یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۹/۲۷ - ۲۳جمادی الاولی
💢خطبه ۱۸۴ 💢
🔷و من کلام له (علیه السلام) قاله للبُرج بن مسهر الطائی
این خطبه را حضرت خطاب به برج بن مسهر طائی که یکی از خوارج بود فرمودند.
در مورد این شخص اطلاعات خاصی در کتب تاریخی بیان نشده و شخص غیر مشهوری به حساب می آید
🔷 و قد قال له بحیث یسمعه «لا حکمَ إلا للّه»
برج بن مسهر با صدای بلندی که حضرت بشنود شعار خوارج که " لا حکم الا لله " است را تکرار میکرد.
در مورد شعار خوارج و ماهیت آنان در خطب مختلفی توضیحاتی ارائه شده است به طور دقیق در خطبه 40 نکات مهم و فراوانی ذکر شده.
🔷اُسکُت قَبَحَک اللهُ یا اَثرَم
ساکت باش ،خدا روی تورا سیاه کند ای دندان شکسته ( معادل گردن شکسته فارسی )
کسی که دندانش شکسته باشد از دو جهت مشکل دارد اولا جذابیت و زیبایی ندارد و ثانیا حرف زدن برای او مشکل است حضرت میفرماید شما خوارج نه زیبایی و جذابیت دارید نه استدلال قوی و قابل پذیرش دارید.
🔷فواللهِ لقد ظَهَرَ الحقُ فکُنت فیهِ ضَبیلاً شَخصُک ، خَفیَّاً صَوتُک
بخدا قسم ان روزی که حق آشکار شد (بعثت پیامبر و به حکومت رسیدن امیرالمومنین) اتو یک شخصیت حقیر [ضییلاً]ساکت بودی وجایی که لازم بود از حق دفاع نکردی ، صدای تو خاموش و خفه بود .
🔷حتّی اذا نَعَرَ الباطلُ نَجَمتَ نُجُومُُ قَرنِ الماعِر
مسیر سکوت تو ادامه داشت تا اینکه باطل (خوارج) نعره ای زدند شاخ[قَرن] تو مانند شاخ بز [ماعِر]پیدا شد.
تعبیر به شاخ بز برای این است که حضرت میفرماید این شاخ مانند شاخ گوزن و کرگدن و... نیست که بتوانی با آن بجنگی و بر دشمن غالب شوی.یک شاخ کوچک و ضعیفی هست.
در جامعه عده ای هستند که فقط در مواقع آشوب و اغتشاش پیدایشان میشود و می خواهند از آب گل آلود ماهی بگیرند، انها مصداق کلام حضرت در حکمت 200 هستند: 《وَ قَدْ أُتِیَ بِجَانٍ وَ مَعَهُ غَوْغَاءُ، فَقَالَ: لَا مَرْحَباً بِوُجُوهٍ لَا تُرَى إِلَّا عِنْدَ کُلِّ سَوْأَةٍ》 شخصی را برای محاکمه به محضر امیرالمومنین آوردند و عده ای هم با او همراه بودند، حضرت پرسید آن همراهان چه کسانی هستند؟ گفتند: اراذل و اوباشی که فقط در چنین مواقعی پیدایشان میشود. حضرت فرمود مبارک نباشند کسانی که فقط در اتفاقات ناگوار پیدا میشوند.
تندی جملات امیرالمومنین به خوارج به خاطر سلب امنیت اجتماعی از مردم است. امنیت خط قرمز حکومت امیرالمومنین است و در این راه با کسی مماشات نخواهد کرد، اگر دشمن شعار خود را بر زبان خودی و داخلی انداخت ،باید شدیدا برخورد شود تا درس عبرت باشد.
https://bakariman.blog.ir/1401/02/29/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87-40-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87
لینک مستقیم دریافت و مطالعه صوت و متن خطبه 40
برای مطالعه
⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️
💢 خطبه ۴۰ 💢
تفسیر شعار خوارج
حضرت امیرالمؤمنین (ع) زمانی که شنید، خوارج شعار «لا حکم الّا لله» سر داده اند، این خطبه را بیان فرمودند.
این خطبه در واقع مواجهه ی حضرت با جمعیت به ظاهر مقدّس، ولی کم فهم و نادان خوارج است.
بعد از حکمیت قرآن به نیزه کردن عده ای ظاهر بین فریب خوردند و حضرت را مجبور به پذیرش حکمیت کردند. پس از مدتی هم پشیمان شدند و گروه جدیدی تشکیل دادند که اعتقادات خاصی داشتند.
از جمله اینکه: حکمیت جزء دین نیست. هر کس به حکمیت قائل باشد، مرتکب حرام شده است. هر کس مرتکب حرام شود، کافر و از دین خارج است. همه باید توبه کنیم و از ابتدا به دین وارد شویم. که حضرت زیر بار این حرف نرفت و فرمود:
اولاً حکمیت را شما انتخاب کردید.
ثانیاً حکمیت گناه نیست و قرآن آن را تأیید می کند.
ثالثاً اگر کسی گناه کرد، از دین خارج نمی شود. اگر من امروز به خاطر شما توبه کنم، در حقیقت عصمت و امامت خود را زیر سؤال برده ام.
امام امت باید معصوم باشد و کسی که معصوم است، مرتکب خطا نمی شود، چه برسد به کفر و خروج از دین.
«لا حکم الّا لله» این آیه به عنوان پرچم و نماد انها بود..
حضرت به یک اصل مهم در دین اشاره می کند که اصل حکومت داری است. مسلمانان باید همه ی تلاش خودرا بر برپایی حکومت داشته باشند. متأسفانه گاهی این فکر تقویت می شود که مسلمانی، گوشه نشینی است. اسلام را چه به اقتصاد و سیاست و نظم و امورات اجتماعی؟
🔶کلِمَةُ حَقٌّ یُرَادُ بِهَا البَاطِلُ ، نَعَم، أِنَّهُ لَا حُکمَ ألّالِلّهِ وَ لَکِنَّ هؤُلَاءِ یَقوُلوُنَ: لَا أِمرَأَةَ أِلّا لِلّهِ
فرمود: این آیه کلمه ی حقّی است و اصل آیه درست است. ولی شما از آن برداشت اشتباه و تفسیر به رأی کرده اید. بلی قطعا حکم، فرمان و قانون گذاری برای خداست، چون خالق ماست و همه ی ابعاد شخصیتی ما را می داند. پس خدا باید برای ما برنامه بنویسد و زندگی شخصی و اجتماعی ما را مشخص کند.
اما خوارج می خواهند این آیه را این گونه تفسیر کنند که خدا باید حکومت کند.
خدا باید رئیس جمهور باشد.
خدا باید فرماندار و بخشدار باشد. خدا باید اجرای حدود کند. در حالی که معنای «لا حکم الّا لله» این نیست.
خدا قانون می نویسد. خدا می گوید کار درست ویا اشتباه است. ثواب و جزای عمل را خدا مشخص می کند.
اما خدا بر ما حکومت نمی کند. این حرف، باطل است. زیرا قرآن، روایات و سیره ی پیامبر اکرم (ص) همه بر تشکیل حکومت دلالت دارند. عقل هم به ما می گوید که باید حکومت داشته باشید.
حضرت با خوارج از در عقل سخن می گویند؛ چون حضرت احتمال می دهد انها آیات و روایات را تفسیر به رأی کنند.
🔶وَ أِنَّهُ لَابُدَّ لِلنَّاسِ مِن أَمیِرٍ بَرٍّ أَو فَاجِرٍ یَعمَلُ فِی أِمرَأَتِهِ المُؤمِنُ و یَستَمتِعُ فیِهَا الکَافِرُ
در حالی که مردم به یک زمامدار نیک یا بد،نیازمندند تا مؤمنان در سایه ی حکومت به کار خود مشغول و کافران هم بهره مند شوند.
و مردم در استقرار حکومت، زندگی کنند
اصل عقلی چیست؟ مردم ناچارند که حاکم داشته باشند. خواه خوب و نیکوکار باشد، خواه فاسق و فاجر.
جامعه ی اسلامی نیازمند حاکم است. عقل حکم میکند. انسان موجود مدنیٌ بالطّبع است. هر کسی باید زندگی دیگری را تکمیل کند تا جامعه پیشرفت کند. هیچ جامعه ای بدون حاکم نمی تواند پیشرفت کند.
✅اصل اول: همه ی مردم طبع شان این است که اجتماعی زندگی کنند.
✅اصل دوم: اجتماع اگر حاکم نداشته باشد، به بن بست می خورد. بالأخره باید کسی باشد که حرف او فصل الخطاب باشد. نتیجه این که هیچ جامعه ای نمی تواند بدون حاکم باشد. حال این حاکم خوب باشد یا بد ، امر دیگری است. ولی اصل حکومت داشتن یک امر عقلی است.
خوارج به حضرت می گویند از حکومت کنار برو. خدا باید حاکم باشد.
نادان ها نمی‌دانند ، خدا که حکومت نمی کند. خدا جسم نیست که در زمین امده، امر و نهی کند. لیکن خدا قانون می دهد. هر کس اندک عقلی داشته باشد، می فهمد، جامعه ی انسانی نیاز به یک حاکم دارد.
حاکم داشتن ،حرفی است که خوارج هم قبول دارند، گرچه به زبان سخن دیگری می گفتند. همین خوارج وقتی لشکری تشکیل دادند، در منطقه ی حروراء برای خود فرمانروا انتخاب کردند و عبدالله وهب را به عنوان رئیس خوارج قرار دادند.
پس غرض انها مقابله با حضرت بود و در پازلی که معاویه برای انها تدارک دیده بود، بازی می کردند.
چطور برای چند هزار نفر حاکم تعیین می کنند؛ ولی حضرت حکومت به این بزرگی را رها کند و هر کس هر طوری می خواهد زندگی کند⁉️
🔻ویژگی های حاکمان خوب و بد را بر می شمارند:
اگر انسان خوبی حاکم باشد، خیر و برکت ، صلاح و فلاح او، حکومتداری او فقط به مؤمنین نمی رسد.
عکس آن صادق نیست؛
اگر انسان گنهکار و فاسقی روی کار آمد، فقط حکومت به نفع فسّاق و فُجّار است و انسان های مؤمن و معتقد در این حکومت هیچ سود و منفعتی ندارند. پس اگر می خواهید زندگی دنیایی راحتی داشته باشید ، حاکمان نیکوکار را انتخاب کنید.
ویژگی های حکومت صالحان :
🔶یَعملُ فی اِمراَتِهِ المومن
1-اگر انسان نیکوکاری حاکم باشد، مؤمنین می توانند به وظایف دینی، الهی و اخلاقی خود برسند.
🔶و یَستمِعُ فیهاَ الکافِر
2-حتی فرد کافر هم بهره اش را می برد. چون حکومت دینداران به اقلّیت های مذهبی ظلم نمی کند؛ در حالی که اگر فرد فاسقی روی کار بیاید، همه چیز را ممنوع می کند.
🔶ویُبلِغُ اللهُ فیهَا الاجَل
3-خدای متعال در حکومت صالحان، عمر انسان ها را کامل می کند. مرگ های زودرس و غیر مترقبه مشکلی است که جوامع مختلف به آن دچار هستند. اگر حکومت صالح باشد، بهداشت، آموزش و امنیت را تقویت و تأمین می کند و لذا انسان ها عمر طبیعی خود را دارند.
یار علی
♦تاملی در نکات خطبه 184♦
☆☆☆ کیفیت مواجهه امیرالمومنین با یکی از خوارج نهروان که درخطبه 184 نهج البلاغه ذکر شده بسیار قابل توجه و درس آموز است.
❗(نکته قابل توجه آنکه حضرت در ابتدای تشکیل گروه خوارج، با آنها مدارا کرد و با روش‌های متفاوت سعی در آگاه کردند آنان داشت و اکثریت خوارج نیز از مسیر اشتباه خود برگشتند.
لذا جملاتی که در ادامه می‌آید، جملات پس از اتمام حجت بر آنان و اقدامات مسلحانه خوارج در جامعه از امیرالمومنین صادر شده)
💠قد قال له بحیث یسمعه «لا حکمَ إلا للّه»(برج بن مسهر به نحوی که صدایش به امیرالمونین برسد شعار میداد «لا حکم الا لله»)»»
نکات:
۱.بسیار از اغتشاشگران کسانی هستند که دنبال معروفیت و کسب اعتبار از طریق اغتشاش هستند (برج بن مسهر شخص معروفی نبوده و همه ماندگاری‌اش در تاریخ به خاطر مخالفت با امیرالمومنین و شرکت در شورش خوارج است)
۲. شعار اغتشاشگران همیشه با ظاهری فریبنده مطرح میشود.(لاحکم الا لله شعار زیبایی است که خوارج آن را تحریف معنوی کرده بودند)
💠اسْکُتْ (ساکت باش)»»
نکته: لازم است اغتشاشگران صاحب صدا و رسانه ساکت شده و رسانه از آنان سلب شود.
💠قَبَحَکَ اللَّهُ (خدا رویت را سیاه کند)»»
نکته: باید از خدا تقاضای نابودی فتنه‌گران شورشی را داشت و آنان را نفرین کرد
💠یَا أَثْرَمُ! (ای دندان شکسته! _اثرم به معنای کسی است که دندان‌های جلوی او شکسته شده باشد_)»»
نکات:
۱.شعار و بلوای اغتشاشگران فریبندگی دارد ولی جذابیت و زیبایی نه! (کسی که دندان‌های جلویش شکسته باشد تا وقتی لبهایش روی هم است شاید قیافه اش فریبنده باشد ولی اگر دهان باز کند قطعا زیبایی و جذابیت چندانی ندارد).
۲. اغتشاشگران استدلال قوی و قانع کننده ندارند (کسی که دندان‌های جلویش افتاده باشد موقع حرف زدن با مشکل مواجه است و نمیتواند خوب حرف بزند،کنایه از اینکه شورشیان استدلالی ندارند)
💠فَوَاللَّهِ لَقَدْ ظَهَرَ الْحَقُّ، فَکُنْتَ فِیهِ ضَئِیلًا شَخْصُکَ، خَفِیّاً صَوْتُکَ (به خدا قسم تو در زمان آشکار شدن حق شخصی بی مایه بودی و صدایت به جایی نمیرسید)»»
نکات:
۱.اغتشاشگران نوعا افرادی فرومایه و بی شخصیت هستند.
۲. رسانه اغتشاشگران در خدمت باطل است و قبل از فتنه هیچ دفاعی از حق نمیکند (سکوت به نفع باطل)
💠حَتَّى إِذَا نَعَرَ الْبَاطِلُ، نَجَمْتَ نُجُومَ قَرْنِ الْمَاعِزِ.
(تو ساکت بودی تا باطل نعره ای زد و شاخ تو مانند بز آشکار شد)»»
نکات:
۱.نعره‌ی باطل از حلقوم اغتشاشگران بیرون می‌آید (عامل تشدید فتنه، حنجره افرادی است که سکوت منافقانه را بر روشنگری و فریاد مومنانه ترجیح میدهند).
۲. صدای باطل تشبیه شده به نعره حیوانات، بلند و خشن ولی غیر انسانی.
۳. اغتشاشگران خیال میکنند با شاخ بز میتوان به جنگ شیر رفت، در حالی که این شاخ وسیله ی جنگ نیست (شورشیان با توهم قدرت وارد معرکه میشوند غافل از اینکه نهنه آنها قوی هستند و نه حکومت اسلامی در مقابل آنان ضعیف و شکننده اس)
گروه نهج البلاغه، پای منبر مولا:
https://eitaa.com/joinchat/2066481246Cb13f0be69d
الحمد لله رب العالمین