: بسم الله الرحمن الرحیم شرح حکمتها ۴۰۲/۱۰/۲۷ . ۵رجب
💢 حکمت ۶۲ 💢
امیر المومنین در حکمت ۶۲ در باره یکی از فضایل اخلاقی صحبت می کند.
💢وَ قَالَ (علیه السلام): إِذَا حُیِّیتَ بِتَحِیَّةٍ فَحَیِّ بِأَحْسَنَ مِنْهَا هنگامی که تحیتی به تو فرستاده شد، تحیت بهتری بر او بفرست.
💢 وَ إِذَا أُسْدِیَتْ إِلَیْکَ یَدٌ وقتی دستی برای عطا و بخشش به سمت تو دراز شد.[أُسْدِیَتْ]
💢فَکَافِئْهَا بِمَا یُرْبِی عَلَیْهَا آن را به چیز بییشتری [یُربی] تلافی کن.
💢وَ الْفَضْلُ مَعَ ذَلِکَ لِلْبَادِئِ اگرچه برتری با کسی است که فضل را ابتدا شروع کرده.
✅️خلاصه کلام حضرت این است که اگر کسی به شما لطفی کرد، شما لطف را برگردانید ولی بدانید که افضلیت وبرتری با کسی است که شروع کننده لطف است.
🔻 سه نکته در باره این حکمت:
1⃣تحیت: قرآن کریم میفرماید: 《إِذٰا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهٰا أَوْ رُدُّوهٰا ؛ نساء - ۸۶》 اگر کسی به شما تحیتی فرستاد، شما تحیتی را به افضل واحسن برگردانید.
♻️تحیت معنای وسیع تری از سلام دارد و به هر نوع اکرام و احترام اطلاق میشود، هر کسی به انسان احترامی گذاشت باید به نحو احسن با او برخورد کرد و زیاده ای به او بازگرداند. حتی در قرض الحسنه نیز گفته شده اگر کسی به شما قرض داد، مستحب است در هنگام بازپرداخت، یک وجه اضافه ای به همین سبب به او پرداخت کرد.ولی به شرط اینکه شرط نکرده باشند که این ربا وحرام است.
♻️در مورد عطسه هم داریم أمیرالمؤمنین فرمود : إِذَا عَطَسَ أَحَدُکُمْ فَسَمِّتُوهُ قُولُوا یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ هرگاه یکی در میان شما عطسه کرد، برای او دعا کنید. بگویید: «یَرحَمَکُمُ الله» وَ یَقُولُ هُوَ لَکُمْ یَغْفِرُ اللَّهُ لَکُمْ وَ یَرْحَمُکُمْ و او در جواب بگوید: «یَغْفِرُ اللهُ لَکُمْ وَ یَرْحَمُکُمْ». قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ إِذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها خداوند تبارکوتعالی فرموده است: هنگامیکه تحیتی به شما دادند احسن تر از آن را به او بر گردانید.
✳️این روایت از چندین امام نقل شده است: آزاد کردن کنیز به خاطر یک شاخه گل کُنْتُ عِنْدَ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ دَخَلَتْ عَلَیْهِ جَارِیَةٌ بِیَدِهَا طَاقَةُ رَیْحَانٍ فَحَیَّتْهُ بِهَا نزد امام حسین علیه السلام بودم. کنیزی بر حضرت وارد شد در حالی که شاخه گلی دستش بود، پس آن را به عنوان احترام و خوشامدگویی به امام حسین علیه السلام داد.)، فَقَالَ لَهَا: أَنْتِ حُرَّةٌ لِوَجْهِ اَللَّهِ تَعَالَى حضرت به او فرمود تو برای خدا آزادی (و او را از کنیزی آزاد ساخت) . فَقُلْتُ: تُحَیِّیکَ بِطَاقَةِ رَیْحَانٍ لاَ خَطَرَ لَهَا فَتُعْتِقُهَا؟! به حضرت عرض کردم این کنیز با یک شاخه گلی که ارزشی ندارد به شما احترام کرد، شما او را آزاد کردی؟! فَقَالَ: کَذَا أَدَّبَنَا اَللَّهُ تَعَالَى فرمود این چنین خداوند تعالی ما را مؤدب ساخته است)
2⃣ شروع کننده ی نیکی و تحیت باشیم: اگر چه کار خیر همیشه خوب است ولی سفارش شده ایم که همیشه شروع کننده خیر باشیم. سلام یکی از تحیات است. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَوْلَى النَّاسِ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ مَنْ بَدَأَ بِالسَّلَامِ. پیامبر خدا فرمود: نزدیکترین افراد به خدا و رسول او کسانی هستند که شروع کننده سلام هستند.
✅️ سلام کردن یکی از راههای تقرب به خدا و رسول خداست. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ أَبْخَلَ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلَام پیغمبر خدا فرمود: بخیل ترین افراد کسی است که در سلام کردن بخل می ورزد. در سیره پیامبر نیز داریم: یَبْدُرُ مَنْ لَقِیَهُ بِالسَّلَام ، هر کسی را پیغمبر ملاقات می کرد، سلام با پیامبر بود.(حضرت زودتر از بقیه سلام میکردند) .
⏪شروع کننده خیر باشیم. پیامبر (ص) فرمودند : صِلْ مَنْ قَطَعَکَ پیامبر فرمود: اگر کسی باتو قطع رابطه کرد، تو شروع کننده باش، وَ اعْفُ عَمَّنْ ظَلَمَکَ اگر کسی به تو ظلم کرد ، تو شروع کننده به عفو باش، وَ أَعْطِ مَنْ حَرَمَکَ و عطا کن به کسی که محرومت کرده، وَ أَحْسِنْ إِلَى مَنْ أَسَاءَ إِلَیْک و نیکی و خوبی کن به کسی که به تو بدی کرده.
♻️ امیرالمومنین فرمود: بَادِرُوا بِعَمَلِ الْخَیْرِ قَبْلَ أَنْ تُشْغَلُوا عَنْهُ بِغَیْرِه در انجام کار خوب شتاب کنید پیش از آن که به سبب پرداختن به کار دیگر از آن باز مانید.
✳️مرحوم کلینی درکافی شریف بابی دارد به نام : بَابُ تَعْجِیلِ فِعْلِ الْخَیْر در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست. امام صادق از پدرش امام باقر روایت فرمود: عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ أَبِی یَقُولُ إِذَا هَمَمْتَ بِخَیْرٍ فَبَادِرْ فَإِنَّکَ لَا تَدْرِی مَا یَحْدُثُ هرگاه خواستی کار خوبى شروع کنی، بشتاب؛ زیرا نمى دانى که چه پیش خواهد آمد.
✳️ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ مِنَ الْخَیْرِ مَا یُعَجَّلُ خداوند آن کار خوب را دوست دارد که با تعجیل صورت گیرد
✳️ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا أَرَدْتَ شَیْئاً مِنَ الْخَیْرِ فَلَا تُؤَخِّرْهُ امام صادق (ع) فرمود:چون اراده کار خیرى کردى تأخیرش مینداز، فَإِنَّ الْعَبْدَ یَصُومُ الْیَوْمَ الْحَارَّ یُرِیدُ مَا عِنْدَ اللَّهِ فَیُعْتِقُهُ اللَّهُ بِهِ مِنَ النَّارِ زیرا بنده بقصد ثواب در روز گرمى روزه میگیرد، و همان سبب مىشود که خدا او را از آتش دوزخ می رهاند، وَ لَا تَسْتَقِلَّ مَا یُتَقَرَّبُ بِهِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَوْ شِقَّ تَمْرَة و چیزى را که مایه تقرب بخداى عز و جل است کوچک مشمار، اگر چه پاره خرمائى باشد که آن را در راه خدا بدهى.
✅️حتی بالاتر از تحیت، و شروع تحیت عنوان "تمام تحیت" نیز در روایات آمده یعنی نسبت به افراد مختلف باید واکنش های مختلفی داشته باشی تا احترام و نیکی را کامل کنی و در اکرام و احترام، تمام وکمال واتمام تحیت را داشته باشی. أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ مِنْ تَمَامِ اَلتَّحِیَّةِ لِلْمُقِیمِ اَلْمُصَافَحَةَ امام صادق فرمودند: تکمیل تحیت (سلام گفتن و خوش آمد) براى شخصى که بسفر نرفته(حضر) مصافحه و دست دادن به او است، وَ تَمَامِ اَلتَّسْلِیمِ عَلَى اَلْمُسَافِرِ اَلْمُعَانَقَةَ وتکمیل آن در بارۀ آنکه از سفر آمده معانقه و در آغوش گرفتن و دست بگردن همدیگر انداختن است. .
⏪پاداش شروع کننده ی خوبیها، بیشتر است: قران کریم می فرماید: 《وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ ؛ واقعه - ۱۰》 طبق آیه کسانی که سبقت بر کار خیر دارند، پاداش بیشتری دارند.
✳️قرآن کریم میفرماید: 《هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ》 اگر کسی به ما خوبی کرد، وما هم خوبی او را تلافی کردیم این شده عدالت، (یک در مقابل یک) ولی ما هنوز حق شروع کننده بودن او را ادا نکرده ایم. باید یک مرتبه دیگر هم به او نیکی کنیم تا بی حساب بشویم. لذا قرآن نفرمود جزای احسان عدالت است (یک در مقابل یک) بلکه فرمود چون او اول شروع کرده خودش یک امتیاز است، باید دو بار خدمت کنی به او تا جزایش را بدهی.
♻️پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: لِلسَّلام سَبْعُونَ حَسَنَةُ تِسْعُونَ و َسِتُّونَ لِلْمُبْتَدی وَواحِدَةٌ لِلرّادِ سلام هفتاد حسنه دارد که شصت و نه حسنه آن از کسى است که سلام کرده و یک حسنه از آن کسى که پاسخ مى گوید.
اللهم اجعل سعینا مشکوراً .
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیانثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
علی جان!
یک حاجی در طواف داری به دهان/ یک حیدر در مصاف داری به دهان/ یک تیغ دو دم به دست داری آقا/ یک تیغ دو دم غلاف داری به دهان/
:
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۱۰/۲۷ . ۵رجب
💢 حکمت ۶۲ 💢
امیر المومنین در حکمت ۶۲ در باره یکی از فضایل اخلاقی صحبت می کند.
💢وَ قَالَ (علیه السلام): إِذَا حُیِّیتَ بِتَحِیَّةٍ فَحَیِّ بِأَحْسَنَ مِنْهَا
هنگامی که تحیتی به تو فرستاده شد، تحیت بهتری بر او بفرست.
💢 وَ إِذَا أُسْدِیَتْ إِلَیْکَ یَدٌ
وقتی دستی برای عطا و بخشش به سمت تو دراز شد.[أُسْدِیَتْ]
💢فَکَافِئْهَا بِمَا یُرْبِی عَلَیْهَا
آن را به چیز بییشتری [یُربی] تلافی کن.
💢وَ الْفَضْلُ مَعَ ذَلِکَ لِلْبَادِئِ
اگرچه برتری با کسی است که فضل را ابتدا شروع کرده.
✅️خلاصه کلام حضرت این است که اگر کسی به شما لطفی کرد، شما لطف را برگردانید ولی بدانید که افضلیت وبرتری با کسی است که شروع کننده لطف است.
🔻 سه نکته در باره این حکمت:
1⃣تحیت: قرآن کریم میفرماید:
《إِذٰا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهٰا أَوْ رُدُّوهٰا ؛ نساء - ۸۶》
اگر کسی به شما تحیتی فرستاد، شما تحیتی را به افضل واحسن برگردانید.
♻️تحیت معنای وسیع تری از سلام دارد و به هر نوع اکرام و احترام اطلاق میشود، هر کسی به انسان احترامی گذاشت باید به نحو احسن با او برخورد کرد و زیاده ای به او بازگرداند.
حتی در قرض الحسنه نیز گفته شده اگر کسی به شما قرض داد، مستحب است در هنگام بازپرداخت، یک وجه اضافه ای به همین سبب به او پرداخت کرد.ولی به شرط اینکه شرط نکرده باشند که این ربا وحرام است.
♻️در مورد عطسه هم داریم أمیرالمؤمنین فرمود :
إِذَا عَطَسَ أَحَدُکُمْ فَسَمِّتُوهُ قُولُوا یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ
هرگاه یکی در میان شما عطسه کرد، برای او دعا کنید. بگویید: «یَرحَمَکُمُ الله»
وَ یَقُولُ هُوَ لَکُمْ یَغْفِرُ اللَّهُ لَکُمْ وَ یَرْحَمُکُمْ
و او در جواب بگوید: «یَغْفِرُ اللهُ لَکُمْ وَ یَرْحَمُکُمْ».
قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ إِذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها
خداوند تبارکوتعالی فرموده است:
هنگامیکه تحیتی به شما دادند احسن تر از آن را به او بر گردانید.
✳️این روایت از چندین امام نقل شده است: آزاد کردن کنیز به خاطر یک شاخه گل
کُنْتُ عِنْدَ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ دَخَلَتْ عَلَیْهِ جَارِیَةٌ بِیَدِهَا طَاقَةُ رَیْحَانٍ فَحَیَّتْهُ بِهَا نزد امام حسین علیه السلام بودم. کنیزی بر حضرت وارد شد در حالی که شاخه گلی دستش بود، پس آن را به عنوان احترام و خوشامدگویی به امام حسین علیه السلام داد.)،
فَقَالَ لَهَا: أَنْتِ حُرَّةٌ لِوَجْهِ اَللَّهِ تَعَالَى حضرت به او فرمود تو برای خدا آزادی
(و او را از کنیزی آزاد ساخت) .
فَقُلْتُ: تُحَیِّیکَ بِطَاقَةِ رَیْحَانٍ لاَ خَطَرَ لَهَا فَتُعْتِقُهَا؟!
به حضرت عرض کردم این کنیز با یک شاخه گلی که ارزشی ندارد به شما احترام کرد، شما او را آزاد کردی؟!
فَقَالَ: کَذَا أَدَّبَنَا اَللَّهُ تَعَالَى
فرمود این چنین خداوند تعالی ما را مؤدب ساخته است)
2⃣ شروع کننده ی نیکی و تحیت باشیم:
اگر چه کار خیر همیشه خوب است ولی سفارش شده ایم که همیشه شروع کننده خیر باشیم.
سلام یکی از تحیات است.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَوْلَى النَّاسِ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ مَنْ بَدَأَ بِالسَّلَامِ.
پیامبر خدا فرمود: نزدیکترین افراد به خدا و رسول او کسانی هستند که شروع کننده سلام هستند.
✅️ سلام کردن یکی از راههای تقرب به خدا و رسول خداست.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ أَبْخَلَ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلَام
پیغمبر خدا فرمود: بخیل ترین افراد کسی است که در سلام کردن بخل می ورزد.
در سیره پیامبر نیز داریم:
یَبْدُرُ مَنْ لَقِیَهُ بِالسَّلَام ،
هر کسی را پیغمبر ملاقات می کرد، سلام با پیامبر بود.(حضرت زودتر از بقیه سلام میکردند)
.
⏪شروع کننده خیر باشیم.
پیامبر (ص) فرمودند :
صِلْ مَنْ قَطَعَکَ
پیامبر فرمود: اگر کسی باتو قطع رابطه کرد، تو شروع کننده باش،
وَ اعْفُ عَمَّنْ ظَلَمَکَ
اگر کسی به تو ظلم کرد ، تو شروع کننده به عفو باش،
وَ أَعْطِ مَنْ حَرَمَکَ
و عطا کن به کسی که محرومت کرده،
وَ أَحْسِنْ إِلَى مَنْ أَسَاءَ إِلَیْک
و نیکی و خوبی کن به کسی که به تو بدی کرده.
♻️ امیرالمومنین فرمود:
بَادِرُوا بِعَمَلِ الْخَیْرِ قَبْلَ أَنْ تُشْغَلُوا عَنْهُ بِغَیْرِه
در انجام کار خوب شتاب کنید پیش از آن که به سبب پرداختن به کار دیگر از آن باز مانید.
✳️مرحوم کلینی درکافی شریف بابی دارد به نام : بَابُ تَعْجِیلِ فِعْلِ الْخَیْر
در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست.
امام صادق از پدرش امام باقر روایت فرمود:
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ أَبِی یَقُولُ إِذَا هَمَمْتَ بِخَیْرٍ فَبَادِرْ فَإِنَّکَ لَا تَدْرِی مَا یَحْدُثُ هرگاه خواستی کار خوبى شروع کنی، بشتاب؛ زیرا نمى دانى که چه پیش خواهد آمد.
✳️ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ مِنَ الْخَیْرِ مَا یُعَجَّلُ
خداوند آن کار خوب را دوست دارد که با تعجیل صورت گیرد
✳️ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا أَرَدْتَ شَیْئاً مِنَ الْخَیْرِ فَلَا تُؤَخِّرْهُ
امام صادق (ع) فرمود:چون اراده کار خیرى کردى تأخیرش مینداز،
فَإِنَّ الْعَبْدَ یَصُومُ الْیَوْمَ الْحَارَّ یُرِیدُ مَا عِنْدَ اللَّهِ فَیُعْتِقُهُ اللَّهُ بِهِ مِنَ النَّارِ
زیرا بنده بقصد ثواب در روز گرمى روزه میگیرد، و همان سبب مىشود که خدا او را از آتش دوزخ می رهاند،
وَ لَا تَسْتَقِلَّ مَا یُتَقَرَّبُ بِهِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَوْ شِقَّ تَمْرَة
و چیزى را که مایه تقرب بخداى عز و جل است کوچک مشمار، اگر چه پاره خرمائى باشد که آن را در راه خدا بدهى.
✅️حتی بالاتر از تحیت، و شروع تحیت عنوان "تمام تحیت" نیز در روایات آمده یعنی نسبت به افراد مختلف باید واکنش های مختلفی داشته باشی تا احترام و نیکی را کامل کنی و در اکرام و احترام، تمام وکمال واتمام تحیت را داشته باشی.
أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: إِنَّ مِنْ تَمَامِ اَلتَّحِیَّةِ لِلْمُقِیمِ اَلْمُصَافَحَةَ
امام صادق فرمودند: تکمیل تحیت (سلام گفتن و خوش آمد) براى شخصى که بسفر نرفته(حضر) مصافحه و دست دادن به او است،
وَ تَمَامِ اَلتَّسْلِیمِ عَلَى اَلْمُسَافِرِ اَلْمُعَانَقَةَ
وتکمیل آن در بارۀ آنکه از سفر آمده معانقه و در آغوش گرفتن و دست بگردن همدیگر انداختن است.
.
⏪پاداش شروع کننده ی خوبیها، بیشتر است:
قران کریم می فرماید:
《وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ ؛ واقعه - ۱۰》
طبق آیه کسانی که سبقت بر کار خیر دارند، پاداش بیشتری دارند.
✳️قرآن کریم میفرماید:
《هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ》
اگر کسی به ما خوبی کرد، وما هم خوبی او را تلافی کردیم این شده عدالت،
(یک در مقابل یک)
ولی ما هنوز حق شروع کننده بودن او را ادا نکرده ایم. باید یک مرتبه دیگر هم به او نیکی کنیم تا بی حساب بشویم.
لذا قرآن نفرمود جزای احسان عدالت است (یک در مقابل یک) بلکه فرمود چون او اول شروع کرده خودش یک امتیاز است، باید دو بار خدمت کنی به او تا جزایش را بدهی.
♻️پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود:
لِلسَّلام سَبْعُونَ حَسَنَةُ تِسْعُونَ و َسِتُّونَ لِلْمُبْتَدی وَواحِدَةٌ لِلرّادِ
سلام هفتاد حسنه دارد که شصت و نه حسنه آن از کسى است که سلام کرده و یک حسنه از آن کسى که پاسخ مى گوید.
اللهم اجعل سعینا مشکوراً
.