علی جان!
یک حاجی در طواف داری به دهان/
یک حیدر در مصاف داری به دهان/
یک تیغ دو دم به دست داری آقا/
یک تیغ دو دم غلاف داری به دهان/
طبقه بندی موضوعی
-
شرح خطب نهج البلاغه
(۳۰۷) -
سخنرانی
(۳۵) -
شعر
(۲) -
سخنرانی امام زمانی
(۱۱) -
صحیفه سجادیه
(۹) -
شرح نامه های نهج البلاغه
(۱۵۶) -
شرح حکمت های نهج البلاغه
(۳۴۷) -
پیامبر در نهج البلاغه
(۱) -
عکسنوشته نهج البلاغه
(۴) -
پادکست صوتی
(۴)
خلاصه آمار
بایگانی
- شهریور ۱۴۰۳(۱۷)
- مرداد ۱۴۰۳(۱۰)
- تیر ۱۴۰۳(۱۵)
- خرداد ۱۴۰۳(۳۰)
- ارديبهشت ۱۴۰۳(۱۹)
- فروردين ۱۴۰۳(۱۴)
- اسفند ۱۴۰۲(۲۱)
- بهمن ۱۴۰۲(۳۴)
- دی ۱۴۰۲(۳۵)
- آذر ۱۴۰۲(۳۳)
- آبان ۱۴۰۲(۲۲)
- مهر ۱۴۰۲(۳)
- شهریور ۱۴۰۲(۱۰)
- مرداد ۱۴۰۲(۱۲)
- خرداد ۱۴۰۲(۱۵)
- ارديبهشت ۱۴۰۲(۲۸)
- فروردين ۱۴۰۲(۱۳)
- اسفند ۱۴۰۱(۱۸)
- بهمن ۱۴۰۱(۷)
- دی ۱۴۰۱(۸)
- آذر ۱۴۰۱(۱۹)
- آبان ۱۴۰۱(۱۹)
- مهر ۱۴۰۱(۲۵)
- شهریور ۱۴۰۱(۲۰)
- مرداد ۱۴۰۱(۱۹)
- تیر ۱۴۰۱(۱۰)
- خرداد ۱۴۰۱(۳۷)
- ارديبهشت ۱۴۰۱(۳۶)
- فروردين ۱۴۰۱(۶)
- اسفند ۱۴۰۰(۲۸)
- بهمن ۱۴۰۰(۱۸)
- دی ۱۴۰۰(۲۲)
- آذر ۱۴۰۰(۲۰)
- آبان ۱۴۰۰(۱۶)
- مهر ۱۴۰۰(۳۴)
- شهریور ۱۴۰۰(۲۲)
- مرداد ۱۴۰۰(۱۶)
- تیر ۱۴۰۰(۳۶)
- خرداد ۱۴۰۰(۲۵)
- ارديبهشت ۱۴۰۰(۲۳)
- فروردين ۱۴۰۰(۱۰)
- اسفند ۱۳۹۹(۱۱)
- بهمن ۱۳۹۹(۲۲)
- دی ۱۳۹۹(۳۷)
آخرین مطلب
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 228 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 227 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 226 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 225 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 224 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 223 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 222 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 221 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۲۱شرح حکمت 220 نهج البلاغه
-
۰۳/۰۶/۱۹شرح حکمت 219 نهج البلاغه
تقی خانی:
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۹/۱۶ . ۲۳جماد الاول
💢 حکمت ۲۱ 💢
حضرت سه نکته در قالب چهار جمله فرمودند:
💠قُرِنَتِ الْهَیْبَةُ بِالْخَیْبَةِ
ترس با ناامیدی[الْخَیْبَةِ] همراه و نزدیک شده.[قُرِنَتِ]
این جمله دو معنا دارد:
1⃣همیشه ترس همراه است با جا ماندن از مقصود و نرسیدن به اهداف عالیه.
کسی که از انجام کار درست بترسد و همیشه منتظر باشد دیگران کاری را شروع کنند بعد او ادامه بدهد، به موفقیت مهمی نمیرسد. انسان باید وقتی می بیند کاری خوب است با شجاعت اقدامی داشته باشد
❌ترس گاهی ممدوح است و گاهی مذموم، آنجا که ترس از عقل نشات بگیرد ترس ممدوحی است ولی اگر ترس از وهم و خیال نشات بگیرد و جنبه عاقلانه نداشته باشد، این ترس مذموم است.
وقتی بحث دفاع از ناموس ,اسلام ،...است عقل شجاعت را می گوید و باید نترسید
✳️ مرحوم مغنیه در کتاب فی ظلال نهج البلاغه :
خوف من اللّه حتم وهو مقام الربانیین،
ترس از خدا لازم و مقام انسان‌هاى اهل معنا و ربانیین است.
والخوف من القول والفعل بلا علم حسن وجمیل،
ترس از گفتار و کردار غیر عالمانه نیز نیکو و زیبا است. و از صفات علما و اهل تقوا به‌شمار مى‌رود.
وکل خوف ما عدا هذین فهو جبن
به آن‌چه دلت گواهى مى‌دهد و دلت مطمئن است اقدام کن و از گفته‌ی دیگران نترس و به آن اعتنا نکن.
2⃣ اصل هیبت یعنی داشتن عظمتی که باعث ترس میشود. (گاهی باید هیبت داشت و دشمن را نا امید کرد، ایجاد هیبت در دل دشمن باعث عقب نشینی اوست و برنامه ریزی های او را به هم می زند
⚛ پیامبر مکرر بعد از نماز با صدای بلند برای امیرالمومنین طلب هیبت میکردند
دَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی آخِرِ صَلَاتِهِ رَافِعاً بِهَا صَوْتَهُ
طوری حضرت بلند می فرمودند
یُسْمِعُ النَّاسَ یَقُولُ
مردم می شنیدند
اللَّهُمَّ هَبْ لِعَلِیٍّ الْمَوَدَّةَ فِی صُدُورِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْهَیْبَةَ وَ الْعَظَمَةَ فِی صُدُورِ الْمُنَافِقِین.
خدایا محبت علی را در دل دوستان و مومنین،
و ترس از شجاعت علی را در دل دشمنان و منافقان قرار بده .
✳️ انسان باید با مردم عادی مهربان و متواضع باشد ولی در مقابل دشمن و منافق هیبت داشته باشد
روایات به عوامل ایجاد هیبت اشاره کردده است
1⃣ بی نیازی:
هر چه وابستگی ما در هر چیز کم باشد هیبت می یابیم
قَالَ الصَّادِقُ ع خَمْسَةٌ مِنْ خَمْسَةٍ مُحَالٌ
۵ چیز است که از ۵ دسته بعید است
الْحُرْمَةُ مِنَ الْفَاسِقِ مُحَالٌ
احترام از شخص فاسق
وَ الشَّفَقَةُ مِنَ الْعَدُوِّ مُحَالٌ
و مهربانى از دشمن،
وَ النَّصِیحَةُ مِنَ الْحَاسِدِ مُحَالٌ
و دلسوزى و یگانگى از حسود
وَ الْوَفَاءُ مِنَ الْمَرْأَةِ مُحَالٌ
وفادارى از زن نااهل
وَ الْهَیْبَةُ مِنَ الْفَقِیرِ مُحَالٌ
و مهابت از فقیر تهى دست محال است.
حتی اگر دیگران جمع شدند به او کمک کنند اظهار بی نیازی می کند
روایاتی که به عوامل ایجاد هیبت اشاره کردده:
2⃣کم حرف زدن: در حکمت۲۲۴ فرمود :
بِکَثْرَةِ الصَّمْتِ تَکُونُ الْهَیْبَة
با سکوت هیبت حاصل می شود.
3⃣خوش نیتی ، صفای باطن
پیامبر گرامی فرمودند :
مَنْ وَلِیَ مِنْ أُمُورِ أُمَّتِی شَیْئاً فَحَسُنَتْ سِیرَتُهُ رَزَقَهُ اللَّهُ الْهَیْبَةَ فِی قُلُوبِهِم
کسی که مسئولیت در جامعه داشته باشد و البته،نیت صادقانه ای داشته باشد خدا هیبت و‌جلا به او می دهد .
دومین جمله از حکمت :
💠وَ الْحَیَاءُ بِالْحِرْمَانِ
حیای بیجا با محروم شدن قرین شده است ،گره به هم خورده اند .
⚛ حیای ممدوح: حیا ملکه اى درونی است که سبب خوددارى نفس از انجام کارهاى قبیح و انزجار از اعمال خلاف میشود که به سبب ترس از ملامت از ارتکاب خلاف جلوگیری میشود که این خیلی ممدوح است
《أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَىٰ؛ علق - ۱۴ 》
آیا نمی داند که خدا می بیند !؟
ذکر این جمله باعث تقویت میل میشود
.
⚛حیاى مذموم: انقباض نفس و خوددارى از انجام کارهایى است که قبیح نیست، بلکه لازم است، ولی انسان بر اثر کم رویى آن را ترک مى کند.خجالتی بودن در مقابل کار مستحب ،واجب ،مباح، نباید باشد
✳️حیا نیز از مفاهیمی است که یک معنای مثبت دارد و یک معنای منفی. معیار عقل است
اگر حیا عاقلانه باشد بسیار پسندیده است ویکی از فضائل اخلاقی است ولی اگر بنا باشد حیا به کم رویی و ضعف نفس تفسیر شود در چنین حالتی حیا بسیار زشت و باعث محرومیت هاست پیامبر:
الْحَیَاءُ حَیَاءَانِ
شرم و حیا دو گونه است .
حَیَاءُ عَقْل وَحَیَاءُ حُمْق
حیاى عاقلانه و حیاى احمقانه
فَحَیَاءُ الْعَقْلِ هُوَ الْعِلْمُ
حیاى عاقلانه از علم سرچشمه مى گیرد.
وَحَیَاءُ الْحُمْقِ هُوَ الْجَهْلُ
و حیاى احمقانه از جهل.
ثمره حیا داشتن این است که انسان عاقل می شود
✳️غررالحکم: مَنِ اسْتَحیى مِنْ قَوْلِ الْحَقِّ فَهُوَ أَحْمَقٌ
کسى از گفتن حق شرم کند احمق است.
✴️ یکی از راههای مبارزه با کم رویی، افزایش اعتماد به نفس است. اعتماد به نفس نیز در گرو اعتماد و اتکا به خدای متعال است. اگر انسان بداند خداوند چه قدرتها و گنج هایی در وجود او گذاشته است به خود امیدوار میشود و کم رویی از بین خواهد رفت.ازامام صادق علیه السلام:
النَّاسُ مَعَادِنُ کَمَعَادِنِ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّة
این مردمی که شما می بینید معدنی از طلا و نقره هستند. استعدادها، بالاترین گنج است
✳️دو مصداق در جایی که نباید حیا کرد. حکمت ۸۲ فرمود:
وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمْ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا یَعْلَمُ أَنْ یَقُولَ لَا أَعْلَمُ
۱. جایی که سوال پرسیدند و نمیدانیم نباید خیال فهم کرد و با صراحت باید گفت «نمیدانم »
وَ لَا یَسْتَحِیَنَّ أَحَدٌ إِذَا لَمْ یَعْلَمِ الشَّیْءَ أَنْ یَتَعَلَّمَهُ
۲. چیزی را نمی دانید ،یاد بگیرید ،برای یاد گرفتن حیا و کم رویی جا ندارد
🔻نکته: اگر انسان در مقابل خدا بی حیا شد، بسیاری مقامها را از دست میدهد و دچار محرومیت میشود (این حیا است که مانع انجام گناه میشود.)
💠وَ الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ.
فرصت ها مثل ابرتابستان که بار آبی ندارد (برخلاف ابر زمستان ) زودگذر است . فرصت ها را غنیمت بشمارید.[فَانْتَهِزُوا]
✴️ فرصتها به معنای موقعیت های پیشرفت هستند، پیشرفت مادی معنوی. ما باید فرصت سازی کنیم ،طوری عاقلانه و متعبدانه زندگی کنیم که خدا خیرهای دیگر هم جلوی انسان قرار دهد .
اگر کسی فرصت سوزی کرد دچار خسارت غیر قابل جبران میشود.حکمت ۳۶۳:
مِنَ الْخُرْقِ الْمُعَاجَلَةُ قَبْلَ الْإِمْکَانِ وَ الْأَنَاةُ بَعْدَ الْفُرْصَة
از حماقت انسان این است وقتی فرصت چیزی نرسیده عجله کند، فرصتش که رسید کوتاهی کند.
( هر دو طرفش حماقت است، باید فرصت شناس بود.)امیرالمومنین:
الْفُرْصَةُ سَرِیعَةُ الْفَوْتِ بَطِیئَةُ الْعَوْدِ
فرصت با سرعت از دست مى رود و به زحمت به دست مى آید.
✴️امیرالمومنین در نامه ۳۱به مالک فرمود:
بَادِرِ الْفُرْصَةَ قَبْلَ أَنْ تَکُونَ غُصَّةً
به سراغ استفاده از فرصتها بروید پیش از آنکه از دست برود و مایه اندوه گردد.
✳️فرصتهای خیر معنای وسیعی دارد _گاهی به یک موقعیت شغلی،
_گاهی یک زمان است مثل شب قدر،روز عرفه و...
_گاهی به یک مکان است مثل زیر قبه امام حسین،
_گاهی هم به یک حالتی است که خود انسان دارد دل شکسته در دل شب.
⚛پیامبر صلی الله علیه و آله به ابوذر فرمودند :
یَا أَبَا ذَرٍّ، اغْتَنِمْ خَمْساً قَبْلَ خَمْسٍ:
ای ابوذر! پنج چیز را قبل از پنج چیز غنیمت شمار .
شَبَابَکَ قَبْلَ هَرَمِکَ،
- جوانی قبل از پیری
وَ صِحَّتَکَ قَبْلَ سُقْمِکَ
- سلامتی قبل از بیمار شدن
وَ غِنَاکَ قَبْلَ فَقْرِکَ،
- ثروت قبل از اینکه دچار نداری و فقر شوی .
وَ فَرَاغَکَ قَبْلَ شُغْلِکَ،
- فراغت و آزادی وقت، قبل از اینکه مشغول امور مختلف شوی.
وَ حَیَاتَکَ قَبْلَ مَوْتِکَ.
- حیات قبل از مردن را غنیمت بشمار.
اللهم اکرمنا بالهدی