بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۵/۲۶ - ۱۹محرم الحرام
💢 خطبه ۱۰۶ 💢
این خطبه از سه بخش تشکیل شده:
۱- بیان فضیلت اسلام
۲- صفات اخلاقی رسول اکرم صلی الله علیه و آله
۳- ملامت اصحاب
💠الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی شَرَعَ الْإِسْلَامَ
حمد و ثنا مخصوص خدا است ،همان خدایی که اسلام را وضع و تشریع کرد .
💠فَسَهَّلَ شَرَائِعَهُ لِمَنْ وَرَدَهُ
راه ورود[شریعه] به اسلام را برای کسانی که بخواهند وارد شوند ،آسان کرد.
دین را شریعت می گویند چون راه رسیدن به خدا است .
اصل همان اعتقاد قلبی به کلام، شهادت به یگانگی خدا است .احکام اسلام ممکن است به ظاهر مشکل باشد ولی مطابق فطرت و عقل است لذا قابل انجام می باشد .
💠أَعَزَّ أَرْکَانَهُ عَلَى مَنْ غَالَبَهُ
با وجود سهل بودن ،اسلام در برابر دشمنان قوی و نفوذ ناپذیر است ،چون سرتاسر عقل و استدلال است هیچ کس راه پیروزی بر آن ندارد
💠فَجَعَلَهُ أَمْناً لِمَنْ عَلِقَهُ
این دین ،جایگاه امن است برای کسانی که علاقه به آن دارند .اگر کسی مسلمان واقعی باشد ترس و استرس ندارد .
💠وَ سِلْماً لِمَنْ دَخَلَهُ
سلامتی(روحی ،روانی،اجتماعی ..)برای کسی که در آن وارد شود ، ارمغان می آورد.
https://bakariman.blog.ir/ آدرس سایت
💠وَ بُرْهَاناً لِمَنْ تَکَلَّمَ بِهِ
اگر کسی از دین پیروی کند [تَکَلَّمَ]و سبک زندگی دینی باشد ،دست او از برهان پر است و خدا شناسی او دلیل دارد مثل کسی نیست که امروز با یک گروه و روز بعد با گروه دیگر باشد وجود در دوگانه ها تضعیف نمی شود .
💠وَ شَاهِداً لِمَنْ خَاصَمَ عَنْهُ
اگر کسی از اسلام دفاع کرد و به نفع اسلام جنگ کرد[خَاصَمَ] حامی اسلام شد فردای قیامت،اسلام به نفع مجاهدین و مومنین شهادت می دهد.
💠نُوراً لِمَنِ اسْتَضَاءَ بِهِ
حقیقت اسلام نور و روشنایی است برای کسی که از او طلب نور کند.[استضاء] تا نور طلب نشود، روشنایی بخش نیست
«وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا اسری -۸۲ »
ما آنچه را براى مؤمنان مایه درمان و رحمت است از قرآن نازل مى کنیم ولى ستمگران را جز زیان نمى افزاید.
💠وَ فَهْماً لِمَنْ عَقَلَ
اگر کسی اهل تعقل باشد ،دین را عاقلانه ببیند و بیندیشد به فهم دین میرسد .فقط در مورد کنه ذات خدا دست یافتنی نیست . اما در همه موارد اسلام باید تحقیق کند بفهمد ،دلیل بیاورد
💠 وَ لُبّاً لِمَنْ تَدَبَّرَ
اگر کسی از ظاهر دین یک پله بالاتر رفت تدبر و تحلیل کرد به لب (عقل محض که خلل در آن راه ندارد) می رسد.باید دین را عمیق یاد گرفت .
💠 آیَةً لِمَنْ تَوَسَّمَ
اسلام نشانه رستگاری برای انسان زیرک[توسَّم] است .اگر کسی زیرک بود از یک نشانه به حقیقت میرسد .اگر کسی یکی از اخلاقیات دین را دید برای کشف حقایق جلوتر می رود .
💠و تَبْصِرَةً لِمَنْ عَزَمَ
پایبندی به اصول دینی و مسلمان واقعی بودن بصیرت می آورد .
🔺سوال :چطور چندین سال کسی مسلمان است اما به بصیرت نرسیده ؟
پاسخ : معلوم میشود التزام نداشته و پایبند به اصول دینی نبوده است .
💠وَ عِبْرَةً لِمَنِ اتَّعَظَ
اسلام مایه عبرت کسانی است که خواستار موعظه باشند
💠وَ نَجَاةً لِمَنْ صَدَّقَ
اسلام موجب سرافرازی دنیا و آخرت (نجات)و بهشتی شدن کسی است که اسلام رابا همه وجود تصدیق قلبی نماید .
🔺تصدیق به معنای واقعی نه اینکه وقتی حضرت مطلبی فرمودند نگاهمان به دانشمندان شرق و غرب باشد که تایید می کنند که بپذیریم یا نه !
💠وَ ثِقَةً لِمَنْ تَوَکَّلَ
کسی تکیه به معارف اسلامی کند به آرامش و اطمینان می رسد . به طور مثال نماز یک باطن دارد ،تو به ملکوت آن می رسی اسلام هم ثقه و اطمینان تو می شود .
💠وَ رَاحَةً لِمَنْ فَوَّضَ
اسلام موجب آرامش کسی می باشد که امور خود را به خدا تفویض نموده و سبک زندگی را با اسلام تطبیق دهد .
💠وَ جُنَّةً لِمَنْ صَبَرَ
اسلام برای کسی که در راه آن و موازین شرع صبوری کند،سپر است .
💠فَهُوَ أَبْلَجُ الْمَنَاهِجِ وَ أَوْضَحُ الْوَلَائِجِ
اسلام روشن ترین [ابلَج]و واضح ترین طریق [مناهج]
است. راحت ترین راه ورود را دارد .
💠مُشْرِفُ الْمَنَارِ
بالاترین قسمت عالم چراغی ست بنام اسلام .هرکس (گنهکار ،مؤمن ...)در هر جای عالم نگاه به اسلام کند به سرمنزل مقصود می رسد .
💠مُشْرِقُ الْجَوَادِّ مُضِیءُ الْمَصَابِیحِ
راه و جاده [جَوَادِّ] اسلام روشن است.
و چراغ در راه ان روشن است.
🔅حضرت اسلام را به بزرگراهی تشبیه فرمودند که این بزرگراه برای خوب بودن باید
۱- واضح باشد .
۲- به تعداد لازم راه در رو دارد.
۳- سر تاسر چراغانی است
۴- تابلو در مسیر به وفور است (الان وقت خمس و ....می باشد.
۵- تا آخر راه کجی ندارد
💠کَرِیمُ الْمِضْمَارِ
مسابقه ای [الْمِضْمَارِ] در مسیر اسلام است که مسابقه برای کریم و کریمانه برگزار می شود
مسابقه لباس و مد و... نیست مسابقه کرامت و اخلاق و ادب برگزار کرد .
اسلام مسابقه کرامت گذاشت و هرکس در این مسیر باشدبه کرامت می رسد
«سَابِقُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا کَعَرْضِ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا حدید - ۲۱ »
به سمت مغفرت و بسمت جنت که برای مومنین مهیا شده در این مسابقات سبقت بگیرید.
💠رَفِیعُ الْغَایَةِ
سرانجامی که اسلام ،انسانها را می رساند ،سرانجام رفیع ،به تقوا رسیدن است.
💠جَامِعُ الْحَلْبَةِ
گردآورنده ی شرایط و اسباب وخیل اسبان [حَلْبَةِ] تمام ابزاراست که انسان برای رشد نیاز دارد به طور مثال عقل به انسان داد که با عقل بیندیشد ،توان داد که با ان عبادت کند.
💠مُتَنَافِسُ السُّبْقَةِ
اگر کسی در این مسیر قرار گرفت جایزه [سُّبْقَةِ]نفیس می گیرد .
💠شَرِیفُ الْفُرْسَانِ
همه کسانی که در این راه هستند ، مسافران راه [فرسان]شریف هستند. اگر وارد مسابقه نشدید ،بد به حال شما ،به دنبال «سابقو ا الی مغفره»نیستید
ولی اگر کسی در مسیر مسابقه ،تلاش و سلوک قرار گرفت و هدف او مسابقه دادن بود ،چه به نتیجه برسد چه نرسد، همه ی شرکت کنندگان رفیع هستند ،مهم نیست نفر چندم باشد .
انسانهای عابد برای اینکه دین را جاری کنند از هم سبقت می گیرند
🔺علما شریفان درگاه خدا هستند چطور برخی به خود اجازه تهمت و غیبت به این ها را می دهد
💠التَّصْدِیقُ مِنْهَاجُهُ
اعتراف و تصدیق به احکام و عقاید دین ،راه اسلام است.
باتمام وجود حرفهای حضرت پیامبر (ص)را بپذیرد و به آن اعتقاد داشته باشد .
💠الصَّالِحَاتُ مَنَارُهُ
اعمال صالح چراغ راه اسلام هستند .اسلام بدون اعمال تاریک است .هر چه در جامعه ای گرایشها به اسلام بیشتر، در نتیجه چراغها و روشنایی ها بیشتر میباشد
💠وَ الْمَوْتُ غَایَتُهُ
دو معنا :
۱- اسلام آنقدر ادامه دارد تا انسان بمیرد .بعد از مرگ از انسان احکام و عبادت نمی خواهند . کلام حضرت که : « إِنَّ الْیَوْمَ عَمَلٌ وَ لا حِسابَ وَ غَداً حِسابٌ وَلا عَمَلَ.»
۲- موت به معنای مرگ شهوات است .غایت اسلام این است که حب شهوت و مال و .. در انسان بمیرد . حقیقت مرگ انقطاع از دنیا است که هدف اصلی اسلام می باشد
🔺نکته:مال و شهوت به تنهایی بد نیست ،حب انها ،بد است .
💠وَ الدُّنْیَا مِضْمَارُهُ
دنیا میدان مسابقه اسلام است .این در مقابل کسانی که می گویند نهج البلاغه ضد دنیا است
حضرت (ص)می فرماید :میدان مسابقه ،دنیا است
💠 الْقِیَامَةُ حَلْبَتُهُ الْجَنَّةُ سُبْقَتُهُ
جزای انسان را در قیامت می دهند.
بالاترین پاداش هم جنت است .
بخش دوم: بیان صفات پیامبر صلی الله علیه
در خطبه ۷۲بیشتر در این باب سخن فرمودند.
💠حتی قَبَساً
پیامبر (ص)سعی کرد ازچراغ خود ، چراغ کسانی را که نور میگیرند [قَابسٍ]را روشن کند و برافروزد .
💠وَ أَنَارَ عَلَماً لِحَابِسٍ
و مشعلی را برای گم شدگان [حَابِسٍ]روشن کرد [أَنَارَ]
پیامبر (ص)دو کار کرد :
روشن کردن چراغ عده ای،
روشنایی دادن برای کسانی که در بیابان ظلمت راه را گم کرده اند
یک عده مانند علمای ربانی ،از حضرت چراغ می گیرند که چراغ دار و صاحب نور شوند و یک عده در زیر نور پیامبر (ص)حرکت می کنند .
💠فَهُوَ أَمِینُکَ الْمَأْمُونُ وَ شَهِیدُکَ یَوْمَ الدِّینِ
خدایا او شخصیت مورد اطمینان تو بود و همین پیامبر (ص)گواه این است که خدایا فلان شخص که من پیام رساندم ،به پیام عمل کرد یا خیر.
💠وَ بَعِیثُکَ نِعْمَةً وَ رَسُولُکَ بِالْحَقِّ رَحْمَةً
و او را فرستادی در حالیکه سراسر نعمت بود .مهمترین نعمت حضرت ،رسالت او بود
در قرآن میفرماید : آیه ۱۵۱سوره بقره
«خدا بر شما منت گذاشت که پیامبری از میان خود شما برگزید.»
ورسولی که برای همه مردم رحمت بود را مبعوث گردانید
حضرت هفت دعا برای رسول الله (ص)ذکر می کنند:
💠اللَّهُمَّ اقْسِمْ لَهُ مَقْسَماً مِنْ عَدْلِکَ
۱)خدایا از عدالت خود یک نصیب و سهم [مَقْسماً]به پیامبر(ص)بده .با عدالت خود با او رفتار کن.
💠وَ اجْزِهِ مُضَعَّفَاتِ الْخَیْرِ مِنْ فَضْلِکَ
۲)خدایا از عدالت پا فراتر بگذار بدون حساب و کتاب چند برابر فضل و رحمتت به پیامبر عطاکن .
💠اللَّهُمَّ أَعْلِ عَلَى بِنَاءِ الْبَانِینَ بِنَاءَهُ
۳)خدایا بنای پیامبر (ص)را بر همه ی بناها چیره کن .
قصر پیامبر همان دین اوست بر همه ی دین ها غالب کن.جایگاه دنیوی و اخروی حضرت را از همه بالاتر گردان .
💠أَکْرِمْ لَدَیْکَ نُزُلَهُ
۴)خدایا او را بر سر سفره میهمانی[نُزُل]لطف و کرامت خود مهمان کردان
💠وَ شَرِّفْ عِنْدَکَ مَنْزِلَه
۵)منزل و جایگاه او را نزد خود شریف گردان
💠 وَ آتِهِ الْوَسِیلَةَ
۶)به پیامبر وسیله عطا نما
🔺 معنای وسیله محل نزاع شارحان می باشد .سه تعبیر و معنا برای وسیله اینجا ذکر می گردد.
الف) ابزار به تقرب رسیدن به خدا ذکر کرده اند .
ب)منظور شفاعت را به پیامبر (ص)بده
«وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ 35 - مائده »
هر کس بخواهد به سوی خدا رود باید وسیله ی شفاعت محمد و آل محمد (ص)را داشته باشد .
ج) بالاترین درجه جنت و بهشت
در بیانی در جمع اصحابشان حضرت فرمودند در حق من دعا کنید وسیله داشته باشم که در پاسخ این سوال که وسیله چیست فرمودند: درجه و جایگاه اعلی در بهشت که انبیاء مرسل هم به آن غبطه می خورند .
💠وَ أَعْطِهِ السَّنَاءَ وَ الْفَضِیلَة
7)رفعت و فضیلت را بر حضرت عطا نما
در ادامه پس از دعا برای حضرت رسول (ص) از خدا می خواهد که ما را در ردیف پیامبر (ص)محشور نما که هفت شرط برای این مطلب ذکر می کنند .
💠غَیْرَ خَزَایَا
۱- بی آبرو و رسوا نباشیم
💠وَ لَا نَادِمِینَ
۲- در مقابل خدا پشیمان نباشیم
💠 وَ لَا نَاکِبِینَ
۳- از راه پیامبر (ص)باز نگشته باشیم
💠 وَ لَا نَاکِثِینَ
۴- عهد شکنی با پیامبر (ص) نکرده باشیم
💠وَ لَا ضَالِّینَ
۵- گمراه نباشیم
💠 وَ لَا مُضِلِّینَ
۶- گمراه کننده نباشیم
💠وَ لَا مَفْتُونِینَ
۷- فتنه زده و فریب خورده نباشیم.
که اگر موارد بالا در کسی باشد همنشینی با پیامبر (ص)معنا ندارد .
🔺 سوال ؟
آیا پیامبر (ص)نیاز به دعای ما دارد، وقتی ما صلوات می فرستیم برای ائمه یا برای خودمان سودی دارد؟
قبل از هر مطلب ,ما طبق آیه قرآن
«إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً»
مأمور به ذکر صلوات هستیم .
چند نقل ذکر میکنیم :
۱)مرحوم کلینی در کافی :
اهل بیت علیهم السلام هر شب جمعه علمشان رو به افزایش می رود دعای ما هم تاثیر خود را دارد همانطور که آنها علم تام هستند ولی این علم به این صورت اضافه می شود پس مقام هم افزودنی است
۲)مرحوم علامه طباطبایی:
ما در صلوات یا دعا می گوییم خدایا تو بر آنها. درودبفرست چون از خدا طلب می کنیم این شدنی است اگر می خواستیم از خودمان بدهیم چیزی به آنها نمی رسید
۳)علامه حسن زاده آملی در کتاب ۱۰۰۱نکته می فرماید چون آنها به کمال تام رسیده اند ،دعای ما به حال آنها سودندارد ،دعای ما به سود خود ماست که نشان از عاشق بودن و ابراز عشق ما به آنها است .
غفرالله لی و لکم
الحمدلله رب العالمین
تو مگو ما را به دان شه راه نیست
با کریمان کارها دشوار نیست
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۵/۲۶ - ۱۹ محرم
💢بخش دوم خطبه ۱۰۶💢
توبیخ اصحاب
🔸وَ قَدْ بَلَغْتُمْ مِنْ کَرَامَةِ اللَّهِ تَعَالَى لَکُمْ مَنْزِلَةً تُکْرَمُ بِهَا إِمَاؤُکُمْ
ای صحابی ! ای مسلمان ها! به برکت اسلام به یک جایگاه و منزلتی رسیدید، که به سبب اسلام، کنیزان شما را. گرامی می دارند
قبل از اسلام حتی شما را هم حساب نمی کردند، اکنون بواسطه اسلام اوردن برده ی خانه شما را محترم می شمارند. چون بشما منسوب هستند، محبت و وصلت می کنند.
🔶وَ تُوصَلُ بِهَا جِیرَانُکُمْ
به همسایه های شما وصل میشوند. حتی همسایه ی غیر مسلمان شما را بخاطر اسلام گرامی می دارند. اسلام شما را به اینجا رسانید.
اسلام کرامت ماست و باید با اعمال و رفتار خود، آن را قدر بدانیم.
🔸وَ یُعَظِّمُکُمْ مَنْ لَا فَضْلَ لَکُمْ عَلَیْهِ
شما را گرامی و بزرگ داشتند کسانی که شما از آنها برتر نبودید.
🔸وَ لَا یَدَ لَکُمْ عِنْدَهُ
دست قدرت بر آنها نداشتید. کسانی نسبت به شما خاشع و فروتن شدند که شما از آنها طلبکار نبودید. قدرت آنها از شما کمتر نبود. ولی با این حال به شرافت اسلام شما عزیز شدید. همان ها که از لحاظ قدرت و هیمنه با شما هم تراز بودند، به شما نگاه ویژه ای پیدا کردند. اسلام به شما شرافت داد.
🔸وَ یَهَابُکُمْ مَنْ لَا یَخَافُ لَکُمْ سَطْوَةً وَ لَا لَکُمْ عَلَیْهِ إِمْرَةٌ
از شما مسلمان ها می ترسند ، کسانی که شما بر آنها غلبه ای ندارید. شما بر آنها حکومت ندارید، ولی آنها با این حال از شما حساب می برند.
✳️ نکته: اگر کشور ما اسلامی و انقلابی نبود، آیا جایگاه ما در منطقه این بود؟ اسلام به مملکت ما شرافت داد و نگاه عالم را به خود معطوف کرد . تا وقتی به اسلام ملتزم باشیم، عزّت داریم. اگر کم گذاشتیم و اسلام و انقلاب را از دست دادیم، خدا تعهدی در برابر ما ندارد.
