صاحب آرزوهای بلند مغرور است و آن آرزو غرور و فریب است.
_با توجه به معنای گسترده ذکر که
"أَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکْرِی" ؛ "إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ " را نیز شامل میشود،
آرزو انسان را از نماز و قرآن و ذکر خدا و یاد اهل بیت دور میکند.
۵. وابستگی ودلبستگی بدنیا:
💮 در خطبه ۸۱ فرمود :
أَیُّهَا النَّاسُ الزَّهَادَةُ قِصَرُ الْأَمَل
زهد یعنی بی رغبتی به دنیا، زهد که آمد آرزو کوتاه میشود.
آرزو که طول و دراز شد زهد کم و دلبستگی زیاد میشود
۶. بزرگ دیدن افرادو کوچک دیدن خدا:
💮 امام جوادعلیه السلام فرمود:
مَنْ أَمَّلَ إِنْسَاناً فَقَدْ هَابَهُ
هر کسی امید به شخصى داشته باشد او را بزرگ میشمارد.
_ کسی که آرزو داشته باشد، رسیدن به خواسته های خود را در ارتباط با عده ای می بیند و وقتی دنبال آنها رفت ، برای آنها هیبت و بزرگی بیش از حد قائل میشود و از آنها بت می سازد.
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۱۰/۹ . ۱۷جمادی الثانی
💢 حکمت ۳۶ 💢
♦️وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ أَطَالَ الْأَمَلَ
أَسَاءَ الْعَمَلَ.
کسی که آرزوهایش را طولانی کند،
اعمال خودش را خراب کرده است.
⚛اصل امید و آرزو عامل حرکت و انگیزه پیشرفت انسان است.
پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود:
الاَمَلُ رَحْمَةٌ لِأُمَّتِی
آرزو براى امت من مایه رحمت است
وَلَوْ لاَ الاْمَلُ مَا رَضَعَتْ وَالِدَةٌ وَلَدَهَا
و اگر امید و آرزو نبود هیچ مادرى کودک خود را شیر نمى داد.
وَلاَ غَرَسَ غَارِسٌ شَجَراً
و هیچ باغبانى نهالى نمى نشاند.
✳️ نقطه مقابل آرزو، اهداف است. نقطه مقابل امل، رجاء است.
هدفمندی، برنامه ریزی، زندگی عاقلانه بسیار امر پسندیده ای است.
آنچه بد است آرزو است که آرزو از وهم و خیال نشات میگیرد لذا مانند سراب است و هیچ گاه نیز محقق شدنی نیست.
⏪ آفات آرزوی طولانی:
۱. فراموشی آخرت
یکی از آفات آرزوی طولانی فراموشی قیامت و آماده نبودن برای اوست در خطبه ۴۲ فرمود:
أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیْکُمُ اثْنَانِ اتِّبَاعُ الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ
از دو امور بزرگ بر شما مردم می ترسم، پزروی از هوی و هوس و از آرزوهای طولانی.
فَأَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَى فَیَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَیُنْسِی الْآخِرَة
پیروی از هوی سد راه حق می کند، و طود آرزو آخرت را به فراموشی می سپارد.
💮هر لحظه باید آماده مرگ بود، پیامبر:
وَالَّذِی نَفْسُ مُحَمَّد بِیَدِهِ
قسم به آن کسى که جان محمد به دست اوست
مَا طَرَفْتُ عَیْنَایَ
هرگز پلک هاى چشم من به هم نخورد.
إِلاَّ ظَنَنْتُ أَنَّ شُفْرَیَّ لاَ یَلْتَقِیَانِ حَتَّى یَقْبِضَ اللَّهُ رُوحِی
مگر این که گمان مى بردم که پیش از آنکه پلک ها به روى هم بیایند قبض روح شوم.
۲. قساوت قلب :
💮خداوند به موسى بن عمران فرمود:
یا مُوسَى لاَ تُطَوِّلْ فِی الدُّنْیَا أَمَلَکَ فَیَقْسُوَ قَلْبُکَ
آرزوهایت را در دنیا طولانى مکن که مایه قساوت قلب تو مى شود.
وَالْقَاسِی الْقَلْبِ مِنِّی بَعِیدٌ
شخص قسىّ القلب و سنگدل از من دور خواهد بود.
۳. تعطیلی عقل:
💮 امیرالمومنین در خطبه ۸۶ فرمود:
وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْأَمَلَ یُسْهِی الْعَقْلَ
بدانید که آرزو ها عقل را به گمراهی می کشاند.
عقل برای حل مشکل و نجات از سردرگمی است. کسی که آرزوههای طول و دراز داشته باشد عقل را تعطیل کرده و بی عقلی یعنی پر مشکلی.
کسی که با توهم و ارزو زندگی میکند بن بست زیاد دارد، گیر و گرفتاری زیاد دارد.
۴. فراموشی ذکر:
💮 در خطبه ۸۶ فرمود:
وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْأَمَلَ یُسْهِی الْعَقْلَ وَ یُنْسِی الذِّکْرَ
بدانید که آرزو عقل را منحرف و ذکر را رو به فراموشی میبرد.
فَأَکْذِبُوا الْأَمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ وَ صَاحِبُهُ مَغْرُور
صاحب آرزوهای بلند مغرور است و آن آرزو غرور و فریب است.
_با توجه به معنای گسترده ذکر که
"أَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکْرِی" ؛ "إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ " را نیز شامل میشود،
آرزو انسان را از نماز و قرآن و ذکر خدا و یاد اهل بیت دور میکند.
۵. وابستگی ودلبستگی بدنیا:
💮 در خطبه ۸۱ فرمود :
أَیُّهَا النَّاسُ الزَّهَادَةُ قِصَرُ الْأَمَل
زهد یعنی بی رغبتی به دنیا، زهد که آمد آرزو کوتاه میشود.
آرزو که طول و دراز شد زهد کم و دلبستگی زیاد میشود
۶. بزرگ دیدن افرادو کوچک دیدن خدا:
💮 امام جوادعلیه السلام فرمود:
مَنْ أَمَّلَ إِنْسَاناً فَقَدْ هَابَهُ
هر کسی امید به شخصى داشته باشد او را بزرگ میشمارد.
_ کسی که آرزو داشته باشد، رسیدن به خواسته های خود را در ارتباط با عده ای می بیند و وقتی دنبال آنها رفت ، برای آنها هیبت و بزرگی بیش از حد قائل میشود و از آنها بت می سازد.
وَ مَنْ جَهِلَ شَیْئاً عَابَهُ
و هر کسى چیزى را نداند، آن عیب و زشت می شمرد.
وَ الْفُرْصَةُ خُلْسَةٌ
فرصت، مجالى کوتاه است.
وَ مَنْ کَثُرَ هَمُّهُ سَقِمَ جَسَدُهُ
هر کس زیاد ناراحت باشد خود را بیمار می کند.
وَ الْمُؤْمِنُ لَا یَشْتَفِی غَیْظُهُ
مؤمن خشم خود را به کار نمى بندد.
وَ عُنْوَانُ صَحِیفَةِ الْمُؤْمِنِ حُسْنُ خُلُقِه سرفصلِ نامه عمل مؤمن، حُسن خُلق اوست.
✳️همه آفات آرزوها در یک حدیث امیرالمومنین :
مَنْ یَأْمُلُ أَنْ یَعِیشَ غَداً فَإِنَّهُ یَأْمُلُ أَنْ یَعِیشَ أَبَداً
کسی که آرزو کند تا فردا بماند، آرزو میکند همیشه بماند.
وَ مَنْ یَأْمُلُ أَنْ یَعِیشَ أَبَداً یَقْسُو قَلْبُهُ
و کسی که آرزوی ماندن دائمی دارد قلب او قساوت می گیرد.
وَ یَرْغَبُ فِی دُنْیَاهُ وَ یَزْهَدُ فِیمَا الَّذِی وَعَدَهُ رَبُّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى
رغبت در دنیا، زهد و بی رغبتی به قیامت
پیدا میکند.
⚛ راه درمان آرزومندی چیست؟
توجه به ثمرات سوء آرزو:
عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ مَنْ أَیْقَنَ أَنَّهُ یُفَارِقُ الْأَحْبَابَ
هر که یقین کند که از دوستان جدا خواهد شد.
وَ یَسْکُنُ التُّرَابَ
و در دل خاک خواهد خفت
وَ یُوَاجِهُ الْحِسَابَ
و حساب و کتابى در پیش رو دارد.
وَ یَسْتَغْنِی عَمَّا خَلَّفَ
و آنچه بر جاى مى نهد به کارش نخواهد آمد
وَ یَفْتَقِرُ إِلَى مَا قَدَّمَ
و به آنچه پیش فرستاده نیازمند است،
کَانَ حَرِیّاً بِقِصَرِ الْأَمَلِ وَ طُولِ الْعَمَلِ.
سزاوار است که رشته آرزو را کوتاه و دامنه عمل را دراز گرداند.
پس طبق حکمت ۳۶ کسی که آرزوهایش را طولانی کند اعمال خودش را خراب کرده است.
اللهم لا تجعل الدنیا اکبر همنا