شرح خطبه صد و سی و دو نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح خطبه صد و سی و دو نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۱/۰۷/۰۶

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۱۰ مهر ۰۱ ، ۱۴:۰۷

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۷/۶ - ۱ربیع الاول

💢خطبه ۱۳۲💢
در این خطبه حضرت توصیه دلبستگی نداشتن به دنیا فرمودند که در سه بخش تقسیم می گردد.
بخش اول :

💠نَحْمَدُهُ عَلَى مَا أَخَذَ وَ أَعْطَى
حمد و سپاس خدای را نسبت به آنچه از ما گرفته و نسبت به آنچه به ما عطا کرده است .
از این جمله حضرت معلوم می شود که اموری که از انسان گرفته می شوند خیر هستند و باید حمد را به جای آورد .
«أخذ» در اینجا سه معنی دارد

۱- گرفتن نعمتها از انسان
۲- عهد و پیمانهایی که از انسان اخذ شده است
«ألم أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ. یس - ۲۰»
که در حقیقت بیان میداریم که خدارا شکر به چهار چوبهایی که برای ما قرار داد و آزادی مطلق به ما نداد که آزادی مطلق فساد انگیز است .
۳_به معنای مؤاخذه ،عقوبت و رنجی که خدا برای انسان قرار داده است

💠وَ عَلَى مَا أَبْلَى وَ ابْتَلَى
خدا را شکر به دلیل تمام احسانهایی که به ما کرد [أَبْلَى] و تمام امتحانهایی که آزما گرفت که رشد ما در این امتحان ها بود .واگر انسان می دانست رشد او در گرو این ابتلائات است از خدا طلب آنها را می نمود. کسی که حقیقت امتحان را بداند این جمله را بیان می دارد .

💠الْبَاطِنُ‏ لِکُلِّ خَفِیَّةٍ وَ الْحَاضِرُ لِکُلِّ سَرِیرَةٍ،
خدایی که در باطن تمام اشیا حضور دارد و آگاه به باطن ها است .

💠وَ الْحَاضِرُ لِکُلِّ سَرِیرَةٍ
و خدایی که در کنار هر سِرّ، حاضر است. .

💠الْعَالِمُ بِمَا تُکِنُّ الصُّدُورُ وَ مَا تَخُونُ الْعُیُونُ
خدایی که از آنچه انسان در خود پنهان داشته آگاه است
خدایی که از خیانت‌های چشم ( خیانت همیشه پنهان است )آگاه است . هر چه چشم بیند دل هوس می کند لذا تاکید روی چشم می باشد .

🔺توجه به علم خدا انسان را تربیت می کند
« أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَىٰ علق - ۱۹»
لذا انسان خیلی از خطاها را به صرف آنکه خدا می بیند مرتکب نمی شود

💠وَ نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ غَیْرُهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه وآله) نَجِیبُهُ وَ بَعِیثُهُ
و ما شهادت می دهیم خدایی جز الله نیست و محمد (ص)نجیب (برگزیده )ی خدا است

💠شَهَادَةً یُوَافِقُ فِیهَا السِّرُّ الْإِعْلَانَ وَ الْقَلْبُ اللِّسَانَ‏.
البته شهادتی که درون و بیرون انسان موافق آن است .قلب و لسان یکی است .

بخش دوم :
در اینجا بحث اساسی خطبه مطرح می گردد .

💠فَإِنَّهُ وَ اللَّهِ الْجِدُّ لَا اللَّعِبُ وَ الْحَقُّ لَا الْکَذِبُ
قسم می خورم به خدا که این حرف جدی است شوخی نیست و حق است و دروغ نیست .تنها و تنها یک کلام که ؛

🔺حضرت با تاکید قسم یاد می کنند ..
که علمای بلاغت میگویند در دو جا انسان محکم سخن کند.
۱- جایی که مخاطب حرف او را انکار کند
۲- مخاطب انکار نمی کند ولی عمل و باورش به آن گواهی نمی دهد .
که این تاکید حضرت به دلیل حالت دوم می باشد .ما همه مرگ را باور داریم ولی عمل ما گواه این مطلب نیست .

💠وَ مَا هُوَ إِلَّا الْمَوْتُ أَسْمَعَ دَاعِیهِ
روزی می میرید
مرگ همان است که صدای خود را به گوش همگان رسانده

💠وَ أَعْجَلَ حَادِیهِ
مرگ پشت سر شما حدی حدی می خواند (آنچه ساربان پشت سر شترها برای سرعت در حرکت می خواند ) البته با عجله که کار ما را در دنیا تمام کند و ما به سرای باقی برویم .

💠یَغُرَّنَّکَ سَوَادُ النَّاسِ مِنْ نَفْسِکَ
ای انسان مبادا سیاهی و کثرت جمعیت مردم تو را فریب دهد
دو معنا
۱- به زیادی جمعیت نگاه کنی و با خود بگویی احتمال مرگ من خیلی کم است .
۲- دچار فریب توده مردم که معاد را باور ندارند ،بشوی .

💠وَ قَدْ رَأَیْتَ مَنْ کَانَ قَبْلَکَ مِمَّنْ جَمَعَ الْمَالَ وَ حَذِرَ الْإِقْلَالَ وَ أَمِنَ الْعَوَاقِبَ
تو با چشم خود کسانی را که قبل تو بودند و به وفور مال و ثروت جمع می کردند و از فقر دوری می کردند و خود را از عواقب مرگ دور می دیدند ، ندیدی؟

💠طُولَ أَمَلٍ وَ اسْتِبْعَادَ أَجَل
آنها خود را به دلیل آرزوهای دور و بلند داشتن، و دور دیدن مرگ ،در امان می دیدند

🔺آرزوی بلند و دور دیدن مرگ سه آفت دارد :
۱- مال دوستی
۲- تحمل نداشتن بر زحمت .
۳- تصور قلعه و حصار بدور خود و در امان دیدن.

💠 کَیْفَ نَزَلَ بِهِ الْمَوْتُ
چطور مرگ بر آنها نازل شد (از بالا به پایین پرت شد)

💠 فَأَزْعَجَهُ عَنْ وَطَنِهِ وَ أَخَذَهُ مِنْ مَأْمَنِهِ
پس، مرگ او را از وطن و شهر خود بیرون کرد
او را از جایگاه امنی که تصور میکرد، بیرون کرد

💠 مَحْمُولًا عَلَى أَعْوَادِ الْمَنَایَا
همان فرد را روی چوبهای مرگ بر تابوتی بی قیمت می گذارند در حالی که توسط دیگران بدون اختیار خود، حمل میشود .[محمولا]

💠یَتَعَاطَى بِهِ الرِّجَالُ الرِّجَالَ حَمْلًا عَلَى الْمَنَاکِبِ
افراد او را دست به دست می کنند
بر دوشهای مردم[مناکب] نهاده می شود

💠و إِمْسَاکاً بِالْأَنَامِلِ
مردم تابوت او را با سرانگشت از روی اکراه یا ترس و وحشت می گیرند

💠أَمَا رَأَیْتُمُ الَّذِینَ یَأْمُلُونَ بَعِیداً وَ یَبْنُونَ مَشِیداً
آیا شما ندیدید ؟
کسانیکه آرزوی های طولانی و بعید داشتند ،ندیدید ؟ و خانه های بلند [مشید]بنا می کردند.
«أینَما کنتم یُدرِککمُ الموتِ و لو کنتُم فی بُروجٕ مُشَیَّدَه نساء - ۸۷ »
مشیده دو معنا دارد
۱- خانه های بلند ،کاخ ،قصر
۲- به معنای گچ .چون در زمان های قدیم خانه ها گلی بود و استحکام گچ بیشتر بود پادشاهان و پول دارها ،خانه های گچی می ساختند .

💠و یَجْمَعُونَ کَثِیراً کَیْفَ أَصْبَحَتْ بُیُوتُهُمْ قُبُوراً
سرمایه روی سرمایه جمع می کردند
همانهایی که خانه هایشان قبرشان شد . در قدیم قبر در محل خانه خودشان بود .

💠 وَ مَا جَمَعُوا بُوراً و صَارَتْ أَمْوَالُهُمْ لِلْوَارِثِینَ وَ أَزْوَاجُهُمْ لِقَوْمٍ آخَرِینَ
هر چه به دست آوردند نابود شد
هر چه جمع کردند تقدیم وارثین کردند
همسران هم بعد از مدتی ازدواج کردند

💠لَا فِی حَسَنَةٍ یَزِیدُونَ وَ لَا مِنْ سَیِّئَةٍ یَسْتَعْتِبُونَ
وقتی دستشان از دنیا کوتاه شد نه حسنه ای را می توانند اضافه کنند نه بابت بدی می توانند عذر خواهی کنند.باقیات صالحاتی هم ندارند .

بخش سوم : موعظه
در مقابل افرادی که توصیفشان شد ،افرادی هستند که معاد را باور دارند .

💠فَمَنْ أَشْعَرَ التَّقْوَى قَلْبَهُ بَرَّزَ مَهَلُهُ
اگر کسی تقوا را شعار قلب خود کند یعنی تقوا را به قلب خود بچسباند [اَشعرَ] دغدغه قلب او تقوا باشد
(شعار با کسر «ش»به معنای لباسی که به بدن چسبیده )
یا شعار قلب او تقوا باشد (با ضمه ی «ش»به معنای اعلان چیزی)

💠بَرَّزَ مَهَلُهُ
(برز بدون تشدید «ر» به معنای نمایان شدن است کارهای خیر [مَهَلُهُ] او نمایان می شود. .ادعا باید در عمل ظهور و بروز کند .

(بَرَّزَ با تشدید «ر»به معنای پیشی گرفتن است )کسی که تقوا را به جان خرید ،کارهای خیر او از کارهای بد پیشی می گیرد

💠وَ فَازَ عَمَلُهُ
اگر کسی تقوا را به جان گره زند عمل او به پیروزی می رسد و عمل او را به رستگاری می رساند . رستگاری به شرط متقی بودن قلب و گواهی عمل به دست ،حاصل می شود .

💠فَاهْتَبِلُوا هَبَلَهَا، و اعْمَلُوا لِلْجَنَّةِ عَمَلَهَا
ای انسان فرصت ها را غنیمت شمار
برای بهشت عمل کنید
هر عملی را خواستید انجام دهید ،سرانجام عمل را ببینید که بهشت است یا جهنم. یا خنثی است ،بعد انجام دهید .

💠 فَإِنَّ الدُّنْیَا لَمْ تُخْلَقْ لَکُمْ دَارَ مُقَامٍ بَلْ خُلِقَتْ لَکُمْ مَجَازاً
بدانید دنیا برای شما خلق نشده که ابدیت خود را در آن بسازید. بلکه دنیا فقط به عنوان پل عبور است (مَجَازا)

💠لِتَزَوَّدُوا مِنْهَا الْأَعْمَالَ إِلَى دَارِ الْقَرَار
زاد و توشه برداشتن با اعمال خیر برای آخرت که قرار و همیشگی و ابدی است .

💠فَکُونُوا مِنْهَا عَلَى أَوْفَازٍ
نسبت به دنیا حالت [أَوْفَازٍ] سرعت داشته باشید که دنیا را پشت سر می گذارید. و اشتیاق به آن طرف داشته باشید

💠وَ قَرِّبُوا الظُّهُورَ لِلزِّیَال.
مرکب ها را برای کوچ از دنیا آماده کنید .انسان برای طی سفر باید ،سواره باشد .برای سفر به آخرت باید بار و مرکب داشت .

حضرت علی علیه السلام در نامه ۳۱فرمودند :بارها را بر مرکب بگذارید و به سمت قیامت بروید

✳️خطبه۸۷: عده ای هستند که در هر جا کار خیری باشد آن کار را غصب می کنند هیچ مرکب راهواری نمی بینند مگر آن را انتخاب می کنند.

🔺این مرکب ها چیست ؟دو دسته اند
۱- حرکت با سرعت به سمت بهشت .
۲- حرکت با سرعت به سمت جهنم

✳️نامه ۳۱: حسن جان ؛ تو و همه پیروان و شیعیانم ،بپرهیزید که مرکب طمع به سرعت به سوی جهنم می برد .

✳️خطبه ۱۹۲
ابلیس یک عده را اسب گمراهی خود کرده . شیطان، عده ای را مرکب عده ای دیگر ، روانه به سمت جهنم کرده (البته این خطبه درباره متکبرین است .ولی همه افراد می توانند مرکب شیطان شوند ،تکبر مرکب آتش است

✳️روایت : هر کسی که از طریق احتکار خواست سود کند بر اسبی سوار شده که فقط نصب (رنج و بدبختی )دارد

🔺بهترین مرکب
خطبه ۱۹۸:قرآن بهترین مرکب است برای کسی که به آن عمل کند

خطبه ۱۶: تقوا یک مرکب رامی است که سوار خود را به منزل مقصود می رساند . بی تقوایی هم حیوان چموش است که سواره خود را زمین می زند

روایت:خوش به حال کسی که صبررا مرکب زندگی خود قرار داد

روایت رسول الله صلی الله علیه و آله :
در روز قیامت کسی اعمال صالح فراوان دارد خدا می فرماید تو سنگینی اعمالت را چگونه تحمل می کنی چطور می بری می گوید خودم ،ولی خدا می فرماید از عهده ی تو خارج است مرکبی می خواهد.
خدا می فرماید تمام اعمال او را در جهنم بریزید .این بار سنگین یک مرکبی میخواهد و یک بال که او را به آسمان برساند و آن ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام است را ندارد. اعمال بدون ولایت قبول نیست مانند بدون مرکب است.

غفرالله لی و لکم الحمدلله رب العالمین

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی