شرح خطبه دویست و سی و یک نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح خطبه دویست و سی و یک نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۲/۰۲/۰۶

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۰۷ ارديبهشت ۰۲ ، ۱۶:۴۴

رحیمی نژاد

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۲/۲/۶ - ۵ شوال

💢 خطبه ۲۳۱💢
کتاب فیض الاسلام۲۲۲

🔶و من خطبة له (علیه السلام) خَطَبَها بِذی قار و هو متوجّهٌ إلى البصرة:
امیر المومنین هنگامى که به بصره مى رفت خطبه را در ذوقار ادا فرمود.
(و آن را واقدى در کتاب الجمل آورده است:)

🔶فَصَدَعَ بِمَا أُمِرَ بِهِ وَ بَلَّغَ رِسَالاتِ رَبِّهِ؛
خداوند به وجود او (پیامبر) اشکار کرد.
صَدَعَ در لغت یعنی شکافتن .هر چیزی که شکافته شد درون وباطن او آشکار می شود. لذا صَدَعَ در اینجا به معنای آشکار کردن است. پیامبر آشکار کرد آنچه را که او برای آن مامور بود. خداوند به پیامبر ماموریتهایی داده بود وپیامبر بدون هیچ ترس و واهمه ای ماموریتهای خود را در جامعه آشکار کرد و وظایف خودش را انجام داد‌.
ماموریت خود رابیان و پیامهاى پروردگارش را به مردم رسانید.

🔶فَلَمَّ اللَّهُ بِهِ الصَّدْعَ وَ رَتَقَ بِهِ الْفَتْقَ
شکافها [صدع]را به هم پیوند داد [لَمَُ]
و جدایی ها [فَتق] به هم گره خوردند.

🔶 وَ أَلَّفَ بِهِ الشَّمْلَ بَیْنَ ذَوِی الْأَرْحَامِ،
به سبب پیغمبر بین خویشان و ارحام بعد ازگسستگیها [شمل] الفت پیدا شد.

🔶 بَعْدَ الْعَدَاوَةِ الْوَاغِرَةِ فِی الصُّدُورِ وَ الضَّغَائِنِ الْقَادِحَةِ فِی الْقُلُوبِ.
میان خویشاوندان پس از آنکه سینه هایشان از کینه [ضِغن] انباشته بود و آتش دشمنى [واغره] در دلهایشان زبانه مى کشید،[قادِحه] دوستى افکند.

✅️ ذی قار نام منطقه ای است.وجریان از این قرار است که وقتی امیر المومنین از مدینه حرکت کردند تا خود را برای جنگ با اهل جمل که اغتشاش کرده وبیعت شکسته بودند به بصره برساند.در منطقه ذی قار این جملات را بیان فرمودند.

البته در نهج البلاغه خطبه های دیگری هم است که حضرت در ذی قار بیان فرمودند. لذا بعضی از شارحان نهج البلاغه این احتمال را داده اند شاید همه این خطبه هایی که پراکنده وجدا از همند یک خطبه بوده است .و خطبه مفصلی خوانده است وبعد سید رضی یا دیگران بخش های مختلف آن را در جای جای نهج البلاغه ذکر کرده اند .

✅️ جمله( ذَکَرَها واقِدی فی کِتابِ الجَمَل) از جمله موارد معدودی که سید رضی آدرس نقل می کند. چون یکی از ایراداتی که از گذشته نسبت به نهج البلاغه مطرح بوده اینست که سید رضی منابع خودش را ذکر نکرده.
خطبه از کجا ذکر شده ؟
چه کسی آن راقبل از سید رضی ذکر کرده است؟
اگر چه علما به این شبهه پاسخ داده اند. خطبه های نهج البلاغه را مستند کردند. یکی از خطبه هایی که سید رضی آدرس می دهد خطبه ۲۳۱ است.

✅️ خطبه اگر چه در ذی قار ودر باب اهل جمل ذکر شده است ولی مربوط به پیامبر اکرم است. امیر المومنین یاد آورمی شود که پیامبر چه کاری انجام داد. عمل بزرگ فرهنگی پیامبر، آن اصلاحگری پیامبررا بیان می کند.

و علت آن است که حضرت می خواهد بگوید اکنون دو جریان روبروی هم قرار گرفته است. یک جریان علی بن ابی طالب است ویک جریان طلحه وزبیر ، عایشه، مروان ابن حکم واهل جمل هستند.

امیر المومنین پیامبر را دوباره شرح می دهد تا مردم خودشان تشخیص دهند که حق با کیست؟ صفات پیامبر بیشتر در چه کسی تجلی کرده است و چه کسی مخالف روش و سنت پیامبرعمل می کند.
آنکس که در مسیر پیامبر است اوحق است وآنکس که مخالف پیامبر است باطل است.

✅️ذکر صفات پیامبر قبل از جنگ جمل این است که مردم حق وباطل را از هم شخیص دهند. یکی از رسالتهای پیامبر ، تبلیغ ولایت امیر المومنین بود.
یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ
ﺍﻱ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ! ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ [ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻭﻟﺎﻳﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ (ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻠﺎم) ] ﺑﺮ ﺗﻮ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺑﻠﺎﻍ ﻛﻦ ; ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺠﺎم ﻧﺪﻫﻲ ﭘﻴﺎم ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﻧﺮﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﻱ . ﻭ ﺧﺪﺍ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺍﺯ [ ﺁﺳﻴﺐ ﻭ ﮔﺰﻧﺪ ] ﻣﺮﺩم ﻧﮕﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ ; ﻗﻄﻌﺎً ﺧﺪﺍ ﮔﺮﻭﻩ ﻛﺎﻓﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ .(مائده٦٧)
ولایت امیر المومنین وظیفه ای بود که پیامبر بر عهده داشت که تبلیغ کند و به دیگران برساند.

✅ آیا سه جمله "فَلَمَّ اللَّهُ بِهِ الصَّدْعَ "
" وَ رَتَقَ بِهِ الْفَتْقَ " ، "وَ أَلَّفَ بِهِ الشَّمْلَ" این سه به یک مضمون است یعنی خداوند به خاطر پیامبر شکافها را از بین بردیا هر کدام از اینها اشاره به یک‌مطلب دارد؟
شکافهای اجتماعی، عقیدتی، خانواده، قومیت و..‌ را از بین برد.
گسستهای فرهنگی، اجتماعی، قومی، قبیله ای واخلاقی، همه اینها بخاطر پیامبر از بین رفت.
مردم باید تشخیص دهند چه کسی در بین مردم شکاف ایجاد میکند؟
چه کسی اختلافات را زنده میکند؟
چه کسی سنت جاهلیت را زنده میکند؟

امیر المومنین که بر طبل وحدت کوبید وبرای اینکه وحدت اجتماعی به هم نخورد بیست و پنج سال خانه نشینی را تحمل کرد و سکوت کرد.

✅️ پیامبر اجتماع را به جایی رساند که غریبه ها با هم رفیق شدند. اخوت بین مسلمین برقرار کرد.
خداوند در قرآن میفرماید:
هُوَ الَّذِی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِینَ
ﺍﻭﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻳﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻣﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ .
وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ
ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻝ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﻟﻔﺖ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩ .(انفال٦٣)

کسی که با پیامبر بود در مسیر پیغمبر است و او حق است .وکسی که مخالف اهداف پیامبر بود او باطل وناحق است.
ایجاد الفت و برادری کار خدایی است وپیامبر به سبب معنویت والا و بالایی که داشت این کار را انجام داد.

✅️ حضرت امیر المومنین از صفات پیامبر گفت تاحقانیت خودش را ثابت کند.اگر کسی بر طبل اختلاف می کوبد، اگر کسی می خواهد جامعه مسلمین را دوباره به کینه و دشمنی برساندو بین برادران را بهم بزند مسیر او خلاف مسیر پیامبر است .
مسیر پیامبر، مسیر الفت ودوستی وبرادری بود.

✅️ کار فرهنگی کار سختی است. پیامبر اکرم در طول سالهای حیات مبارکشان و بعثت کار فرهنگی کردند . ابوذر، سلمانها، مقداد و عمارها را از دل جامعه مشرک بیرون کشیدند. هنر این است که از افرادی که سابقه خوبی ندارند آینده روشن بسازد.

✳️ تاریخ نقل میکند شخصی بنام عمروبن جموح، سه پسر و همسرش مسلمان شدند ولی خودش به شدت بت پرست بود .بتی در خانه داشت وآن را عبادت میکرد. فرزندان اوتصمیم گرفتند کاری انجام دهند تا شاید او به مسیر پیامبر راه یابد و دلبسته پیامبر شود. وقتی او میخوابید بت را در مزبله می انداختند. صبح که میشد عمرو بیدارشده ودنبال بت خود میگشت وآنرا پیدا میکرد و آن را می شست وبرایش قربانی میکرد. شبهای متمادی این کار تکرار میشد تا اینکه او خسته شد وشمشیر کنار بت خود گذاشت وگفت اگر کسی تو را اذیت کرد از خودت دفاع کن.

فردا که شد دید از بت خبری نیست ولی شمشیر همانجاست. آنجا بود که گفت من فهمیدم بتی که نتواند از خودش دفاع کند ، نمی تواند از من هم دفاع کند.
او مسلمان شد .همین عمرو که سابقه بت پرستی و شرک داشت جزو کسانی شد که درجنگ احد به شهادت رسید.

فرزندانش او را به خاطر پیری مانع میدان رفتن میشدند که اواز پیامبر خواست که اذن میدان دهد و پیامبر اجازه داد واو به شهادت رسید.

✅️ پیامبر از جامعه ای که سرتاپا شرک بود توانست سربازانی برای اسلام درست کند که به درجه رفیع شهادت برسند.

اللهم اهدنا الی سبیل الرشاد

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی