زمانی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمت ها
۴٠٢/١١/١٠ . ١۸رجب
💢حکمت ٨٠💢
===============
💠وَ قَالَ (علیه السلام):الْحِکْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ،
امام علی علیه السلام می‌فرمایند :حکمت گمشده مومن است،
💠فَخُذِ الْحِکْمَةَ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاقِ.
حکمت را بگیرید حتی اگر نزد اهل نفاق باشد.
===============
✅علم و دانش گمشده مومن است ، مومن باید در راه کسب علم و حکمت از هیچ تلاشی فرو گذار نباشد.
✳️نعمت ها برای اهل ایمان هستند و منافقان و مشرکان از این نعمت ها غاصبانه استفاده میکنند:
《قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللّهِ الَّتی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَالطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ؛ اعراف - ۳۲》
بگو: چه کسی زینت‌های خدا را که برای بندگان خود آفریده حرام کرده و از صرف رزق حلال و پاکیزه منع کرده؟
《قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الاْیاتِ لِقَوْم یَعْلَمُونَ؛ اعراف - ۳۳ 》
بگو: این نعمتها در دنیا برای اهل ایمان است و خالص انها (یعنی لذات کامل بدون الم، و نیکوتر از اینها) در آخرت برای مومنین خواهد بود. ما آیات خود را برای اهل دانش چنین مفصل و روشن بیان میکنیم.
🔺حجاج بن یوسف انسان پستی که حرف حکیمانه زد :
خَطَب اَلْحَجَّاجُ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ أَمَرَنَا بِطَلَبِ اَلْآخِرَةِ وَ کَفَانَا مَئُونَةَ اَلدُّنْیَا
حجاج خطبه خواند و ضمن آن گفت: خداوند متعال ما را به طلب آخرت فرمان داده و زحمت و هزینه دنیاى ما را کفایت کرده است.
فَلَیْتَنَا کُفِینَا مَئُونَةَ الْآخِرَةِ وَ أُمِرْنا بِطَلَبِ الدُّنْیا
اى کاش زحمت آخرت ما کفایت مى شد و به طلب دنیا فرمان داده مى شدیم.
فَسَمِعَهَا اَلْحَسَنُ فَقَالَ هَذِهِ ضَالَّةُ المومن خَرَجَت مِن قلبِ المنافق
چون حسن بصرى این سخن را شنید، گفت: آرى گمشده مؤمن است که از دل منافق برون آمده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
⏪عوامل ایجاد حکمت در انسان:
1⃣معرفت به امام و امامت:
انس با کلام اهل بیت و عشق به آنها موجب سرازیری حکمت در قلب انسان است، همانگونه که یکی از خطبای مشهور عرب میگوید که من چند خطبه از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام حفظ کردم و همین امر باعث شد فصاحت و بلاغت بر زبانم جاری شود.
🔺 از ابی بصیر نقل است که از امام صادق علیه السلام در مورد مصداق آیه
«وَ مَنْ یُؤْتَ اَلْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً »
به هر کس حکمت داده شود، به یقین، خیرى فراوان داده شده است؛
سوال شد، حضرت فرمودند:
مَعْرِفَةُ اَلْإِمَامِ وَ اِجْتِنَابُ اَلْکَبَائِرِ اَلَّتِی أَوْجَبَ اَللَّهُ عَلَیْهَا اَلنَّارَ
شناخت امام و دوری از گناهان بزرگی که اتش را بر او واجب میکند.(موجب رسیدن شخص به حکمت و خیر کثیر است.)
.
2⃣امیرالمومنین سر منشا حکمت:
🔻 سُئِلَ اَلنَّبِیُّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ
در مورد علی بن ابی طالب علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سوال شد:
فَقَالَ قُسِّمَتِ اَلْحِکْمَةُ عَشْرَةَ أَجْزَاءٍ
حضرت فرمود :حکمت به ده جزء تقسیم شد
فَأُعْطِیَ عَلِیٌّ تِسْعَةَ أَجْزَاءٍ وَ اَلنَّاسُ جُزْءً وَاحِداً .
که به علی علیه‌السلام نه جزء و به مردم تنها یک جزء داده شد.
کلمات حضرت در نهج البلاغه است و نهج البلاغه کتاب حکمت است.
🔺پیامبرصلی الله علیه دا جمله در مورد محبت امیرالمومنین ع فرمود:
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَثْبَتَ اَللَّهُ اَلْحِکْمَةَ فِی قَلْبِهِ وَ أَجْرَى عَلَى لِسَانِهِ اَلصَّوَابَ وَ فَتَحَ اَللَّهُ لَهُ أَبْوَابَ اَلرَّحْمَةِ
۱. بدانید که هر کس علی را دوست داشته باشد، خداوند حکمت را در دلش قرار میدهد و بر زبان او واقعیت را جاری میکند و درهای رحمت را به رویش می گشاید.
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ سُمِّیَ أَسِیرَ اَللَّهِ فِی اَلْأَرْضِ وَ بَاهَى اَللَّهُ بِهِ مَلاَئِکَتَهُ وَ حَمَلَةَ عَرْشِهِ
۲. بدانید که هر کس علی را دوست بدارد، در زمین مطیع خدا نامیده می شود و خدا بر ملائکه و حاملین عرش به واسطه او مباهات میکند.
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ نَادَاهُ مَلَکٌ مِنْ تَحْتِ اَلْعَرْشِ یَا عَبْدَ اَللَّهِ اِسْتَأْنِفِ اَلْعَمَلَ فَقَدْ غَفَرَ اَللَّهُ لَکَ اَلذُّنُوبَ کُلَّهَا
۳. بدانید که هر کسی علی را دوست داشته باشد، فرشته ای از زیر عرش او را صدا میزند: ای بنده خدا! کار خود را از سر بگیر. خداوند تمام گناهانت را آمرزیده!
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ جَاءَ یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ وَجْهُهُ کَالْقَمَرِ لَیْلَةَ اَلْبَدْرِ أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَضَعَ اَللَّهُ عَلَى رَأْسِهِ تَاجَ اَلْکَرَامَةِ وَ أَلْبَسَهُ حُلَّةَ اَلْعِزِّ
۴. بدانید که هر کسی علی را دوست داشته باشد، روز قیامت خواهد آمد، در حالی که صورتش چون ماه تمام میدرخشد. بدانید که هر کسی علی را دوست داشته باشد، خداوند بر سر او تاج کرامت و بر پیکرش لباس عزت می پوشاند.
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ مَرَّ عَلَى اَلصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ اَلْخَاطِفِ وَ لَمْ یَرَ صُعُوبَةَ اَلْمُرُورِ
۵. آگاه باشید که هر کسی علی را دوست داشته باشد، مانند برق جهنده از صراط رد می شود و هیچ مشکلی را نخواهد دید.
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ کَتَبَ اَللَّهُ لَهُ بَرَاءَةً مِنَ اَلنَّارِ وَ بَرَاءَةً مِنَ اَلنِّفَاقِ وَ جَوَازاً عَلَى اَلصِّرَاطِ وَ أَمَاناً مِنَ اَلْعَذَابِ
۶. بدانید که هر کسی علی را دوست داشته باشد، برای او برات آزادی از جهنم و آزادی از نفاق و عبور از صراط و امان از عذاب می نویسند.
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ عَلِیّاً عَلَیْهِ السَّلاَمُ لاَ یُنْشَرُ لَهُ دِیوَانٌ وَ لاَ یُنْصَبُ لَهُ مِیزَانٌ وَ قِیلَ لَهُ اُدْخُلِ اَلْجَنَّةَ بِغَیْرِ حِسَابِ
۷.بدانید که هر کسی علی را دوست داشته باشد، نامه عملش باز نمیشود و برایش ترازوی حساب نمی گذارند و به او گفته می شود داخل بهشت بشو بدون حساب.
أَلاَ وَ مَنْ أَحَبَّ( آلَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ) أَمِنَ مِنَ اَلْحِسَابِ وَ اَلْمِیزَانِ وَ اَلصِّرَاطِ
۸. بدانید که هر کسی علی را دوست داشته باشد، از حساب و میزان و صراط در امان است.
أَلاَ وَ مَنْ مَاتَ عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ صَافَحَتْهُ اَلْمَلاَئِکَةُ وَ زَارَتْهُ أَرْوَاحُ اَلْأَنْبِیَاءِ وَ قَضَى اَللَّهُ لَهُ کُلَّ حَاجَةٍ کَانَتْ لَهُ عِنْدَ اَللَّهِ تَعَالَى
۹. بدانید که هر کسی با محبت آل محمّد صلّی اللَّه علیه و آله بمیرد، ملائکه به او دست میدهند و ارواح انبیاء به دیدار او می آیند و هر حاجتی که در نزد خدا داشته باشد، خداوند برایش برآورده میکند.
أَلاَ وَ مَنْ مَاتَ عَلَى بُغْضِ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ مَاتَ کَافِراً أَلاَ وَ مَنْ مَاتَ عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَنَا کَفِیلَهُ بِالْجَنَّةِ
۱۰. بدانید که هر کس با دشمنی آل محمّد بمیرد، کافر از دنیا میرود. بدانید که هر کسی با دوستی آل محمّد بمیرد، بر ایمان مرده و من کفیل او خواهم بود به بهشت.
.
3⃣ تواضع حکمت آفرین است:
🔻از حضرت عیسی روایتی است که روزی ایشان از حواریون خواستند تا خواسته انهارا براورده سازد،
گفتند خواسته ات را براورده میکنیم ای روح اللّه
فَقَامَ فَغَسَلَ أَقْدَامَهُمْ
پس حضرت برخواست و پاهای حواریون را شست.
فَقَالُوا کُنَّا نَحْنُ أَحَقَّ بِهَذَا یَا رُوحَ اَللَّهِ
حواریون گفتند ما به این کار مستحق تریم که پای شما را بشوییم.
فَقَالَ إِنَّ أَحَقَّ اَلنَّاسِ بِالْخِدْمَةِ اَلْعَالِمُ
ایشان فرمود :این حق مردم است که عالم به آنها خدمت کند.
و فرمود من نسبت به شما متواضعانه برخورد کردم تا شما هم بعد از من همینگونه برخورد کنید و در نهایت فرمودند
بِالتَّوَاضُعِ تَعْمَرُ اَلْحِکْمَةُ لاَ بِالتَّکَبُّرِ کَذَلِکَ فِی اَلسَّهْلِ یَنْبُتُ اَلزَّرْعُ لاَ فِی اَلْجَبَلِ.
با تواضع خانه حکمت را عمران میکنند نه با تکبر، همانگونه که بذر را در خاک نرم میکارند نه در سنگ سخت.
4⃣ زهد و بی رغبتی به دنیا:
🔺از امام صادق علیه السلام نقل است:
مَنْ زَهِدَ فِی اَلدُّنْیَا أَثْبَتَ اَللَّهُ اَلحِکْمَةَ فِی قَلْبِهِ
کسی که در دنیا زهد بورزد خدا حکمت را در قلبش ثابت میکند.
وَ أَنْطَقَ بِهَا لِسَانَهُ
و خدا زبانش را به حکمت گویا میکند،
وَ بَصَّرَهُ عُیُوبَ اَلدُّنْیَا دَاءَهَا وَ دَوَاءَهَا
عیب های دنیا و درد و دوای دنیا را به او نشان میدهد،
وَ أَخْرَجَهُ مِنَ اَلدُّنْیَا سَالِماً إِلَى دَارِ اَلسَّلاَمِ .
و او را از دنیا سالم به سمت آخرت خارج میکند.
5⃣ خوف از خدا سرمنشا حکمت:
🔻(البته خدایی که اجود الاجودین و ارحم الراحمین و اکرم و الاکرمین است ترسی ندارد، ترس به خاطر اعمال ناپسند انسان است.(
در روایت است که انسان به یک سنی که رسید باید دست به عصا راه برود تصور برخی این است که وقتی چهل ساله شدند عصا در دست بگیرند، در حالی که این به این معناست که باید با احتیاط بیشتری عمل کرد و مرتکب هر کاری نشود. )
🔺یکی از وصایای خضر به موسی بن عمران علیهما السلام اینست که:
لاَ تُعَیِّرَنَّ أَحَداً بِذَنْبٍ
هیچ کسی را به خاطر گناهش سرزنش نکن.
إِلَى أَنْ قَالَ وَ رَأْسُ اَلْحِکْمَةِ مَخَافَةُ اَللَّهِ
چرا که فرمود سر منشا حکمت ترس از خداست.
6⃣ اخلاص و حکمت :
🔺مَا أَخْلَصَ عَبْدٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً إِلَّا جَرَتْ یَنَابِیعُ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ.
کسی که چهل روز خالص باشد خدا حکمت را از قلبش بر زبانش جاری میکند.
7⃣ عزت آخرتی باشد نه عزت دنیایی:
🔺امیرالمومنین:مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا وَ لَمْ یَجْزَعْ مِنْ ذُلِّهَا وَ لَمْ یُنَافِسْ فِی عِزِّهَا
هر که در دنیا زاهد و پارسا باشد از خوارى در دنیا ناراحت نمیشود و پیوسته مباهات و افتخار بموقعیت دنیا نمى‌کند.
هَدَاهُ اللَّهُ بِغَیْرِ هِدَایَةٍ مِنْ مَخْلُوقٍ وَ عَلَّمَهُ بِغَیْرِ تَعْلِیمٍ وَ أَثْبَتَ الحِکْمَةَ فِی صَدْرِهِ وَ أَجْرَاهَا عَلَى لِسَانِه
خداوند او را بدون ارتباط با مخلوقى هدایت نموده و بى‌ارتباط با معلمى علم آموخته.حکمت را در دلش جاى داده و آن را بر زبانش جارى ساخته.
اللهم الهمنا بنور الفهم
.
عالی خوب