زمانی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمت ها
۴٠٢/١١/١٠ . ۱٨رجب
💢حکمت ۷٩ 💢
==============
💠وَ قَالَ (علیه السلام):خُذِ الْحِکْمَةَ أَنَّى کَانَتْ
امام علی علیه السلام میفرمایند:حکمت را بیاموز هر کجا که باشد؛
💠فَإِنَّ الْحِکْمَةَ تَکُونُ فِی صَدْرِ الْمُنَافِقِ
گاهی حکمت در سینه منافق است،
💠فَتَلَجْلَجُ فِی صَدْرِهِ حَتَّى تَخْرُجَ
پس در سینه اش به حرکت در می آید[فَتَلَجْلَجُ] تا از سینه منافق خارج شود،
💠 فَتَسْکُنَ إِلَى صَوَاحِبِهَا فِی صَدْرِ الْمُؤْمِنِ
و در کنار دوستانش در قلب مؤمن منزل بگیرد.
===============
✅حکمت خیر کثیر است:قرآن کریم میفرماید:
《یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشَاءُ ۚ وَمَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْرًا کَثِیرًا ۗ وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ؛ بقره - ۲۶۹》
به هر که خواهد حکمت عطا کند. و به هر که حکمت عطا شده نیکى فراوان داده شده. و جز خردمندان پند نپذیرند.
⏪حکمت شی گرانبهایی است که به افراد خاص داده میشود.
صدیقه طاهره سلام اللَّهِ علیها کوثر است و خیر کثیر است، کسی که حکمت داشته باشد اوهم به خیز کثیر میرسد و به صدیقه طاهره سلام اللّه علیها و ائمه اطهار علیهم السلام شبیه میشود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
❇️معنای حکمت در منهاج البراعه:
اَلْحِکْمَةِ فِی لِسَانِ اَلْکِتَابِ وَ اَلسُّنَّةُ
حکمت در زبان قران و سنت،
تُطْلَقُ عَلَى قضایا حَقِیقِیَّة
به قضایایی اطلاق میشود که که حقیقت است (واقعیت دارد)
تَزِیدُ مَعْرِفَةَ اَلْإِنْسَانِ بِالْمَبْدَأِ وَ الْمَعَادِ....
و به شناخت و معرفت انسان می‌افزاید چه در این دنیا و چه در قیامت.
✅حکمت مطلبی است که حقیقت داشته باشد و در راه رساندن انسان به سعادت باشد.
✅حکمت یعنی اِحکام و اتقان ، مطلب را درست فهمیدن و در روش نیز درست اجرا کردن.
✳️حکمت با منافق سازگار نیست:
منافق کسی است که نه دنبال حق است، نه دنبال معاد است، نه برای رسیدن به سعادت تلاش میکند؛ پس معلوم است حکمت با منافق سازگار نیست و اگر هم جایی منافق حرف حکیمانه ای بزند این حکمت متعلق به او نبوده و باید حرکت کند و در دل مومن جا بگیرد چون جان مومن با سعادت و معاد وحق اجین است.
✳️در روایت است پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در حال قرار دادن سنگ لحد بر جنازه ای بودند حین کار از اصحاب خواستند برایشان گِل اماده کنند، اصحاب گفتند:این شخص که جنازه ای بیش نیست شما لحد را قرار بدهید تا ما خاک بر او بریزیم. حضرت فرمود: مؤمن کار را محکم انجام میدهد.
(مومن در همه حال حکمت دارد)
✅از جمله " فَتَسْکُنَ إِلَى صَوَاحِبِهَا فِی صَدْرِ الْمُؤْمِنِ " معلوم میشود شرط مومن بودن داشتن حکمت است. کسی که نه حق را به درستی تشخیص بدهد، نه دنبال معاد باشد نه راه سعادت و کمال را بشناسد، چنین شخصی ایمان ندارد و هر مومنی باید حکمتهایی در قلب داشته باشد و مانند آهن ربا هر جا مطلب حکیمانه ای شنید را به قلب خودش وارد کند و آنها را جذب کند.
.
✴️گاهی افراد ناشایست نیز کلام حکمت آموزی میگویند:
ابن ابی الحدید از گذشتگان نقل میکند که میگفتند:
لاَ تَحْتَقِرْ الرأی اَلْجَزِیلَ مِنَ الحَقِیرِ
شما حرفهای خوب را به خاطر گوینده اش که بد بوده دور نیندازید،
فَإِنَّ اَلدُّرَّةَ لاَ یُستَهَانُ بِهَا لِهوانِ غائِصِها
چه بسا غواص نااهلی مروارید گرانبهایی را صید کند، نباید به خاطر بد بودن غواص مروارید او را نیز نادیده گرفت.
🔺از علاّمه شوشترى نقل است :
شخصی به عنوان نظارت بر شهر در کوچه ها راه مى رفت چشمش به مرد مستى افتاد که آواز مى خواند و مى گفت:
أَضـلّـنـى الْـهَـوى وَأنَـا ذَلـیـلٌ /
وَلَیْسَ إلى الَّذى أهْوى سَبیلٌ /
(هواى نفس مرا ذلیل کرد و افسوس که راهى به آن کس که به او علاقه دارم، نیست.)
این شخص از آستین خود کاغذى درآورد و این بیت را نوشت. به او گفتند: شعرى را از شاعر مست مى نویسى؟
او گفت: مگر ضرب المثل معروف را نشنیده اید که «رُبَّ جَوْهَرَة فى مَزْبَلَةً»
اى بسا گوهرى در میان زباله ها افتاده باشد؟
گفتند: آرى. گفت: این هم گوهرى بود از مزبله.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅علم و حکمت را بیاموز حتی از غیر مسلمان:
سید رضی در عصر خود با دانشمند غیر مسلمانی دوست بود و با هم مراودات و مکاتباتی داشتند، وقتی ابو اسحاق صابی از دنیا رفت سید رضی برای او شعری گفت که چراغ محفل علم خاموش شد. دوستان سید رضی بر او ایراد گرفتند که شما را چه به تعریف از کافر. ایشان فرمود:
انما رَثیتُ علمَه
من برای علم او مرثیه خوانی کردم نه برای خودش که کافر بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
❇️باتوجه به عبارت "خُذِ الْحِکْمَةَ أَنَّى کَانَتْ" از این حکمت جایگاه علم و حکمت در اسلام نیز مشخص میشود:
قرآن کریم میفرمابد:
《هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ؛ زمر - ۹》
ایا کسانی که می‌دانند با کسانی که نمیدانن برابرند!!
🔺پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند :
طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِیضَةٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَة
طلب علم بر هر زن و مرد مسلمانی واجب است.
(همانگونه که در کلاس اصول کافی اشاره شد، اهل بیت بر هفته ای یک ساعت وقت گذاشتن برای علم آموزی تاکید دارند. )
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✳️ اسلام برای فراگیری علم، زمین و زمان و شرط قائل نشده است:
👈🏻از جهت زمان:
اطلُبوا العِلمَ مِنَ المَهدِ إلَى اللَّحْدِ
زگهواره تا گور دانش بجوی.
👈🏻ازجهت زمین:
اطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّینِ
علم را حتی اگر در چین باشد، طلب کن.
👈🏻از جهت شرایط:امام سجاد:
لَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی طَلَبِ الْعِلْمِ لَطَلَبُوهُ وَ لَوْ بِسَفْکِ الْمُهَجِ وَ خَوْضِ اللُّجَجِ
اگر مردم بدانند در طلب علم چه فایده‌ایست آن را می طلبند اگر چه با ریختن خون دل و فرورفتن در گردابها باشد.
اللهم افتح لنا خزائن علومک
.
عالی بود