معرفتی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۵/۲۷ - ۲۰ محرم
💢 خطبه ۱۰۷ 💢
امیرالمومنین صلوات الله علیه راجع به ضعف و سستی نیروهای نظامی انتقاد و در ادامه کار یک تشویقی دارد. طبق نظرات کتاب وقعة الصفین در روز هفت صفرجنگی بین یاران امام و لشکر معاویه صورت گرفت ، در این جنگ سخت میمنه لشکر حضرت عقب نشینی کردند ، با وجود اینکه امام از قبل دستورات لازم را به آنها داده بود.
عقب نشینی ممنوع بود اگر لزوم به عقب نشینی بود همه با هم یا عقب نشینی و یا پیشروی داشته باشند ، کسی شخصی و سلیقه ای عمل نکند. اما در دل آنان ضعف ایجاد شد و جایگاه مشخص شده خود را ترک و شیرازه لشکر از هم پاشید .
حضرت، مالک را که فرمانده سمت چپ [میسره] بود مأمور بر اینکار کرد که آنان را برگرداند، مالک که گره گشای چنین موقعیت ها بود خود را به آنها رساند وانان را به استقامت و پایمردی دعوت کرد و جمله حضرت را یاد آور شد که فرار از میدان نمی‌تواند فرار از مرگ باشد . مرگ امضا شده باشد در حال فرار تیر خواهند خورد.
فرار از میدان جنگ مساوی با فرار از مرگ نیست. مالک با آنها همراه شد و به همراهی هم به لشکر معاویه هجوم آورده و باعث عقب نشینی سپاه دشمن شدند. در چنین شرایطی بود، یارانی که یک بار عقب رفته و بار دیگر دشمن را عقب زده و به جایگاه قبل خود برگشته بودند، این خطبه را ایراد فرمود.
🔸وَ قَدْ رَأَیْتُ جَوْلَتَکُمْ
من جولان شما را دیدم، دیدم دشمن بسمت شما آمد و چگونه مضطرب شده دست و پا زنان تحرکات شما سست و دچار ضعف شدید.
🔸وَ انْحِیَازَکُمْ عَنْ صُفُوفِکُمْ
دیدم که از صفوف خود عقب نشستید و از جایگاهی که داشتید، کناره گیری کردید.
🔸تَحُوزُکُمُ الْجُفَاةُ الطَّغَامُ وَ أَعْرَابُ أَهْلِ الشَّامِ
دیدم که شما را فراری دادند[تَحزوکم] انسانهای خشن جفا کار [جفاة] واوباش فرومایه [طُغام]و بادیه نشین های اهل شام[اعراب] شما را عقب راندند. ودر مقابل آنها مقاومت نکردید.
این دردی بود که حضرت برای آن غصه خورد .
چرا انسانها برای حفاظت جایگاهی که هستند خیلی راحت دست می کشند؟!!
چقدر از این موضوع غصه خوردند در حالیکه می توانستند بایستند.
✅نکته: هر مسئولیتی که به شما دادند،(علمی، سیاسی و ...) با تمام توان بایستید. به قول رهبر معظّم انقلاب، در هر کاری که قرار گرفتید، آنجا را مرکز عالم بدانید. کار خود را چنین ببینید.
خون بدل امام زدند و در برابر یک عده اوباش فرومایه ترس و ضعف نشان داده و صحنه را ترک کردند . در حالیکه مسلمان اعتقاد و باور به شهادت ، بهشت ، دارد اما عقب میکشد و فرومایگان که چنین باوری هم ندارند با جسارت حمله و پیشروی می کنند.
🔸وَ أَنْتُمْ لَهَامِیمُ الْعَرَبِ
شما بزرگان عرب هستید. آنها فرومایه بودند و شما بزرگ هستید.
🔸وَ یَآفِیخُ الشَّرَفِ
شما مردمی هستید بسیار شرافتمند و عزیز و از اشراف عرب هستید.
یافیخ، قسمت حساس سر و گیجگاه ، نشان از عظمت و بالایی آنان دارد.
🔸وَ الْأَنْفُ الْمُقَدَّمُ
شما(بینی) و از جلوداران عرب هستید.
انف : بینی چون از دیگر اعضا کمی جلوتر قرار دارد.
🔸وَ السَّنَامُ الْأَعْظَمُ
شما بالاترین نقطه [سنام]و جایگاه را دارید. شما چگونه از فرومایگان احساس ضعف و ترس کرده شکست خوردید؟
✳️ نکته :
اولا بیانات حضرت تعارف نیست، برای تشویق نیست که حضرت خلاف واقع چنین سخنانی را برای تحریک آنها بیان کنند.
جای سوال دارد ، کدامیک اشراف زاده بودند؟ کدام جزو مشهورین عرب بودند؟
اما امام آنها را بزرگوار، شریف ، اعظم ، و جلودار معرفی می کند!!!
چون عظمت به اسلام است. عظمت به باور است. نسب ، پدر و مال شرافت نمی آورد.
از دیدگاه امام کسی که امام را ناصر باشد شریف و بزرگوار است و اگر ولی شناس و ناصر امام و پا در رکابی نکند، شریف نیست و به تعبیر حضرت « جفاة و طغاة» فرومایه است.
🔸وَ لَقَدْ شَفَى وَحَاوِحَ صَدْرِی أَنْ رَأَیْتُکُمْ بِأَخَرَةٍ تَحُوزُونَهُمْ کَمَا حَازُوکُمْ
وقتی دیدم شما بلأخره [باخره] به لشکر معاویه حمله کردید، درد جانسوز [وَحاوِح]سینه ی مرا شفا دادید. حمله کردید همانطور که آنها حمله کردند.
معلوم است قبل از آن حضرت چه درد جانسوزی از کار آنها کشیده ،
✳️نکته:
اگر در هر امور و در هر عرصه ای پا به عقب بگذاریم، قلب شریف امام زمان (عج) را به درد آورده ایم. بایستی در مدار امام کار کنیم. فقط ضررخوردن خود انسان نیست بلکه شکستن قلب امام هم هست. در جبهه ی فرهنگ، حمله کردن قلب امام (ع) را آرام می کند، نه دفاع کردن. در جبهه ی فرهنگ وقتی فیلمی ، کلامی ، هنری ، تمام بنیان‌های غرب را به چالش بکشاند قلب امام آرام میگیرد هنر آنست که حمله شود و جلوی پیشرفت گرفته شود.
🔸وَ تُزِیلُونَهُمْ عَنْ مَوَاقِفِهِمْ کَمَا أَزَالُوکُمْ
وقتی که شما دشمن را از جایگاهشان عقب زدید، قلب مرا آرام کردید. همانطور که آنها شما را عقب زدند.[ازالوکم]
🔸حَسّاً بِالنِّصَالِ وَ شَجْراً بِالرِّمَاحِ
آن لحظه ای که آنها را آماج تیرهای [نصّال]خود قرار دادید و با آنها قتال کردید [حساً]و با نیزه[رَماح] بر دشمنان خود می زدید.
🔸تَرْکَبُ أُوْلَاهُمْ أُخْرَاهُمْ کَالْإِبِلِ الْهِیمِ الْمَطْرُودَةِ
همان لحظه ای که دشمن برای عقب نشینی روی هم می افتادند. شما که حمله کردید، اول و آخر ایشان بهم ریخت، شیرازه ی لشکر انها از هم پاشید.
جلوداران آنها بوقت عقب نشینی تلی از جمعیت بروی هم متراکم شدند. مانند لحظه ای که گله شتران تشنه [هیم] در کنار چشمهٔ آب از دشمن احساس خطر کنند از آب عقب رفته بر روی هم می افتند.
🔸تُرْمَى عَنْ حِیَاضِهَا وَ تُذَادُ عَنْ مَوَارِدِهَا
مثل آن وقتی که پرتاب می شدند از چشمه آب [حیاض]
آنها تشنه ی قدرت بودند ، ولی با حملات جوانمردانه ی شما همین که خطر را احساس کردند، قید قدرت و مکنت را زده و فرار کردند. شما آنها را از این قدرت منع کردید.
✳️این جملات به نکته مهم اشاره میکند
شرافت مسلمان در تبعیت از دین و امام (ع) است. و در قبال آن هر گونه کوتاهی ، کم کاری ، ضعف و عقب نشینی قلب امام (ع) را به درد می آورد.
اللهم انصُر علی من عادانا
الحمدلله رب العالمین