موسوی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۸/۲ - ۲۷ ربیع الاول
💢بخش اول خطبه ۱۵۳💢
دراوصاف انسانهای گمراه
تذکرلازم : دربرخی نسخه های نهج البلاغه مثل ابن ابی الحدید خطبه ۱۵۳ وخطبه ۱۵۲بصورت یک خطبه آورده شده اما درنسخی مانند صبحی صالح و ...خطبه ۱۵۳ مجزا از خطبه قبل است ومطالب مربوط به اوایل خلافت حضرت نیست.
بلکه این خطبه در فضای عزیمت به سوی بصره جهت جنگ جمل ایراد شده است .
💠وهو فی مهله من الله یهوی مع الغافلین
وانسان گمراه ازطرف خدا مهلتی داده میشود که مدام درسقوط [یهوی] است همراه با افراد غافل.
خداوندبه انسان گمراه درطول عمرش مهلتی میدهد ودرمقابل آن بازخواست خواهد کرد.عمرانسان یکی از باارزش ترین کالاهای خدادادی ست ونبایدتلف کند .کسی که بازیادشدن عمر ؛ فهم وعقل را هم رشد دهد و باایمان و شناخت خدا واهل بیت وعروج بسوی خدا ؛ازمهلت عمرخود بهترین بهره را میبرد.
اما درصورت غفلت ودوری ازخدا واهل بیت ؛ سقوط کرده وتمام سرمایه اش (عمر) را ازدست میدهد.
یهوی بصورت فعل مضارع آمده ونشان از اینکه فرد غافل علی الدوام درحال سقوط است.
💠ویغدو مع المذنبین بلاسبیل قاصد ولا امام قائد
وصبح میکند ایام را در حال همنشینی با گناهکاران درحالیکه درمسیری بسوی مقصد نیست و رهبر وپیشوایی راهنما ندارد .
حضرت معیار اتلاف عمر را در ۴نکته میفرماید :
۱- همنشینی باغافلان ومدام درحال سقوط
۲- گذراندن صبح وشب با گناهکاران
۳- بودن درمسیری که انسان را به مقصد نرساند
۴- نداشتن رهبر و راهنما
این پیشوا صرفا نه بمعنای امام معصوم است بلکه هرعالم ربانی که احکام وکلام آل الله را بخوبی درک کرده و جهت راهنمایی به مردم ابلاغ میکند .
چنانچه درخطبه قبل فرمود اسلام خطوط قرمز وحدود ومرزی دارد وفردغافل انها را رعایت نمی کند و بدون توجه به دین وقیامت به هرکاری وچیزی مشغول میشود.باتوجه به جمله حضرت ؛ پس غفلت مقدمه ذنب میشود.اینکه دراسلام توصیه به دائم الوضو بودن و گفتن بسم الله دراول هرکاری شده برای خروج ازغفلت است. از نشست وبرخاست با افراد اهل گناه باید پرهیز کردونیز انسان نباید بدون راه ومبنا زندگی کند ودل به هر حرفی؛ کتابی؛ رسانه ای دهد و درنهایت اینکه باید یک رهبرخوب ویک راهنمای پیش برنده داشته باشد.درجایی فرمود چنان زندگی کنید که درسردوراهی مظلومیت یا ظالم بودن ؛ مظلوم بودن را ترجیح بدهید.
💠حتی اذا کشف لهم عن جزاء معصیتهم
تااینکه خدا از جزای گناهان شان پرده برمیدارد
(حتی ) این گمراهان وغافلان همچنان درمسیرخود پیش می‌روند وحضرت اشاره به لحظه مرگ میکند که آن هنگام چشم برزخی بازشده و تکدتک گناهان و جزای آنها راخداوند نشان شان میدهد.
چراکه بگفته قران 《فبصرک الیوم علیک حدید ق - ۹ 》
موقع مرگ چشم تیزبین میشود»
💠واستخرج من جلابیب غفلتهم
وخارج میکند آنها را ازپرده های غفلت [جلباب ]
غافلانی که مانند کبک سر را زیر برف کرده اند و دین و قیامت را انکار می کنند خداوند از این پرده های غفلت خارج و سر آنها را از زیر این برف بیرون خواهد کرد.
💠استقبلوا مدبرا
روزی که روی می آورند [استقبلوا] به آنچه که پشت می کردند
در دنیابه نماز احسان به والدین خمس و دیگر عبادات پشت می کردند روز مرگ می بینند که چه نورانیتی را از دست داده اند.
💠و استدبروا مقبلا
و پشت می کنند [استدبروا] به آنچه که به آن اقبال داشتند
آنچه عشق می ورزیدند از شهوت در رفیق بازی ، انواع گول زدن ها به ترفند های مختلف ، کلاه بر سر مردم گذاشتن ها ، در آن روز می بینند این کارها هیچ سودی نداشته اند.
چنانچه حضرت می فرماید« الیوم عمل بلا حساب و غدا حساب بلا عمل»
دنیا برای عمل کردن است و فردای آخرت روز حساب است نه روز توبه و جبران مافات
خوشا به سعادت آنانیکه به حقیقت این جملات حضرت برسند که تا در دنیا تنبه باشد امکان بازگشت جبران هست اما در اثر غفلت زیاد اگر تا دم مرگ نفهمیدیم دیگر وقت امکان جبران نیست.
متن نویسی : موسوی
💠فلم ینفعوا بماادرکوا من طلبتهم
وقتی به سرای آخرت رسیدند می بینند هیچ نفعی نبرده‌اند از تمام آنچه که به دنبال طلبش بودند.
عمری را برای ساختن قصر و کاخ فرعونی و زیاد کردن صفر های بانکی صرف کرده اما یک لحظه چشم باز میکند میبیند هیچ نفعی نبوده قبل از استفاده از این مادیات و امکانات عمر به پایان می رسد.
💠ولابما قضوا من وطرهم
و آنچه در دنیا احتیاجات خود را [وطر] برآورده می کردند در اینجا سودی ندارد.
در دنیا به واسطه برخی چیزها و کارها احتیاجات خود را برآورده می کردند اما در آخرت آنها دیگر مشکل گشا نخواهند بود.
فرق این دو جمله در آن است که گاهی در دنیا قبل از رسیدن به بهره های مادی میمیرند ولی در جمله دوم می فرماید به برخی بهره ها رسیده و مقداری هم استفاده می کنند ولی آنها در آخرت کاربردی ندارد.
چون در دنیا دنبال چیزی رفته که به درد نخور بوده ، چه برسد که در آخرت دردی از او دوا کند.
آنچه که در دنیا بهره می برند تا کنار قبر و حتی قبل از آن فایده داشته اما بعد از مرگ حتی یادشان هم یادها نمی ماند .آنچه که در دنیا جمع کرده بودند دیگر به دردشان نمیخورد.
قرآن می فرماید :
《من جاء بالحسنه فله عشر امثالها》
این را در مورد مومنین می فرماید کسی که کار خوبش را تا قیامت برساند مثلاً در روایت فرموده گفتن یک لا اله الا الله یک درخت می شود در آخرت اما اگر با یک دروغ از بین نرود ونسوزاند حال چه برسد به دنیا و شهوت و پول پرستی که در آخرت به هیچ دردی نخواهد خورد.
گویا اعمال را در پاکت گذاشته و به دریا و آتش پرت کرده هیچ وقت به مقصد نمی رسد نمازی که با ریا آیا به خاطر تشویق مردم بوده در همین دنیا پاداش آنرا میگیرد ویه آخرت نمیرسد .
💠انی احذرکم ونفسی هذه المنزله
من شما و خودم را بر حذر می کنم و انذار می دهم از این منزل غفلت و همنشینی با گناهکاران
به نظر برخی کلمه نفسی را حضرت صرفاً برای این آورده که او هم در مقام ملامت است و به این ترتیب مردم به حرف حضرت اقبال و اشتیاق داشته باشند اما برخی شارحین می گویند حرف حضرت واقعی ست. یعنی من هم نیازمند انذار وتحذیر هستم اما چون به مقام عصمت رسیده دچار تبعات غفلت نمی شود.
عصمت امام اختیاری است که خود او به واسطه ایمان و عمل صالح کسب می کند ولی غفلت حتی برای علی هم آسیب زاست چرا که با یک لحظه غفلت مقام عصمت از امام گرفته میشود امام می فرماید حتی من علی هم خودم را انذار میدهم چه برسد به ما که عبادت و عصمت و ارتباط با وحی ایشان را نداریم به طریق اولی باید خود را از این غفلت برحذر داریم.
💠 فلینتفع امرؤ بنفسه
هر کسی باید از نفس خود بهره بگیرد.
گوهر وجود انسان با ارزش ترین دارایی هاست و خود را نباید دست کم بگیرد چنان که قرآن می فرماید :
《علیکم انفسکم 》عقل ، فطرت ، وروح خودبین ، سرمایه های اصلی انسان هستند باید از انها بهره جست . سود اصلی و واقعی در وجود خود توست.از خودشناسی به خداشناسی می رسی اگر درون خود را ببینی آنگاه تمام عوالم دیگر آن را خواهی دید.
حضرت وقتی از آسمان ها می‌گفت سر به پایین انداخته و به سینه خود نگاه می کردو آسمانها را توصیف می‌کردچرا که همه عوالم را در وجود خود می دید همه عالم در وجود علی است هر کدام از ما این گوهر گرانبها را داریم .درتحف العقول به تعبیر دیگری روایت شده که انسان اگر صادق باشد باید از ضمیر و درون خودش نفع ببرد. نه مانند حکومت داراران از مالیات و نفت و واردات و صادرات بهره ببرد تا امور کشور را بگذراند. سرمایه انسان خودجوش است اگر قدر خود را بداندو عمر خودرا به بطالت نگذراند.
این که دائما دنبال این حرف و آن حرف این کتاب و آن استاد باشیم و از خود چیزی نداشته باشیم بسیار ضرر کرده ایم. شهید مطهری ره ؛اساتیدزیادی نداشته بلکه به کفته اهل فضل ایشان بعدازبهره گیری ازدیگران ؛ ازدرون خود جوشش داشته است .
💠فانما البصیر من سمع فتفکرو نظر فابصروانتفع بالعبر
انسان بصیر کسی است که گوش کند و پس از آن تفکر کندو ببیند وپس بصیرت پیداکند و ازعبرتها سودببرد
میفرماید : انسانی بصیر است که از دیده ها و شنیده ها دنبال تفکر و بصیرت باشد هر چه را دید و شنیدباید تحلیل کرده و با تأمل قبول کند.
بصیر کسی ست که :
۱- به محض شنیدن تفکر کند
۲- با نگاه نافذ ببیند وبه عمق ماجرا با بصیرت نگاه کند.
۳- ازعبرتها بهره ببرد.
هدف قران کریم ازبیان قصص و تاریخ ، قصه گویی وسرگرم کردن مردم نیست بلکه قصد عبرت گرفتن مردم رادارد .
💠ثم سلک جددا واضحا
سپس در یک راه هموار[جددا] و واضح حرکت کند .
بعد از این سه مرحله باید راه را واضح ببیند وراه بیفتد صرف قبول داشتن اسلام و مکتب اهل بیت کافی نیست باید عمل کرد و در این مسیر حرکت کرد.
💠 یجتنب فیه الصرعة فی المهاوی
و دوری کند از زمین خوردن[صرعه] در محل های سقوط ودره ها [مهاوی]
وقتی در مسیر قرار گرفت باید مراقب راه و دشمن و گرگها و آفات سر راه باشد تا سقوط نکند هم بصیرت داشته باشد و هم مراقب مسیر و دشمن درکمین باشد.
💠والضلال فی المغاوی
ودوری کند از شبهات گمراه کننده [مغاوی]
برخی شبهه‌ها ساده هستند و با اندکی فکر برطرف میشوند اما برخی شبهات پیچیده و سخت اند و انسان را به زانو در می آورند
پس، کارچهارم فرد بصیر ، مراقبت از آفات وشبهات گمراه کننده مسیر هست .
💠ولایعین علی نفسه الغواة
و نباید گمراه کنندگان را به ضرر خود یاری دهد
انسان عاقل دشمن خود را یاری نمی کند تا بر علیه خود او اقدام کند امام می فرماید :
باور کنید گاهی کاری می کنید که دشمن جان شما را بگیرد و دو دستی خود را تسلیم دشمن می کنید تا هر بلایی به سرتان بیاورد امام برای این جمله خود سه مصداق و نمونه می فرماید:
💠بتعسف بحق ؛
۱- باچشم‌پوشی ازحق
شیطان که دشمن درجه یک انسان است وقتی انسان از حقایق چشم پوشی کند آنگاه سلاح به دست دشمن خود (شیطان )می دهد تا روز بعد با همان سلاح به سراغش بیاید؛ این میشود یاری کردن باطل .
وقتی ظلم به شهدا و انقلاب می شود و بگویید من ندیدم همانند ابوموسی در جنگ جمل که گفت اینجا برای من محل شبهه است من بی طرفم نه با علی و نه با عایشه و طلحه و زبیر هستم. وحضرت اورا اخراج کرد.
💠 اوتحریف فی نطق
۲- بیان حقایق با تحریف
حق را وارونه جلوه دادن نه آنطوری که هست واین سبب تقویت باطل میگردد .
وقتی مقام رهبری امربه جهاد تبیین می فرماید یعنی حقایق را واضح و بدون تحریف و رودربایستی باید گفت .اکنون کار رسانه های معاند این ست که در لابلای چند خبر راست یک خبر دروغ را می گویند و با این تحریف؛ راست و دروغ را در هم کرده و به خورد مردم می دهند و آنها هم همه را می پذیرند.
نطق باید حق مدار و بدون تحریف و مسامحه و پرده باشد.
💠اوتخوف من صدق
۳- یا ترس از راستگویی
نباید از صداقت گویی ترسید.
✅امام می فرماید آنچه باعث تقویت دشمن توسط خودمان می شود سه امرست ؛ حق ندیدن؛ تحریف در بیان؛ ترس از صداقت
واین ها بسیار مضر هستند .از گفتن حق نباید هراسید حتی اگر به ما آسیبی برسد البته این حرف منافی تقیه نیست که تقیه جای خود دارد اما اینکه از ترس طرد شدن یا از دست دادن پست و مقام حرف حق را نگوییم یا تحریف کنیم این تقویت جنبه دشمن ست وگل بخودی ست ما در مقابل شهدا مسئولیم ؛
آنهایی که خالصانه درمسیر حق حتی ازجان خود گذشتند و حاضر به یتیم شدن فرزندان خود شدند تاحق بماند ولی مابخاطر ترس از ضررهای کمتر ؛ حق رانبینیم یا تحریف کنیم یا نگوییم .
الحمدلله رب العالمین
عفرالله لی و لکم
حضرتیان
یاعلی
N Kazemi
الحمد لله رب العالمین
یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۸/۳ - ۲۸ربیع الاول
💢بخش دوم خطبه ۱۵۳💢
بعد از امر به بصیرت حضرت به چند امور و صفت دیگر هم امر کردند .
💠فاّوفِق ایهاالسامع من سکرّتِک
۱- بهوش باشید [اوفق] ای شنوندگانی که در مستی غرق هستید..
💠واستّیقِظ من غفلِتِک
۲- از خواب بی توجهی بیدار شوید .از حواس پرتی و غفلت بدور باشید
💠واختّصِر من عجّلّتِک
۳- مقداری از عجله کردن برای رسیدن به دنیا بکاهید .
عجله مذموم : عجله در امور دنیایی که احتیاط کردن لازم دارد
عجله ممدوح : در امورات خیر ، امر معنوی ، امور آخرتی ،خوب است.
«سابقوا الیٰ مغفرةٍ مِن ربکم حدید -۲۱ » بسوی امر خیر باید عجله کرد. زود از دست میرود.
انسانها یا مستی دارند (مستی مال و مقام)
یا غفلت دارند.(از حقایق عالم ، خدا و مرگ)
یا عجله دارند برای رسیدن به مطامع دنیا.
کسی که هر سه را داشته باشد، جز شر و مصیبت از او صادر نمی شود.
و رعایت هر سه مورد یک انسان پخته ، با احتیاط، که کمتر به خلاف و خطا گرفتار میشود.
💠واّنعِمِ الفکرِّ فیما جائّکّ علی لسانِ النبیِ الامی صلی دلله علیه واله
۴- ای انسانهای شنونده ، خوب فکر کنید، دقت و تامل کنید در آورده های پیامبر ، وآنچه که خدا بر زبان نبی امی جاری کرد.
《 وما اتیٰهُم الرسول فخَذَوهَ》
امی معنای معروف ان : سواد رسمی نداشتن، مانند زبان مادری که بدون مدرسه رفتن بلد است و میداند. پیامبر در عین حال قران علمی وبا عظمت اورد.
معنای دوم : سواد نداشتن برای پیامبر فضل نیست ، بلکه به ام القرای جهان اسلام زادگاه او که مکه، منسوب است .
💠مما لابَدّ منه ولا مّحیصّ عنه
کلماتی که هیچ راه نجات و فراری [محیص] نیست جز تمسک جستن به انها .
باید با کلمات پیامبر آشنا باشید ، راه سعادت جز استفاده از این کلمات راه دیگری ندارد.
💠وخالِف مّن خالّفّ ذالک الی غیرِه
۵- و مخالفت کنید با هر کس که با آورده های پیامبر مخالفت میکند. حرف مخالف شما را تحت تاثیر یرار ندهد.
هر کسی خواست شما را بغیر پیامبر رجوع بدهد مخالفت کنید.( در واقع به انسانها نصیحت است و پیامبر را نیز مدح می کند)سعادت در گرو کلام رسول الله است.
💠ودّعّهَ وما رّضیّ نفسّهَ
مخالفان را رها کنید و بحال خود واگذارید، با آنچه که انها راضی هستند.
مکتب یا رحمانی ست یا شیطانی ، انها با امور شیطانی بیشتر راضی هستند و در مقابل مکتب پیامبر قد علم می کنند ، انانرا رها کنید. هر چیزی که در مقابل و در عرض پیامبر قرار گرفت آنرا پس بزنید.
در کلامی فرمود:《انا عبدَ من عبید محمد 》
من تربیت یافته ی دست پیغمبرم.
مانند بچه شتر دو ساله ، دنبال پیغمبر می رفتم و آموزگارم او بود.
✅ آسیب و درگیری انسانها :
💠وضّع فّخرّک ، واحطَط کبرّک
رها کنید فخر فروشی را ، و از مرکب کبر پیاده شوید.
پیرو اهل بیت فخر فروشی نمیکند ،
فخر را برزمین میکوبد
پیرو اهل بیت غرور و تکبر ندارد . آنرا خاک مال میکند
💠واذکَر قبرّک ، فاِنّ علیه مّمّرّک
یاد مرگ باشید که گذر گاه شما به قبر می افتد [ممرّک]
نتیجه ی رها کردن فخر و کبر و غرور اینست که یاد مرگ و قبر میکند و پای این تذکر و یاد متواضع می شود .
همیشه تواضع و خاکساری میوه و ثمره ی یاد مرگ و قبر و قیامت است.
همه می دانند که می میرند، محل مرور انها قبر است. اما یاد مرگ کمرنگ است.
💠وکما تّدینَ تَدانَ ، وکما تّزرّعَ تّحصَدَ
بدانید همانگونه که به مردم جزا می دهید،[تدینَ] خدای متعال همانطور بر خورد می کتد.[تَدان] و هر چه امروز بکارید فردا همان درو می کنید.[تحصد]
هر وقت نسبت به دیگران حال غضب داشتید، ملاحظه کنید که فردا خدا همانطور برخورد می کند.
نسبت به بدهکار سختگیری کنید، طلبکار نسبت بشما سختگیری می کند.
نسبت به زیر دستی ظلم و اجحاف شود، فردا بالا دستی در حق ما اجحاف می کند.
《کما تّعینَ تَعانَ ، کما تّرحّم تَرحّم》
مردم را باری کنید خدا یاری می کند .
بمردم رحم کنید همانطور خدا رحم میکند.
و این اخلاق باید دائمی باشد تا در وجود انسان بصورت ملکه در اید. ملکات تا قیامت با انسان همراه هستند.
💠وما قدّمتّ الیومّ تّقدّمَ علیهِ غدّاً
هر چه را امروز پیشاپیش فرستادید ، فردا بر همان وارد می شوید.
سفره ی قیامت همان چیزی ست که از دنیا تهیه و چیده شده، و پیشاپیش فرستاده شده است.. میهمان سفره ی رنگین اعمال خود هستیم. انچه را که دوست ندارید ، در این سفره قرار ندهید.
💠فامهّد لِقّدّمِک ، و قّدِم لِیومِک
یک جایگاهی برای فردای خود آماده کنید[اّمهِد] و چیزی را برای فردا بفرستید [قدِم] هم مکان و هم توشه ، با هم مورد نیا، است.
سربار و میهمان کسی شدن در کار نیست، باید صاحبخانه بود خانه یا بهشت است ویا جهنم.فقط عمل است که انجا را مهیا می کند.
💠فالحّذّر الحذّر ایها المستّمِع
ای شنوندگان شما را بر حذر می دارم .
شما را از غفلت، مستی، نشنیدن حرف پیامبر، از یاد بردن مرگ، از تقدم نکردن اعمال نیک، شما را بر حذر میدارم.
💠والجدّ الجِدّ ایها الغافل (ولا یَنّبِئَکّ مثلَ خبیر)
ای انسانهای عافل هوشیاری کافی نیست . در عمل جدیت بخرج بدهید.(با دو بار تاکید)
عافل بودن یا نبودن به این نیست که چشم باز یا بسته باشد. چه بسا چشم باز، ولی در خواب است.
عمل باید متناسب باشد، فکر باید در مسیر باشد. و هیچ کس مانند انسان خبیر نمیتواند شما را اگاه کند.[یَنبِئَک] از علی اگاهتر در عالم نیست. پیر طریق این راه علی ست که راهنمایی میکند.
او خود فرمود: هیچ چیزی نیست بشما توصیه کرده باشم مگر قبل از آن خود عمل کرده باشم. و اگر شمارا نهی کردم ، ابتدا خود آن را ترک کرده ، بعد شمارا از ان نهی کردم.
حضرت در این بخش
به پنج گناهی که سبب هلاکت و سقوط می شود اشاره میکنند .
💠اِنّ مِن عّزائمِ الله فی الذکرِ الحکیم التی علیها یَثیبَ ویَعاقِب و لها یّرضی و یّسخّط
امور قطعی و حتمی که در کتاب حکیم (قران)ذکر شده ، همان اعمالی که ثواب دارد.[یثیب] و اعمالی که عقاب دارد. اعمالی که مبنای ثواب و عقابند.. و اموری که خدا از انها رضایت دارد . موحد باشیم خدا راضی میشود. اما با شرک ، ظاهر الصلاح هم که باشد رضایت خدا در ان نیست.
💠اّنهَ لا یّنفعَ عبداّ و اِن اّجهّدّ نفسّهَ و اّخلّصّ فعلّهَ
انسان اگر این گناهان را بدون توبه داشته باشد، عبادت هیچ نفعی به او نمیرساند و دست او را نخواهد گرفت ، اگر چه در راه خیر عمری تلاش [اجهد] کرده باشد.
حتی اگر اخلاص در عمل داشته باشد.
سر امام حسین را قربت الی الله با اخلاص سر بریدند.
💠اّن یّخرَجّ من الدنیا لاقیاّّ ربهَ بخّصلّتِِ من هذهِ الخِصالِ لم یّتَب منها
بنده ای از دنیا برود و خدا را ملاقات کند [لاقیاّّ]به یکی از این پنج خصلت مبتلا باشد و توبه نکرده باشد [لم یتب]هیچ عملی از او پذیرفته نیست و او را منفعت نمی دهد.
💠اّن یَشرکّ باللهِ فیمّا افترضّ علیه من عبادتِه
۱- شرک در عبادت :
در عبادتی که خدا بر او واجب کرده شرک بورزد.
توحید انواعی دارد از جمله توحید در وحدانیت ، توحید در ربوبیت ، توحید در طاعت ، توحید در دعا ، توحید در عبادت و ...
شرک در عبادت یعنی شخص در کنار پرستش خداچیزهای دیگری را هم پرستش کند
هوای نفس را پرستش کند .
شرک در عبادت مهمترین بخشی ست که بیشتر انسانها به آن گرفتارند و کمتر توجه می کنند و مومنین هم شرک دارند و آن شرک خفی است .
فرمود اولین گناه نا بخشودنی شرک در عبادت است
تدبیر خود را بیشتر از تدبیر خدا قبول دارد .
پیروی از هوای نفس را بر پیروی خدا ترجیح میدهد .
《افرَایتَ مَنِ اتَخذَ الٰهَهُ هویٰهُ جاثیه -۲۳》
آیا می بینی که هوای خود را خدای خود گرفته . پس مراقب باشید ریشه شرک را خشک کنید و به آن پر و بال ندهید
💠او یّشفی غیظّهَ بهّلاکِ نفسِِ
۲- غضب خود را با کشتن دیگران کم کند.
قتل نفس محترمه (آنجایی که انسان برای فرونشاندن خشم خویش حاضر است حیات دیگران را سلب کند)
بهلاک نفس در مورد خود کشی هم هست. چون فرصت توبه را هم از خود می گیرد. در گناهان دیگر ممکن است راه توبه ای فراهم شود.
💠او یَعّرَ باّمرِِ فّعّلّهَ غیرَهَ
۳- تهمت و عیب جویی
آنجایی که کسی را متهم کنیم بدون اینکه مرتکب خطایی شده باشد .عیبجویی از دیگران در حالیکه پاکند.
این تهمت زدن گناهی است که بدون توبه، بقیه اعمال هیچ سودی ندارد.
💠او یّستّنجِحّ حاجتاً الیّ الناس باِظهارِ بدعّتِِ فی دینهِ
۳- بدعت در دین
آنجا که برای بدست آوردن دنیا ،برای طلب حاجت[یستنجح] حاضر شویم بدعتی در دین ایجاد کنیم .
تهمتی به دین و اهل بیت بزند تا بدین وسیله راه برای او هموار شود تا به خواسته دنیایی خود برسد .
پیامبر گرامی فرمودند :
《اهلَ البِدّع کلاب النار》اهل بدعت سگان جهنم هستند پاچه گیران دوزخ اهل بدعتند. از دین مایه میگذارد برای رسیدن به دنیای پست.
💠او یلقّی الناسّ بوّجهّینِ ، او یّمشی فیهم بلسانّین
۵- نفاق و دو رویی
کسی که مردم را ملاقات میکند به دو صورت و دو زبان.
صورت دوستی در پیش رو ، و صورت دشمنی در پشت سر ،
زبان خیر خواه در پیش رو و زبان کینه توز در پشت سر ، دارند.
💠اِعقِل ذالک فانّ المثّلّ دلیلََ علی شِبهِهِ
در مورد این جملات فکر کنید ساده نیانگارید.
برای مردم گدشته نبود ، برای اهل ایمان گفته شده ، اما فقط این پنج گناه نیست . ضرب المثل برای اینست که شبیه انرا پیدا کنید.
این پنج گناه اگر چه عمومی اند ولی مصداق آنها با توجه به زمان صدور خطبه، مربوط به سران جمل است:
💠انّ البهائمّ همَها بَطونَها و انّ السِباعّ همَهّ العَدوانَ علی غیرِها
برخی اعقل و توجه دادن را به ادامه مطالب خطبه می دانند. که هر ضرب المثل برای چند نمونه از مثالهایی ست که باید به ان رسید..
تمام همت حیوان شکم اوست فقط بخورد و حیوانات درنده بدتر از حیوان اهلی ، تمام هم انها تجاوز است [عدوان].
به سیر شدن راضی نیست ، همت گرگ و پلنگ درندگی اوست.
در مثال گیر نکنید. بعضی از انسانها هم تمام تلاششان شکم و برخی دیگر ، به حقوق دیگران تعدی می کنند.
💠و انّ النساءّ هّمَهَنّ زینتَ الحیاتِ الدنیا والفسادَ فیها
بعضی از زنان فقط مشغول به جمع کردن زر و زیور دنیا و برخی به فساد کشیدن دنیا سر گرمند.
💠اِنّ المومنین مَستّکینون
در مقابل مردم متجاوز و زنان فساد گر ، مومنانی از زن و مرد اینگونه هستند.
عده ای مومنین متواصع.
💠انّ المومنین مَشفقون
عده ای مومنین مهربان ، و عده ای که از پا گذاشتن بر روی حق دیگران ترسناک هستند.
💠اِنّ المومنین خائفون
مومنینی که از عذاب الهی میترسند مبادا از انان گناهی سر زده و با چوب غضب رانده شوند.
بطور خاص اصحاب جمل را مخاطب است که این پنج گناه بطور واضح در آنها دیده میشود. و بطور خاص ما باید مراقب باشیم دچار چنین گناهانی نشویم .
✳️در شرک: هوی و هوس را بر خدا ترجیح دادند و بر ضد خلیفه مسلمین شوریدند.
در قتل نفس: موجبات جنگ داخلی را فراهم کرده و عده ی زیادی بی گناه کشته شدند.
در تهمت :اصحاب جمل قتل عثمان را به گردن حضرت انداختند
در بدعت : خلافت رسول خدا در غیر جایگاه خودش قرار دادند و علی را خانه نشین کردند.
در نفاق :
در گذشته مشوقان قتل عثمان بودند، بعد از قتل عثمان خونخواه او شدند .
فرمود
اعقِل ذالک فان المثَلَ دلیل ُُعلی شبهِهِ
این کلام و سخن را بجان خود گره بزن و عمل کن که مبتلا به این گناهان نشوی
تامل و تعقل کن که چه گناهان بدی هستند.
مثل این گناهان را هم پیداکن و از آنها دوری
کن
مثل دلالت میکند بر شبیه ش
اللهم اجعلنا من الخائفین و التقی خانی:
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۸/۳ - ۲۸ربیع الاول
💢بخش دوم خطبه ۱۵۳💢
بعد از امر به بصیرت حضرت به چند امور و صفت دیگر هم امر کردند .
💠فاّوفِق ایهاالسامع من سکرّتِک
۱- بهوش باشید [اوفق] ای شنوندگانی که در مستی غرق هستید..
💠واستّیقِظ من غفلِتِک
۲- از خواب بی توجهی بیدار شوید .از حواس پرتی و غفلت بدور باشید
💠واختّصِر من عجّلّتِک
۳- مقداری از عجله کردن برای رسیدن به دنیا بکاهید .
عجله مذموم : عجله در امور دنیایی که احتیاط کردن لازم دارد
عجله ممدوح : در امورات خیر ، امر معنوی ، امور آخرتی ،خوب است.
«سابقوا الیٰ مغفرةٍ مِن ربکم حدید -۲۱ » بسوی امر خیر باید عجله کرد. زود از دست میرود.
انسانها یا مستی دارند (مستی مال و مقام)
یا غفلت دارند.(از حقایق عالم ، خدا و مرگ)
یا عجله دارند برای رسیدن به مطامع دنیا.
کسی که هر سه را داشته باشد، جز شر و مصیبت از او صادر نمی شود.
و رعایت هر سه مورد یک انسان پخته ، با احتیاط، که کمتر به خلاف و خطا گرفتار میشود.
💠واّنعِمِ الفکرِّ فیما جائّکّ علی لسانِ النبیِ الامی صلی دلله علیه واله
۴- ای انسانهای شنونده ، خوب فکر کنید، دقت و تامل کنید در آورده های پیامبر ، وآنچه که خدا بر زبان نبی امی جاری کرد.
《 وما اتیٰهُم الرسول فخَذَوهَ》
امی معنای معروف ان : سواد رسمی نداشتن، مانند زبان مادری که بدون مدرسه رفتن بلد است و میداند. پیامبر در عین حال قران علمی وبا عظمت اورد.
معنای دوم : سواد نداشتن برای پیامبر فضل نیست ، بلکه به ام القرای جهان اسلام زادگاه او که مکه، منسوب است .
💠مما لابَدّ منه ولا مّحیصّ عنه
کلماتی که هیچ راه نجات و فراری [محیص] نیست جز تمسک جستن به انها .
باید با کلمات پیامبر آشنا باشید ، راه سعادت جز استفاده از این کلمات راه دیگری ندارد.
💠وخالِف مّن خالّفّ ذالک الی غیرِه
۵- و مخالفت کنید با هر کس که با آورده های پیامبر مخالفت میکند. حرف مخالف شما را تحت تاثیر یرار ندهد.
هر کسی خواست شما را بغیر پیامبر رجوع بدهد مخالفت کنید.( در واقع به انسانها نصیحت است و پیامبر را نیز مدح می کند)سعادت در گرو کلام رسول الله است.
💠ودّعّهَ وما رّضیّ نفسّهَ
مخالفان را رها کنید و بحال خود واگذارید، با آنچه که انها راضی هستند.
مکتب یا رحمانی ست یا شیطانی ، انها با امور شیطانی بیشتر راضی هستند و در مقابل مکتب پیامبر قد علم می کنند ، انانرا رها کنید. هر چیزی که در مقابل و در عرض پیامبر قرار گرفت آنرا پس بزنید.
در کلامی فرمود:《انا عبدَ من عبید محمد 》
من تربیت یافته ی دست پیغمبرم.
مانند بچه شتر دو ساله ، دنبال پیغمبر می رفتم و آموزگارم او بود.
✅ آسیب و درگیری انسانها :
💠وضّع فّخرّک ، واحطَط کبرّک
رها کنید فخر فروشی را ، و از مرکب کبر پیاده شوید.
پیرو اهل بیت فخر فروشی نمیکند ،
فخر را برزمین میکوبد
پیرو اهل بیت غرور و تکبر ندارد . آنرا خاک مال میکند
💠واذکَر قبرّک ، فاِنّ علیه مّمّرّک
یاد مرگ باشید که گذر گاه شما به قبر می افتد [ممرّک]
نتیجه ی رها کردن فخر و کبر و غرور اینست که یاد مرگ و قبر میکند و پای این تذکر و یاد متواضع می شود .
همیشه تواضع و خاکساری میوه و ثمره ی یاد مرگ و قبر و قیامت است.
همه می دانند که می میرند، محل مرور انها قبر است. اما یاد مرگ کمرنگ است.
💠وکما تّدینَ تَدانَ ، وکما تّزرّعَ تّحصَدَ
بدانید همانگونه که به مردم جزا می دهید،[تدینَ] خدای متعال همانطور بر خورد می کتد.[تَدان] و هر چه امروز بکارید فردا همان درو می کنید.[تحصد]
هر وقت نسبت به دیگران حال غضب داشتید، ملاحظه کنید که فردا خدا همانطور برخورد می کند.
نسبت به بدهکار سختگیری کنید، طلبکار نسبت بشما سختگیری می کند.
نسبت به زیر دستی ظلم و اجحاف شود، فردا بالا دستی در حق ما اجحاف می کند.
《کما تّعینَ تَعانَ ، کما تّرحّم تَرحّم》
مردم را باری کنید خدا یاری می کند .
بمردم رحم کنید همانطور خدا رحم میکند.
و این اخلاق باید دائمی باشد تا در وجود انسان بصورت ملکه در اید. ملکات تا قیامت با انسان همراه هستند.
💠وما قدّمتّ الیومّ تّقدّمَ علیهِ غدّاً
هر چه را امروز پیشاپیش فرستادید ، فردا بر همان وارد می شوید.
سفره ی قیامت همان چیزی ست که از دنیا تهیه و چیده شده، و پیشاپیش فرستاده شده است.. میهمان سفره ی رنگین اعمال خود هستیم. انچه را که دوست ندارید ، در این سفره قرار ندهید.
💠فامهّد لِقّدّمِک ، و قّدِم لِیومِک
یک جایگاهی برای فردای خود آماده کنید[اّمهِد] و چیزی را برای فردا بفرستید [قدِم] هم مکان و هم توشه ، با هم مورد نیا، است.
سربار و میهمان کسی شدن در کار نیست، باید صاحبخانه بود خانه یا بهشت است ویا جهنم.فقط عمل است که انجا را مهیا می کند.
💠فالحّذّر الحذّر ایها المستّمِع
ای شنوندگان شما را بر حذر می دارم .
شما را از غفلت، مستی، نشنیدن حرف پیامبر، از یاد بردن مرگ، از تقدم نکردن اعمال نیک، شما را بر حذر میدارم.
💠والجدّ الجِدّ ایها الغافل (ولا یَنّبِئَکّ مثلَ خبیر)
ای انسانهای عافل هوشیاری کافی نیست . در عمل جدیت بخرج بدهید.(با دو بار تاکید)
عافل بودن یا نبودن به این نیست که چشم باز یا بسته باشد. چه بسا چشم باز، ولی در خواب است.
عمل باید متناسب باشد، فکر باید در مسیر باشد. و هیچ کس مانند انسان خبیر نمیتواند شما را اگاه کند.[یَنبِئَک] از علی اگاهتر در عالم نیست. پیر طریق این راه علی ست که راهنمایی میکند.
او خود فرمود: هیچ چیزی نیست بشما توصیه کرده باشم مگر قبل از آن خود عمل کرده باشم. و اگر شمارا نهی کردم ، ابتدا خود آن را ترک کرده ، بعد شمارا از ان نهی کردم.
حضرت در این بخش
به پنج گناهی که سبب هلاکت و سقوط می شود اشاره میکنند .
💠اِنّ مِن عّزائمِ الله فی الذکرِ الحکیم التی علیها یَثیبَ ویَعاقِب و لها یّرضی و یّسخّط
امور قطعی و حتمی که در کتاب حکیم (قران)ذکر شده ، همان اعمالی که ثواب دارد.[یثیب] و اعمالی که عقاب دارد. اعمالی که مبنای ثواب و عقابند.. و اموری که خدا از انها رضایت دارد . موحد باشیم خدا راضی میشود. اما با شرک ، ظاهر الصلاح هم که باشد رضایت خدا در ان نیست.
💠اّنهَ لا یّنفعَ عبداّ و اِن اّجهّدّ نفسّهَ و اّخلّصّ فعلّهَ
انسان اگر این گناهان را بدون توبه داشته باشد، عبادت هیچ نفعی به او نمیرساند و دست او را نخواهد گرفت ، اگر چه در راه خیر عمری تلاش [اجهد] کرده باشد.
حتی اگر اخلاص در عمل داشته باشد.
سر امام حسین را قربت الی الله با اخلاص سر بریدند.
💠اّن یّخرَجّ من الدنیا لاقیاّّ ربهَ بخّصلّتِِ من هذهِ الخِصالِ لم یّتَب منها
بنده ای از دنیا برود و خدا را ملاقات کند [لاقیاّّ]به یکی از این پنج خصلت مبتلا باشد و توبه نکرده باشد [لم یتب]هیچ عملی از او پذیرفته نیست و او را منفعت نمی دهد.
💠اّن یَشرکّ باللهِ فیمّا افترضّ علیه من عبادتِه
۱- شرک در عبادت :
در عبادتی که خدا بر او واجب کرده شرک بورزد.
توحید انواعی دارد از جمله توحید در وحدانیت ، توحید در ربوبیت ، توحید در طاعت ، توحید در دعا ، توحید در عبادت و ...
شرک در عبادت یعنی شخص در کنار پرستش خداچیزهای دیگری را هم پرستش کند
هوای نفس را پرستش کند .
شرک در عبادت مهمترین بخشی ست که بیشتر انسانها به آن گرفتارند و کمتر توجه می کنند و مومنین هم شرک دارند و آن شرک خفی است .
فرمود اولین گناه نا بخشودنی شرک در عبادت است
تدبیر خود را بیشتر از تدبیر خدا قبول دارد .
پیروی از هوای نفس را بر پیروی خدا ترجیح میدهد .
《افرَایتَ مَنِ اتَخذَ الٰهَهُ هویٰهُ جاثیه -۲۳》
آیا می بینی که هوای خود را خدای خود گرفته . پس مراقب باشید ریشه شرک را خشک کنید و به آن پر و بال ندهید
💠او یّشفی غیظّهَ بهّلاکِ نفسِِ
۲- غضب خود را با کشتن دیگران کم کند.
قتل نفس محترمه (آنجایی که انسان برای فرونشاندن خشم خویش حاضر است حیات دیگران را سلب کند)
بهلاک نفس در مورد خود کشی هم هست. چون فرصت توبه را هم از خود می گیرد. در گناهان دیگر ممکن است راه توبه ای فراهم شود.
💠او یَعّرَ باّمرِِ فّعّلّهَ غیرَهَ
۳- تهمت و عیب جویی
آنجایی که کسی را متهم کنیم بدون اینکه مرتکب خطایی شده باشد .عیبجویی از دیگران در حالیکه پاکند.
این تهمت زدن گناهی است که بدون توبه، بقیه اعمال هیچ سودی ندارد.
💠او یّستّنجِحّ حاجتاً الیّ الناس باِظهارِ بدعّتِِ فی دینهِ
۳- بدعت در دین
آنجا که برای بدست آوردن دنیا ،برای طلب حاجت[یستنجح] حاضر شویم بدعتی در دین ایجاد کنیم .
تهمتی به دین و اهل بیت بزند تا بدین وسیله راه برای او هموار شود تا به خواسته دنیایی خود برسد .
پیامبر گرامی فرمودند :
《اهلَ البِدّع کلاب النار》اهل بدعت سگان جهنم هستند پاچه گیران دوزخ اهل بدعتند. از دین مایه میگذارد برای رسیدن به دنیای پست.
💠او یلقّی الناسّ بوّجهّینِ ، او یّمشی فیهم بلسانّین
۵- نفاق و دو رویی
کسی که مردم را ملاقات میکند به دو صورت و دو زبان.
صورت دوستی در پیش رو ، و صورت دشمنی در پشت سر ،
زبان خیر خواه در پیش رو و زبان کینه توز در پشت سر ، دارند.
💠اِعقِل ذالک فانّ المثّلّ دلیلََ علی شِبهِهِ
در مورد این جملات فکر کنید ساده نیانگارید.
برای مردم گدشته نبود ، برای اهل ایمان گفته شده ، اما فقط این پنج گناه نیست . ضرب المثل برای اینست که شبیه انرا پیدا کنید.
این پنج گناه اگر چه عمومی اند ولی مصداق آنها با توجه به زمان صدور خطبه، مربوط به سران جمل است:
💠انّ البهائمّ همَها بَطونَها و انّ السِباعّ همَهّ العَدوانَ علی غیرِها
برخی اعقل و توجه دادن را به ادامه مطالب خطبه می دانند. که هر ضرب المثل برای چند نمونه از مثالهایی ست که باید به ان رسید..
تمام همت حیوان شکم اوست فقط بخورد و حیوانات درنده بدتر از حیوان اهلی ، تمام هم انها تجاوز است [عدوان].
به سیر شدن راضی نیست ، همت گرگ و پلنگ درندگی اوست.
در مثال گیر نکنید. بعضی از انسانها هم تمام تلاششان شکم و برخی دیگر ، به حقوق دیگران تعدی می کنند.
💠و انّ النساءّ هّمَهَنّ زینتَ الحیاتِ الدنیا والفسادَ فیها
بعضی از زنان فقط مشغول به جمع کردن زر و زیور دنیا و برخی به فساد کشیدن دنیا سر گرمند.
💠اِنّ المومنین مَستّکینون
در مقابل مردم متجاوز و زنان فساد گر ، مومنانی از زن و مرد اینگونه هستند.
عده ای مومنین متواصع.
💠انّ المومنین مَشفقون
عده ای مومنین مهربان ، و عده ای که از پا گذاشتن بر روی حق دیگران ترسناک هستند.
💠اِنّ المومنین خائفون
مومنینی که از عذاب الهی میترسند مبادا از انان گناهی سر زده و با چوب غضب رانده شوند.
بطور خاص اصحاب جمل را مخاطب است که این پنج گناه بطور واضح در آنها دیده میشود. و بطور خاص ما باید مراقب باشیم دچار چنین گناهانی نشویم .
✳️در شرک: هوی و هوس را بر خدا ترجیح دادند و بر ضد خلیفه مسلمین شوریدند.
در قتل نفس: موجبات جنگ داخلی را فراهم کرده و عده ی زیادی بی گناه کشته شدند.
در تهمت :اصحاب جمل قتل عثمان را به گردن حضرت انداختند
در بدعت : خلافت رسول خدا در غیر جایگاه خودش قرار دادند و علی را خانه نشین کردند.
در نفاق :
در گذشته مشوقان قتل عثمان بودند، بعد از قتل عثمان خونخواه او شدند .
فرمود
اعقِل ذالک فان المثَلَ دلیل ُُعلی شبهِهِ
این کلام و سخن را بجان خود گره بزن و عمل کن که مبتلا به این گناهان نشوی
تامل و تعقل کن که چه گناهان بدی هستند.
مثل این گناهان را هم پیداکن و از آنها دوری
کن
مثل دلالت میکند بر شبیه ش
اللهم اجعلنا من الخائفین و الصالحینصالحین
یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۸/۳ - ۲۸ربیع الاول
💢بخش دوم خطبه ۱۵۳💢
بعد از امر به بصیرت حضرت به چند امور و صفت دیگر هم امر کردند .
💠فاّوفِق ایهاالسامع من سکرّتِک
۱- بهوش باشید [اوفق] ای شنوندگانی که در مستی غرق هستید..
💠واستّیقِظ من غفلِتِک
۲- از خواب بی توجهی بیدار شوید .از حواس پرتی و غفلت بدور باشید
💠واختّصِر من عجّلّتِک
۳- مقداری از عجله کردن برای رسیدن به دنیا بکاهید .
عجله مذموم : عجله در امور دنیایی که احتیاط کردن لازم دارد
عجله ممدوح : در امورات خیر ، امر معنوی ، امور آخرتی ،خوب است.
«سابقوا الیٰ مغفرةٍ مِن ربکم حدید -۲۱ » بسوی امر خیر باید عجله کرد. زود از دست میرود.
انسانها یا مستی دارند (مستی مال و مقام)
یا غفلت دارند.(از حقایق عالم ، خدا و مرگ)
یا عجله دارند برای رسیدن به مطامع دنیا.
کسی که هر سه را داشته باشد، جز شر و مصیبت از او صادر نمی شود.
و رعایت هر سه مورد یک انسان پخته ، با احتیاط، که کمتر به خلاف و خطا گرفتار میشود.
💠واّنعِمِ الفکرِّ فیما جائّکّ علی لسانِ النبیِ الامی صلی دلله علیه واله
۴- ای انسانهای شنونده ، خوب فکر کنید، دقت و تامل کنید در آورده های پیامبر ، وآنچه که خدا بر زبان نبی امی جاری کرد.
《 وما اتیٰهُم الرسول فخَذَوهَ》
امی معنای معروف ان : سواد رسمی نداشتن، مانند زبان مادری که بدون مدرسه رفتن بلد است و میداند. پیامبر در عین حال قران علمی وبا عظمت اورد.
معنای دوم : سواد نداشتن برای پیامبر فضل نیست ، بلکه به ام القرای جهان اسلام زادگاه او که مکه، منسوب است .
💠مما لابَدّ منه ولا مّحیصّ عنه
کلماتی که هیچ راه نجات و فراری [محیص] نیست جز تمسک جستن به انها .
باید با کلمات پیامبر آشنا باشید ، راه سعادت جز استفاده از این کلمات راه دیگری ندارد.
💠وخالِف مّن خالّفّ ذالک الی غیرِه
۵- و مخالفت کنید با هر کس که با آورده های پیامبر مخالفت میکند. حرف مخالف شما را تحت تاثیر یرار ندهد.
هر کسی خواست شما را بغیر پیامبر رجوع بدهد مخالفت کنید.( در واقع به انسانها نصیحت است و پیامبر را نیز مدح می کند)سعادت در گرو کلام رسول الله است.
💠ودّعّهَ وما رّضیّ نفسّهَ
مخالفان را رها کنید و بحال خود واگذارید، با آنچه که انها راضی هستند.
مکتب یا رحمانی ست یا شیطانی ، انها با امور شیطانی بیشتر راضی هستند و در مقابل مکتب پیامبر قد علم می کنند ، انانرا رها کنید. هر چیزی که در مقابل و در عرض پیامبر قرار گرفت آنرا پس بزنید.
در کلامی فرمود:《انا عبدَ من عبید محمد 》
من تربیت یافته ی دست پیغمبرم.
مانند بچه شتر دو ساله ، دنبال پیغمبر می رفتم و آموزگارم او بود.
✅ آسیب و درگیری انسانها :
💠وضّع فّخرّک ، واحطَط کبرّک
رها کنید فخر فروشی را ، و از مرکب کبر پیاده شوید.
پیرو اهل بیت فخر فروشی نمیکند ،
فخر را برزمین میکوبد
پیرو اهل بیت غرور و تکبر ندارد . آنرا خاک مال میکند
💠واذکَر قبرّک ، فاِنّ علیه مّمّرّک
یاد مرگ باشید که گذر گاه شما به قبر می افتد [ممرّک]
نتیجه ی رها کردن فخر و کبر و غرور اینست که یاد مرگ و قبر میکند و پای این تذکر و یاد متواضع می شود .
همیشه تواضع و خاکساری میوه و ثمره ی یاد مرگ و قبر و قیامت است.
همه می دانند که می میرند، محل مرور انها قبر است. اما یاد مرگ کمرنگ است.
💠وکما تّدینَ تَدانَ ، وکما تّزرّعَ تّحصَدَ
بدانید همانگونه که به مردم جزا می دهید،[تدینَ] خدای متعال همانطور بر خورد می کتد.[تَدان] و هر چه امروز بکارید فردا همان درو می کنید.[تحصد]
هر وقت نسبت به دیگران حال غضب داشتید، ملاحظه کنید که فردا خدا همانطور برخورد می کند.
نسبت به بدهکار سختگیری کنید، طلبکار نسبت بشما سختگیری می کند.
نسبت به زیر دستی ظلم و اجحاف شود، فردا بالا دستی در حق ما اجحاف می کند.
《کما تّعینَ تَعانَ ، کما تّرحّم تَرحّم》
مردم را باری کنید خدا یاری می کند .
بمردم رحم کنید همانطور خدا رحم میکند.
و این اخلاق باید دائمی باشد تا در وجود انسان بصورت ملکه در اید. ملکات تا قیامت با انسان همراه هستند.
💠وما قدّمتّ الیومّ تّقدّمَ علیهِ غدّاً
هر چه را امروز پیشاپیش فرستادید ، فردا بر همان وارد می شوید.
سفره ی قیامت همان چیزی ست که از دنیا تهیه و چیده شده، و پیشاپیش فرستاده شده است.. میهمان سفره ی رنگین اعمال خود هستیم. انچه را که دوست ندارید ، در این سفره قرار ندهید.
💠فامهّد لِقّدّمِک ، و قّدِم لِیومِک
یک جایگاهی برای فردای خود آماده کنید[اّمهِد] و چیزی را برای فردا بفرستید [قدِم] هم مکان و هم توشه ، با هم مورد نیا، است.
سربار و میهمان کسی شدن در کار نیست، باید صاحبخانه بود خانه یا بهشت است ویا جهنم.فقط عمل است که انجا را مهیا می کند.
💠فالحّذّر الحذّر ایها المستّمِع
ای شنوندگان شما را بر حذر می دارم .
شما را از غفلت، مستی، نشنیدن حرف پیامبر، از یاد بردن مرگ، از تقدم نکردن اعمال نیک، شما را بر حذر میدارم.
💠والجدّ الجِدّ ایها الغافل (ولا یَنّبِئَکّ مثلَ خبیر)
ای انسانهای عافل هوشیاری کافی نیست . در عمل جدیت بخرج بدهید.(با دو بار تاکید)
عافل بودن یا نبودن به این نیست که چشم باز یا بسته باشد. چه بسا چشم باز، ولی در خواب است.
عمل باید متناسب باشد، فکر باید در مسیر باشد. و هیچ کس مانند انسان خبیر نمیتواند شما را اگاه کند.[یَنبِئَک] از علی اگاهتر در عالم نیست. پیر طریق این راه علی ست که راهنمایی میکند.
او خود فرمود: هیچ چیزی نیست بشما توصیه کرده باشم مگر قبل از آن خود عمل کرده باشم. و اگر شمارا نهی کردم ، ابتدا خود آن را ترک کرده ، بعد شمارا از ان نهی کردم.
حضرت در این بخش
به پنج گناهی که سبب هلاکت و سقوط می شود اشاره میکنند .
💠اِنّ مِن عّزائمِ الله فی الذکرِ الحکیم التی علیها یَثیبَ ویَعاقِب و لها یّرضی و یّسخّط
امور قطعی و حتمی که در کتاب حکیم (قران)ذکر شده ، همان اعمالی که ثواب دارد.[یثیب] و اعمالی که عقاب دارد. اعمالی که مبنای ثواب و عقابند.. و اموری که خدا از انها رضایت دارد . موحد باشیم خدا راضی میشود. اما با شرک ، ظاهر الصلاح هم که باشد رضایت خدا در ان نیست.
💠اّنهَ لا یّنفعَ عبداّ و اِن اّجهّدّ نفسّهَ و اّخلّصّ فعلّهَ
انسان اگر این گناهان را بدون توبه داشته باشد، عبادت هیچ نفعی به او نمیرساند و دست او را نخواهد گرفت ، اگر چه در راه خیر عمری تلاش [اجهد] کرده باشد.
حتی اگر اخلاص در عمل داشته باشد.
سر امام حسین را قربت الی الله با اخلاص سر بریدند.
💠اّن یّخرَجّ من الدنیا لاقیاّّ ربهَ بخّصلّتِِ من هذهِ الخِصالِ لم یّتَب منها
بنده ای از دنیا برود و خدا را ملاقات کند [لاقیاّّ]به یکی از این پنج خصلت مبتلا باشد و توبه نکرده باشد [لم یتب]هیچ عملی از او پذیرفته نیست و او را منفعت نمی دهد.
💠اّن یَشرکّ باللهِ فیمّا افترضّ علیه من عبادتِه
۱- شرک در عبادت :
در عبادتی که خدا بر او واجب کرده شرک بورزد.
توحید انواعی دارد از جمله توحید در وحدانیت ، توحید در ربوبیت ، توحید در طاعت ، توحید در دعا ، توحید در عبادت و ...
شرک در عبادت یعنی شخص در کنار پرستش خداچیزهای دیگری را هم پرستش کند
هوای نفس را پرستش کند .
شرک در عبادت مهمترین بخشی ست که بیشتر انسانها به آن گرفتارند و کمتر توجه می کنند و مومنین هم شرک دارند و آن شرک خفی است .
فرمود اولین گناه نا بخشودنی شرک در عبادت است
تدبیر خود را بیشتر از تدبیر خدا قبول دارد .
پیروی از هوای نفس را بر پیروی خدا ترجیح میدهد .
《افرَایتَ مَنِ اتَخذَ الٰهَهُ هویٰهُ جاثیه -۲۳》
آیا می بینی که هوای خود را خدای خود گرفته . پس مراقب باشید ریشه شرک را خشک کنید و به آن پر و بال ندهید
💠او یّشفی غیظّهَ بهّلاکِ نفسِِ
۲- غضب خود را با کشتن دیگران کم کند.
قتل نفس محترمه (آنجایی که انسان برای فرونشاندن خشم خویش حاضر است حیات دیگران را سلب کند)
بهلاک نفس در مورد خود کشی هم هست. چون فرصت توبه را هم از خود می گیرد. در گناهان دیگر ممکن است راه توبه ای فراهم شود.
💠او یَعّرَ باّمرِِ فّعّلّهَ غیرَهَ
۳- تهمت و عیب جویی
آنجایی که کسی را متهم کنیم بدون اینکه مرتکب خطایی شده باشد .عیبجویی از دیگران در حالیکه پاکند.
این تهمت زدن گناهی است که بدون توبه، بقیه اعمال هیچ سودی ندارد.
💠او یّستّنجِحّ حاجتاً الیّ الناس باِظهارِ بدعّتِِ فی دینهِ
۳- بدعت در دین
آنجا که برای بدست آوردن دنیا ،برای طلب حاجت[یستنجح] حاضر شویم بدعتی در دین ایجاد کنیم .
تهمتی به دین و اهل بیت بزند تا بدین وسیله راه برای او هموار شود تا به خواسته دنیایی خود برسد .
پیامبر گرامی فرمودند :
《اهلَ البِدّع کلاب النار》اهل بدعت سگان جهنم هستند پاچه گیران دوزخ اهل بدعتند. از دین مایه میگذارد برای رسیدن به دنیای پست.
💠او یلقّی الناسّ بوّجهّینِ ، او یّمشی فیهم بلسانّین
۵- نفاق و دو رویی
کسی که مردم را ملاقات میکند به دو صورت و دو زبان.
صورت دوستی در پیش رو ، و صورت دشمنی در پشت سر ،
زبان خیر خواه در پیش رو و زبان کینه توز در پشت سر ، دارند.
💠اِعقِل ذالک فانّ المثّلّ دلیلََ علی شِبهِهِ
در مورد این جملات فکر کنید ساده نیانگارید.
برای مردم گدشته نبود ، برای اهل ایمان گفته شده ، اما فقط این پنج گناه نیست . ضرب المثل برای اینست که شبیه انرا پیدا کنید.
این پنج گناه اگر چه عمومی اند ولی مصداق آنها با توجه به زمان صدور خطبه، مربوط به سران جمل است:
💠انّ البهائمّ همَها بَطونَها و انّ السِباعّ همَهّ العَدوانَ علی غیرِها
برخی اعقل و توجه دادن را به ادامه مطالب خطبه می دانند. که هر ضرب المثل برای چند نمونه از مثالهایی ست که باید به ان رسید..
تمام همت حیوان شکم اوست فقط بخورد و حیوانات درنده بدتر از حیوان اهلی ، تمام هم انها تجاوز است [عدوان].
به سیر شدن راضی نیست ، همت گرگ و پلنگ درندگی اوست.
در مثال گیر نکنید. بعضی از انسانها هم تمام تلاششان شکم و برخی دیگر ، به حقوق دیگران تعدی می کنند.
💠و انّ النساءّ هّمَهَنّ زینتَ الحیاتِ الدنیا والفسادَ فیها
بعضی از زنان فقط مشغول به جمع کردن زر و زیور دنیا و برخی به فساد کشیدن دنیا سر گرمند.
💠اِنّ المومنین مَستّکینون
در مقابل مردم متجاوز و زنان فساد گر ، مومنانی از زن و مرد اینگونه هستند.
عده ای مومنین متواصع.
💠انّ المومنین مَشفقون
عده ای مومنین مهربان ، و عده ای که از پا گذاشتن بر روی حق دیگران ترسناک هستند.
💠اِنّ المومنین خائفون
مومنینی که از عذاب الهی میترسند مبادا از انان گناهی سر زده و با چوب غضب رانده شوند.
بطور خاص اصحاب جمل را مخاطب است که این پنج گناه بطور واضح در آنها دیده میشود. و بطور خاص ما باید مراقب باشیم دچار چنین گناهانی نشویم .
✳️در شرک: هوی و هوس را بر خدا ترجیح دادند و بر ضد خلیفه مسلمین شوریدند.
در قتل نفس: موجبات جنگ داخلی را فراهم کرده و عده ی زیادی بی گناه کشته شدند.
در تهمت :اصحاب جمل قتل عثمان را به گردن حضرت انداختند
در بدعت : خلافت رسول خدا در غیر جایگاه خودش قرار دادند و علی را خانه نشین کردند.
در نفاق :
در گذشته مشوقان قتل عثمان بودند، بعد از قتل عثمان خونخواه او شدند .
فرمود
اعقِل ذالک فان المثَلَ دلیل ُُعلی شبهِهِ
این کلام و سخن را بجان خود گره بزن و عمل کن که مبتلا به این گناهان نشوی
تامل و تعقل کن که چه گناهان بدی هستند.
مثل این گناهان را هم پیداکن و از آنها دوری
کن
مثل دلالت میکند بر شبیه ش
اللهم اجعلنا من الخائفین و التقی خانی:
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۸/۳ - ۲۸ربیع الاول
💢بخش دوم خطبه ۱۵۳💢
بعد از امر به بصیرت حضرت به چند امور و صفت دیگر هم امر کردند .
💠فاّوفِق ایهاالسامع من سکرّتِک
۱- بهوش باشید [اوفق] ای شنوندگانی که در مستی غرق هستید..
💠واستّیقِظ من غفلِتِک
۲- از خواب بی توجهی بیدار شوید .از حواس پرتی و غفلت بدور باشید
💠واختّصِر من عجّلّتِک
۳- مقداری از عجله کردن برای رسیدن به دنیا بکاهید .
عجله مذموم : عجله در امور دنیایی که احتیاط کردن لازم دارد
عجله ممدوح : در امورات خیر ، امر معنوی ، امور آخرتی ،خوب است.
«سابقوا الیٰ مغفرةٍ مِن ربکم حدید -۲۱ » بسوی امر خیر باید عجله کرد. زود از دست میرود.
انسانها یا مستی دارند (مستی مال و مقام)
یا غفلت دارند.(از حقایق عالم ، خدا و مرگ)
یا عجله دارند برای رسیدن به مطامع دنیا.
کسی که هر سه را داشته باشد، جز شر و مصیبت از او صادر نمی شود.
و رعایت هر سه مورد یک انسان پخته ، با احتیاط، که کمتر به خلاف و خطا گرفتار میشود.
💠واّنعِمِ الفکرِّ فیما جائّکّ علی لسانِ النبیِ الامی صلی دلله علیه واله
۴- ای انسانهای شنونده ، خوب فکر کنید، دقت و تامل کنید در آورده های پیامبر ، وآنچه که خدا بر زبان نبی امی جاری کرد.
《 وما اتیٰهُم الرسول فخَذَوهَ》
امی معنای معروف ان : سواد رسمی نداشتن، مانند زبان مادری که بدون مدرسه رفتن بلد است و میداند. پیامبر در عین حال قران علمی وبا عظمت اورد.
معنای دوم : سواد نداشتن برای پیامبر فضل نیست ، بلکه به ام القرای جهان اسلام زادگاه او که مکه، منسوب است .
💠مما لابَدّ منه ولا مّحیصّ عنه
کلماتی که هیچ راه نجات و فراری [محیص] نیست جز تمسک جستن به انها .
باید با کلمات پیامبر آشنا باشید ، راه سعادت جز استفاده از این کلمات راه دیگری ندارد.
💠وخالِف مّن خالّفّ ذالک الی غیرِه
۵- و مخالفت کنید با هر کس که با آورده های پیامبر مخالفت میکند. حرف مخالف شما را تحت تاثیر یرار ندهد.
هر کسی خواست شما را بغیر پیامبر رجوع بدهد مخالفت کنید.( در واقع به انسانها نصیحت است و پیامبر را نیز مدح می کند)سعادت در گرو کلام رسول الله است.
💠ودّعّهَ وما رّضیّ نفسّهَ
مخالفان را رها کنید و بحال خود واگذارید، با آنچه که انها راضی هستند.
مکتب یا رحمانی ست یا شیطانی ، انها با امور شیطانی بیشتر راضی هستند و در مقابل مکتب پیامبر قد علم می کنند ، انانرا رها کنید. هر چیزی که در مقابل و در عرض پیامبر قرار گرفت آنرا پس بزنید.
در کلامی فرمود:《انا عبدَ من عبید محمد 》
من تربیت یافته ی دست پیغمبرم.
مانند بچه شتر دو ساله ، دنبال پیغمبر می رفتم و آموزگارم او بود.
✅ آسیب و درگیری انسانها :
💠وضّع فّخرّک ، واحطَط کبرّک
رها کنید فخر فروشی را ، و از مرکب کبر پیاده شوید.
پیرو اهل بیت فخر فروشی نمیکند ،
فخر را برزمین میکوبد
پیرو اهل بیت غرور و تکبر ندارد . آنرا خاک مال میکند
💠واذکَر قبرّک ، فاِنّ علیه مّمّرّک
یاد مرگ باشید که گذر گاه شما به قبر می افتد [ممرّک]
نتیجه ی رها کردن فخر و کبر و غرور اینست که یاد مرگ و قبر میکند و پای این تذکر و یاد متواضع می شود .
همیشه تواضع و خاکساری میوه و ثمره ی یاد مرگ و قبر و قیامت است.
همه می دانند که می میرند، محل مرور انها قبر است. اما یاد مرگ کمرنگ است.
💠وکما تّدینَ تَدانَ ، وکما تّزرّعَ تّحصَدَ
بدانید همانگونه که به مردم جزا می دهید،[تدینَ] خدای متعال همانطور بر خورد می کتد.[تَدان] و هر چه امروز بکارید فردا همان درو می کنید.[تحصد]
هر وقت نسبت به دیگران حال غضب داشتید، ملاحظه کنید که فردا خدا همانطور برخورد می کند.
نسبت به بدهکار سختگیری کنید، طلبکار نسبت بشما سختگیری می کند.
نسبت به زیر دستی ظلم و اجحاف شود، فردا بالا دستی در حق ما اجحاف می کند.
《کما تّعینَ تَعانَ ، کما تّرحّم تَرحّم》
مردم را باری کنید خدا یاری می کند .
بمردم رحم کنید همانطور خدا رحم میکند.
و این اخلاق باید دائمی باشد تا در وجود انسان بصورت ملکه در اید. ملکات تا قیامت با انسان همراه هستند.
💠وما قدّمتّ الیومّ تّقدّمَ علیهِ غدّاً
هر چه را امروز پیشاپیش فرستادید ، فردا بر همان وارد می شوید.
سفره ی قیامت همان چیزی ست که از دنیا تهیه و چیده شده، و پیشاپیش فرستاده شده است.. میهمان سفره ی رنگین اعمال خود هستیم. انچه را که دوست ندارید ، در این سفره قرار ندهید.
💠فامهّد لِقّدّمِک ، و قّدِم لِیومِک
یک جایگاهی برای فردای خود آماده کنید[اّمهِد] و چیزی را برای فردا بفرستید [قدِم] هم مکان و هم توشه ، با هم مورد نیا، است.
سربار و میهمان کسی شدن در کار نیست، باید صاحبخانه بود خانه یا بهشت است ویا جهنم.فقط عمل است که انجا را مهیا می کند.
💠فالحّذّر الحذّر ایها المستّمِع
ای شنوندگان شما را بر حذر می دارم .
شما را از غفلت، مستی، نشنیدن حرف پیامبر، از یاد بردن مرگ، از تقدم نکردن اعمال نیک، شما را بر حذر میدارم.
💠والجدّ الجِدّ ایها الغافل (ولا یَنّبِئَکّ مثلَ خبیر)
ای انسانهای عافل هوشیاری کافی نیست . در عمل جدیت بخرج بدهید.(با دو بار تاکید)
عافل بودن یا نبودن به این نیست که چشم باز یا بسته باشد. چه بسا چشم باز، ولی در خواب است.
عمل باید متناسب باشد، فکر باید در مسیر باشد. و هیچ کس مانند انسان خبیر نمیتواند شما را اگاه کند.[یَنبِئَک] از علی اگاهتر در عالم نیست. پیر طریق این راه علی ست که راهنمایی میکند.
او خود فرمود: هیچ چیزی نیست بشما توصیه کرده باشم مگر قبل از آن خود عمل کرده باشم. و اگر شمارا نهی کردم ، ابتدا خود آن را ترک کرده ، بعد شمارا از ان نهی کردم.
حضرت در این بخش
به پنج گناهی که سبب هلاکت و سقوط می شود اشاره میکنند .
💠اِنّ مِن عّزائمِ الله فی الذکرِ الحکیم التی علیها یَثیبَ ویَعاقِب و لها یّرضی و یّسخّط
امور قطعی و حتمی که در کتاب حکیم (قران)ذکر شده ، همان اعمالی که ثواب دارد.[یثیب] و اعمالی که عقاب دارد. اعمالی که مبنای ثواب و عقابند.. و اموری که خدا از انها رضایت دارد . موحد باشیم خدا راضی میشود. اما با شرک ، ظاهر الصلاح هم که باشد رضایت خدا در ان نیست.
💠اّنهَ لا یّنفعَ عبداّ و اِن اّجهّدّ نفسّهَ و اّخلّصّ فعلّهَ
انسان اگر این گناهان را بدون توبه داشته باشد، عبادت هیچ نفعی به او نمیرساند و دست او را نخواهد گرفت ، اگر چه در راه خیر عمری تلاش [اجهد] کرده باشد.
حتی اگر اخلاص در عمل داشته باشد.
سر امام حسین را قربت الی الله با اخلاص سر بریدند.
💠اّن یّخرَجّ من الدنیا لاقیاّّ ربهَ بخّصلّتِِ من هذهِ الخِصالِ لم یّتَب منها
بنده ای از دنیا برود و خدا را ملاقات کند [لاقیاّّ]به یکی از این پنج خصلت مبتلا باشد و توبه نکرده باشد [لم یتب]هیچ عملی از او پذیرفته نیست و او را منفعت نمی دهد.
💠اّن یَشرکّ باللهِ فیمّا افترضّ علیه من عبادتِه
۱- شرک در عبادت :
در عبادتی که خدا بر او واجب کرده شرک بورزد.
توحید انواعی دارد از جمله توحید در وحدانیت ، توحید در ربوبیت ، توحید در طاعت ، توحید در دعا ، توحید در عبادت و ...
شرک در عبادت یعنی شخص در کنار پرستش خداچیزهای دیگری را هم پرستش کند
هوای نفس را پرستش کند .
شرک در عبادت مهمترین بخشی ست که بیشتر انسانها به آن گرفتارند و کمتر توجه می کنند و مومنین هم شرک دارند و آن شرک خفی است .
فرمود اولین گناه نا بخشودنی شرک در عبادت است
تدبیر خود را بیشتر از تدبیر خدا قبول دارد .
پیروی از هوای نفس را بر پیروی خدا ترجیح میدهد .
《افرَایتَ مَنِ اتَخذَ الٰهَهُ هویٰهُ جاثیه -۲۳》
آیا می بینی که هوای خود را خدای خود گرفته . پس مراقب باشید ریشه شرک را خشک کنید و به آن پر و بال ندهید
💠او یّشفی غیظّهَ بهّلاکِ نفسِِ
۲- غضب خود را با کشتن دیگران کم کند.
قتل نفس محترمه (آنجایی که انسان برای فرونشاندن خشم خویش حاضر است حیات دیگران را سلب کند)
بهلاک نفس در مورد خود کشی هم هست. چون فرصت توبه را هم از خود می گیرد. در گناهان دیگر ممکن است راه توبه ای فراهم شود.
💠او یَعّرَ باّمرِِ فّعّلّهَ غیرَهَ
۳- تهمت و عیب جویی
آنجایی که کسی را متهم کنیم بدون اینکه مرتکب خطایی شده باشد .عیبجویی از دیگران در حالیکه پاکند.
این تهمت زدن گناهی است که بدون توبه، بقیه اعمال هیچ سودی ندارد.
💠او یّستّنجِحّ حاجتاً الیّ الناس باِظهارِ بدعّتِِ فی دینهِ
۳- بدعت در دین
آنجا که برای بدست آوردن دنیا ،برای طلب حاجت[یستنجح] حاضر شویم بدعتی در دین ایجاد کنیم .
تهمتی به دین و اهل بیت بزند تا بدین وسیله راه برای او هموار شود تا به خواسته دنیایی خود برسد .
پیامبر گرامی فرمودند :
《اهلَ البِدّع کلاب النار》اهل بدعت سگان جهنم هستند پاچه گیران دوزخ اهل بدعتند. از دین مایه میگذارد برای رسیدن به دنیای پست.
💠او یلقّی الناسّ بوّجهّینِ ، او یّمشی فیهم بلسانّین
۵- نفاق و دو رویی
کسی که مردم را ملاقات میکند به دو صورت و دو زبان.
صورت دوستی در پیش رو ، و صورت دشمنی در پشت سر ،
زبان خیر خواه در پیش رو و زبان کینه توز در پشت سر ، دارند.
💠اِعقِل ذالک فانّ المثّلّ دلیلََ علی شِبهِهِ
در مورد این جملات فکر کنید ساده نیانگارید.
برای مردم گدشته نبود ، برای اهل ایمان گفته شده ، اما فقط این پنج گناه نیست . ضرب المثل برای اینست که شبیه انرا پیدا کنید.
این پنج گناه اگر چه عمومی اند ولی مصداق آنها با توجه به زمان صدور خطبه، مربوط به سران جمل است:
💠انّ البهائمّ همَها بَطونَها و انّ السِباعّ همَهّ العَدوانَ علی غیرِها
برخی اعقل و توجه دادن را به ادامه مطالب خطبه می دانند. که هر ضرب المثل برای چند نمونه از مثالهایی ست که باید به ان رسید..
تمام همت حیوان شکم اوست فقط بخورد و حیوانات درنده بدتر از حیوان اهلی ، تمام هم انها تجاوز است [عدوان].
به سیر شدن راضی نیست ، همت گرگ و پلنگ درندگی اوست.
در مثال گیر نکنید. بعضی از انسانها هم تمام تلاششان شکم و برخی دیگر ، به حقوق دیگران تعدی می کنند.
💠و انّ النساءّ هّمَهَنّ زینتَ الحیاتِ الدنیا والفسادَ فیها
بعضی از زنان فقط مشغول به جمع کردن زر و زیور دنیا و برخی به فساد کشیدن دنیا سر گرمند.
💠اِنّ المومنین مَستّکینون
در مقابل مردم متجاوز و زنان فساد گر ، مومنانی از زن و مرد اینگونه هستند.
عده ای مومنین متواصع.
💠انّ المومنین مَشفقون
عده ای مومنین مهربان ، و عده ای که از پا گذاشتن بر روی حق دیگران ترسناک هستند.
💠اِنّ المومنین خائفون
مومنینی که از عذاب الهی میترسند مبادا از انان گناهی سر زده و با چوب غضب رانده شوند.
بطور خاص اصحاب جمل را مخاطب است که این پنج گناه بطور واضح در آنها دیده میشود. و بطور خاص ما باید مراقب باشیم دچار چنین گناهانی نشویم .
✳️در شرک: هوی و هوس را بر خدا ترجیح دادند و بر ضد خلیفه مسلمین شوریدند.
در قتل نفس: موجبات جنگ داخلی را فراهم کرده و عده ی زیادی بی گناه کشته شدند.
در تهمت :اصحاب جمل قتل عثمان را به گردن حضرت انداختند
در بدعت : خلافت رسول خدا در غیر جایگاه خودش قرار دادند و علی را خانه نشین کردند.
در نفاق :
در گذشته مشوقان قتل عثمان بودند، بعد از قتل عثمان خونخواه او شدند .
فرمود
اعقِل ذالک فان المثَلَ دلیل ُُعلی شبهِهِ
این کلام و سخن را بجان خود گره بزن و عمل کن که مبتلا به این گناهان نشوی
تامل و تعقل کن که چه گناهان بدی هستند.
مثل این گناهان را هم پیداکن و از آنها دوری
کن
مثل دلالت میکند بر شبیه ش
اللهم اجعلنا من الخائفین و الصالحینصالحین
الحمد لله رب العالمین