شرح نامه پنجاه و دو نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح نامه پنجاه و دو نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۲/۰۶/۲۶

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۲۸ شهریور ۰۲ ، ۰۸:۴۰

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح نامه ها
۱۴۰۲/۶/۲۷ - ۱ ربیع الاول

💢 نامه ۵۲ 💢

🔵و من کتاب له (علیه السلام) إلى أمراء البلاد فی معنى الصلاة:
نامه به امراء بلاد در رابطه با احکام نماز

یکی از کارکردهای مسئولین در زمان امیرالمومنین اقامه نماز جمعه و جماعت بوده، و از آنجایی که عدالت شرط امامت است میتوان به این نکته توجه داد که شرط مسئولیت هم باید همین عدالت باشد. لذا کسانی که عدالت ندارند ولو اینکه امام جماعت هم نشوند نباید مسئولیت به آنها سپرده شود.

اشخاصی که بعنوان فرماندار به بلاد اعزام می شدند علاوه بر کارهای اداری و مالی ، در قضاوت ، امام جماعت و مسئولیت نماز جمعه را هم بعهده داشتند.
حضرت در این نامه اوقات نماز را یاد آور میشوند.

⏪ وقت فضیلت نمازها:

هر نماز یکی وقت اختصاصی دارد، یک وقت مجاز، و یک وقت فضیلت.

_ وقت اختصاصی : یعنی از اذان ظهر به اندازه چهار رکعت برای ظهر، و به اندازه جهار رکعت برای نماز عصر.
_ وقت مجاز: یعنی بین وقت اختصاصی

_ وقت فضیلت نماز صبح: از اذان تا بیست دقیقه (البته بحث احتیاط ده دقیقه ای را هم باید در نظر گرفت.

_ وقت فضیلت نماز ظهر: از اذان تا یک ساعت و چهل دقیقه بعد

_ وقت فضیلت نماز عصر: دو ساعت و پنجاه دقیقه بعد از اذان به مدت چهل دقیقه.

_وقت فضیلت نماز مغرب: از اذان مغرب تا پنجاه دقیقه بعد از آن است.

_ وقت فضیلت نماز عشاء: پنجاه دقیقه بعد از اذان مغرب تا سه ساعت بعد از اذان.

🔹 أَمَّا بَعْدُ، فَصَلوا بالناسِ الظهر حِینَ تَفئَ الشَّمسِ مثلَ مَربِضِ الْعَنْزِ
بعد از حمد وثنای الهی ، با مردم نماز جماعت بخوانید در وقت ظهر و از وقتی بخوانید که مَرْبِضِ الْعَنْزِ وقتی که خورشید به اندازه آغل[مَرْبِضِ] بز [العَنْز]سایه انداخته باشد[تَفِیءَ الشَّمْسُ]
(آغل اینجا همان شاخص است)

حضرت میفرماید نماز ظهر را وقتی شروع کن که خورشید از وسط آسمان رد شده و سایه ایجاد کرده است. یعنی کمی بعد از اذان ظهر.
ساعت که نبود با شاخص چوب وقت نماز را بر مردم تبیین می کردند.

⏪ اهمیت نماز جماعت:

در نامه ۲۷ به محمد بن ابی بکر فرمود : ِ صَلِّ الصَّلَاةَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا
محمد نماز را در وقتی که خدا تعیین کرده اقامه کن
وَ لَا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ
در وقت فراغت بیکاری عجله نکن
وَ لَا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لِاشْتِغَالٍ
از وقت مشخص نماز را به تاخیر نینداز، به خاطر اینکه گرفتار و مشغله داری.
وَ اعْلَمْ أَنَّ کُلَّ شَیْ‏ءٍ مِنْ عَمَلِکَ تَبَعٌ لِصَلَاتِک‏.
همه اعمال تو با نماز سنجیده می شود.
در هر دو صورت نماز مهم است و تنظیم کننده اعمال توست. در هر شرایطی باید نماز اول وقت خوانده شود.

🔹و صَلُوا بهمُ العصر و الشمسُ بیضاءُ حَیَةٌ فی عُضوٕ مِنَ النَّهَارِ حِینَ یُسَارُ فِیهَا فَرسَخان
نماز عصر را بامردم بخوانید در حالیکه خورشید همچنان روشن[بیضاء] وسر زنده[حیَّهُ] در آسمان است. وهنوز آفتاب عضوی از روز است. آنقدری که بتوان در آن بخش از روز تا غروب آفتاب دو فرسخ[فرسَخان] راه رفت

وقت فضیلت است تا غروب آفتاب که دو فرسخ راه بروید..
فاصله دو فرسخ راه رفتن را مردم می دانستند.

🔻نماز عصر را باید وقتی خواند که :
۱. خورشید سفید باشد و به نارنجی غروب نگراییده باشد.
۲.سرزنده و تابان باشد و بی حال و بی رمق نشده باشد.
۳.هنوز یک بخش قابل توجهی (عضوی) از روز باقی مانده باشد. آنقدری که بتوان ۲ فرسخ راه رفت (۱۲ کیلومتر)

✳️ اهمیت نماز عصر :
عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع مَا خَدَعُوکَ عَنْ شَیْ‏ءٍ فَلَا یَخْدَعُوکَ فِی الْعَصْرِ
ابو بصیر میگوید امام باقر فرمود:
در مورد هر چیزی تو را فریب دادند در مورد نماز عصر فریبت ندهند.
صَلِّهَا وَ الشَّمْسُ بَیْضَاءُ نَقِیَّةٌ
آن هنگام که خورشید سفید است و روشن، نماز عصر را برپا دار .
فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ الْمَوْتُورُ أَهْلَهُ وَ مَالَهُ الْمُضَیِّعُ لِصَلَاةِ الْعَصْرِ
زیرا پیامبر خدا فرمود: هر که نماز عصر را ضایع گرداند بی زن و فرزند [مَوتُور]و بی مال شود.
قُلْتُ وَ مَا الْمَوْتُورُ أَهْلَهُ وَ مَالَهُ
عرض کردم: بی زن و فرزند و بی مال یعنی چه؟
قَالَ لَا یَکُونُ لَهُ فِی الْجَنَّةِ أَهْلٌ وَ لَا مَالٌ فرمود: او را در بهشت زن و فرزند و مالی نباشد.
قُلْتُ وَ مَا تَضْیِیعُهَا
عرض کردم: تباه کردنش چگونه است؟
قَالَ یَدَعُهَا وَ اللَّهِ حَتَّى تَصْفَرَّ الشَّمْسُ وَ تَغِیبَ
فرمود: به خدا سوگند نماز عصر را واگذارد تا خورشید به زردی گراید یا غروب کند.

✅ از این روایت استفاده میشود کسی که اهل اهمیت به مواقع نماز نیست نماز می خواند ولی با بی اعتنایی و سهل انگاری؛ زن و بچه اش از او فاصله میگیرند، او را قبول ندارند و دچار وحدت و غربت میشود.

🔷وَ صَلُّوا بِهِمُ الْمَغْرِبَ حِینَ یُفْطِرُ الصَّائِمُ وَ یَدْفَعُ الْحَاجُّ إِلَى مِنًى
نماز مغرب رابخوانید در وقتی که روزه دار افطار میکند[یُفطِر]
و حاجی ها از عرفات به مشعر و سپس منا حرکت میکنند.

_ در ماه مبارک رمضان، مقدار اندکی که از اذان و تاریکی هوا بگذرد مردم هر طور شده و لو به خرمایی افطار میکنند، حضرت میفرماید چرا در مورد خوراک اینقدر سر ساعت و دقیق هستید ولی در مورد رعایت وقت نماز اینگونه نیست؟؟

_ از مکه تا عرفات ۱۸ کیلومتر است. حاجی باید تا غروب آفتاب در عرفات باشد و بلافاصله بعد از غروب ، نماز میخواند و حرکت میکند به سمت مشعر می آیند و به قصد وقوف در مشعر میمانند و بعد از نماز صبح به سمت منا می آیند
( این دو مثال ملموس و برای مخاطبین کاملا قابل درک بوده اند.)

🔹وصَلوا بهمُ العِشاءِ حِینَ یَتَواریَ الشَّفق اِلیٰ ثُلثِ الَّلیلِ
نماز عشا را با مردم بخوانید از زمانی که شفق ، آن خط سرخ و شعاع قرمز خورشید پنهان میشود.[یَتَوَارَى] تا یک سوم ازشب وقت فضیلت نماز عشاست.

✳️ در کافی روایت داریم: َ
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
حضرت فرمود وقتی سرخی مغرب رفت، از این لحظه تا نیمه شب را ببین چند ساعت است، تقسیم بر سه کن. در همین یک سوم اول نماز بخوان.
لَوْ لَا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِی لَأَخَّرْتُ الْعِشَاءَ إِلَى ثُلُثِ اللَّیْلِ.
ولی پیامبر فرمود اگر بر مردم سخت نبود میگفتم در یک سوم آخر نماز عشاء را بخوانید.
- وَ رُوِیَ أَیْضاً إِلَى نِصْفِ اللَّیْلِ.

🔹و صَلوا بهمُ الغَداةَ و الرجُلُ یَعرِفُ وَجهَ صاحبِهِ
نماز صبح [غَداهَ]را بخوانید لحظه ای که دو نفر در کنار هم قیافه هم را بشناسند.[یَعرِف]
هوا آنقدری روشن شده که قابل تشخیص باشد.

✳️ وقت فضیلت نماز صبح اول اذان است ولی حضرت میفرماید بگذارید هوا کمی روشن شود (شاید فلسفه ی این دستور حضور جمعیت بیشتری در مسجد و استفاده از برکات نماز صبح است)

_اهمیت نماز عشاء و صبح:
عَنِ الزُّهْرِیِّ قَالَ: طَلَبْتُ هَذَا الْأَمْرَ طَلَباً شَافِیاً
شخصی به نام زُهری میگوید در زمان نائب خاص دوم من علاقه زیادی به دیدار امام داشتم ولی میسر نمیشد.
حَتَّى ذَهَبَ لِی فِیهِ مَالٌ صَالِحٌ فَوَقَعْتُ إِلَى الْعَمْرِیِّ وَ خِدْمَتِهِ وَ لَزِمْتُهُ
از محمد بن عثمان خواستم مرا خدمت حضرت ببرد. مدتی خدمت او را کردم
فَسَأَلْتُهُ بَعْدَ ذَلِکَ عَنْ صَاحِبِ الزَّمَانِ ع
تا گفت فردا صبح بیا فلان جا
قَالَ لَیْسَ إِلَى ذَلِکَ وُصُولٌ فَخَضَعْتُ لَهُ فَقَالَ لِی بَکِّرْ بِالْغَدَاةِ
فَوَافَیْتُ فَاسْتَقْبَلَنِی
روز بعد، اول وقت به نزد او رفتم.
وَ مَعَهُ شَابٌّ مِنْ أَحْسَنِ النَّاسِ وَجْهاً وَ أَطْیَبِهِمْ رِیحاً وَ فِی کُمِّهِ شَیْ‏ءٌ کَهَیْئَةِ التُّجَّارِ
دیدم شخصی آمد که جوانی خوشرو و خوشبو درلباس تجار همراه او بود و جنسی با خود داشت.
فَعَدَلْتُ إِلَیْهِ وَ سَأَلْتُهُ
من به حضور آن حضرت رفتم و آنچه خواستم سؤال کردم
فَأَجَابَنِی عَنْ کُلِّ مَا أَرَدْتُ
و جواب شنیدم.
ثُمَّ مَرَّ لِیَدْخُلَ الدَّارَ وَ کَانَتْ مِنَ الدُّورِ الَّتِی لَا یُکْتَرَثُ بِهَا فَقَالَ الْعَمْرِیُّ إِنْ أَرَدْتَ أَنْ تَسْأَلَ فَاسْأَلْ فَإِنَّکَ لَا تَرَاهُ
بعدحضرت، به درخانه ای که خیلی مورد توجه نبود، رسیدند و خواستند داخل آن خانه شوند که عمروی گفت: اگر سؤالی داری بپرس، که دیگر او را نخواهی دید. قَالَ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ إِلَى أَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ
فرمودند: «ملعون است، ملعون است، کسی که نماز مغرب را تا وقتی که ستاره در آسمان زیادشود، تاخیر اندازد.
مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَدَاةَ إِلَى أَنْ تَنْفَضَّ النُّجُومُ وَ دَخَلَ الدَّارَ.
ملعون است، ملعون است، کسی که نماز صبح را تا وقتی که ستاره ها غایب شوند، تاخیر اندازد.
( ملعون است یعنی خیلی خیر و برکت در نماز عشاء و نماز صبح هست که باید درک شوند.)

🔹وصَلّوا بهِم صَلاةَ اَضعَفِهِم وَلا تَکونُوا فَتّانِینَ
نماز جماعت را طوری بخوانید که ضعیف ترین مامومین بتواند همراهی کند.
نه آنقدر طولانی که نفس یاری نکند و نه آنقدر تندو سریع که عقب بماند.
و موجب فتنه نشوید.[فَتَّانِین]

✅ اهل فتنه انگیزی نباشید.طوری رفتار نکنید مردم به نماز جماعت بی رغبت باشند.
فتنه در اینجا به معنای دافعه است؛ هر چیزی باعث از بین رفتن جذابیت است را باید اصلاح کرد:
_ مسجد کثیف باشد.
_ تاریک باشد،
_ سرد یا خیلی گرم باشد.
_ امام جماعت اهل تعامل و ایجاد اجتماع بین مومنین نباشد.
_ هیئت امنا خودرای و انعطاف ناپذیر باشد.
_ بین دو نماز سخنرانی کردن، گرو گرفتن مردم اشتباه است.
_ طولانی بودن نماز جماعت و مراعات نکردن حال مردم؛ بعضی بیمار هستند بعضی کار دارند (باید حال اضعف مامومین را مراعات کرد)

⏪ روایات در باب نماز جماعت :

✳️علامه مجلسی ابتدای جلد ۸۵ نهج البلاغه روایات زیادی در باب فضیلت نماز جماعت ذکر میکند:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ مَشَى إِلَى مَسْجِدٍ مِنْ مَسَاجِدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَلَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ یَخْطُوهَا حَتَّى یَرْجِعَ إِلَى مَنْزِلِهِ عَشْرُ حَسَنَاتٍ
هرکس بسوی مسجد و جماعت قدم بردارد، به هر قدم او خدا ده حسنه می نویسد.
وَ مُحِیَ عَنْهُ عَشْرُ سَیِّئَاتٍ
و ده سیئات او را محو می کند.
وَ یُرْفَعُ لَهُ عَشْرُ دَرَجَاتٍ
ده درجه مقامات او را بالا میبرد
وَ مَنْ حَافَظَ عَلَى الْجَمَاعَةِ حَیْثُ مَا کَانَ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ کَالْبَرْقِ اللَّامِعِ
کسی که بر نماز جماعت محافظت کند در صراط مانند برق بسرعت عبور می کند.
وَ وَجْهُهُ أَضْوَأُ مِنَ الْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ
وصورت او مانند ماه شب بدر می درخشد.
وَ کَانَ لَهُ بِکُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ حَافَظَ عَلَیْهَا ثَوَابُ شَهِید
وکسی که بر جماعت محافظت کند هر روز او ثواب شهید ثبت میگردد.

✳️ قَالَ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ع أَوَّلُ جَمَاعَةٍ کَانَتْ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ یُصَلِّی وَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ
از امام صاوق نقل است که اولین برگزار کننده نماز جماعت پیامبر و امیرالمومنین صلوات الله علیهما بودند.
شیعیان علی باید پیرو آنها باشند، انها اهل جماعت بودند ما هم باید اهل جماعت باشیم.

✳️ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ یَسْتَحْیِی مِنْ عَبْدِهِ إِذَا صَلَّى فِی جَمَاعَةٍ ثُمَّ سَأَلَهُ حَاجَةً أَنْ یَنْصَرِفَ حَتَّى یَقْضِیَهَا
رسولخدا (ص) فرمود : خدا حیا می کند کسی که در جماعت نماز میخواند ،سپس درخواستی دارد، خدا حیا می کند که درخواست او را اجابت نکند.

✳️ عَنِ النَّبِیِّ ص مَنْ صَلَّى أَرْبَعِینَ یَوْماً فِی جَمَاعَةٍ یُدْرِکُ التَّکْبِیرَةَ الْأُولَى کُتِبَ لَهُ بَرَاءَتَانِ بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ بَرَاءَةٌ مِنَ النِّفَاق‏
فرمود: کسی که چهل روز نماز جماعت شرکت کند با تکبیر او برائت از آتش جهنم و دوری از نفاق برای ثبت میشود.

✳️ عَنْهُ ص إِذَا سُئِلْتَ عَمَّنْ لَا یَشْهَدُ الْجَمَاعَةَ فَقُلْ لَا أَعْرِفُهُ.
از پیامبر سوال کردند فلان شخص را می شناسید.فرمود:
اگر در جماعت حاضر نیست او را نمی شناسیم. معرفت به مسجدی بودن و جماعت است.
معیار مسجد است نه فضای مجازی و فالوور. مسجدی را اهل زمین و اهل آسمان می شناسند.

✅ در برخی نسخه ها به جای "حین" آمده "حَتَّى" یعنی نماز ظهر را از اذان تا ایجاد سایه ای به اندازه عرض یک بز بر شاخص بخوانید. (طبق این قول حضرت اشاره به وقت فضیلت میکند)

علامه مجلسی در بحار نسخه "حین" را ذکر میکند. همچنین ابو منصور ثعالبی در الاعجاز والایجاز لفظ حین را آورده (الاعجاز و الایجاز تنها نسخه قدیمی بغیر از نهج البلاغه است که این نامه را دارد) طبق این نسخه حضرت شروع نماز را با کمی تاخیر از زمان فضیلت بیان میکند

✳️ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: آخِرُ مَا فَارَقْتُ عَلَیْهِ حَبِیبَ قَلْبِی
امیرالمومنین فرمود: آخرین وصیتی که حبیبم پیامبر به من داشت این بود که
أَنْ قَالَ یَا عَلِیُّ إِذَا صَلَّیْتَ فَصَلِّ صَلَاةَ أَضْعَفِ مَنْ خَلْفَکَ
وقتی نماز جماعت میخوانی حال ضعیف ترین ماموم را مراعات کن.

✳️ در نامه ۵۳ فرمود:
وَ قَدْ سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص حِینَ وَجَّهَنِی إِلَى الْیَمَنِ کَیْفَ أُصَلِّی بِهِمْ
وقتی پیامبر مرا برای تبلیغ دین به یمن اعزام کرد از حضرت در مورد نماز جماعت پرسیدم،
فَقَالَ صَلِّ بِهِمْ کَصَلَاةِ أَضْعَفِهِم‏‏
پیامبر فرمود در حد توان ناتوان ترین آنها نماز بخوان.

✳️ یکی از مستحبات نماز آن است که در هنگام شروع نماز شش تکبیر گفته شود و بعد تکبیره الاحرام (مجموعا هفت تکبیر)

✳️ قَالَ: «إِذَا کُنْتَ إِمَاماً أَجْزَأَتْکَ تَکْبِیرَةٌ وَاحِدَةٌ؛ لِأَنَّ مَعَکَ ذَا الْحَاجَةِ وَ الضَّعِیفَ وَ الْکَبِیر
هر گاه امام جماعت بودی، یک الله اکبر برای تو کافی است؛ زیرا افرادی که کار دارند یا ضعیف و پیر هستند با تو می باشند.

✳️ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ:
مَنْ أَمَّ قَوْماً فَلَمْ یَقْتَصِدْ بِهِمْ فِی حُضُورِهِ وَ قِرَاءَتِهِ وَ رُکُوعِهِ وَ سُجُودِهِ وَ قُعُودِهِ وَ قِیَامِهِ
کسی که امام جماعت گروهی شود ولی در قیام و قعود،
رُدَّتْ عَلَیْهِ صَلَاتُهُ وَ لَمْ تُجَاوِزْ تَرَاقِیَهُ
و قرائت نمازش مراعات حال آنان را نداشته باشد
وَ کَانَتْ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللَّهِ مَنْزِلَةَ أَمِیرٍ جَائِرٍ مُتَعَدٍّ لَمْ یَصْلُحْ لِرَعِیَّتِهِ
مانند حاکم خود رای مستبد ظالمی است که دنبال اصلاح مردم نیست.
وَ لَمْ یَقُمْ فِیهِمْ بِأَمْرِ اللَّهِ
و فقط خودش را میبیند.
فَقَامَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع وَ مَا مَنْزِلَةُ أَمِیرٍ جَائِرٍ مُتَعَدٍّ لَمْ یَصْلُحْ لِرَعِیَّتِهِ وَ لَمْ یَقُمْ فِیهِمْ بِأَمْرِ اللَّهِ؟!
حضرت امیر سوال کرد،
چگونه امیر جائر است و اصلاح امور وحق رعیت نمی کند؟
قَالَ هُوَ رَابِعُ أَرْبَعَةٍ مِنْ أَشَدِّ النَّاسِ عَذَابا یَوْمَ الْقِیَامَةِ-
پیامبر فرمود: چهار گروه بدترین عذاب در قیامت را دارند.
إِبْلِیسَ وَ فِرْعَوْنَ وَ قَاتِلِ النَّفْسِ وَ رَابِعُهُمْ سُلْطَانٌ جَائِرٌ.
ابلیس ، فرعون ، قاتل، و حاکم جائر.

✳️ اهمیت نامه ۵۲ :
همانگونه که عدالت به حمل اولی داریم و به حمل شایع (عدالت گفتمانی، عدالت عملی) ؛
حضرت در باب عبودیت و عبادات نیز همین بحث را مطرح میکند.
اینکه وقت فضیلت کی است، انسان در خانه کی نماز بخواند بهتر است و...
یک حرف است.
اینکه کاری کنیم مردم با همه مشغله و تنبلی و گرفتاری از فضیلت عبادات محروم نشوند حرف دیگری است.

وقتی جامعه اسلامی شد، حکومت اسلامی تشکیل شد باید شرایط برای دینداری مهیا شود.
نماز با اهمیت باشد، به آخر وقت انداخته نشود، بی ارزش تلقی نشود ولی در عین حال طوری هم نماز خوانده شود که اکثر افراد بتوانند خودشان را به نماز و عبادت برسانند.

✳️آیا نهج البلاغه کتاب فقه است؟
اگر چه در حوزه های علمیه آنقدری که به فقه توجه میشود به بقیه رشته های اسلامی توجه نمی شود و یکی از علل مهجوریت نهج البلاغه نیز همین است،

عده ای از بزرگان خواسته اند با نشان دادن مسائل فقهی نهج البلاغه آن را یک کتاب فقهی نمایش دهند تا اقبال به او بیشتر بشود ولی حقیقت آن است که مسائل فقهی در نهج البلاغه بسیار محدود و نهج البلاغه یک کتاب حکومت داری و اخلاقی است تا فقهی.

✳️ آیا باید نمازهای را در پنج وقت خواند؟
اگر چه سنت رسول الله و اهل بیت اقامه نماز در پنج نوبت بوده است ولی روایات فراوانی داریم که پیامبر و اهل بیت رخصت در جمع بین نماز ظهر و عصر ، مغرب و عشاء داده اند.
و فلسفه ی اصلی نیز کمتر شدن بر دوش مردم و رغبت بیشتر به مسجد و جماعت است.

اللهم اجعل اعمالنا مقبوله

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی