شرح حکمت 70نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 70نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۲/۱۱/۰۲

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۰۳ بهمن ۰۲ ، ۰۸:۴۵

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم

شرح حکمتها

۴۰۲/۱۰/۲ . ۱۰رجب

💢 حکمت ۷۰ 💢

♦️وَ قَالَ (علیه السلام): لَا تَرَى الْجَاهِلَ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً

جاهل را نمی بیینی مگر در حال افراط یا تفریط.

🟡عاقل در نگاه امیرالمومنین: حکمت ۲۳۵ فرمود:

وَ قِیلَ لَهُ صِفْ لَنَا الْعَاقِلَ

سوال شد از حضرت ، خردمند را برای ما توصیف کن.

فَقَالَ ع هُوَ الَّذِی یَضَعُ الشَّیْ‏ءَ مَوَاضِعَهُ

فرمود : خردمند کسى است که هر چیزى را در جاى خود به کار برد.

فَقِیلَ فَصِفْ لَنَا الْجَاهِلَ

عرض شد: نادان را براى ما توصیف فرما.

فَقَالَ قَدْ فَعَلْتُ‏

فرمود: توصیف کردم.

جهل یعنی حد میانه را نگرفتن و بیراهه رفتن.

🟢اعتدال یکی از مهمترین فضائل اخلاقی است که دو طرف آن را افراط و تفریط گرفته اند، تند روی و کند روی

اعتدال نشانه امت اسلام است.

《 وَکَذَلِکَ جَعَلْنَاکُمْ أُمَّةً وَسَطًا؛ بقره - ۱۴۳》

شما را امت میانه‌ای قرار دادیم در حد اعتدال، میان افراط و تفریط.

🟠پر تکرار ترین دعای ما چیست؟

همه ما هر روز در هر رکعت نماز می خوانیم

"اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ"

خروج از مسیراعتدال و مستقیم یعنی افراط و تفریطی شدن.

🟤مصادیقی از افراط و تفریط:

یا دنیا یا آخرت، امام سجادفرمود:

لَیْسَ مِنَّا مَنْ تَرَکَ دُنْیَاهُ لآِخِرَتِهِ وَ لَا آخِرَتَهُ لِدُنْیَاهُ.

امام صادق علیه السلام: از ما نیست کسى که دنیاى خود را به خاطر آخرتش و یا آخرت خود را به خاطر دنیایش، رها کند. باید حد وسط را گرفت و به تکالیف دنیایی و آخرتی عمل نمود.

🔴 افراط و تفریط در مسائل جنسی:

عده ای رهبانیت را انتخاب میکنند و ازدواج را مخالف با سیر و سلوک میدانند (در حالی که پیامبر و امیرالمومنین که بالاترین افراد عالم اند ازدواج کرده اند)؛

و عده ای آنچنان در شهوترانی و نفس پرستی غوطه ور اند که جز شهوت چیزی نمی بینند

🔴افراط و تفریط در غیرت:

عده ای آنقدر بی غیرت اند که زنان و همسرانشان بر هر لباسی در مجامع عمومی حرکت میکنند و جامعه را به فساد می کشانند. کافی أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع :

یَا أَهْلَ الْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَکُمْ یُدَافِعْنَ الرِّجَالَ فِی الطَّرِیقِ أَ مَا تَسْتَحْیُونَ.

ای مردم عراق، به من خبر رسیده که زنان شما در راهها به مردان تنه می زنند، [چرا عکس العملی نشان نمی دهید] آیا حیا نمی کنید!!

❌ فِی حَدِیثٍ آخَرَ أَنَّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ: أَ مَا تَسْتَحْیُونَ وَ لَا تَغَارُونَ نِسَاءَکُمْ یَخْرُجْنَ إِلَى الْأَسْوَاقِ وَ یُزَاحِمْنَ الْعُلُوجَ

آیا شرم نمی کنید و به غیرت نمی آیید که زنان تان راهی بازارها و مغازه ها می شوند و با افراد بی دین برخورد می کنند؟!.

❌و عده ای غیرت زیاده دارند و دچار شکاکیت شده اند. نامه ۳۱: در سفارش به فرزند خود حسن علیه السلام ـ فرمود :

وَ إِیَّاکَ وَ التَّغَایُرَ فِی غَیْرِ مَوْضِعِ غَیْرَةٍ فَإِنَّ ذَلِکَ یَدْعُو الصَّحِیحَةَ إِلَى السَّقَمِ

از غیرت نابجا [نسبت به زنان ]بپرهیز که آن، زن سالم را به بیمارى مى کشاند

وَ الْبَرِیئَةَ إِلَى الرِّیَبِ

و پاکدامن را به بدگمانى (اندیشه گنهکارى) می کشاند.

🟡عده ای به بخل و خساست دچار میشوند که حتی نسبت خود نیز بخل دارند، عده ای دچار افراط در مصرف میشوند آنچنان که اسراف و تبذیر میکنند و بذر بر سنگ می پاشند در حالی که هیچ سودی ندارد.

🔴افراط و تفریط در اجرای احکام الهی: جاحظ در البیان و التبیین رواایت نقل میکند:

قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صلى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ یُؤْتَى بِالْوَالِی اَلَّذِی یُجْلَدُ فَوْقَ مَا أَمَرَهُ اَللَّهُ تَعَالَى

در روز قیامت حاکمى از حاکمان مسلمین را مى آورند که بیش از آنچه خداوند دستور داده عمل کرده.

فَیَقُولُ لَهُ اَلرَّبُّ تَعَالَى أَیْ عَبْدِی لِمَ جُلِدْتَ فَوْقَ مَا أَمَرْتُکَ بِه

خداوند به او مى گوید: بنده من چرا بیش از آنچه باید تازیانه بزنى زدى؟

فیقول رَبِّ غَضِبْتُ لِغَضَبِکَ

عرض مى کند: من براى غضب تو غضب ناک شدم.

فَیَقُولُ أَ کَانَ یَنْبَغِی لِغَضَبِکَ أَنْ یَکُونَ أَشَدَّ مِنْ غَضَبِی؟

به او گفته مى شود: آیا سزاوار است غضب تو شدیدتر از غضب من باشد؟

ثمْ یُؤْتَى بِالمقَصِّرِ

سپس حاکم دیگرى را مى آورند که کوتاهى کرده.

فَیَقُولُ عَبْدِی لِمَ قَصَرْتَ عَمَّا أَمَرْتُکَ بِه خداوند به او مى فرماید: چرا در برابر آنچه به تو امر کرده بودم کوتاهى کردى؟ فَیقُول رَبِّ رَحْمَتِهِ

عرض مى کند: پروردگارا من به او رحم کردم؟

فَیَقُولُ أَ کَانَ یَنْبَغِی لِرَحْمَتِکَ أَنْ تَکُونَ أَوْسَعَ مِنْ رحمت یقال فَیَأْمُرُ فِیهِمَا بِشَیْءٍ قَدْ ذَکَره لاَ أَعْرِفُهُ

به او گفته مى شود: آیا رحمت تو از رحمت من وسیع تر است؟

إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ صَیَّرْهُمَا إِلَى اَلنَّارِ

سپس هر دو را به سوى دوزخ مى برند)

🟤 خوارج یکی از مصادیق بزرگ افراط در تاریخ اسلام هستند.

خوارج عبدالله بن خباب ابن ارت و همسرش را در مسیر بصره به کوفه دستگیر کردند و نظر وی درباره را حضرت علی(ع) قبل از حکمیت و پس از آن را جویا شدند خباب در پاسخشان گفت:

أَشَدُّ تَوَقِّیاً عَلَى دِینِهِ وَ أَنْفَذُ بَصِیرَة

من علی را درباره خداوند داناتر و بر دینش مراقب تر و در بصیرتش نافذتر از شما می‌دانم.

_ وی را گرفته و دستهایش را بستند. وی را همراه همسرش که حامله بود به زیر درخت خرمایی آوردند.

در این هنگام خرمایی از آن درخت بر زمین افتاد، یکی از خوارج آن خرما را خورده و مورد اعتراض دوستانش قرار گرفت که آیا بدون اجازه خرمای دیگری را می‌خوری. مرد خرما را از دهان بیرون انداخت.

_ یکی از خوارج شمشیر کشید و خوکی از اهل ذمه را کشت. بعضی از همراهان معترض شدند. مردی که خوک را کشته بود، نزد صاحب آن رفته و صاحب آن را راضی کرد.

_ ابن خباب وقتی کارهای آنان را دید گفت: اگر شما در آنچه انجام می‌دهید صادق باشید، آسیبی از شما به من نخواهد رسید. به خدا سوگند من در اسلام کاری انجام نداده‌ام که موجب بیرون رفتن من از اسلام گردد. من مؤمن هستم شما به من امان دادید.

_ خوارج گفتند: کشتن تو و این خوک برای ما یکسان است و وی را به شهادت رسانده و خونش در آب جاری شد. سپس به سراغ همسر عبدالله رفتند، وی گفت: من زنم؛ آیا از خدا نمی‌ترسید؟

اما آنان شکشمش را پاره کردند و جنین او را نیز سر بریدند.

🟢اهل بیت معیار اعتدال هستند ، درحکمت ۱۰۹ :

نَحْنُ النُّمْرُقَةُ الْوُسْطَى، [الَّتِی یَلْحَقُ بِهَا التَّالِی]

ما اهل بیت تکیه گاه میانه هستیم;

بِهَا یَلْحَقُ التَّالِی وَ إِلَیْهَا یَرْجِعُ الْغَالِی.

باید عقب افتادگان به آن ملحق شوند و تندروان به سوى آن باز گردند.

درحکمت ۴۶۹ فرمود:

هَلَکَ فِیَّ رَجُلَانِ مُحِبٌّ غَالٍ وَ مُبْغِضٌ قَال‏

دو تن به خاطر من به هلاکت رسیدند: دوست افراط کننده، و دشمن دشنام دهنده.

🟣خطبه ۱۲۷ نیز این مطلب به صورت شفاف و روشن آمده است:

وَسَیَهْلِکُ فِیَّ صِنْفَانِ

به زودى دو گروه در مورد من هلاک و گمراه مى شوند:

مُحِبٌّ مُفْرِطٌ یَذْهَبُ بِهِ الْحُبُّ إِلَى غَیْرِ الْحَقِّ

دوست افراطى که محبتش او را به غیر حق غلو مى کشاند.

وَمُبْغِضٌ مُفْرِطٌ یَذْهَبُ بِهِ الْبُغْضُ إِلَى غَیْرِ الْحَقِّ

و دشمن افراطى که به سبب دشمنى قدم در غیر حق مى نهد و مرا کافر خطاب مى کند.

وَخَیْرُ النَّاسِ فِیَّ حَالاً النَّمَطُ الاَْوْسَطُ فَالْزَمُوهُ

بهترین مردم درباره من گروه میانه رو هستند از آنان جدا نشوید.

🟠درصلوات شعبانیه می خوانیم:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجَارِیَةِ فِی اللُّجَجِ الْغَامِرَةِ

خدایا درود فرست بر محمد و آلش که آنان کشتى دریاى معرفتند.

یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَهَا وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا

هر کسی بر آن کشتى وارد شود از غرق ایمن است و هر کس در نیاید، به دریاى هلاکت غرق خواهد شد.

الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ

هر کس بر آنها تقدم جوید از دین خارج شود

وَ الْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ

و هر کس از آنان عقب ماند نابود گردد.

وَ اللَّازِمُ لَهُمْ لَاحِقٌ

و هر کس همراه آنان باشد ملحق به آنها خوهد شد.

🔻راه درمان افراط و تفریط:

1⃣ مطالعه و فهم دقیق نظریات اسلامی از اسلام شناسان واقعی

یکی از اهداف نهج البلاغه خوانی و کافی خوانی که در واقع از مبانی اصلی اسلامی هستند، رسیدن به همین هدف است که انسان همه دین را بداند و به نگاه اعتدالی برسد.

2⃣ تصمیم گیری بر مبنای عقل و مشورت با صاحبان فضل

اعتدال در اندیشه،سبقت و سرعت در حرکت.

اگر چه باید عاقلانه و بر مبنای اعتدال راه را درست تشخیص دهیم ولی وقتی مسیر حق شناخته شد، دیگر تنبلی و سستی بی معناست.

《 سَابِقُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ؛ حدید - ۲۱》

براى رسیدن به مغفرت پروردگار به پیش بتازید.

《فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ؛ بقره - ۱۴۸》

در نیکی‌ها و اعمال خیر، بر یکدیگر سبقت بگیرید.

اللهم اخرج حبّ الدنیا من قلوبنا

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی