارد یا خیر!!
دردی را دوا نمیکند و موانع غیبت را از بین نمیبرد.

اللهم لاتسلط علینا من لا یرحمنا
.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی