شرح خطبه دویست و بیست و هفت نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح خطبه دویست و بیست و هفت نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۲/۰۱/۲۸

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۲۹ فروردين ۰۲ ، ۱۰:۰۸

یار محمدی

بسم الله الرحمن الرحیم

شرح خطبه ها

۱۴۰۲/۱/۲۸ - ۲۶رمضان المبارک

💢 خطبه ۲۲۷ 💢

کتاب فیض الاسلام۲۱۸

این خطبه در واقع دعایی از ادعیه حضرت می باشد که از خدا طلب می کند او را به رشد و هدایت برساند .

♦️اللَّهُمَّ إِنَّکَ آنَسُ الْآنِسِینَ لِأَوْلِیَائِکَ

خدایا تو بهترین مونس برای اولیای خود هستی اگر کسی با تو حشر و نشر داشته باشد بهترین یاور خواهی بود.

♦️وأَحْضَرُهُمْ بِالْکِفَایَةِ لِلْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ

و تو حاضر و آماده ترین شخص برای کفایت و حل مشکلات برای کسانی که به تو توکل کرده باشند هستی .

اگر کسی بر تو توکل کند در هنگام نیاز حاضر و سریعترین شخصی هستی که مشکلات را کفایت میکنی..

حضرت دو بشارت میدهند از خدایی که مونس است و سریع الاجابه

وشروطی هم دارد که تحت ولایت و متوکل بر خدا باشد..

🔺نکته: قبل از شروع خواسته و حاجت ،انسان باید پروردگار را حمد و تمجید و ثنا کند .در آداب دعا همین که مستقیم سر حاجت اصلی نرویم و اول حمد و ثنا ،سپس حاجت را عنوان کنیم

امام صادق علیه السلام

«ایّاکم اذا اراد ان یسأل احدکم ربّه شیئا من حوائج الدّنیا حتّى یبدأ بالثّناء على اللَّه عزّ و جلّ و المدحة له، و الصّلوة على النّبىّ و اله، ثمّ یسأل اللَّه حوائجه»

«اگر یکى از شما حاجتى از حوایج دنیایى داشت، قبل از هر چیز اوّل خداوند عزیز و جلیل را ثنا کند و مدح گوید، بعد صلوات بر پیامبر و آلش بفرستد، سپس حاجات خود را طلب کند».

امام صادق علیه السلام فرمودند هر وقت خواستی دعا کنید قبلش این ذکررا عنوان کنید

یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطی یا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ

"ای جودمندترین کسی که عطا کردی،ای بهترین کسی که درخواست شد،

وَ یا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ

"ای مهربان ترین کسی که از او مهربانی خواسته شد...

حال دعا و خواسته را مطرح نمایید

🔺با این دعا عنوان می کنیم که خدایا تو هستی که انس و الفت اولیا با تو زیاد است و این انس و الفت اولیا نهایت اشتیاق است .کلمه انسان از انس است .انسان یعنی موجودی که شدیداً به انس نیاز دارد

🔺دو نظر وجود دارد

لاولیایک لام به معنای «الی» یعنی اولیای تو بیشترین انس را به تو دارد.

خدایا تو بیشترین انس را با اولیاءت داری.

انس خدا به معنای رحمت و توجه خداست

🔺حکمت۴۳۲

... إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ هُمُ الَّذِینَ نَظَرُوا إِلَى بَاطِنِ الدُّنْیَا إِذَا نَظَرَ النَّاسُ إِلَى ظَاهِرِهَا..

دوستان خدا کسانى اند که به باطن دنیا نگریستند، در حالى که، دیگران به ظاهر آن مى نگرند

♦️وَ أَحْضَرُهُمْ بِالْکِفَایَةِ لِلْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ؛

خدایا اگر کسی به تو وکالت داد حاضر و آماده ترین هستی برای رفع طلب و حاجت

خدا هم عالم است هم حاضر است . شرط اینکه خدا انسان را قبول کند آن است که انسان از متوکلین باشد و اختیار تمام امور را به خدا بسپارد .اگر توکل نباشد کفایت هم تحقق نمی‌یابد .اگر انسان گوشه چشمی به دیگران داشته باشد آن استجابت رخ نمی دهد .

🔺حضرت رسول صلی الله علیه وآله از جبرییل پرسیدند «من توکل علی الله »

توکل چیست ؟

جبرییل پاسخ داد .

العِلمُ بأنّ المَخلوقَ لا یَضُرُّ و لا یَنفَعُ ، و لا یُعطی و لا یَمنَعُ ،

دانستن این مطلب که مخلوق نه زیانى.

مى زند و نه سودى مى رساند،

و لا یُعطی و لا یَمنَعُ ،

نه مى دهد و نه جلوگیرى مى کند،

و استِعمالُ الیَأسِ مِن الخَلقِ ،

و چشم امید برکندن از خلق.

فإذا کانَ العَبدُ کذلکَ لَم یَعمَلْ لأحَدٍ سِوَى اللّه.

هرگاه بنده چنین باشد، دیگر براى احدى جز خداوند کار نمى کند.

و لَم یَرْجُ و لَم یَخَفْ سِوَى اللّه ِ ،

و امید و بیمش از کسى جز خداوند نیست.

و لَم یَطمَعْ فی أحَدٍ سِوَى اللّه ِ،

و چشم طمع به هیچ کس جز خدا ندارد.

فهذا هُو التَّوکُّلُ .

و این است توکّل.

حقیقت توکل، بریدن از مردم است.

انس وقتی حاصل میشود که ولی الله شویم. کفایت وقتی حاصل میشودکه ما متوکل باشیم

♦️تُشَاهِدُهُمْ فِی سَرَائِرِهِمْ

خدا کسی است که اولیای خود را در آن عمق جان هایشان مشاهده می کند

♦️وَ تَطَّلِعُ عَلَیْهِمْ فِی ضَمَائِرِهِمْ

خدا بر ضمایر آنها مطلع است

♦️ وَ تَعْلَمُ مَبْلَغَ بَصَائِرِهِمْ؛

و میزان بصیرت آنها را میداند لذا با ادعا کار پیش نمی رود

خدا به دل نگاه می کند ،خدا بصیرت هر که را میداند و طبق بصیرت او ،با او معامله می کند

وقتی به این توصیه که:

« غُضُّوا أبصارَکُم »چشمهایتان را از حرام فرو بندید.عمل شد ،بصیرت باز می شود

🔺خطبه۲۲۲‌و خطبه متقین دلالت همین مطلب بود که انسان می بیند آنچه را دیگران نمی بینند. میشنود آنچه را که دیگران نمی شنوند.

برخی شارحین نهج البلاغه بصیرت را عقل گرفته اند یعنی خدا کار عاقلانه را میبیند

انسان متوکل بصیرت دارد عاقلانه کار می کند

♦️فَأَسْرَارُهُمْ لَکَ مَکْشُوفَةٌ

تو خدایی هستی که بصائر بندگان را میدانی .و اسرار بندگان متوکل بر تو مکشوف است.

بندگان متوکل و مطیع لذت می برند از اینکه ،چون تو میدانی نگفته را حل می کنی..

خدا متناسب با درون ما ،با ما رفتار میکند

🔺معصوم علیه السلام :

إنّ العَبدَ المُؤمنَ الفَقیرَ لَیَقولُ :

بنده مؤمن فقیر مى گوید:

یا رَبِّ ، ارزُقْنی حتّى أفعَلَ کذا و کذا مِن البِرِّ و وُجوهِ الخَیرِ ،

اى پروردگار من! به من [مال و ثروت ]روزى کن تا فلان احسان و کار خیر را انجام دهم.

فإذا عَلِمَ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ ذلکَ مِنهُ بصِدقِ نِیَّةٍ

پس، اگر خداوند عزّ و جلّ بداند که این سخن را از صدق نیّت مى گوید،

کَتَبَ اللّه ُ لَهُ مِن الأجرِ مِثلَ ما یَکتُبُ لَهُ لَو عَمِلَهُ ،

همان اجرى را براى او مى نویسد که اگر آن کارهاى خیر را انجام مى داد برایش مى نوشت.

إنَّ اللّه َ واسِعٌ کَریمٌ

خداوند گشاینده بخشنده است.

♦️وقُلُوبُهُمْ إِلَیْکَ مَلْهُوفَةٌ

خدایا بندگان مطیع و متوکل قلوبشان بسوی تو مشتاق است .[ملهوفه]

خدا مٱنوس بندگان تحت ولایت و متوکل هست .

حاجاتشان سریع کفایت می کند.

قلب چنین بندگانی از محبت و انس مشتاق خدا می شود.

نتیجه ی انس و توکل اشتیاق است.

اشتیاق ثمره ی انس و توکل است.

♦️إِنْ أَوْحَشَتْهُمُ الْغُرْبَةُ آنَسَهُمْ ذِکْرُکَ

خدایا ، متوکلین غم و وحشت مشکلاتشان به دست تو حل می شود.

چون با یاد تو مانوسند ، تو را در کنار خود می بینند. مشکلات آنان را از پا در نمی آورد.

اگر کسی با تو انس گرفت کارها را به تو سپرد ،همه عالم وحشت زده شود آنها غریب و وحشت زده نمی شوند چون با ذکر و یاد تو مأنوس هستند .

🔺تنهایی برای اولیاءالله وحشت نیست .این چنین است که امام کاظم علیه السلام وقتی در زندان است چون انس با خدا زیاد است،خوشحال است .

♦️وَ إِنْ صُبَّتْ عَلَیْهِمُ الْمَصَائِبُ لَجَئُوا إِلَى الِاسْتِجَارَةِ بِکَ

اگر مصائب بر ایشان سرازیر شود[صُبَّت] آنها به پناهگاه تو پناه می آورند[لجَئوا] آنها مستاجر تو می شوند.

درکنار خدا امنیت است غم فراموش می شود چون مصیبتی دیگر نمی ماند

♦️عِلْماً بِأَنَّ أَزِمَّةَ الْأُمُورِ بِیَدِکَ

این مراتب بصیرت ،مشتاق شدن ،وحشت نکردن و...حاصل نمیشود مگر آنکه ایشان علم دارند که زمام تمام امور به دست تو است .

حضرت علی علیه السلام :

عَرَفَت الله سَبحانهُ بِفَسخِ العَزائِم

یعنی خداوند را به وسیله فسخ شدن تصمیمها شناختم

♦️وَ مَصَادِرَهَا عَنْ قَضَائِکَ

آنها میدانند که سرچشمه امور پیش تو است

انسان باید ببیند سرچشمه رزق کجاست نه اینکه واسطه ها را ببیند

🔺همه خطبه تا اینجا همان حمد و ثنا بود که بیان کردید قبل از شروع دعا با حمد الهی آغاز کنیم

حال حضرت دعا می فرمایند :

♦️اللَّهُمَّ إِنْ فَهِهْتُ عَنْ مَسْأَلَتِی أَوْ عَمِیتُ عَنْ طِلْبَتِی،

خدایا ،اگر عاجز شدم[فهِهتُ] از اینکه حاجتی بخواهم یا نابینا شدم[عمِیتُ] که چه چیزی بخواهم.

چه انجا که نفهمیدم ، و چه انجا که فهمیدم اما صحیح آن را نفهمیدم.

♦️ فَدُلَّنِی عَلَى مَصَالِحِی

تو مرا دلالت کن ،و مرا به مصلحان برسان

از دعا و چگونه دعا کردن غافل بودم ; تو قلب مرا بگیر و بسمت راه رشد هدایتم کن. و مصلحت من بر هر چیزی که هست اجابت کن..

خدایا این دعا دور از انتظار نیست . دعا و حاجت جدیدی نیست . گذشتگان هم درخواست کردند و تو اجابت کردی . پس با ما هم طوری رفتار کن که مصالح و رشد ما هم تامین بشود.

آیه ۲۱۷ سوره بقره :

«وَعَسَىٰ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ»

چا بسا کراهتهایی که خیر انسان در آنست.و چه بسیار دوست داشتنی هایی که برای انسان شر است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند :

اللهم‌ اَرِنی‌ِ الاَشیاءَ الحَقایِق کَما هِی‌َ

خدایا حقایق عالم را آنطور که هست به من نشان بده، ببینم

♦️وَ خُذْ بِقَلْبِی إِلَى مَرَاشِدِی،

قلب من را در مواضع رشد حرکت بده

قلب ما نباید اینگونه باشد که هر که را خواست دوست هر که را نخواست

دشمن بدارد باید رشد کند.

♦️ فَلَیْسَ ذَلِکَ بِنُکْرٍ مِنْ هِدَایَاتِکَ وَ لَا بِبِدْعٍ مِنْ کِفَایَاتِکَ.

خدایا اینکه به حرفهای اشتباه ما نگاه نکنی،از تو چیز عجیبی نیست

مقصد رسیدن این درخواست تازه نیست یک عمربه طول تاریخ تو با کرامت، افراد را هدایت می کنی

ما کوته بین هستیم تو بزرگی کن مصالح ما را در نظر گیر.

🔺به امام سجاد علیه السلام حسن بصری می گوید :.

لَیسَ العَجَبُ مِمَّنْ هَلَک کیفَ هَلَک؟ وَ إنَّمَا العَجَبُ مِمَّنْ نَجَا کیفَ نَجَا.

کسانی که گمراه می شوند تعجّب ندارد بلکه آنهایی که هدایت می شوند تعجّب دارد.

حضرت فرمودند ولی من می گویم

لَیسَ العَجَبُ مِمَّنْ نَجَا کیفَ نَجَا وَ أمَّا العَجَبُ مِمَّنْ هَلَک کیفَ هَلَک مَعَ سِعَةِ رَحْمَةِ اللّهِ

کسانی که هدایت می شوند تعجّب ندارد بلکه آنهایی که گمراه می شوند تعجّب دارد که با وجود رحمت واسعه الهی چگونه گمراه شده اند

♦️اللَّهُمَّ احْمِلْنِی عَلَى عَفْوِکَ وَ لَا تَحْمِلْنِی عَلَى عَدْلِکَ

خدایا مرا با دیده لطف و مهربانی بپذیر ،معامله تو با من با عفو باشد با عدل خود با من برخورد نکن.

🔺این قسمت آخر دو مرتبه از مقام انسانها را شامل می شود :

۱- در مورد ما که از کارهای اشتباه طلب عفو و پناه می کنیم

۲- در مورد حضرت علی و معصوم علیه السلام معنای ترک اولی است.

یک فراز از " مناجات الذاکرین " دلالت بر همین مطلب دارد و این استغفار ائمه علیهم السلام است .

«..أَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ لَذَّةٍ بِغَیْرِ ذِکْرِکَ، وَمِنْ کُلِّ رَاحَةٍ بِغَیْرِ أُنْسِکَ، وَمِنْ کُلِّ سُرُورٍ بِغَیْرِ قُرْبِکَ، وَمِنْ کُلِّ شُغْلٍ بِغَیْرِ طَاعَتِکَ»

غفرالله لی و لکم الحمدلله رب العالمین

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی