شرح حکمت 67نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح حکمت 67نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۲/۱۰/۳۰

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۰۳ بهمن ۰۲ ، ۰۸:۰۳

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۱۰/۳۰ . ۸رجب

💢 حکمت ۶۷ 💢

🔶وَ قَالَ (علیه السلام): لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِیلِ،
از بخشش کم حیا مکن، زیرا محروم کردن،

🔶فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ
از آن هم کمتر است.
برای مهمان همان کمی که داری بیاوری بهتر از آن است که کلا چیزی نیاوری.

✴️ در مقایسه صفر بر هر عددی بیش از صفر، معلوم است که آن عدد بیشتر است.
حرمان یعنی کمک کردن صفر باشد، ولی کمک هر چه هم کمک باشد از صفر بیشتر است. اینکه انسان کلا کمک نکند زشت است ولی کمک کم اگر هم زشت باشد به نسبت آن حرمان، قبح کمتری دارد. (هرچند کمک کردن کم اصلا زشت نیست)

📙 منهاج البراعه:
اَلْعَطاءِ وَ اِنْ کَانَ قَلِیلاً خَیْرُ مِنْ تَرَکِهِ
عطا کردن اگر چه خیلی کم باشد بهتر از ترک عطاست.
رَاساً سَوَاءً کَانَ مَسْبُوقاً بِالسَّئَوَالِ وَ اظهارِ اَلْحَاجِّهِ
یکسان است بین سوال و در خواست حاجت و اظهار نکردن.

✴️ در مورد بخشش پیامبر فرمود ،نصف خرما را ببخش، بهتر از حرمان و نبخشیدن است.
کُلُّ مَعْرُوف صَدَقَةٌ إِلَى غَنِیّ أَوْ فَقِیر
هر کار نیکى صدقه اى محسوب مى شود خواه به غنى باشد یا فقیر.
فَتَصَدَّقُوا وَلَوْ بِشِقِّ تَمْرَة
بنابراین صدقه را ترک نکنید هرچند به نیمى از یک دانه خرما باشد.
وَاتَّقُوا النَّارَ وَلَوْ بِشِقِّ التَّمْرَةِ
و خود را از آتش دوزخ دور دارید هرچند به نیمى از یک دانه خرما باشد.
فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ یُرَبِّیهَا لِصَاحِبِهَا
زیرا خداوند متعال این صدقه کوچک را براى صاحبش پرورش مى دهد،
کَمَا یُرَبِّی أَحَدُکُمْ فَلُوَّهُ أَوْ فَصِیلَهُ
همان گونه که شما بچه اسب یا بچه شتر خود را پرورش مى دهید
حَتَّى یُوَفِّیَهُ إِیَّاهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ
و در روز قیامت پرورش یافته آن را به او باز مى گرداند
حَتَّى یَکُونَ أَعْظَمَ مِنَ الْجَبَلِ الْعَظِیمِ
تا جایى که بزرگ تر از کوه عظیمى خواهد بود.

💮 درحکمت ۴۲۲ فرمود :
افْعَلُوا الْخَیْرَ وَلاَ تَحْقِرُوا مِنْهُ شَیْئاً
کار نیک را انجام دهید و هیچ مقدار از آن را کم مشمارید.

⤵️شأن نزول آیه ۷۹ سوره توبه:

✴️ لشکر اسلام براى مقابله احتمالى با دشمن در جنگ تبوک آماده مى شد. پیغمبر اکرم دستور به جمع آورى کمک هاى غذایى براى سربازان اسلام داد. هرکس به اندازه توانایى خود مقدارى خرما به عنوان زکات یا تبرع به مسجد مى آورد و کسانى که امکانات بیشترى داشتند مقدار فزون ترى مى آوردند.

✴️ کارگر مسلمانى به نام «ابو عقیل انصارى» که از چاه هاى اطراف مدینه آب براى منازل مى آورد و با مبلغ مختصرى که از این کار دریافت مى کرد هزینه زندگى خانواده خود را در حد پایین تأمین مى کرد. او نیز به فکر کمک به ارتش اسلام افتاد و چون اندوخته اى نداشت.

💮 گفت: یک شب را اضافه کار مى کنم و درآمد آن را خدمت پیامبر مى آورم. محصول کار شبانه او دو من خرما بود که یک من آن را براى خانواده خود گذارد و یک من را خدمت پیامبر آورد. منافقان عیب جو هنگامى که دیدند «ابو عقیل» مشتى خرماى خشکیده در دامن ریخته خدمت پیامبر مى آورد او را به باد مسخره و استهزا گرفتند و سخن ها گفتند.

💮 آیه شریفه نازل شد، کار «ابو عقیل» را کاملاً ستود و استهزا کنندگان را به عذاب الیم الهى تهدید کرد:
《اَلَّذِینَ یَلْمِزُونَ الْمُطوِّعِینَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فِى الصَّدَقَاتِ وَالَّذِینَ لایجِدُونَ إِلاّ جُهْدَهُمْ فَیَسخَرُونَ مِنهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ؛ توبه - ۷۹ 》
کسانى که از صدقات مومنان مطیع عیبجویى مى کنند، و آنهایى را که دسترسى جز به مقدار ناچیز توانائیشان ندارند مسخره مى نمایند خدا آنها را مسخره مى کند کیفر استهزا کنندگان را به آنها مى دهد و براى آنان عذاب دردناکى است.

✴️ به هر اندازه میتوانی بخشش کن. عوالی اللئالی/پیامبر:
مَا لاَ یُدْرَکُ کُلُّهُ لاَ یُتْرَکُ کُلُّهُ .
از این روایت نبوی یک قاعده مهم به دست آمده که در سرتاسر زندگی و احکام جاری است.
_ اگر نمی توانی وضو بگیری، نماز را ترک نکن بلکه تیمم کن.
_ اگر نمی توانی ایستاده نماز بخوانی نماز را ترک نکن، نشسته نماز بخوان.
_ اگر نمی توانی زیاد ببخشی، بخشش را ترک نکن. کم ببخش.

💮در حکمت ۲۸۹ فرمود:
کان لی فیما مضی اخ فی الله؛
حضرت بعد از بیان ویژگی های بارز این دوست خدایی فرمود:
فَعَلَیْکُمْ بِهَذِهِ اَلْخَلاَئِقِ
پس بر شما باد روى آوردن به اینگونه از ارزش‌هاى اخلاقى،
فَالْزَمُوهَا وَ تَنَافَسُوا فِیهَا
و با یکدیگر در کسب آنها رقابت کنید،
فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِیعُوهَا فَاعْلَمُوا أَنَّ أَخْذَ اَلْقَلِیلِ خَیْرٌ مِنْ تَرْکِ اَلْکَثِیرِ
و اگر نتوانستید، بدانید که به دست آوردن برخى از آن ارزش‌هاى اخلاقى بهتر از رها کردن همه است.

📙به تمام عالم بخشش کن. ابن ابی الحدید:
سُئِلَ أرسطو هَلْ مِنْ جُودٍ یُسْتَطَاعُ أَنْ یَتَنَاوَلَ بِهِ کُلَّ أَحَدٍ
از ارسطو پرسیدند آیا بخششی هست که عمومی باشد و انسان بتواند به همه کمک کند؟
قَالَ نَعَمْ أَنْ تَنْوِیَ اَلْخَیْرَ لِکُلِّ أَحَد
ارسطو گفت: آری. نسبت به همه کس نیت خوب داشتن.

🔻 دو نکته در رد "لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِیلِ، فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ"

1⃣حیا گاهی ممدوح است و گاهی مذموم: از دانستن خجالت نکش امیرالمومنین فرمود:
وَ لَا یَسْتَحْیِی الْجَاهِلُ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا یَعْلَمُ أَنْ یَتَعَلَّم‏
اگر مطلبی را نمی دانید دنبال فهمیدن و علم آموزی باشید و از آن خجالت نکشید.

_از کار حلال خجالت نکش پیامب فرمودر:
مَنْ لاَ یَسْتَحْیِ مِنَ اَلْحَلاَلِ نَفَعَ نَفْسَهُ
هر کسی درانتخاب شغل و طلب نان حلال خجالت نکشد به خود سود رسانده.

_ امیرالمومنین فرمود :
ثَلَاثٌ لَا یُسْتَحْیا مِنْهُنَّ
سه چیز است که نباید از آن شرم کرد: خِدْمَةُ الرَّجُلِ ضَیفَهُ
۱.خدمت کردن به مهمان ،
قِیامُهُ عَنْ مَجْلِسِهِ لِأَبِیهِ وَ مُعَلِّمِهِ
۲.برخاستن از جای خود برای پدر و معلم ،
طَلَبُ الحَق و اِن قَلّ
۳.و درخواست حق خود اگرچه‌اندک باشد.

_از گفتن حق خجالت نکش امیرالمومنین فرمود:
مَنِ اسْتَحْیَى مِنْ قَوْلِ الْحَقِّ فَهُوَ أَحْمَقُ.
هر که از بیان کلام حق حیا کند کم اندیش است.

2⃣ در بارگاه الهی مقیاس عمل مهم نیست، اخلاص عمل مهم است:
پیامبر فرمود:
لَضَرْبَةُ عَلِیٍّ یَوْمَ الْخَنْدَقِ أَفْضَلُ مِنْ عِبَادَةِ الثَّقَلَیْنِ
یک ضربه علی در جنگ خندق از عبادت جمیع انسانها برتر است.به خاطر اخلاص

_پیامبر فرمود :
أخْلِصْ قَلبَکَ یَکْفِکَ القَلیلُ مِن العَمَلِ
دلت را خالص گردان ، کارِ اندک، تو را بس باشد.

_پیامبر فرمود:
أخْلِصْ دِینَکَ یَکْفِکَ القَلیلُ مِن العَمَلِ دینت را خالص گردان ، تا کار اندک براى تو بس باشد.

✴️ثروتمندان از پیامبر می پرسند چه چیزی انفاق کنیم:
یَسْأَلُونَکَ مَاذَا یُنْفِقُونَ
که ما یک پول هنگفت هزینه کنیم (و اسم و رسمی در بیاوریم) خدا در جواب میگوید:
《قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَیْرٍ فَلِلْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ وَالْیَتَامَىٰ وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ ۗ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ؛ بقره - ۲۱۵ 》
انفاق کنید برای اطرافیان و نیازمندان ولی بدانید خدا دنبال کثرت نیست، خدا دنبال خیر است و از نیت ها آگاه است.

📙 سعد ابن عبدالله قمی میگوید :
برای پرسیدن سوالاتی از احمد بن اسحاق اشعری قمی که نماینده امام عسکری بود به خانه او رفتم، احمد ابن اسحاق گفت:
با هم به سامرا برویم چون من نیز هدایایی را باید خدمت امام تحویل دهم. (در این داستان نکات و اتفاقات عجیبی هست که قابل بررسی و استفاده است)
این دو نفر از کسانی بودند که امام عصر را در زمان حیات امام عسکری زیارت کردند.

📔احمد ابن اسحاق به امام عسکری عرض میکند هدایایی آورده ام. امام عسکری به امام زمان میفرماید که شما هدایا را تحویل بگیر.
امام عصر به پدر عرض کرد:
یَا مَوْلَایَ، أَ یَجُوزُ لِی أَنْ أَمُدَّ یَداً طَاهِرَةً إِلَى هَدَایَا نَجِسَة
اى مولاى من!آیا رواست دست طاهر را به هدایاى نجس و اموال پلیدى که حلال و حرامش به یک دیگر در آمیخته است دراز کنم‌؟)
امام عسکری فرمود: اى ابا اسحاق!
آنچه در انبان است بیرون بیاور تا حلال و حرام آن را جدا کند.

📙امام عصر یکی یکی کیسه های پول که مقدار زیادی هم پول در آن بود را یکی یکی با تمام ویژگی هایی که داشتند به احمد بن اسحاق معرفی کرد و فرمود:
کیسه اول مال حرام دارد زیرا صاحبش مقداری پشم برای ریسیدن به مغازه ای داده بود. دزد مغازه را زد. صاحب مغازه چیزی بدهکار نبود چون کم نگذاشته بود ولی این شخص اصرار کرد که باید پشم مرا پس بدهی، بععد هم مقداری بیش از آنچه به مغازه دار داده بود بیان کرد.

📔کیسه دوم حلال نیست چون این شخص صاحب زمین است و با کشاورزیی توافق کردند، زمین از یکی و کار از دیگری، و حاصل را نصف تقسیم کننددر حالی که صاحب زمین برای خودش پیمانه را پر میریخت و برای کشاورز پیمانه را سر خالی میریخت.

📙امام زمان فرمود:
فَلَا حَاجَةَ لَنَا فِی شَیْ‏ءٍ مِنْهَا، ائْتِنَا بِثَوْبِ الْعَجُوزِ.
ما را در آن حاجتى نیست ،و پارچه آن پیرزن را بیاور.
قَالَ أَحْمَدُ: وَ کَانَ ذَلِکَ الثَّوْبُ فِی حَقِیبَةٍ لِی فَنَسِیتُهُ.
احمد گوید:آن لباس در جامه دانى بود که من فراموشش کرده بودم و چون احمد بن اسحاق رفت تا آن لباس را بیاورد.
وقت برگشتن احمد بن اسحاق طول کشید، سعد ابن عبدالله دنبال او رفت: طَلَبْتُ أَحْمَدَ بْنَ إِسْحَاقَ، فَاسْتَقْبَلَنِی بَاکِیاً، فَقُلْتُ: مَا أَبْطَأَکَ وَ أَبْکَاکَ؟
من نیز برگشتم و در جستجوى احمد بن اسحاق برآمدم و او گریان به استقبال من آمد. گفتم:چرا تأخیر کردى‌؟و چرا گریه مى‌کنى‌؟
فَقَالَ: قَدْ فَقَدْتُ الثَّوْبَ الَّذِی أَرْسَلَنِی مَوْلَایَ لِإِحْضَارِهِ.
گفت:آن جامه‌اى را که مولایم فرمود گم کرده‌ام.
قُلْتُ: لَا عَلَیْکَ، فَأَخْبِرْهُ.
گفتم:گناهى بر تو نیست برو و او را خبر ده.
فَدَخَلَ عَلَیْهِ وَ انْصَرَفَ مِنْ عِنْدِهِ مُتَبَسِّماً، وَ هُوَ یُصَلِّی عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ،
شتابان رفت و خندان برگشت و بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستاد.
فَقُلْتُ: مَا الْخَبَرُ؟
گفتم:چه خبر؟
قَالَ: وَجَدْتُ الثَّوْبَ مَبْسُوطاً تَحْتَ قَدَمَیْ مَوْلَانَا (عَلَیْهِ السَّلَامُ)، یُصَلِّی عَلَیْهِ
گفت:آن جامه را دیدم که زیر پاى مولایم گسترده بود و روى آن نماز مى‌خواند.

💮 حضرت یک هدیه کم مقدار با اخلاص را پذیرفت و پول های فراوان و ناپاک را پس فرستاد.

اللهم تقبّل منّا بالاخلاص

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی