شرح حکمت 86نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 86نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۲/۱۱/۱۵

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۱۷ بهمن ۰۲ ، ۰۹:۱۴

زمانی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمت ها
۴٠٢/١١/١۵ . ٢٣رجب

💢 حکمت ٨۶ 💢
==============

💠وَ قَالَ (علیه السلام): رَأْیُ الشَّیْخِ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ جَلَدِ الْغُلَامِ.
امام علی علیه السلام می‌فرمایند :
اندیشه و نظر شیخ برای من محبوب تر است تا چابکی و قدرت[جَلَدِ] جوان.

💠وَ رُوِیَ مِنْ مَشْهَدِ الْغُلَامِ.
اینگونه هم روایت شده : اندیشه پیر برای من محبوب تر است تا حضور[مَشْهَدِ] جوان در میدان
==============

✅شیخ به معنای پیر از کار افتاده نیست بلکه،
" مَنْ ظَهَرَ عَلَیْهِ اَلشَّیْبُ " کسی که آثار پیری در او آشکار و هویدا شده، است.

❇️کلام حضرت در مقام مقایسه و اولویت است، نه اندیشه پیران منهای قدرت جوانان کارایی لازم را دارد،
نه قدرت جوانان منهای تجربه ی پیران. هردوی اینها باید در کنار هم باشند ولی آنچه اثر بیشتری دارد برنامه و هدفگذاری است که توسط با تجربه ها انجام میشود.
نه شمشیر بدون فکر نه فکر بدون شمشیر فایده دارد.

🔺به قول شاعر عرب:
الرّأْىُ قَبْلَ شُجاعَةِ الشَّجْعان /
هُوَ أوَّلٌ وَهِىَ الْمَحَلُّ الثّانـى /
علم و تجربه پیش از شجاعت شجاعان است آن اول است و این در محل دوم قرار دارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

✴️اگر چه مصداق مهم این کلام حضرت میدان جنگ و مبارزه با دشمن است ولی قطعا کلام حضرت در همه میادین زندگی جاری است و باید اندیشه را در کنار قدرت و قوت گذاشت تا به نتیجه رسید.

🔺پادشاهی به فرزندش توصیه میکرد:
لاَ تَسْتَعْمِلْ عَلَى جَیْشِکَ غُلاَماً غَمْراً تَرَفاً قَدْ کَثُرَ إِعْجَابُهُ بِنَفْسِهِ وَ قَلَّتْ تَجَارِبُهُ فِی غَیْرِهِ وَ لاَ هَرَماً کَبِیراً مُدَبَّراً قَدْ أَخَذَ الدَّهْرَ مِنْ عَقْلِهِ
فرمانده لشکر خود را جوان مغرور و کم تجربه اى انتخاب نکن و نه پیر از کار افتاده اى را که گذشت روزگار از عقلش کاسته
کَمَا أَخَذَتِ اَلسِّنُّ مِنْ جِسْمِهِ وَ عَلَیْکَ بِالْکُهُولِ ذَوِی الرَّأْی
چنان که گذشت عمر جسمش را ضعیف کرده. بر تو باد که بزرگسالان پرتجربه را برگزینى.

🔺حضرت در حکمت ۴٨ فرمود:
الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ
پیروزی در گرو دور اندیشی است.
وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْیِ
دور اندایشی و دیدن همه جوانب کار، با جولان فکر به دست می آید نه صرف جولان شمشیر.
وَ الرَّأْیُ بِتَحْصِینِ الْأَسْرَار
و اندیشه درست در گروه حفظ اسرار است.

⏪ دور اندیشی، جولان اندیشه و حفظ اسرار در افراد پا به سن گذشته و با تجربه بسیار بیشتر است.
جوان به خاطر قدرتی که دارد، کمتر آینده نگری میکند و جوانب کار را می سنجد و بی گدار به آب میزند و چه بسا دشمن بتواند اسرار را از زیر زبان او بیرون بکشد.

✳️باید شمشیر جوان در مسیر اندیشه پیران به حرکت در بیاید، آنجا که دستور به جنگ آمد بجنگند و آنجا که دستور به صبر آمد صبر کنند:
حضرت در نامه ٣٨ می فرماید : ُ
أَمَّا بَعْدُ فَقَدْ بَعَثْتُ إِلَیْکُمْ عَبْداً مِنْ عِبَادِ اللَّهِ
من یکى از بندگان خدا را به سوى شما فرستادم. کسى که به هنگام خوف و خطر خواب به چشم راه نمى دهد.
لَا یَنَامُ أَیَّامَ الْخَوْفِ وَ لَا یَنْکُلُ عَنِ الْأَعْدَاءِ سَاعَاتِ الرَّوْعِ
و در ساعات ترس و وحشت از دشمن نمى هراسد و به او پشت نمى کند،
أَشَدَّ عَلَى الْفُجَّارِ مِنْ حَرِیقِ النَّارِ وَ هُوَ مَالِکُ بْنُ الْحَارِثِ أَخُو مَذْحِجٍ
و در برابر بدکاران از شعله آتش، سوزنده تر است و او «مالک بن حارث» از قبیله مذحج است.
فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوا أَمْرَهُ فِیمَا طَابَقَ الْحَقَّ
حال که چنین است به سخنش گوش فرا دهید و فرمانش را در آنجا که مطابق حق است اطاعت کنید
فَإِنَّهُ سَیْفٌ مِنْ سُیُوفِ اللَّهِ لَا کَلِیلُ الظُّبَةِ وَ لَا نَابِی الضَّرِیبَةِ
چرا که او شمشیرى است از شمشیرهاى خدا که نه به کندى مى گراید و نه ضربه اش بى اثر مى گردد،
فَإِنْ أَمَرَکُمْ أَنْ تَنْفِرُوا فَانْفِرُوا وَ إِنْ أَمَرَکُمْ أَنْ تُقِیمُوا فَأَقِیمُوا
بنابراین اگر او فرمان بسیج و حرکت داد حرکت کنید و اگر دستور توقف داد توقف نمایید،
فَإِنَّهُ لَا یُقْدِمُ وَ لَا یُحْجِمُ وَ لَا یُؤَخِّرُ وَ لَا یُقَدِّمُ إِلَّا عَنْ أَمْرِی
زیرا او هیچ اقدام و منعى و هیچ عقب نشینى و پیش روى نمى کند مگر به فرمان من.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

💠رَأْیُ الشَّیْخِ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ جَلَدِ الْغُلَامِ.
اندیشه و نظر شیخ برای من محبوب تر است تا چابکی و قدرت جوان.

✅این کلام حضرت جنبه های اجتماعی و اخلاقی زیادی نیز دارد که میتوانند بسیار تاثیر گذار باشند.

1️⃣رعایت احترام و حرمت پیران: بلاشک پیری باعث میشود که انسان شکسته و خمیده شود و از آن زیبایی و قدرت جوانی خبری نباشد ولی هر کدام از پیران سرمایه های گرانبهایی از تجربه هستند که میتوان از تجربه های آنها استفاده کرد و حرمت بالایی برای آنها قائل بود.

🔺از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چنین نقل شده:
مَنْ وَقَّرَ ذا شَیْبَه فِی الاْسْلامِ أمَّنَهُ اللّهُ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیامَهِ
هر کسی بزرگسال مسلمانی را گرامی دارد و احترام نماید، خداوند او را درقیامت از سختی ها و مشکلات در أمان می دارد.

🔺امام صادق علیه السلام هم می فرماید:
لیسَ مِنّا مَن لَم یُوَقِّرْ کبیرَنا و یَرحَمْ صَغِیرَنا.
از ما نیست کسى که به بزرگسالان ما حرمت ننهد و با خردسالمان مهربان نباشد.

2️⃣استفاده از تجربه پیران مخصوصا در امور ازدواج:
جوانان مطالبی در ذهن دارند ولی در مسائل مهم استفاده از تجربه پیران در بسیاری اوقات راهگشاست.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند:
الشَّیْخُ‏ فِی‏ أَهْلِهِ‏ کَالنَّبِیِ‏ فِی‏ أُمَّتِهِ‏
وجود پیر سالخورده در خانواده‌اش همانند پیغمبر الهى است در بین امتش.
که وظیفه هدایتگری امت را به عهده دارد.
این روایت هم خطاب به جوانان است که شان و جایگاه پیران را بدانندو هم تذکری است به بزرگترها تا بزرگی کنند.

🔺همچنین در روایت دیگری از ایشان میخوانیم:
اَلْبَرَکَهُ مَعَ اَکابِرِکُمْ
برکت، با بزرگان شماست.
(برکت یعنی از یک شیء کم به بینهایت رسیدن.)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅البته برای قوت و قدرت و شجاعت و بی باکی جوانان هم جایگاه خاصی باید قائل شد. علامه شوشتری:
کَمَا أَنَّ رَأْیَ الشَّیْخِ خَیْرٌ مِنْ جِلَدِ الشَّابِّ
همانگونه که گغته شده اندیشه جوان بهتر از چابکی جوان است،
قَالُوا: قِضَاءِ الحَوائِجِ عِندَ الشُّبَّانِ أسرَعُ مِنها عِندَ الشُّیُوخ
گفته شده :بر طرف کردن نیازها پیش جوانان زودتر نتیجه میدهد (زودتر کارت را راه میاندازند) تا این که نزد پیران ببری.
به شخصی گفتند آیا دلیلی هم داری که حوائج نزد جوانان زودتر به اجابت میرسد تا پیران؟
گفت بله آیه قرآن:
ثم قرأ شاهدا قول یوسف لإخوته «لا تَثْرِیبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللّهُ لَکُمْ»
یوسف گفت: «امروز ملامت و توبیخی بر شما نیست! خداوند شما را می‌بخشد؛ و او مهربانترین مهربانان است!» (در لحظه دعا کرد)
و قول یعقوب لهم «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ"
گفت: «بزودی برای شما از پروردگارم آمرزش می‌طلبم، که او آمرزنده و مهربان است!»( به بعد موکول کرد.)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
👈🏻نکته١:
کلام حضرت بر اساس تغلیب و نوع است ولی چه بسا جوانی که عاقل باشد و پیری که نادان و بی تجربه.
_در سیره اهل بیت خاصه پیامبر موارد متعددی داریم که اهل بیت ماموریت های مهمی به جوانان داده اند:

1️⃣یکی خود امیرالمومنین که در سنین نوجوانی مسلمان شد و در ماموریت های مختلفی در محضر پیامبر بود و پیامبر به تیشان اعتماد داشت.

2️⃣جعفر بن ابی طالب که ده سال از امیرالمومنین بزرگتر بود.

3️⃣ زید بن حارثه (تنها صحابی پیامبر که اسمش در آیه ٣٧ احزاب آمده است): پیامبر گاهی او را جانشین خود و گاهی فرمانده لشکر میکرد.

4️⃣اسامه بن زید که در آخرین روزهای عمر پیامبر فرمانده سپاه اسلام شد و پیامبر فرمود:
لعَنَ الله مَنْ تَخَلَّفَ عَنْ جَیش اُسامَه
لعنت خدا بر کسی که از سپاه اسامه جدا شود.

❇️در جنگ تحمیلی نیز اکثر فرماندهان و طراحان عملیات های سنگبن جوان ها بودند.
شهید باقری، باکری، همت، حاج قاسم، حاج احمد کاظمی و...

👈🏻نکته٢:
جوانان باید از جوانی دنبال عاقلانه زندگی کردن و تجربه اندوزی باشند تا در پیری کامل شوند، کسی که جوانی را به بطالت گذراند، پیری اش هم جز همان نیست.

🔺در غررالحکم از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام چنین رویت شده:
إذا شابَ العاقِلُ شَبَّ عَقلُهُ ، إذا شابَ الجاهِلُ شَبَّ جَهلُهُ
هرگاه خردمند پیر شود، خرد او جوان گردد ، و هرگاه نادان پیر شود، نادانى او جوان گردد .

اللهم اجعل عاقبه امرنا خیراً

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی