خطبه در لحظات سخت خاکسپاری پیکر حضرت زهرا سلام الله علیها و اشک و آه حضرت که در فراق حضرت صدیقه (س) بر می باشد، که با پیامبر گفتگو می کند.
🔺از ویژگیهای نهج البلاغه اینست که اکثر جملات در زمان حکومت ایشان و باتوجه به احاطه ی حضرت به عنوان یک حاکم حکومت اسلامی به تمام جوانب حکومت صادر گردیده که البته بقیه ائمه چون امام صادق و امام باقر علیهما السلام حکومت نداشتند که جملات آنها به این صورت توسط افراد ثبت گردد . از طرفی جملاتی هستند که مربوط به قبل از حکومت یا در جریان غصب خلافت می باشد و این خطبه ۲۰۲ قبل از حکومت بیان شده.
🔺قبل از شروع خطبه در کتاب امالی شیخ مفید رحمه الله، امام سجاداز پدرشان حضرت سیدالشهدا علیهما السلام نقل می کنند که 《لَمَّا مَرِضَتْ فاطمةُ بنتُ رسولِاللَّه وَصَّتْ إلى علىِ ابنِأبیطالبٍ(علیه السلام) أَنْ یَکْتُمَ أَمْرَها و یُخْفِیَ خَبَرَها و لا یُؤْذِنَ أَحَداً بِمَرَضِها》 در روزهای آخر که مادرم در بستر بیماری بود به پدرم وصیت فرمود که موضوع را سربسته بدارد و خبر آن را پنهان کند و هیچ کس را از بیمارى او مطلع نسازد.
ادامه روایت به جایی میرسد که : 《فَلَمَّا نَفَضَ یَدَهُ مِنْ تُراب القبرِ، هاجَ بِهِ الْحُزْنُ فَأَرْسَلَ دُمُوعَهُ عَلى خَدَّیْهِ وَ حَوّلَ وَجْهَهُ إلى قبرِ رسولِ اللَّه(صلی الله علیه و آله و سلم) فقال:》 موقعى که دستش را از خاک قبر تکاند، حزن و اندوه به او فشار آورد و پریشان کرده و به جوشش آورد و اشکهایش را بر گونههایش جارى ساخت و چهرهاش را به طرف قبر رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نمود و عرض کرد: (و از اینجا خطبه ۲۰۲ آغاز می گردد که:)
♦️السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّی وَ عَنِ ابْنَتِکَ النَّازِلَةِ فِی جِوَارِکَ یا رسول الله سلام بر تو از جانب من و از جانب دخترت که در جوار تو آرام گرفته
امیرالمومنین در فراق همسر با پیامبر صلوات الله علیه مکالمه می فرماید حضرت پیغمبرشناس می باشد و مقام بالای پیامبر را درک نموده ما هم به عنوان شیعه باید از ایشان یاد بگیریم و مقام والای رسول خدا را ارج نهیم .
🔺 نکته " عند قبره " در حال دفن بانوست ولی خطاب به پیامبر است. سید رضی قائل است که قبر فاطمه در کنار پیکر مطهر رسولخدا دفن شده.
البته در مورد مکان قبر حضرت زهرا سلام الله اختلاف است .پدر مرحوم مرعشی نجفی که از خوبان بودند در نجف اشرف در محضر امام زمان (عج) درخواست می کنند مکان قبر مادر را نشان دهند . که امام زمان عج می فرماید. اراده خدا بر پنهان ماندن قبر ایشان است. هر وقت خواستید ایشان را زیارت کنید به زیارت حضرت معصومه سلام الله در قم مشرف شوید .
🔺در عیون اخبار الرضا از امام هشتم علیه السلام نقل گردیده که《أنها دفنت فی بیتها، فلما زادت بنو أمیة فی المسجد صارت من جملة المسجد..》 حضرت صدیقه سلام الله در خانه خودشان دفن شدند. هنگامی که بنی امیه مسجد را گسترش دادند خانه داخل مسجد قرار گرفت لذا این نظریه که کنار قبر پیامبر می باشند تقویت می گردد . شخصی از امام هادی علیه السلام در مورد مکان قبر حضرت سوال کرد ایشان فرمودند نزدیک قبر جدمان رسول الله می باشد .
🔺 جمله " النازله فی جوارک " هم می تواند به معنای نزدیکی قبر ایشان وهم یه معنای قرب مقام معنوی و بهشتی ایشان باشد.
مکان قبر امیرالمومنین هم تا زمان امام صادق علیه السلام مخفی بود حضرت علی علیه السلام هم به دلیل جلوگیری از بی حرمتی دشمنان (خوارج و ..)غریبانه و مظلومانه و مخفیانه به خاک سپرده شدند .
♦️السَّرِیعَةِ اللَّحَاقِ بِکَ سلام بر تو و دختر تو همان فاطمه ای که زود به تو ملحق شد
♦️قَلَّ یَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِیَّتِکَ صَبْرِی در غم از دست دادن دختر برگزیده ات صبرم کم شده ،ظرف صبر من لبریز شده .
♦️ وَ رَقَ عَنْهَا تَجَلُّدِی یا رسول الله هر چه پرده صبرم را میکشم[تجلدی] که کسی متوجه شکستگی من نشود ولی این پرده نازک شده [رقَّ]و گواه درون من است .
سلام خدا بر تو، اى پدر دو ریحانه ى من، یا على محافظت آن دو را به تو سفارش مىکنم قبل از آنکه هر دو رکن تو از بین برود
♦️ وَ رَقَ عَنْهَا تَجَلُّدِی یا رسول الله هر چه پرده صبرم را میکشم[تجلدی] که کسی متوجه شکستگی من نشود ولی این پرده نازک شده [رقَّ]و گواه درون من است .
پیغمبر ص خطاب به امیرالمومنین فرمود: 《سَلَامُ اللَّهِ عَلَیْکَ یَا أَبَا الرَّیْحَانَتَیْنِ أُوصِیکَ بِرَیْحَانَتَیَّ مِنَ الدُّنْیَا فَعَنْ قَلِیلٍ یَنْهَدُّ رُکْنَاکَ وَ اللَّهُ خَلِیفَتِی عَلَیْکَ فَلَمَّا قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ عَلِیٌّ ع هَذَا أَحَدُ رُکْنَیَّ الَّذِی قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ ص فَلَمَّا مَاتَتْ فَاطِمَةُ ع قَالَ عَلِیٌّ ع هَذَا الرُّکْنُ الثَّانِی الَّذِی قَالَ رَسُولُ اللَّه》 سلام خدا بر تو، اى پدر دو ریحانه ى من، یا على محافظت آن دو را به تو سفارش مىکنم قبل از آنکه هر دو رکن تو از بین برود.
پس از رحلت پیامبر اکرم، امیرالمؤمنین فرمود: این بود یکى از دو رکن من که رسول خدا مىفرمود، و اینک منهدم گردید؛ و هنگامى که فاطمه سلاماللَّه علیها چشم از جهان فروبست، على فرمود: این بود همان رکن دومى که به قول پیامبر اکرم، امروز از دست دادم
♦️إِلَّا أَنَّ فِی التَّأَسِّی لِی بِعَظِیمِ فُرْقَتِکَ وَ فَادِحِ مُصِیبَتِکَ مَوْضِعَ تَعَزٍّ یا رسول الله آنچه مرا آرام می کند این است که توانستم فراق عظیم[فُرقتِک] تو را تحمل کنم[تآسّی] مصیبت سنگین شما موضع ارامش[تعَز] من است . داغ پیامبر دیدم بر آن تآسی کردم کا در این داغ آرام بگیرم . هر چه مقام معنوی فردی بالاتر باشد فراق او سخت تر است.
♦️ فَلَقَدْ وَسَّدْتُکَ فِی مَلْحُودَةِ قَبْرِکَ لحظاتی که تو را درآن قبری که از قبل آماده شده بود قرار دادم تکیه دادم [سَدتُک] به شکاف [ملحوده]قبرتو از خاطر نمیبرم
♦️وَ فَاضَتْ بَیْنَ نَحْرِی وَ صَدْرِی نَفْسُکَ جریان پیدا کرد [فاضَت] نفس تو بین گلو[نحر] و سینه من. بین گلو و سینه من نفس تو جاری است. و جان مبارک شما در آغوش من خارج شد از یاد نمیبرم.
در خطبه ۱۹۷ فرمود : « ...وَ لَقَدْ سَالَتْ نَفْسُهُ فِی کَفِّی، فَأَمْرَرْتُهَا عَلَى وَجْهِی، وَ لَقَدْ وُلِّیتُ غُسْلَهُ وَ الْمَلَائِکَةُأَعْوَانِی...» جان پیامبر (ص) بر کف دست من خارج شد و من آن را بر چهره خود کشیدم، غسل دادنش را عهده دار شدم و ملائکه یاران من بودند...
♦️فَ "إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ" پس همه از خداییم و به سوی او باز میگردیم
✅ چهار ذکر می باشد که اگر کسی انها را بگوید در نورالله الاعظم است یکی از ذکرها همین ذکر "إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ" می باشد.
🔺مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحار روایت آورده اند که بعضی از اذکار برای امتهای گذشته نبوده و انها جزء اسرار اذکار می باشند در زمان رسول اکرم صلی الله علیه و آله آشکار گردیده اند. «لم یعط أمّه من الأمم إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ عند المصیبه إلاّ أمّه محمّد صلَّی اللّٰه علیه و آله و سلم» فقط امت محمد صلی الله علیه و آله در هنگام مصیبت و گرفتاریها می توانند ذکر إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ را بگویند در زمان امتهای گذشته نبود در زمان رسول الله (ص)آشکار گردید .
حضرت یعقوب علیه السلام در فراق یوسف این ذکر را نفرمود بلکه " یَا أَسَفَی عَلَی یُوسُفَ" را بیان نمود چون ذکر إنا لله...در آن زمان آشکار نگردیده بود . این ذکر نورالله الاعظم می باشد باید با آن مانوس باشیم
حضرت در ادامه خطاب به رسول اکرم صلی الله می فرمایند ؛
♦️فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدِیعَةُ امانت را به تو بازگرداندم حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله در روزهای پایانی عمر شریف فرمودند یا ابوالحسن فاطمه (س)امانت من است ،امانت را نگه دار .
♦️وَ أُخِذَتِ الرَّهِینَةُ این رهن (به معنای گرو یا یه معنای شیء ارزشمند ،نعمت بزرگ )که نزد من گذاشته بودید بازگرداندم
♦️أَمَّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ حزن و اندوه من همیشگی است
سخنان حضرت هنگامی که فاطمه از دنیا رفت : 《نفسی علی زفراتها محبوسةٌ یا لـیتها خـرجـت مـع الزَّفَـراتِ》 جانم به لبم رسیده کاش با این نفسهای پرسوز و گداز جان علی خارج می گردید .
♦️وَ أَمَّا لَیْلِی فَمُسَهَّدٌ دیگر بعد از این شبهای من بیداری[مسَهَد] است . چون داغ بزرگ است حضرت شب زنده دار گردیدند .
♦️إِلَى أَنْ یَخْتَارَ اللَّهُ لِی دَارَکَ الَّتِی أَنْتَ بِهَا مُقِیمٌ. تا زنده هستم تا روزی که خدا مرا برگزیند و به من اقامتگاهی را که برای شما برگزیده عطا نماید ، از این داغ می سوزم
♦️وَ سَتُنَبِّئُکَ ابْنَتُکَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِکَ عَلَى هَضْمِهَا به زودی دخترت به تو خبر میدهد از تعامل [تَضَافُرِ] از اینکه چگونه پشت به پشت هم دادند این امت در هضم و ظلم به او چه کردند.
✅ در مورد معنای هَضْمِ شارحان ۴معنا را ذکر کردهاند: ۱- لاغر گردیدن حضرت صدیقه سلام الله ۲- حق خوردن ۳- ظلم کردن ۴- شکستن دنده
🔺یک سوال : در روایات أمده تعداد قریب به چهل نفر منزل امیر علیه السلام را آتش زدند. ولی چرا حضرت همه را در این امر جمع می زنند؟
پاسخ :خطبه ۲۰۱: 《إنَّما یَجمَعُ النّاسَ الرِّضا و السُّخطُ ، إنَّما عَقَرَ ناقَةَ ثَمودَ رَجُلٌ واحِدٌ ، فعَمَّهُمُ اللّه بِالعَذابِ 》 اى مردم! راضى بودن و ناراضى بودن به کارى، مردم را در [پیامد ]آن کار شریک مى گرداند. ناقه ثمود را تنها یک نفر پى کرد، اما خداوند همه قوم ثمود را عذاب داد؛ زیرا همه به کار آن مرد راضى بودند .
درحکمت ۱۸حضرت فرمودند: 《وَ قَالَ (علیه السلام) فِی الَّذِینَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ: خَذَلُوا الْحَقَّ، وَ لَمْ یَنْصُرُوا الْبَاطِلَ.》 یک گروهی در موقع حرب می گویند: 《لا لک و لا علیک》علی جان نه با تو هستیم و نه بر علیه تو. انها باطل را یاری نکردند، ولی حق را خوار کردند. یاری نکردن حق مساوی است با همراهی کردن باطل.
♦️فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ وَ اسْتَخْبِرْهَا الْحَالَ یا رسول الله مکرر از فاطمه بپرس ، پافشاری کن [اَحفِها]چه بلایی سر این خانه و خانواده آوردند و از حال و روز او جویا شو .
♦️هَذَا وَ لَمْ یَطُلِ الْعَهْدُ وَ لَمْ یَخْلُ مِنْکَ الذِّکْرُ. یا رسول الله همه این اتفاقات زمانی رخ داد که عهد و روزگار تو طولانی نگردیده بود [لم یَطِل]احادیث شما فراموش نشده بود. ذکر و نام شما هنوز باقی بود .
نقل شده که در خطبه فدکیه وقتی حضرت زهرا سلام الله ذرمسجد شروع به صحبت نمود جمعیت همه شروع به ضجه کردند .همه ی اینها را میدانستند ولی خانه را آتش زدند
♦️فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ وَ اسْتَخْبِرْهَا الْحَالَ یا رسول الله مکرر از فاطمه بپرس ، پافشاری کن [اَحفِها]چه بلایی سر این خانه و خانواده آوردند و از حال و روز او جویا شو .
♦️هَذَا وَ لَمْ یَطُلِ الْعَهْدُ وَ لَمْ یَخْلُ مِنْکَ الذِّکْرُ. یا رسول الله همه این اتفاقات زمانی رخ داد که عهد و روزگار تو طولانی نگردیده بود [لم یَطِل]احادیث شما فراموش نشده بود. ذکر و نام شما هنوز باقی بود .
نقل شده که در خطبه فدکیه وقتی حضرت زهرا سلام الله ذرمسجد شروع به صحبت نمود جمعیت همه شروع به ضجه کردند .همه ی اینها را میدانستند ولی خانه را آتش زدند
🔺آیت الله مکارم حفظه الله در شرح نهج البلاغه ی خود (شرح پیام امیرالمومنین) از منابع اهل سنت وقایع شهادت حضرت صدیقه را نقل کرده اند که در یکی از احادیث اهل سنت آمده : عمر در جریان جسارت به منزل حضرت سلام الله گفت:《و الذی نفس عمر بیده، لتخرجن أو لأحرقنها على من فیها.》 قسم به کسی که جان عمر در دست اوست یاعلی با خلیفه بیعت می کند یا خانه را با اهلش آتش میزنم .
🔺معاویه در نامه ۲۸ به حضرت می نویسد :تو همانی که طناب برگردن با دست بسته تو را به بیعت کشاندیم حضرت فرمود خیلی خوب گفتی تو با این سخن خواستی مرا مذمت کنی ولی مدح مرا کردی ،من کسی نبودم که با امثال شما بیعت نمایم . به خدا قسم اگر دو یار چون حمزه سیدالشهدا وجعفر بن ابی طالب داشتم ،نمی گذاشتم خلفا به آنچه می خواهند برسند
♦️السَّلَامُ عَلَیْکُمَا سَلَامَ مُوَدِّعٍ سلام بر شما دو تن سلام کسی که در حال وداع است یکی از دلایل نزدیکی قبر حضرت زهرا و پیامبر صلوات الله علیهما همین جمله است چون با هر دو وداع می فرماید.
♦️لا قَالٍ وَ لَا سَئِمٍ، رفتن من رفتن کسی که از قضا و قدر پروردگار خشمگین است[قال] ،نمی باشد کاملا به فضای الهی راضی هستم .از روی خستگی[شئِم] هم نیست که میروم
♦️فَإِنْ أَنْصَرِفْ فَلَا عَنْ مَلَالَةٍ اگر میروم از روی ملامت نمی باشد
♦️وَ إِنْ أُقِمْ فَلَا عَنْ سُوءِ ظَنٍّ بِمَا وَعَدَ اللَّهُ الصَّابِرِینَ. و اگر بمانم و ناله وگریه سر دهم از روی سوال و ظن به آنچه خدا به صابران وعده داده نیست .
🔺گریه کردن به میت جهات مختلفی دارد که اگر خود را مورد ضرب و شتم قرار دهیم حرام است. خود گریه کردن ایراد ندارد . گرچه میگویند هر وقت خواستید گریه کنید برای حضرت سیدالشهدا گریه کنید به عنوان مثال : رسول الله بعد از وفات فرزندشان به نام ابراهیم گریه کردند . به حضرت خرده گرفتند که مگر شما هم به آنچه خدانازل کرده اعتراض دارید. حضرت فرمود: نه ! ولی من پدر هستم . گریه انسان راسبک می کند هرچند اگر برای خدا باشد اشک ارزشمند و ایجاد معرفت می نماید .
غفرالله لی و لکم الحمدلله رب العالمین
#هنگام_دفن_فاطمه_مولا_چه_گفت
ای پیامبر خدا سلام می فرستم از جانب خود ، و از جانب دختر تو، همان دختری که در کنارت آرمیده ودر جوار تو نازل شده. فاطمه را بر می گردانم در حالیکه خیلی زود از من جدا شد و به تو ملحق شد .
داغ فاطمه خیلی سخت بود طوری که فرمود جانم از تن بیرون می شود کاش با همین ناله روح من به فاطمه ملحق میشد. ولی سخت و جانکاهتر داغ پیامبر بود ، داغ فاطمه کمتر از داغ رسولخدا بود.
من از داغ دختر تو صبرم تمام شده ، طاقتم طاق شده ، ازبس داغ سنگین بود. فقط آنچیزی که مرا آرام میکند، تنها عامل آرامش من ، داغی بود سنگین که از پیامبر دیدم. که هر داغی بعد از آن ببینم تحمل میکنم ،چنان که داغ مصیبت پیامبر را تحمل کردم .
حضرت بر سر دفن فاطمه ست ولی ناگهان دل به هنگام تجهیز پیامبرخدا میرود. فراموش نمیکنم با دستان خود تورا بر قبر گذاشتم . یادم نمی رود نفس تو در جان و روح من جاری شد.
در خطبه ۱۹۷ هم در واقعه رحلت پیامبر شرح میداد فرمود ( وُسالَت نفسً کَفیٖ ) نفس پیامبر در دستان من عروج کرد. نفس بمعنای روح و بمعنای خون آمده .
در نقلی آمده : ای پیامبر تو رفتی اما من جان تو هستم ، ( انفسنا و انفسکم ) بین گلو و سینه من نفس تو جاری شد.
انا لله و انا الیه راجعون حضرت بدن را در قبر وارد کرد سنگ لحد گذاشت و خطاب به پیامبر عرض کرد، این فاطمه را با پهلوی شکسته امانتی بود که برگرداندم . نعمت و رهنی که در اختیار من قرار داده بودی در این فرصت به شما بر می گردانم.
فاطمه رفت ، ولی حزن و اندوه من همیشگی ، و غم من تمام شدنی نیست ،همیشه داغدارم . از غصه تو نه تنها من ، شب هم از داغ تو بیدار است. شبها هم از داغ تو خواب ندارند و عزادارند.
من همیشه اندوه وغم دارم تا روزی برسم به آن جایگاهی که پیغمبر دارد و به او و فاطمه ملحق شوم.
الان فاطمه پیش توست. از فاطمه سوال کن امت با او چه کردند. بزودی فاطمه خبر خواهد داد که چگونه دست بدست هم دادند ، گرد هم جمع شدند ، برای اینکه به فاطمه ظلم کنند.
اگر فاطمه کم حرف زد رها مکن . مکرر سوال کن تا شرح بدهد ( در حالت خفقان زمانه واضح نمی گوید با اشاره میگوید ) تکرارا از او بپرس تا زوایای پنهان را بیان کند. که در این مصیبت چه ظلمهایی به این خاندان شد.
از حال فاطمه بپرس او حال و روزگار سختی را گذرانده، بپرس تا مصیبتها را بیان کند.
این حوا دث جانکاه که پیش آمد، هنوز زمان زیادی از رحلت شما نگذشته بود ،حمله ، تهدید و عملی کردند.
اگر مدت طولانی بود شاید احادیث ، گفتار ، و مقام فاطمه از یادشان ر فته باشد ،ولی زمان کوتاهی گذشته ،هنوز ذکر ، یاد، و احترام شما به فاطمه فراموش نشده ، همه دیده بودند تمامی صحنه ها را و احترام شما را به این خانه دیده بودند.
سلام میکنم برشما سلام کسی که در حال وداع است. خدا حافظی میکنم ، نه خدا حافظی کسی که ملول و ناراحت است. میروم نه اینکه خشمگین و دلشکسته باشم از رحلت فاطمه
سلام میکنم برشما سلام کسی که در حال وداع است. خدا حافظی میکنم ، نه خدا حافظی کسی که ملول و ناراحت است. میروم نه اینکه خشمگین و دلشکسته باشم از رحلت فاطمه ، چون میدانم انا لله وانا الیه راجعون.
اگر تنها میگذارم و میروم بخاطر خستگی نیست ،اگر می توانستم تا ابد کنار قبر تو می ماندم و نوحه سرایی می کردم.
اگر اشک میریزم و به این داغ می سوزم این نیست که اجر و ثواب صابران را ندانم ،همه سوز و گداز من همراه با صبر بود. من از دایره صبر خارج نشدم ،صبر کردم اینگونه سوختم
اینکه قبر خانم کجاست یک بحث تاریخی و یک بحث اعتقادی ست. بحث اعتقادی که چرا نخواست قبر معلوم باشد. مبارزه با ظلم بود و بر ملا کردن ظلم یک سخن دیگر است.در این بحث اعتقادی اهل سنت باید پاسخ بدهند قبر فاطمه کجاست؟
بحث تاریخی که اجمالا قبر کجاست در روایات هم فرمودند. چند قول است در بقیع ،در خانه ، و در مسجد النبی ، اختلاف است.
انچه صریح است در این خطبه ( نازلةً فی جارک ) در کنار تو آرمیده ، معلوم می شود درخانه خود دفن شده. از شرایط زمانه هم می شود به این نتیجه رسید که موضوع به این حساسی قاعدتا نباید فاطمه را جایی می بردکه حق نعرض به او داشته باشند، داخل خانه دفن کرد.
بنقل از امام جواد علیه السلام : هر وقت در مدینه از کوچه بنی هاشم رد می شدند نعلین از پا در آورده پا برهنه حرکت می کردند. وقتی سوال میشد می فرمود ؛ کوچه ای خون پهلوی مادرم جاری شد ، اینجا همان کوچه ایست که محسن فرزند علی در همین خانه دفن شد. گویا مادر و فرزند را در حیاط خانه دفن کرده.
از امام رضا علیه السلام هم سوال کردند قبر کجاست. فرمود در خانه خود دفن شد ولی بنی امیه مسجد را گسترش دادند، با توسعه قبر در داخل مسجد افتاد.
الا لعنةالله علی القوم الظالمین و سیعلم الذین ظلموا ایًَ منقلبٕ ینقلبون
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیانثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
علی جان!
یک حاجی در طواف داری به دهان/ یک حیدر در مصاف داری به دهان/ یک تیغ دو دم به دست داری آقا/ یک تیغ دو دم غلاف داری به دهان/
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۱۲/۸ - ۶شعبان
💢 خطبه ۲۰۲ 💢
کتاب فیض الاسلام۱۹۲
وَ مِنْ کَلَامٍ لَهُ (علیه السلام) رُوِیَ عَنْهُ أَنَّهُ قَالَهُ عِنْدَ دَفْنِ سَیِّدَةِ النِّسَاءِ فَاطِمَةَ (علیها السلام) کَالْمُنَاجِی بِهِ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه وآله عِنْدَ قَبْرِهِ:
خطبه در لحظات سخت خاکسپاری پیکر حضرت زهرا سلام الله علیها و اشک و آه حضرت که در فراق حضرت صدیقه (س) بر می باشد، که با پیامبر گفتگو می کند.
🔺از ویژگیهای نهج البلاغه اینست که اکثر جملات در زمان حکومت ایشان و باتوجه به احاطه ی حضرت به عنوان یک حاکم حکومت اسلامی به تمام جوانب حکومت صادر گردیده که البته بقیه ائمه چون امام صادق و امام باقر علیهما السلام حکومت نداشتند که جملات آنها به این صورت توسط افراد ثبت گردد .
از طرفی جملاتی هستند که مربوط به قبل از حکومت یا در جریان غصب خلافت می باشد و این خطبه ۲۰۲ قبل از حکومت بیان شده.
🔺قبل از شروع خطبه در کتاب امالی شیخ مفید رحمه الله، امام سجاداز پدرشان حضرت سیدالشهدا علیهما السلام نقل می کنند که 《لَمَّا مَرِضَتْ فاطمةُ بنتُ رسولِاللَّه وَصَّتْ إلى علىِ ابنِأبیطالبٍ(علیه السلام) أَنْ یَکْتُمَ أَمْرَها و یُخْفِیَ خَبَرَها و لا یُؤْذِنَ أَحَداً بِمَرَضِها》
در روزهای آخر که مادرم در بستر بیماری بود به پدرم وصیت فرمود که موضوع را سربسته بدارد و خبر آن را پنهان کند و هیچ کس را از بیمارى او مطلع نسازد.
ادامه روایت به جایی میرسد که :
《فَلَمَّا نَفَضَ یَدَهُ مِنْ تُراب القبرِ، هاجَ بِهِ الْحُزْنُ فَأَرْسَلَ دُمُوعَهُ عَلى خَدَّیْهِ وَ حَوّلَ وَجْهَهُ إلى قبرِ رسولِ اللَّه(صلی الله علیه و آله و سلم) فقال:》
موقعى که دستش را از خاک قبر تکاند، حزن و اندوه به او فشار آورد و پریشان کرده و به جوشش آورد و اشکهایش را بر گونههایش جارى ساخت و چهرهاش را به طرف قبر رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نمود و عرض کرد:
(و از اینجا خطبه ۲۰۲ آغاز می گردد که:)
♦️السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّی وَ عَنِ ابْنَتِکَ النَّازِلَةِ فِی جِوَارِکَ
یا رسول الله سلام بر تو از جانب من و از جانب دخترت که در جوار تو آرام گرفته
امیرالمومنین در فراق همسر با پیامبر صلوات الله علیه مکالمه می فرماید حضرت پیغمبرشناس می باشد و مقام بالای پیامبر را درک نموده ما هم به عنوان شیعه باید از ایشان یاد بگیریم و مقام والای رسول خدا را ارج نهیم .
🔺 نکته " عند قبره " در حال دفن بانوست ولی خطاب به پیامبر است.
سید رضی قائل است که قبر فاطمه در کنار پیکر مطهر رسولخدا دفن شده.
البته در مورد مکان قبر حضرت زهرا سلام الله اختلاف است .پدر مرحوم مرعشی نجفی که از خوبان بودند در نجف اشرف در محضر امام زمان (عج) درخواست می کنند مکان قبر مادر را نشان دهند .
که امام زمان عج می فرماید.
اراده خدا بر پنهان ماندن قبر ایشان است. هر وقت خواستید ایشان را زیارت کنید به زیارت حضرت معصومه سلام الله در قم مشرف شوید .
🔺در عیون اخبار الرضا از امام هشتم علیه السلام نقل گردیده که《أنها دفنت فی بیتها، فلما زادت بنو أمیة فی المسجد صارت من جملة المسجد..》
حضرت صدیقه سلام الله در خانه خودشان دفن شدند. هنگامی که بنی امیه مسجد را گسترش دادند خانه داخل مسجد قرار گرفت لذا این نظریه که کنار قبر پیامبر می باشند تقویت می گردد .
شخصی از امام هادی علیه السلام در مورد مکان قبر حضرت سوال کرد ایشان فرمودند نزدیک قبر جدمان رسول الله می باشد .
🔺 جمله " النازله فی جوارک " هم می تواند به معنای نزدیکی قبر ایشان وهم یه معنای قرب مقام معنوی و بهشتی ایشان باشد.
مکان قبر امیرالمومنین هم تا زمان امام صادق علیه السلام مخفی بود حضرت علی علیه السلام هم به دلیل جلوگیری از بی حرمتی دشمنان (خوارج و ..)غریبانه و مظلومانه و مخفیانه به خاک سپرده شدند .
♦️السَّرِیعَةِ اللَّحَاقِ بِکَ
سلام بر تو و دختر تو همان فاطمه ای که زود به تو ملحق شد
♦️قَلَّ یَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِیَّتِکَ صَبْرِی
در غم از دست دادن دختر برگزیده ات صبرم کم شده ،ظرف صبر من لبریز شده .
♦️ وَ رَقَ عَنْهَا تَجَلُّدِی
یا رسول الله هر چه پرده صبرم را میکشم[تجلدی] که کسی متوجه شکستگی من نشود ولی این پرده نازک شده [رقَّ]و گواه درون من است .
پیغمبرخطاب به امیرالمومنین فرمود:
《سَلَامُ اللَّهِ عَلَیْکَ یَا أَبَا الرَّیْحَانَتَیْنِ أُوصِیکَ بِرَیْحَانَتَیَّ مِنَ الدُّنْیَا فَعَنْ قَلِیلٍ یَنْهَدُّ رُکْنَاکَ وَ اللَّهُ خَلِیفَتِی عَلَیْکَ فَلَمَّا قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ عَلِیٌّ ع هَذَا أَحَدُ رُکْنَیَّ الَّذِی قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ ص فَلَمَّا مَاتَتْ فَاطِمَةُ ع 》
سلام خدا بر تو، اى پدر دو ریحانه ى من، یا على محافظت آن دو را به تو سفارش مىکنم قبل از آنکه هر دو رکن تو از بین برود
♦️ وَ رَقَ عَنْهَا تَجَلُّدِی
یا رسول الله هر چه پرده صبرم را میکشم[تجلدی] که کسی متوجه شکستگی من نشود ولی این پرده نازک شده [رقَّ]و گواه درون من است .
پیغمبر ص خطاب به امیرالمومنین فرمود:
《سَلَامُ اللَّهِ عَلَیْکَ یَا أَبَا الرَّیْحَانَتَیْنِ أُوصِیکَ بِرَیْحَانَتَیَّ مِنَ الدُّنْیَا فَعَنْ قَلِیلٍ یَنْهَدُّ رُکْنَاکَ وَ اللَّهُ خَلِیفَتِی عَلَیْکَ فَلَمَّا قُبِضَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ عَلِیٌّ ع هَذَا أَحَدُ رُکْنَیَّ الَّذِی قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ ص فَلَمَّا مَاتَتْ فَاطِمَةُ ع قَالَ عَلِیٌّ ع هَذَا الرُّکْنُ الثَّانِی الَّذِی قَالَ رَسُولُ اللَّه》
سلام خدا بر تو، اى پدر دو ریحانه ى من، یا على محافظت آن دو را به تو سفارش مىکنم قبل از آنکه هر دو رکن تو از بین برود.
پس از رحلت پیامبر اکرم، امیرالمؤمنین فرمود: این بود یکى از دو رکن من که رسول خدا مىفرمود، و اینک منهدم گردید؛ و هنگامى که فاطمه سلاماللَّه علیها چشم از جهان فروبست، على فرمود: این بود همان رکن دومى که به قول پیامبر اکرم، امروز از دست دادم
♦️إِلَّا أَنَّ فِی التَّأَسِّی لِی بِعَظِیمِ فُرْقَتِکَ وَ فَادِحِ مُصِیبَتِکَ مَوْضِعَ تَعَزٍّ
یا رسول الله آنچه مرا آرام می کند این است که توانستم فراق عظیم[فُرقتِک] تو را تحمل کنم[تآسّی] مصیبت سنگین شما موضع ارامش[تعَز] من است .
داغ پیامبر دیدم بر آن تآسی کردم کا در این داغ آرام بگیرم .
هر چه مقام معنوی فردی بالاتر باشد فراق او سخت تر است.
♦️ فَلَقَدْ وَسَّدْتُکَ فِی مَلْحُودَةِ قَبْرِکَ
لحظاتی که تو را درآن قبری که از قبل آماده شده بود قرار دادم تکیه دادم [سَدتُک] به شکاف [ملحوده]قبرتو از خاطر نمیبرم
♦️وَ فَاضَتْ بَیْنَ نَحْرِی وَ صَدْرِی نَفْسُکَ
جریان پیدا کرد [فاضَت] نفس تو بین گلو[نحر] و سینه من. بین گلو و سینه من نفس تو جاری است.
و جان مبارک شما در آغوش من خارج شد از یاد نمیبرم.
در خطبه ۱۹۷ فرمود :
« ...وَ لَقَدْ سَالَتْ نَفْسُهُ فِی کَفِّی، فَأَمْرَرْتُهَا عَلَى وَجْهِی، وَ لَقَدْ وُلِّیتُ غُسْلَهُ وَ الْمَلَائِکَةُأَعْوَانِی...»
جان پیامبر (ص) بر کف دست من خارج شد و من آن را بر چهره خود کشیدم، غسل دادنش را عهده دار شدم و ملائکه یاران من بودند...
♦️فَ "إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ"
پس همه از خداییم و به سوی او باز میگردیم
✅ چهار ذکر می باشد که اگر کسی انها را بگوید در نورالله الاعظم است یکی از ذکرها همین ذکر "إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ" می باشد.
🔺مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحار روایت آورده اند که بعضی از اذکار برای امتهای گذشته نبوده و انها جزء اسرار اذکار می باشند در زمان رسول اکرم صلی الله علیه و آله آشکار گردیده اند.
«لم یعط أمّه من الأمم إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ عند المصیبه إلاّ أمّه محمّد صلَّی اللّٰه علیه و آله و سلم»
فقط امت محمد صلی الله علیه و آله در هنگام مصیبت و گرفتاریها می توانند ذکر إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ را بگویند در زمان امتهای گذشته نبود در زمان رسول الله (ص)آشکار گردید .
حضرت یعقوب علیه السلام در فراق یوسف این ذکر را نفرمود بلکه " یَا أَسَفَی عَلَی یُوسُفَ" را بیان نمود چون ذکر إنا لله...در آن زمان آشکار نگردیده بود .
این ذکر نورالله الاعظم می باشد باید با آن مانوس باشیم
حضرت در ادامه خطاب به رسول اکرم صلی الله می فرمایند ؛
♦️فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدِیعَةُ
امانت را به تو بازگرداندم
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله در روزهای پایانی عمر شریف فرمودند یا ابوالحسن فاطمه (س)امانت من است ،امانت را نگه دار .
♦️وَ أُخِذَتِ الرَّهِینَةُ
این رهن (به معنای گرو یا یه معنای شیء ارزشمند ،نعمت بزرگ )که نزد من گذاشته بودید بازگرداندم
♦️أَمَّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ
حزن و اندوه من همیشگی است
سخنان حضرت هنگامی که فاطمه از دنیا رفت : 《نفسی علی زفراتها محبوسةٌ یا لـیتها خـرجـت مـع الزَّفَـراتِ》
جانم به لبم رسیده کاش با این نفسهای پرسوز و گداز جان علی خارج می گردید .
♦️وَ أَمَّا لَیْلِی فَمُسَهَّدٌ
دیگر بعد از این شبهای من بیداری[مسَهَد] است .
چون داغ بزرگ است حضرت شب زنده دار گردیدند .
♦️إِلَى أَنْ یَخْتَارَ اللَّهُ لِی دَارَکَ الَّتِی أَنْتَ بِهَا مُقِیمٌ.
تا زنده هستم تا روزی که خدا مرا برگزیند و به من اقامتگاهی را که برای شما برگزیده عطا نماید ، از این داغ می سوزم
♦️وَ سَتُنَبِّئُکَ ابْنَتُکَ بِتَضَافُرِ أُمَّتِکَ عَلَى هَضْمِهَا
به زودی دخترت به تو خبر میدهد از تعامل [تَضَافُرِ] از اینکه چگونه پشت به پشت هم دادند این امت در هضم و ظلم به او چه کردند.
✅ در مورد معنای هَضْمِ شارحان ۴معنا را ذکر کردهاند:
۱- لاغر گردیدن حضرت صدیقه سلام الله
۲- حق خوردن
۳- ظلم کردن
۴- شکستن دنده
🔺یک سوال :
در روایات أمده تعداد قریب به چهل نفر منزل امیر علیه السلام را آتش زدند. ولی چرا حضرت همه را در این امر جمع می زنند؟
پاسخ :خطبه ۲۰۱:
《إنَّما یَجمَعُ النّاسَ الرِّضا و السُّخطُ ، إنَّما عَقَرَ ناقَةَ ثَمودَ رَجُلٌ واحِدٌ ، فعَمَّهُمُ اللّه بِالعَذابِ 》
اى مردم! راضى بودن و ناراضى بودن به کارى، مردم را در [پیامد ]آن کار شریک مى گرداند. ناقه ثمود را تنها یک نفر پى کرد، اما خداوند همه قوم ثمود را عذاب داد؛ زیرا همه به کار آن مرد راضى بودند .
درحکمت ۱۸حضرت فرمودند:
《وَ قَالَ (علیه السلام) فِی الَّذِینَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ: خَذَلُوا الْحَقَّ، وَ لَمْ یَنْصُرُوا الْبَاطِلَ.》
یک گروهی در موقع حرب می گویند:
《لا لک و لا علیک》علی جان نه با تو هستیم و نه بر علیه تو.
انها باطل را یاری نکردند، ولی حق را خوار کردند. یاری نکردن حق مساوی است با همراهی کردن باطل.
♦️فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ وَ اسْتَخْبِرْهَا الْحَالَ
یا رسول الله مکرر از فاطمه بپرس ، پافشاری کن [اَحفِها]چه بلایی سر این خانه و خانواده آوردند و از حال و روز او جویا شو .
♦️هَذَا وَ لَمْ یَطُلِ الْعَهْدُ وَ لَمْ یَخْلُ مِنْکَ الذِّکْرُ.
یا رسول الله همه این اتفاقات زمانی رخ داد که عهد و روزگار تو طولانی نگردیده بود
[لم یَطِل]احادیث شما فراموش نشده بود. ذکر و نام شما هنوز باقی بود .
نقل شده که در خطبه فدکیه وقتی حضرت زهرا سلام الله ذرمسجد شروع به صحبت نمود جمعیت همه شروع به ضجه کردند .همه ی اینها را میدانستند ولی خانه را آتش زدند
♦️فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ وَ اسْتَخْبِرْهَا الْحَالَ
یا رسول الله مکرر از فاطمه بپرس ، پافشاری کن [اَحفِها]چه بلایی سر این خانه و خانواده آوردند و از حال و روز او جویا شو .
♦️هَذَا وَ لَمْ یَطُلِ الْعَهْدُ وَ لَمْ یَخْلُ مِنْکَ الذِّکْرُ.
یا رسول الله همه این اتفاقات زمانی رخ داد که عهد و روزگار تو طولانی نگردیده بود
[لم یَطِل]احادیث شما فراموش نشده بود. ذکر و نام شما هنوز باقی بود .
نقل شده که در خطبه فدکیه وقتی حضرت زهرا سلام الله ذرمسجد شروع به صحبت نمود جمعیت همه شروع به ضجه کردند .همه ی اینها را میدانستند ولی خانه را آتش زدند
🔺آیت الله مکارم حفظه الله در شرح نهج البلاغه ی خود (شرح پیام امیرالمومنین) از منابع اهل سنت وقایع شهادت حضرت صدیقه را نقل کرده اند که در یکی از احادیث اهل سنت آمده :
عمر در جریان جسارت به منزل حضرت سلام الله گفت:《و الذی نفس عمر بیده، لتخرجن أو لأحرقنها على من فیها.》
قسم به کسی که جان عمر در دست اوست یاعلی با خلیفه بیعت می کند یا خانه را با اهلش آتش میزنم .
🔺معاویه در نامه ۲۸ به حضرت می نویسد :تو همانی که طناب برگردن با دست بسته تو را به بیعت کشاندیم حضرت فرمود خیلی خوب گفتی تو با این سخن خواستی مرا مذمت کنی ولی مدح مرا کردی ،من کسی نبودم که با امثال شما بیعت نمایم .
به خدا قسم اگر دو یار چون حمزه سیدالشهدا وجعفر بن ابی طالب داشتم ،نمی گذاشتم خلفا به آنچه می خواهند برسند
♦️السَّلَامُ عَلَیْکُمَا سَلَامَ مُوَدِّعٍ
سلام بر شما دو تن سلام کسی که در حال وداع است
یکی از دلایل نزدیکی قبر حضرت زهرا و پیامبر صلوات الله علیهما همین جمله است چون با هر دو وداع می فرماید.
♦️لا قَالٍ وَ لَا سَئِمٍ،
رفتن من رفتن کسی که از قضا و قدر پروردگار خشمگین است[قال] ،نمی باشد کاملا به فضای الهی راضی هستم .از روی خستگی[شئِم] هم نیست که میروم
♦️فَإِنْ أَنْصَرِفْ فَلَا عَنْ مَلَالَةٍ
اگر میروم از روی ملامت نمی باشد
♦️وَ إِنْ أُقِمْ فَلَا عَنْ سُوءِ ظَنٍّ بِمَا وَعَدَ اللَّهُ الصَّابِرِینَ.
و اگر بمانم و ناله وگریه سر دهم از روی سوال و ظن به آنچه خدا به صابران وعده داده نیست .
آیه ۱۵۵سوره بقره :《ولَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصابرین 》
🔺گریه کردن به میت جهات مختلفی دارد که اگر خود را مورد ضرب و شتم قرار دهیم حرام است. خود گریه کردن ایراد ندارد .
گرچه میگویند هر وقت خواستید گریه کنید برای حضرت سیدالشهدا گریه کنید به عنوان مثال : رسول الله بعد از وفات فرزندشان به نام ابراهیم گریه کردند
. به حضرت خرده گرفتند که مگر شما هم به آنچه خدانازل کرده اعتراض دارید.
حضرت فرمود: نه ! ولی من پدر هستم .
گریه انسان راسبک می کند هرچند اگر برای خدا باشد اشک ارزشمند و ایجاد معرفت می نماید .
غفرالله لی و لکم الحمدلله رب العالمین
#هنگام_دفن_فاطمه_مولا_چه_گفت
ای پیامبر خدا سلام می فرستم از جانب خود ، و از جانب دختر تو،
همان دختری که در کنارت آرمیده ودر جوار تو نازل شده.
فاطمه را بر می گردانم در حالیکه خیلی زود از من جدا شد و به تو ملحق شد .
داغ فاطمه خیلی سخت بود طوری که فرمود جانم از تن بیرون می شود کاش با همین ناله روح من به فاطمه ملحق میشد.
ولی سخت و جانکاهتر داغ پیامبر بود ، داغ فاطمه کمتر از داغ رسولخدا بود.
من از داغ دختر تو صبرم تمام شده ، طاقتم طاق شده ، ازبس داغ سنگین بود.
فقط آنچیزی که مرا آرام میکند، تنها عامل آرامش من ، داغی بود سنگین که از پیامبر دیدم. که هر داغی بعد از آن ببینم تحمل میکنم ،چنان که داغ مصیبت پیامبر را تحمل کردم .
حضرت بر سر دفن فاطمه ست ولی ناگهان دل به هنگام تجهیز پیامبرخدا میرود.
فراموش نمیکنم با دستان خود تورا بر قبر گذاشتم .
یادم نمی رود نفس تو در جان و روح من جاری شد.
در خطبه ۱۹۷ هم در واقعه رحلت پیامبر شرح میداد فرمود ( وُسالَت نفسً کَفیٖ ) نفس پیامبر در دستان من عروج کرد.
نفس بمعنای روح و بمعنای خون آمده .
در نقلی آمده : ای پیامبر تو رفتی اما من جان تو هستم ، ( انفسنا و انفسکم ) بین گلو و سینه من نفس تو جاری شد.
انا لله و انا الیه راجعون
حضرت بدن را در قبر وارد کرد سنگ لحد گذاشت و خطاب به پیامبر عرض کرد،
این فاطمه را با پهلوی شکسته امانتی بود که برگرداندم .
نعمت و رهنی که در اختیار من قرار داده بودی در این فرصت به شما بر می گردانم.
فاطمه رفت ، ولی حزن و اندوه من همیشگی ، و غم من تمام شدنی نیست ،همیشه داغدارم .
از غصه تو نه تنها من ، شب هم از داغ تو بیدار است.
شبها هم از داغ تو خواب ندارند و عزادارند.
من همیشه اندوه وغم دارم تا روزی برسم به آن جایگاهی که پیغمبر دارد و به او و فاطمه ملحق شوم.
الان فاطمه پیش توست. از فاطمه سوال کن امت با او چه کردند.
بزودی فاطمه خبر خواهد داد که چگونه دست بدست هم دادند ، گرد هم جمع شدند ، برای اینکه به فاطمه ظلم کنند.
اگر فاطمه کم حرف زد رها مکن . مکرر سوال کن تا شرح بدهد
( در حالت خفقان زمانه واضح نمی گوید با اشاره میگوید )
تکرارا از او بپرس تا زوایای پنهان را بیان کند.
که در این مصیبت چه ظلمهایی به این خاندان شد.
از حال فاطمه بپرس او حال و روزگار سختی را گذرانده، بپرس تا مصیبتها را بیان کند.
این حوا دث جانکاه که پیش آمد، هنوز زمان زیادی از رحلت شما نگذشته بود ،حمله ، تهدید و عملی کردند.
اگر مدت طولانی بود شاید احادیث ، گفتار ، و مقام فاطمه از یادشان ر فته باشد ،ولی زمان کوتاهی گذشته ،هنوز ذکر ، یاد، و احترام شما به فاطمه فراموش نشده ، همه دیده بودند تمامی صحنه ها را و احترام شما را به این خانه دیده بودند.
سلام میکنم برشما سلام کسی که در حال وداع است.
خدا حافظی میکنم ، نه خدا حافظی کسی که ملول و ناراحت است.
میروم نه اینکه خشمگین و دلشکسته باشم از رحلت فاطمه
سلام میکنم برشما سلام کسی که در حال وداع است.
خدا حافظی میکنم ، نه خدا حافظی کسی که ملول و ناراحت است.
میروم نه اینکه خشمگین و دلشکسته باشم از رحلت فاطمه ، چون میدانم انا لله وانا الیه راجعون.
اگر تنها میگذارم و میروم بخاطر خستگی نیست ،اگر می توانستم تا ابد کنار قبر تو می ماندم و نوحه سرایی می کردم.
اگر اشک میریزم و به این داغ می سوزم این نیست که اجر و ثواب صابران را ندانم ،همه سوز و گداز من همراه با صبر بود.
من از دایره صبر خارج نشدم ،صبر کردم اینگونه سوختم
اینکه قبر خانم کجاست یک بحث تاریخی و یک بحث اعتقادی ست.
بحث اعتقادی که چرا نخواست قبر معلوم باشد.
مبارزه با ظلم بود و بر ملا کردن ظلم یک سخن دیگر است.در این بحث اعتقادی اهل سنت باید پاسخ بدهند قبر فاطمه کجاست؟
بحث تاریخی که اجمالا قبر کجاست در روایات هم فرمودند.
چند قول است در بقیع ،در خانه ، و در مسجد النبی ، اختلاف است.
انچه صریح است در این خطبه ( نازلةً فی جارک ) در کنار تو آرمیده ، معلوم می شود درخانه خود دفن شده.
از شرایط زمانه هم می شود به این نتیجه رسید که موضوع به این حساسی قاعدتا نباید فاطمه را جایی می بردکه حق نعرض به او داشته باشند، داخل خانه دفن کرد.
بنقل از امام جواد علیه السلام : هر وقت در مدینه از کوچه بنی هاشم رد می شدند نعلین از پا در آورده پا برهنه حرکت می کردند.
وقتی سوال میشد می فرمود ؛ کوچه ای خون پهلوی مادرم جاری شد ، اینجا همان کوچه ایست که محسن فرزند علی در همین خانه دفن شد.
گویا مادر و فرزند را در حیاط خانه دفن کرده.
از امام رضا علیه السلام هم سوال کردند قبر کجاست.
فرمود در خانه خود دفن شد ولی بنی امیه مسجد را گسترش دادند، با توسعه قبر در داخل مسجد افتاد.
الا لعنةالله علی القوم الظالمین
و سیعلم الذین ظلموا ایًَ منقلبٕ ینقلبون