✳️ نکته: ترس از خدا به انسان قدرت می دهد. قدرت، شجاعت، شهادت طلبی و نصرت های الهی که مسلمین دارند، ناشی از باور آنها به خدا و معاد است.
🔸وَ قَدْ تَرَوْنَ عُهُودَ اللَّهِ مَنْقُوضَةً فَلَا تَغْضَبُونَ
شما می بینید که عهد و پیمان و قوانین الهی زیر دست و پا له می شود و از بین می برد. [منقوضه]در حالیکه رگ غیرت شما نمی جنبد و کاری نمی کنید.نسبت به احکام الهی ناراحت نمیشوید [تغضبون]
حب و بغض ما باید بر معیار دین باشد. نباید انگیزه ی شخصی در کار باشد.
🔶وَ أَنْتُمْ لِنَقْضِ ذِمَمِ آبَائِکُمْ تَأْنَفُونَ
اگر یکی از عهد و پیمان های پدران شما زیر پا گذاشته می شد، اظهار خشم و عصبانیت می کردید. چرا وقتی دین زیر پا گذاشته می شود، عصبانی نمی شوید.
✳️ نکته: هیچ غیرتی نباید از غیرت دینی بیشتر باشد. در دینداری باید مقید باشیم و برنامه ریزی داشته باشیم. همان گونه که برای رسوم عرفی خود، برنامه ریزی داریم.
🔸وَ کَانَتْ أُمُورُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ تَرِدُ
ای مسلمان ها! شما همان هایی هستید که قبلاً مباحث دینی دست شما بود. اسلام که آمد، شما همه کاره بودید.
🔸وَ عَنْکُمْ تَصْدُرُ
شما بودید که فرمان های دینی را و حکومتی را صادر می کردید.
🔸وَ إِلَیْکُمْ تَرْجِعُ
اگر کاری به مشکل برمیخورد ، اگر کار به هم ریخته می شد، شما قاضی بودید. شما همه کاره بودید.
🔸فَمَکَّنْتُمُ الظَّلَمَةَ مِنْ مَنْزِلَتِکُمْ
چرا الآن به جایی رسیدید که حکومت را به دست عده ای ظالم (بنی امیه) دادید؟ چرا کار به اینجا رسید؟ شما اسلام را رها کردید تا کار به دست ظلمه بیفتد.
🔸وَ أَلْقَیْتُمْ إِلَیْهِمْ أَزِمَّتَکُمْ
افسار خود را به دست معاویه و معاویه صفت ها دادید.
🔸وَ أَسْلَمْتُمْ أُمُورَ اللَّهِ فِی أَیْدِیهِمْ
امور خدا را و قوانین خدا و حکومت خدا و خلافت خدا به دست معاویه دادید.
🔸یَعْمَلُونَ بِالشُّبُهَاتِ وَ یَسِیرُونَ فِی الشَّهَوَاتِ
شما می دانید که معاویه انسان اخلاق مدار و دینداری نیست. کار معاویه ایجاد شبهه است. او روی مرز شبهه حرکت می کند. دین ندارد، ولی ظاهر دینی به کارهای خود می دهد. او دنبال حکومت بود. چرا حکومت اسلامی علوی را از دست دادید و اجازه دادید کار به دست دیگران بیفتد؟
🔸وَ ایْمُ اللَّهِ لَوْ فَرَّقُوکُمْ تَحْتَ کُلِّ کَوْکَبٍ لَجَمَعَکُمُ اللَّهُ لِشَرِّ یَوْمٍ لَهُمْ
به خدا قسم! اگر بنی امیه و دودمان انها، مؤمنان حقیقی رامتفرق و پراکنده کنند، در زیر آسمان بزرگ؛ خدای متعال همه ی شما را جمع می کند برای روزی که برای بنی امیه بدترین روز است و روز انتقام از بنی امیه است. اشاره ی امیرالمؤمنین (ع) به براندازی بنی امیه توسط بنی العباس است.
الحمدلله رب العالمین