چه روزهایى که من به بحث و کنجکاوى از اسرار و باطن این امر (پایان زندگى) پرداختم،
فَأَبَى اللَّهُ إِلَّا إِخْفَاءَهُ،
ولى خداوند جز اخفاى آن را نخواسته است.
هَیْهَاتَ عِلْمٌ مَخْزُونٌ.
هیهات! این علمى است پنهان، (و مربوط به ذات پاک خداوند).
۲. هنگامی که تو به مرگ پشت کرده ای ، مرگ به تو رو کرده، ملاقات چقدر زود حاصل میشود.
✴️ پشت کردن به مرگ یعنی فراموش کردن مرگ:
حضرت انسان را تشبیه میکند به مسافری که بر مرکب شب و روز قرار گرفته و در طول مسیر خوابیده است، همین که بیدار میشود می بیند به مقصد رسیده است و مرگ برای او زود اتفاق افتاده است
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۹/۲۰ . ۲۵جمادی الاول
💢 حکمت ۲۹ 💢
🔶وَ قَالَ (علیه السلام): إِذَا کُنْتَ فِی إِدْبَارٍ
هنگامی که تو به مرگ پشت میکنی.[إِدْبَارٍ]
( غفلت از مرگ)
🔶 وَ الْمَوْتُ فِی إِقْبَالٍ
مرگ به تو رو میکند،
(مرگ غفلت ندارد)
🔶فَمَا أَسْرَعَ الْمُلْتَقَى
ملاقات با مرگ چه زود حاصل میشود.
✴️ برخی شارحان "ادبار" را مربوط به دنیا دانسته اند و برخی به مرگ:
۱. هنگامی که تو به دنیا پشت کرده ای (کنایه از مهیا شدن برای مرگ طبیعی) و مرگ به تو رو کرده، ملاقات چقدر زود حاصل میشود:
پشت کردن به دنیا یعنی گذر عمر، بیمار شدن، از دست دادن توانایی ها و قدرت های جسمانی و...
از طرفی گاهی انسان در سرازیری بیماری و مرگ می افتد، از طرفی نیز مرگ مدام به سمت او در حال حرکت است که در حکمت ۷۴ فرمود:
نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَى أَجَلِه
هر نفس انسان او را یک قدم به مرگ نزدیک میکند.
⚛در این صورت مرگ بسیار نزدیک میشود. (حرکت کردن دو شیء متحرک به سمت هم، سرعت رسیدن را کوتاه میکند تا آنجا که یک شیء ثابت و یک شیء در حال حرکت باشد)
《قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذی تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقیکُمْ؛ جمعه - ۸》
عاقبت مرگی که از آن میگریزید شما را البته ملاقات خواهد کرد
در نامه ۲۷ فرمود :
وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ
شما رانده شدگان و تعقیب شدگان مرگ هستید (و صید شدگان به وسیله آن)
إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَکُمْ
اگر بایستید شما را دستگیر خواهد کرد.
وَإِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَکَکُمْ
و اگر فرار کنید به شما خواهد رسید.
وَهُوَ أَلْزَمُ لَکُمْ مِنْ ظِلِّکُمْ،
و مرگ از سایه شما به شما همراه تر است
الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَوَاصِیکُمْ
و با موى پیشانى شما گره خورده
وَالدُّنْیَا تُطْوَى مِنْ خَلْفِکُم
و دنیا در پشت سر شما به سرعت در هم پیچیده مى شود (و پایان عمر دور نیست)
✳️ در خطبه ۱۴۹ فرمود:
أَیُّهَا النَّاسُ، کُلُّ امْرِئٍ لَاقٍ مَا یَفِرُّ مِنْهُ فِی فِرَارِهِ،
اى مردم! هر کس از آنچه فرار مى کند، در همان حال فرار به آن مى رسد!
الْأَجَلُ مَسَاقُ النَّفْسِ وَ الْهَرَبُ مِنْهُ مُوَافَاتُهُ.
«اجل» سرآمد زندگى و پایان حیات است، و فرار از آن، رسیدن به آن است!
کَمْ أَطْرَدْتُ الْأَیَّامَ أَبْحَثُهَا عَنْ مَکْنُونِ هَذَا الْأَمْرِ،
چه روزهایى که من به بحث و کنجکاوى از اسرار و باطن این امر (پایان زندگى) پرداختم،
فَأَبَى اللَّهُ إِلَّا إِخْفَاءَهُ،
ولى خداوند جز اخفاى آن را نخواسته است.
هَیْهَاتَ عِلْمٌ مَخْزُونٌ.
هیهات! این علمى است پنهان، (و مربوط به ذات پاک خداوند).
۲. هنگامی که تو به مرگ پشت کرده ای ، مرگ به تو رو کرده، ملاقات چقدر زود حاصل میشود.
✴️ پشت کردن به مرگ یعنی فراموش کردن مرگ:
حضرت انسان را تشبیه میکند به مسافری که بر مرکب شب و روز قرار گرفته و در طول مسیر خوابیده است، همین که بیدار میشود می بیند به مقصد رسیده است و مرگ برای او زود اتفاق افتاده است
در حکمت ۶۴ فرمود:
أَهْلُ الدُّنْیَا کَرَکْبٍ یُسَارُ بِهِمْ وَ هُمْ نِیَام
اهل دنیا همچون سوارانی هستند که در خوابند و آنان را مى رانند.
✳️چه رابطه ای است بین فراموشی مرگ و سرعت رسیدن؟
اولا. کسی که مرگ را فراموش کرده باشد طبیعتا کارهایی که میکند، که هیچ سنخیتی با مرگ و معاد و ... ندارد و همین باعث کوتاهی عمر است.
حکمت ۳۳۴ :
لَوْ رَأَى الْعَبْدُ الْأَجَلَ وَ مَصِیرَهُ
اگر کسی رو به مرگ باشد و مرگ را ببیند،
لَأَبْغَضَ الْأَمَلَ وَ غُرُورَه
از غرور و آرزو بیزار میشود.
⚛ کسی که دچار غرور و فریب است مرگ را فراموش کرده است.
و انسان پر آرزو پر غم است. انسان هر چه نداشته باشد، جزع میکند برای رسیدن به آن در حالی که:
الْجَزَعُ مِنْ أَعْوَانِ الزَّمَان
بى تابى کردن از یاران روزگار است برای آزار آدمى.
الْهَمُّ نِصْفُ الْهَرَم
غم و غصه خوردن نصف پیری آدمی ست.
🟠 ثانیا کسی که مرگ را در نظر دارد، حواسش هست کارهای خیر کند، صله رحم کند، هر غذایی نخورد و ...
که انها خود باعث طول عمر میشود. و کسی که به مرگ و معاد توجه نداشته باشد هر چیزی میخورد، عوامل ازدیاد عمر را انجام نمی دهد و زود به مرگ میرسد.
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَا نَعْلَمُ شَیْئاً یَزِیدُ فِی الْعُمُرِ إِلَّا صِلَةَ الرَّحِم
امام صادق صلواه الله علیه فرمود:
چیزی را نمی شناسم که عمر را زیاد کند جز صله رحم.
🔆 از امام صادق نقل است که فرمودند
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مُرُوا شِیعَتَنَا بِزِیَارَةِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ ع فَإِنَّ إِتْیَانَهُ یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ
شیعیان به زیارت ابا عبدالله و قبر حسین میروند، زیادتی در رزق ایجاد میشود.
وَ یَمُدُّ فِی الْعُمُرِ وَ یَدْفَعُ مَدَافِعَ السَّوْءِ
عمر طولانی و بدیها دفع میشود.
وَ إِتْیَانَهُ مُفْتَرَضٌ عَلَى کُلِّ مُؤْمِنٍ
بجا آوردن زیارت برای هر مومنی لازم است.
🔆 از رسول گرامی نقل است.
وَ قَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: لَا یَرُدُّ الْقَدَرَ إِلَّا الدُّعَاءُ،
فرمود : مقدرات برگردانده نمیشود مگر با دعا.
وَ لَا یَزِیدُ فِی الْعُمُرِ إِلَّا الْبِرُّ،
عمر زیاد نمیشود مگر با نیکی کردن.
وَ إِنَّ الرَّجُلَ لَیُحْرَمُ الرِّزْقَ بِالذَّنْبِ یُصِیبُه
و مردمان از رزق محروم میشوند زمانیکه گناهی مرتکب میشوند.