بسم الله الرحمن الرحیم شرح حکمتها ۴۰۲/۱۱/۴ . ۱۲رجب
💢 حکمت ۷۴ 💢
💠وَ قَالَ (علیه السلام): نَفَسُ الْمَرْءِ، خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ. نفس کشدن انسان، گامهای اوست[خُطَاهُ] به سمت مرگ . هر دم و باز دم انسان گامی است که به سمت مرگ بر میدارد.
♻️ تشبیه نفس با حرکت : _ نفس همیشگی و لحظه به لحظه است، و حرکت هم به سمت مرگ لحظه به لحظه است _ نفس از امور غیر اختیاری انسان است و حرکت به سمت مرگ هم بدون اختیار انسان است _مرگ خبر نمی کند و ناگهان میرسد. حضرت در خطبه ۸۳فرمود: الْآنَ عِبَادَ اللَّهِ وَ الْخِنَاقُ مُهْمَل آی مردم، تا نفس می کشید، تا فرصت باقیست ، وتا نفس بند نیامده کاری بکنید.
📘مرحوم کلینی در کافى آورده است که امام صادق فرمود: مَا مِنْ یَوْم یَأْتِی عَلَى ابْنِ آدَمَ إِلاَّ قَالَ لَهُ ذَلِکَ الْیَوْمُ هر روزى که بر انسان مى گذرد به او مى گوید: یَا ابْنَ آدَمَ أَنَا یَوْمٌ جَدِیدٌ وَأَنَا عَلَیْکَ شَهِیدٌ اى انسان من روز جدیدى هستم و بر اعمال تو گواهم. فَقُلْ فِیَّ خَیْراً وَاعْمَلْ فِیَّ خَیْراً أَشْهَدْ لَکَ بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ در من از نیکى ها سخن بگو و کار نیک انجام ده تا روز قیامت براى تو گواهى دهم، فَإِنَّکَ لَنْ تَرَانِی بَعْدَهَا أَبَداً زیرا من که بگذرم دیگر هرگز مرا نخواهى دید.
📘قرآن مجید در سوره «والعصر» مى فرماید: 《وَالْعَصْرِ إِنَّ الاِْنْسَانَ لَفِى خُسْر》 سوگند به عصر که انسان (همواره) در حال خسران است». فخر رازى در تفسیر این آیه سخنى دارد که جالب به نظر مى رسد وى مى گوید: یکى از بزرگان پیشین مى گفت معناى این سوره را من از مرد یخ فروشى آموختم فریاد مى زد: «اِرْحَمُوا مَنْ یَذُوبُ رَأسُ مالِهِ، اِرْحَمُوا مَنْ یَذُوبُ رَأسُ مالِهِ » به کسى که سرمایه اش مرتبا ذوب مى شود رحم کنید. پیش خود گفتم: این است معناى (إِنَّ الاِْنْسَانَ لَفِى خُسْر)
دو نکته از حکمت ۷۴: 1⃣ نَفَسُ الْمَرْءِ، خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ؛ هر کسی به سمت اجل "خودش" حرکت میکند. _ مرگ همگانی است ولی کیفیت _ مرگ به کیفیت زندگی ربط دارد. _ مرگ هر کسی ثمره حیات اوست. _ مرگ هر کسی ادامه حیات اوست.
🔹در خطبه ۳ در جریان مرگ خلیفه اول فرمود: حتّی مَضَیَ الاوَّلُ لِسبیلِه؛ در مورد خلیفه دوم هم فرمود: حَتَّى إِذَا مَضَى لِسَبِیلِه، به راه "خودش" میرود از ابتدا تا انتهای بعد مرگ یک سبیل است، دو راه وجود ندارد. آینده را گذشته تشکیل میدهد.
2⃣ نکته بعدی؛ یکی از مطالب مهم نهج البلاغه آن است که نفس زدن امری طبیعی است، همه دارند نفس میزنند و به سمت مرگ حرکت میکنند ولی باید تنافس (مسابقه و نفس نفس زدنتان) برای آخرت باشد. قران کریم وقتی ویژگیهای بهشت وبهشتیان را بیان می کند میفرماید: 《إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ.... خِتَامُهُ مِسْکٌ ۚ وَفِی ذَٰلِکَ فَلْیَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ 》 مُهر و مومش مشک است، و رقابت کنندگان و مسابقه گران باید به سوی این نعمت ها بر یکدیگر پیشی گیرند. .
🔹حضرت در خطبه ۹۹ فرمود: عِبَادَ اللَّهِ، أُوصِیکُمْ بِالرَّفْضِ لِهَذِهِ الدُّنْیَا التَّارِکَةِ لَکُمْ اى بندگان خدا! شما را به ترک این دنیایى که سرانجام شما را ترک مى گوید توصیه مى کنم; وَ إِنْ لَمْ تُحِبُّوا تَرْکَهَا، هر چند ترک آن را دوست نداشته باشید! وَ الْمُبْلِیَةِ لِأَجْسَامِکُمْ دنیایى که جسم هاى شما را کهنه و فرسوده مى سازد، وَ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ تَجْدِیدَهَا با اینکه دوست دارید همواره تازه و نو گردد! فَلَا تَنَافَسُوا فِی عِزِّ الدُّنْیَا وَ فَخْرِهَا وَ لَا تَعْجَبُوا بِزِینَتِهَا وَ نَعِیمِهَا حال که چنین است، براى به دست آوردن عزّت و افتخارات (موهوم) سرودست نشکنید; و به زینت و نعمت هایش فریفته نشوید; وَ لَا تَجْزَعُوا مِنْ ضَرَّائِهَا وَ بُؤْسِهَا، و از رنج و ناراحتى هاى آن بى تابى نکنید فَإِنَّ عِزَّهَا وَ فَخْرَهَا إِلَى انْقِطَاعٍ چرا که عزّت و افتخاراتش به زودى پایان مى گیرد; وَ إِنَّ زِینَتَهَا وَ نَعِیمَهَا إِلَى زَوَالٍ وَ ضَرَّاءَهَا وَ بُؤْسَهَا إِلَى نَفَادٍ، زینت و نعمت هایش زایل مى گردد و رنج و ناراحتى هایش تمام مى شود. وَ کُلُّ مُدَّةٍ فِیهَا إِلَى انْتِهَاءٍ وَ کُلُّ حَیٍّ فِیهَا إِلَى فَنَاءٍ (و در یک کلمه) دوران هر چیز سپرى مى گردد و هر موجود زنده اى به سوى فنا پیش مى رود!
❄️درحکمت ۲۸۹ فرمود: کَانَ لِی فِیمَا مَضَى أَخٌ فِی اللَّهِ وقتی امیر المومنین از دوست وبرادر الهی خودش خوب حرف می زند .ودر آخر حکمت می فرماید: فَعَلَیْکُمْ بِهَذِهِ الْخَلَائِقِ فَالْزَمُوهَا وَ تَنَافَسُوا فِیهَا شما هم مثل ابوذر باشید، خودتان را ملزم به این اخلاق کنید. در راه رسیدن به اخلاق مسابقه بگذارید .
❄️ امام صادق فرمود: تَنَافَسُوا فِی اَلْمَعْرُوفِ لِإِخْوَانِکُمْ وَ کُونُوا مِنْ أَهْلِهِ در کار خوب با برادران خود رقابت کنید و اهل آن باشید. فَإِنَّ لِلْجَنَّةِ بَاباً یُقَالُ لَهُ اَلْمَعْرُوفُ لاَ یَدْخُلُهُ إِلاَّ مَنِ اِصْطَنَعَ اَلْمَعْرُوفَ فِی اَلْحَیَاةِ اَلدُّنْیَا زیرا براى بهشت،درى است که آنرا «معروف»گویند و از آن در کسى وارد نشود جز آنکه در دنیا خوبى کرده باشد. فَإِنَّ اَلْعَبْدَ لَیَمْشِی فِی حَاجَةِ أَخِیهِ اَلْمُؤْمِنِ فَیُوَکِّلُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مَلَکَیْنِ زیرا بندهاى که براى برآوردن حاجت برادر مؤمن خود تلاش کند خداى عزّ و جلّ دو فرشته بر او بگمارد، وَاحِداً عَنْ یَمِینِهِ وَ آخَرَ عَنْ شِمَالِهِ یَسْتَغْفِرَانِ لَهُ رَبَّهُ وَ یَدْعُوَانِ بِقَضَاءِ حَاجَتِهِ یکى از طرف راست و دیگرى از طرف چپش تا از خدا آمرزش بخواهند و براى برآوردن حاجتش دعا کنند، وَ اَللَّهِ لَرَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَسَرُّ بِقَضَاءِ حَاجَةِ اَلْمُؤْمِنِ إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْهِ مِنْ صَاحِبِ اَلْحَاجَةِ به خدا سوگند رسول خدا شادتر است به برآوردن حاجت مؤمن وقتى که خبرش از طرف صاحب حاجت به او برسد.
❄️امام سجادعلیه السلام فرمود: مَعَاشِرَ شِیعَتِنَا أَمَّا اَلْجَنَّةُ فَلَنْ تَفُوتَکُمْ سَرِیعاً کَانَ أَوْ بَطِیئاً اى شیعیان ما! شما بهشت را هرگز از دست نمى دهید، دیر یا زود به آن میرسید، وَ لَکِنْ تَنَافَسُوا فِی اَلدَّرَجَاتِ اما براى رسیدن به درجات آن با هم رقابت کنید.
💧در مقتل امام حسین داریم: تَنَافَسُوا فِی أَنْ یُقْتَلُوا بَیْنَ یَدَیْهِ اصحاب با یکدیگر مسابقه گذاشته بودند که فدای حضرت شوند.
📘 در غررالحکم روایتی از امیر المومنین نقل شده است: تَبَادَرُوا إِلَى مَحَامِدِ اَلْأَفْعَالِ وَ فَضَائِلِ اَلْخِلاَلِ به کارهاى پسندیده، و فضائل اخلاقى مبادرت و شتاب کنید، وَ تَنَافَسُوا فِی صِدْقِ اَلْأَقْوَالِ وَ بَذْلِ اَلْأَمْوَالِ و در راستى گفتار و بذل اموال رقابت کنید.
اللهم اجعلنا عاملین بطاعتک
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیانثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
علی جان!
یک حاجی در طواف داری به دهان/ یک حیدر در مصاف داری به دهان/ یک تیغ دو دم به دست داری آقا/ یک تیغ دو دم غلاف داری به دهان/
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۱۱/۴ . ۱۲رجب
💢 حکمت ۷۴ 💢
💠وَ قَالَ (علیه السلام): نَفَسُ الْمَرْءِ، خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ.
نفس کشدن انسان، گامهای اوست[خُطَاهُ] به سمت مرگ .
هر دم و باز دم انسان گامی است که به سمت مرگ بر میدارد.
♻️ تشبیه نفس با حرکت :
_ نفس همیشگی و لحظه به لحظه است، و حرکت هم به سمت مرگ لحظه به لحظه است
_ نفس از امور غیر اختیاری انسان است و حرکت به سمت مرگ هم بدون اختیار انسان است
_مرگ خبر نمی کند و ناگهان میرسد.
حضرت در خطبه ۸۳فرمود:
الْآنَ عِبَادَ اللَّهِ وَ الْخِنَاقُ مُهْمَل
آی مردم، تا نفس می کشید، تا فرصت باقیست ، وتا نفس بند نیامده کاری بکنید.
📘مرحوم کلینی در کافى آورده است که امام صادق فرمود:
مَا مِنْ یَوْم یَأْتِی عَلَى ابْنِ آدَمَ إِلاَّ قَالَ لَهُ ذَلِکَ الْیَوْمُ
هر روزى که بر انسان مى گذرد به او مى گوید:
یَا ابْنَ آدَمَ أَنَا یَوْمٌ جَدِیدٌ وَأَنَا عَلَیْکَ شَهِیدٌ
اى انسان من روز جدیدى هستم و بر اعمال تو گواهم.
فَقُلْ فِیَّ خَیْراً وَاعْمَلْ فِیَّ خَیْراً أَشْهَدْ لَکَ بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ
در من از نیکى ها سخن بگو و کار نیک انجام ده تا روز قیامت براى تو گواهى دهم،
فَإِنَّکَ لَنْ تَرَانِی بَعْدَهَا أَبَداً
زیرا من که بگذرم دیگر هرگز مرا نخواهى دید.
📘قرآن مجید در سوره «والعصر» مى فرماید:
《وَالْعَصْرِ إِنَّ الاِْنْسَانَ لَفِى خُسْر》
سوگند به عصر که انسان (همواره) در حال خسران است».
فخر رازى در تفسیر این آیه سخنى دارد که جالب به نظر مى رسد وى مى گوید: یکى از بزرگان پیشین مى گفت معناى این سوره را من از مرد یخ فروشى آموختم فریاد مى زد:
«اِرْحَمُوا مَنْ یَذُوبُ رَأسُ مالِهِ، اِرْحَمُوا مَنْ یَذُوبُ رَأسُ مالِهِ »
به کسى که سرمایه اش مرتبا ذوب مى شود رحم کنید. پیش خود گفتم: این است معناى (إِنَّ الاِْنْسَانَ لَفِى خُسْر)
دو نکته از حکمت ۷۴:
1⃣ نَفَسُ الْمَرْءِ، خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ؛
هر کسی به سمت اجل "خودش" حرکت میکند.
_ مرگ همگانی است ولی کیفیت
_ مرگ به کیفیت زندگی ربط دارد.
_ مرگ هر کسی ثمره حیات اوست.
_ مرگ هر کسی ادامه حیات اوست.
🔹در خطبه ۳ در جریان مرگ خلیفه اول فرمود: حتّی مَضَیَ الاوَّلُ لِسبیلِه؛
در مورد خلیفه دوم هم فرمود:
حَتَّى إِذَا مَضَى لِسَبِیلِه، به راه "خودش" میرود از ابتدا تا انتهای بعد مرگ یک سبیل است، دو راه وجود ندارد. آینده را گذشته تشکیل میدهد.
2⃣ نکته بعدی؛ یکی از مطالب مهم نهج البلاغه آن است که نفس زدن امری طبیعی است، همه دارند نفس میزنند و به سمت مرگ حرکت میکنند ولی باید تنافس (مسابقه و نفس نفس زدنتان) برای آخرت باشد.
قران کریم وقتی ویژگیهای بهشت وبهشتیان را بیان می کند میفرماید:
《إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِی نَعِیمٍ.... خِتَامُهُ مِسْکٌ ۚ وَفِی ذَٰلِکَ فَلْیَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ 》
مُهر و مومش مشک است، و رقابت کنندگان و مسابقه گران باید به سوی این نعمت ها بر یکدیگر پیشی گیرند.
.
🔹حضرت در خطبه ۹۹ فرمود:
عِبَادَ اللَّهِ، أُوصِیکُمْ بِالرَّفْضِ لِهَذِهِ الدُّنْیَا التَّارِکَةِ لَکُمْ
اى بندگان خدا! شما را به ترک این دنیایى که سرانجام شما را ترک مى گوید توصیه مى کنم;
وَ إِنْ لَمْ تُحِبُّوا تَرْکَهَا،
هر چند ترک آن را دوست نداشته باشید! وَ الْمُبْلِیَةِ لِأَجْسَامِکُمْ
دنیایى که جسم هاى شما را کهنه و فرسوده مى سازد،
وَ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ تَجْدِیدَهَا
با اینکه دوست دارید همواره تازه و نو گردد!
فَلَا تَنَافَسُوا فِی عِزِّ الدُّنْیَا وَ فَخْرِهَا وَ لَا تَعْجَبُوا بِزِینَتِهَا وَ نَعِیمِهَا
حال که چنین است، براى به دست آوردن عزّت و افتخارات (موهوم) سرودست نشکنید; و به زینت و نعمت هایش فریفته نشوید;
وَ لَا تَجْزَعُوا مِنْ ضَرَّائِهَا وَ بُؤْسِهَا،
و از رنج و ناراحتى هاى آن بى تابى نکنید
فَإِنَّ عِزَّهَا وَ فَخْرَهَا إِلَى انْقِطَاعٍ
چرا که عزّت و افتخاراتش به زودى پایان مى گیرد;
وَ إِنَّ زِینَتَهَا وَ نَعِیمَهَا إِلَى زَوَالٍ وَ ضَرَّاءَهَا وَ بُؤْسَهَا إِلَى نَفَادٍ،
زینت و نعمت هایش زایل مى گردد و رنج و ناراحتى هایش تمام مى شود.
وَ کُلُّ مُدَّةٍ فِیهَا إِلَى انْتِهَاءٍ وَ کُلُّ حَیٍّ فِیهَا إِلَى فَنَاءٍ
(و در یک کلمه) دوران هر چیز سپرى مى گردد و هر موجود زنده اى به سوى فنا پیش مى رود!
❄️درحکمت ۲۸۹ فرمود:
کَانَ لِی فِیمَا مَضَى أَخٌ فِی اللَّهِ
وقتی امیر المومنین از دوست وبرادر الهی خودش خوب حرف می زند .ودر آخر حکمت می فرماید:
فَعَلَیْکُمْ بِهَذِهِ الْخَلَائِقِ فَالْزَمُوهَا وَ تَنَافَسُوا فِیهَا
شما هم مثل ابوذر باشید، خودتان را ملزم به این اخلاق کنید. در راه رسیدن به اخلاق مسابقه بگذارید .
❄️ امام صادق فرمود:
تَنَافَسُوا فِی اَلْمَعْرُوفِ لِإِخْوَانِکُمْ وَ کُونُوا مِنْ أَهْلِهِ
در کار خوب با برادران خود رقابت کنید و اهل آن باشید.
فَإِنَّ لِلْجَنَّةِ بَاباً یُقَالُ لَهُ اَلْمَعْرُوفُ لاَ یَدْخُلُهُ إِلاَّ مَنِ اِصْطَنَعَ اَلْمَعْرُوفَ فِی اَلْحَیَاةِ اَلدُّنْیَا زیرا براى بهشت،درى است که آنرا «معروف»گویند و از آن در کسى وارد نشود جز آنکه در دنیا خوبى کرده باشد.
فَإِنَّ اَلْعَبْدَ لَیَمْشِی فِی حَاجَةِ أَخِیهِ اَلْمُؤْمِنِ فَیُوَکِّلُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ مَلَکَیْنِ
زیرا بندهاى که براى برآوردن حاجت برادر مؤمن خود تلاش کند خداى عزّ و جلّ دو فرشته بر او بگمارد،
وَاحِداً عَنْ یَمِینِهِ وَ آخَرَ عَنْ شِمَالِهِ یَسْتَغْفِرَانِ لَهُ رَبَّهُ وَ یَدْعُوَانِ بِقَضَاءِ حَاجَتِهِ
یکى از طرف راست و دیگرى از طرف چپش تا از خدا آمرزش بخواهند و براى برآوردن حاجتش دعا کنند،
وَ اَللَّهِ لَرَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَسَرُّ بِقَضَاءِ حَاجَةِ اَلْمُؤْمِنِ إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْهِ مِنْ صَاحِبِ اَلْحَاجَةِ
به خدا سوگند رسول خدا شادتر است به برآوردن حاجت مؤمن وقتى که خبرش از طرف صاحب حاجت به او برسد.
❄️امام سجادعلیه السلام فرمود:
مَعَاشِرَ شِیعَتِنَا أَمَّا اَلْجَنَّةُ فَلَنْ تَفُوتَکُمْ سَرِیعاً کَانَ أَوْ بَطِیئاً
اى شیعیان ما! شما بهشت را هرگز از دست نمى دهید، دیر یا زود به آن میرسید،
وَ لَکِنْ تَنَافَسُوا فِی اَلدَّرَجَاتِ
اما براى رسیدن به درجات آن با هم رقابت کنید.
💧در مقتل امام حسین داریم:
تَنَافَسُوا فِی أَنْ یُقْتَلُوا بَیْنَ یَدَیْهِ
اصحاب با یکدیگر مسابقه گذاشته بودند که فدای حضرت شوند.
📘 در غررالحکم روایتی از امیر المومنین نقل شده است:
تَبَادَرُوا إِلَى مَحَامِدِ اَلْأَفْعَالِ وَ فَضَائِلِ اَلْخِلاَلِ
به کارهاى پسندیده، و فضائل اخلاقى مبادرت و شتاب کنید،
وَ تَنَافَسُوا فِی صِدْقِ اَلْأَقْوَالِ وَ بَذْلِ اَلْأَمْوَالِ
و در راستى گفتار و بذل اموال رقابت کنید.
اللهم اجعلنا عاملین بطاعتک