شرح خطبه دویست و شش نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح خطبه دویست و شش نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۱/۱۲/۱۳

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۱۴ اسفند ۰۱ ، ۱۱:۲۲

محی الذین

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۱۲/۱۳ - ۱۱ شعبان

💢 خطبه ۲۰۶ 💢
کتاب فیض الاسلام۱۹۷

♦ومِن کلام له علیه السلام وقَد سَمِعَ قَوماً مِن اصحابِه یَسَبُونَ اهلَ الشامِ ایّامَ حَربِهِم بصِفین
خطبه نهی از فحاشی کردن است سب به معنی ناسزا گفتن است از آن جهت که هنگام فحش دادن با انگشت سبابه شخص را نشان می‌دهند و ناسزا می‌گویند.
در جریان جنگ صفین گاهی لشکر امیرالمومنین و گاه دشمن غالب میشد خصوصاً در لحظاتی که آب را برلشکریان حضرت بستند خون یاران حضرت به جوش آمد برخی از آن‌ها فحاشی کردند.

ابن ابی الحدید در شأن صدور این خطبه می نویسد 《خَرجَ حُجر بن عُدی و عَمر بن حَمق یَظهرانِ البَراءةِ مِن اهلِ الشام》دو نفر حجر و عمر بودند که بلند به معاویه و دوستان او ناسزا می گفتند《فاَرسَلَ عَلی اِلیهِما》 حضرت کسی را نزد ایشان فرستاد.
《 اِن کَفیَ عَما یَنبَغِی》 به ایشان فرمود چیزی که سزاوار شما نیست بر زبان نیاورید. من دوست ندارم شما ناسزا بگوید سپس خطبه ۲۰۶ را ایراد کردند.

ابن ابی الحدید می‌گوید این خطبه یک نصیحتی بود به حجر، ما باید در مقابل نصیحت و موعظه اینگونه باشیم. گفتند《فقالا یا امیرالمومنین نبا العزتک》
ما موعظه شما را پذیرفتیم.
《ونَتَاَدَُب اَدَبَک》و مودب به آداب شما شدیم .نکته مهم اینست وقتی موعظه ای از امام شنیدید، مودب به آداب امام شوید.

♦اِنّی اَکرَهُ لکم اَن تَکونُوا سَبّابِیّن
بسیار کراهت دارم و ناراحت هستم از اینکه شما از ناسزا گویان باشید .
سبابین مبالغه است یعنی ناسزای زیاد بگویید در مرام دوستان علی نیست که ناسزا بگویند و فحاشی کنند که از ما و دوستداران ما به دور است.

♦ولکِنَّکم لو وَصَفتُم اَعمالَهم وذَکَرتُم حالَهم کانَ اَصوَبَ فِی القَول
به جای ناسزا گفتن اعمال بد دشمن را بگویید و وصف کنید (معاویه دروغ می‌گوید و خلاف شرع می کند) اعمال بد دشمن را ذکر کرده و حال آنها را بیان کنید که این بسیار سزاوارتر است. وبه گفتار صحیح نزدیکتر است .

در باب سب و ناسزا حضرت در خطبه متقین فرمود یکی ازصفات متقین《بَعیِداً فُحشُه》 از متقین فحش دادن بعید است .
گاهی فحاشی با قصد است گاهی نسبت ناپاکی دادن به مادر طرف است که این کار هم حرام است و هم حد دارد. در اینجا ظاهراً نسبت بی عفتی در کار نبوده حد و تعزیر نداشته حضرت می فرماید من دوست ندارم دوستان علی این خطای بد را مرتکب شوند یعنی فحش دادن از یاران علی دور است.

🔺در آیه ۱۰۸ انعام آمده
《ولا تَسُبُوا الذَینَ یَدعُونَ مِن دُونِ اللهِ فَیَسُبُوا الله عَدواً بغَیرِ عِلمِِ》به بت های دیگران فحاشی نکنید که نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه مشکل آفرین است .
با حجت و برهان خدا آنها را رد کنید ولی فحش ندهید که آنها به خدای شما فحش می دهند باید با برهان و استدلال رد کنیم تا پذیرفته شود .
در استدلالات عقلی پاک دهان بودن مهم است فحاشی کار درستی نیست چه حق با تو باشد چه نباشد .

در نهج البلاغه آمده در میدان رزم باید روحیه طرف را تضعیف کرد فحاشی باعث لج درآوردن میشود تا بیشتر به سمت تو حمله کنند. در جریان صفین فحاشی کار را سخت تر میکند ودشمنان حضرت بیشتر به یاری معاویه می روند. فرمود من کراهت دارم از اینکه شما سباب باشید.

در خطبه ۵۵ حضرت آورده : من اگر جنگ را به تاخیر می اندازم فقط برای هدایت مردم است در مکتب علی همه چیز حول محور هدایت است حاضرم لشکرکشی کنم سربازها را از کوفه دور کنم و جنگ به تعویق بیفتد بلکه بعضی هدایت شوند.
《اَما قولُکم اکل ذلک کراهیه الموت؟》گفتند آیا از مرگ میترسی که جنگ را به تعویق انداختی ؟ 《فوَاللهِ ما اُبالِی دَخَلتُ الیَ الموتِ اَو خَرجَ المَوتِ اِلیَّ》 من هیچ ترسی ندارم از اینکه به سمت مرگ بروم یا مرگ به سمت من بیاید.
《واما قولکم شکاً فی اهل الشام》عده ای گفتند نکند علی در مورد معاویه شک کرده که جنگ را به تعویق انداخته《فوَاللِه ما دَفعتُ الحَرب یَوماً اِلّا واَنَا اَطمَعَ اَن تلحقَ بی طائفه فتَهتَدی بی》من یک روز و یک لحظه جنگ را به تعویق نینداختم مگر اینکه طمع در هدایت دیگران داشتم .
اگر چه انها در این مسیر باشند و بمیرند هیچ چیز بر عهده من نیست من سختی را به جان میخرم برای هدایت.

فحاشی شاید دل را خنک کند ولی:
اولا زبان مومن باید پاک باشد.
ثانیاً هدف ما هدایت است.
بسیاری از اهل شام جاهل و نادانند ما برای هدایت آمده ایم

✳️ پیامبر به حسان بن ثابت فرمود:
مشرکین را هجو کن هجو با سب کردن متفاوت است .
در روایات آمده به انسان و نه به روزگار و نه شیطان فحاشی نکنید به طور کلی فحاشی بد است .پیامبر فرمود《لا تَسَبُّوا النّاس》 هیچ کس را حق سب ندارید.《فَاکتَسِبُوا العَداوَهَ بَینَهم》اگر کسی را دشنام بدهید دستاورد آن دشمنی بیشتر است.
در مورد شیطان که دشمن اصلی انسان است فرمود:《لاتسُبُوا الشَّیطانَ فتَعُوذُوا بِاللهِ مِن شَرِه》 به شیطان فحاشی نکنید بجای آن بخدا پناه ببرید.

✳️ پیامبر فرمود: 《لا تَسبُوا الرِیاحَ فاِنَها مَامُورُه ولاتَسُبوا الجِبالَ ولاَ السّاعاتِ ولَا الاَیّامِ ولَا الَّلیالِی فَتَاثموا وتَرجِع علَیهِم》
گاهی بعضی اف به روزگار، آفتاب، زمین میگویند. به باد فحش ندهید باد مامور خداست به کوه ، ساعات ، ایام ناسزا نگویید مامور خدا هستند.و اگر فحش بدهید گناهکار شدید(فتاثموا) همه ناسزاها به خودتان برمی گردد .

پیامبر فرمود:《لا تَسَبوا الدَّهرَ فاِنَّ الدَهر هُوَ اللهُ》 به روزگار هم ناسزا نگویید روزگار اراده من است و من خالق روزگار هستم ویژگی متقین( بعیدا فحشه) فحش از متقین دور است.

♦ولکِنَّکم لَو وَصَفتُم اَعمالَهم وذَکرتُم حالَهم کانَ اَصوَبَ فِی القَول
اگر بتوانید نقشه و خیانت‌های دشمن را برملا کنید بهتر است.
دشمن با رسانه خود تمام زشتی هایش را زیبا میکند فحش کارساز نیست جهاد تبیین یعنی بدیهای دشمن وخوبیهای خود را باادب واستدلال ومنطق بیان کنید . شما حال و احوال و بدی های معاویه را بگویید که به گفتار صحیح نزدیکتر است.

♦وَابلَغ فِی العُذرِ
اگر کار تبلیغی کنید راه عذر بسته می شود تا زمانی که تبلیغ نشده حق اعتراض هم نیست. مشکل از ماست برای اتمام حجت جهاد تبیین لازم است.

♦وقَلتُم مکانَ سَبِّکُم اَیّاهُم
جای ناسزا گفتن این جملات را می‌گفتید امیرالمومنین فرمود وسط دعوا حرف خوب بزنید.

♦اللّهُم اَحقِن دِماءَنا ودِماءَکم
خدایا خون ما و خون آنها را حفظ کن[احقن] و آتش جنگ را خاموش کن

♦واَصلِح ذاتَ بَینِنا وبَینِهِم
و بین ما و آنها صلح و آشتی و برادری ایجاد کن .

♦واَهدِهِم مِن ضَلالَتِهِم حَتی یَعرِفَ الحَقَّ مَن جَهِلَه
خدایا این قوم را از گمراهی نجات بده تا کسانی که نسبت به حق جاهلند حق را بشناسند .
جای فحاشی دعا کنید که دعا اثر دارد.
وسط جنگ صفین بسیاری در اثر همین دعاها بر گشتند حضرت فرمود:《أَلَا وَ إِنَّ مُعَاوِیَةَ قَادَ لُمَةً مِنَ الْغُوَاةِ و عَمَّسَ عَلَیْهِمُ الْخَبَرَ》 معاویه رهبری می کند جمع کوچکی از گمراهان اراذل را. وبسیاری از اخبار را هم بر لشکر خود پنهان کرده.

♦ویَرعَوِی عَنِ الغَّیِ وَالعُدوانِ مَن لَهِجَ بهِ
تا ازظلم[غی] و دشمنی [عدوان] کردن با ما بازگردند[یرعَوِی]
دعا در همه جا کارساز است باید در زندگی روزمره از دستورات علی علیه السلام استفاده کنیم.

✳️ حضرت فرمود به احدی ناسزا نگویید حتی به دشمن ترین دشمنان ،حتی به شیطان ،حتی به معاویه. کار به جایی رسیده بود که معاویه می گفت : یا علی را ناسزا
بگویید یا کشته می‌شوید.

حضرت پیش بینی این روزها را کرده بود.
در خطبه ۵۷ آمده :
《اَما اِنهُ سَیَظهَرُ علیکم بعدیٖ رجلٌ رَحبُ البُلعُوم مُندَحِقٌُ البَطن یَأ کلُ ما یَجِد و یَطلبُ ما لا یَجد فَاقتُلوُهُ ولَن تَقتُلُوه》بعد از من کسی بر شما حاکم می‌شود که گشاد حلقوم است هرچه دستش بیاید می خورد شکمش بزرگ《اَلا واِنه سَیَامُرُکم بِسَبِّی والبَراءَهُ مِنّی اَمَّا السَّبُ فَسُبونّی فاِنَّهُ لی زَکاةٌ ولکن نَجاةٌ》 امر می کند که علی را ناسزا گویید و از علی اعلام برائت کنید.
می‌فرماید اگر گفتند ناسزا به علی بگوید برای نجات جان خود به من ناسزا بگویید این ناسزاها برای علی رشد است و برای شما نجات است .
《و اَمَّا البرائَةُ فلا تَتَّبَرَّأُوا منّی فانی ولدتُ علیَ الفِطرَه وسَبقَت اِلیَ الاِیمانِ والهَجرَه 》اگر کسی خواست که نسبت به من برائت و بیزاری بجویید حق ندارید حتی از روی تقیه برائت نجویید من بر فطرت الهی زاده شدم و جزو اولین مسلمانان بودم.

علی که همه را دعوت به صلح و صفا می کرد بعد از شهادت حضرت را بالای منبر لعن می کردند و ناسزا می گفتند.حضرت می گوید 《ولقَد امَرَ علی اللئیم یَسُبُنِّی》از مسیر کوچه رد میشدم یک شخص پست به من ناسزا می‌گفت《فَمَضَیتُ ثمه قلتُ لا یَغنیِنی》من رد شدم و گفتم حتماً با من نیست .
این روش است و درس خوبی برای ماست

اللهم اهدنا بنور الایمان

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی