بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۵/۱۸ - ۱۱محرم الحرام
💢 خطبه ۱۰۰ 💢
خطبه در مورد پیامبر و خود حضرت و تلویحا به ظهور بقیة الله علیهم السلام بیان میدارند. سومین خطبه نماز جمعه در ایام حکومت ایراد فرموده.
💠الحمد لله الناشرِ فی الخلقِ فضلَه والباسطِ فیهم بالجودِ یدَه
حمد مختص خدایی که فضل خود را برای خلق نشر داده. و دست بخشش خود را بسوی مردم گشوده است.نه تنها بخشش دارد بلکه در جود و کرامت مبسوط الید است.
فضل و جود دو صفت را به بهترین وجه بیان میدارد، که سراسر عالم از فضل و کرم پر است و جایی وجود ندارد که از جود خداوند خالی باشد.حتی جهنم که مظهر عذاب و رنج است نشات گرفته از فضل و رحمت اوست.
💠نَحمدُهُ فی جمیعِ امورِه
خدا را حمد میکنیم بخاطر جمیع امور ، نه فقط بخاطر امور خوب و خوشایند ، وبخاطر رزق و روزی شاکر باشیم ، بلکه در امور مشقت و رنج شکرگذاری و حمد نباید از دست برود.
حامد بودن باید در هر دو حالت باشد در غیر آنصورت صفت رذیله است.
« عسیٰ اَن تکرَهوا شیئاً و هو خیرٌ لکم »
خیری که در اموری قرار داده شده ، با خیری که در امور کریه قرار داده شده ، کسی علت را نمیداند. پس باید در دو حالت شاکر و حامد بود.
💠و نستَعینُهُ علیٰ رِعایةِ حقوقِه
از خدا استعانت می جوییم کمک کند که وظیفه و حقوق الهی را بطور کامل ادا کنیم.
جریان توحید همین است که خدا باید توفیق بدهد تا از عهده حقوقی که بر ما لازم است خارج شویم. با اختیار خود بتوانیم این امر را پیش ببریم کار مشکل میشود
از خدا کمک می خواهیم که اراده خدا رفیق راه باشد که وظیفه ادای حقوق را خوب ادا کنیم چرا که دشمن درونی به خلاف وظیفه دعوت می کند.
✅ نکته : همیشه در کلام هر حکیمی نکته ای قابل توجه است که ابتدای کلام با متن و انتهای کلام ارتباطی دارد. همه ی جملات از ابتدا تا انتها با هم متناسب است.
حضرت در این خطبه ابتدا به حمد و شکر نعمت یاد میکند که فضل و جود خدا عالمگیر است ، باید دقت نظر داشته باشیم در کلام چه نعمتی را یادآوری میکند که فضل آن بالاتر و عالمگیر است!!!
از خدا کمک بگیریم تا وظیفه را کامل انجام دهیم و آن چیزی نیست جز:
💠ونَشهدُ اَن لا الهَ غیرُهُ واَنَ محمداً عبدُه و رسولُه
شهادت می دهیم پیامبر خاتم صلی الله علیه وآله عبد و رسول بود.
جود گسترده خدا و فضل عمیم الهی وجود مقدس پیامبر اکرم و جریان نبوت فضل
واسعه ای ست که عالم را فرا گرفته است.
💠ارسلَهُ باَمرهِ صادِعاً و بذکرِهِ ناطقاً
خدا پیامبر را فرستاد در حالیکه از او خواست اوامر الهی را آشکار کنید[صادع] وبرای مردم شفاف بیان کند.و از او خواست اوصاف الهی را یاد کند ناطق به ذکر الهی باشد.
💠فَاَدّیٰ امیناً و مضیٰ رشیداً
پیامبر با امانتداری وظیفه را ادا کرد.
پیامبر مسیر رسالت را با راستی و درستی طی کرد و در این مسیر هیچ کجی پیش نیامد [رشیدا]
✅ به هرکس هر آنچه وظیفه ای بعهده او گذاشته شد در قبال آن ، وظیفه را بطور کامل و امین ادا کند.
صحبت از ولایت است.
💠وخلَّفَ فینا رایةَ الحقِ
خدا (و پیامبر)باقی گذاشت در میان خلق یک پرچم حقی را . پیامبر پرچم حق را در عالم برافراشت که توجه مردم به آن پرچم باشد و همان کتاب و سنت خداست.
💠مَن تَقدَمَها مَرَق
کسی که از پرچم حق جلو افتد ، از اطاعت و ولایت خارج شود از دین خارج شده[مرَق]
💠و مَن تَخَلَفَ عنها زَهَق
وهر که از پرچم حق عقب بماند( در اخلاق ، عمل ، سبک زندگی ، جهان بینی از اهل بیت عقب باشد) و تفریط کند ، حتما به هلاکت می افتد [زهق]
💠و مَن لَزِمَها لَحِقَ
کسی که با پرچم حق ملازم باشد به اهل بیت ملحق میشود [لحِق] در جایگاه امن بهشت.
سه گروه در برخورد با پرچم حق : افراط ، تفریط ، میانه رو ،
و اعتدال دسته سوم هم در دنیا همراهند و هم در آخرت.
✅ جریان همراهی و همنشینی در قیامت متوقف بر همنشینی در دنیاست.
همراهی آخرت استمرار همراهی در دنیاست.
التزام داشته باشند به مقصد رسیده و ملحق میشوند.
💠دلیلُها
دومین و بالاترین فضل در عالم ؛ پرچم حقی که پیامبر نصب کرد راهنما و علمدار آن[دلیل] پرچم حق رسول الله خود حضرت و به امامت خود اشاره میکنند.
(علمدار پرچم نبوت من علی هستم ) سه ویژگی برای خود بیان میکند.
💠 مَکِیتُ الکلام
۱- کلام علمدار پرچم حق ، وزین و سنگین [مکیت] درست و سنجیده سخن میگوید.
طبق کلام حضرت ، عاقل قبل از سخن فکر میکند و سخن میگوید و جاهل ابتدا کلام وبعد در مورد سنجیده بودن آن فکر میکند.
💠بَطئُ القیام
۲- قیام او کند است.
اشاره به مصائبی دارد، عده ای نزد حضرت آمدند اکنون که حق شما را غصب کردندقیام کنید .
فرمود اینطور نیست که با بیعت چند نفر امام کرده و حکومت اداره کند ،باید همه مردم بیعت کنند، همه باید خواهان باشند.
برای پذیرش مسئولیت آرام است تا قطع و یقین نداندکه وظیفه حاصل شده اقدام نمیکند.
مثل همه موارد که به اهل بیت پیشنهاد حکومت می دادند.
ابومسلم خراسانی قیام کرد جریان اموی و عباسی را سرنگون کرد به امام صادق صلوات الله علیه نامه زد که ما قیام کردیم تا شما به قدرت و حکومت برسید.
فرمود امروز روز ما نیست و تو هم یار ما نیستی ،چون باطن تو را می شناسم و روز حکومت مانیست. حکومت مخالفت دارد به اضمحلال کشیده شده و امام جامعه از بین میرود. اگر خدا از علما بیعت نگرفته بود ما هرگز حکومت بدست نمی گرفتیم.
💠سریعٌ اذا قامَ
۳- اگر بنا بر قیام باشد تیغ برنده ای ست که کسی یارای مقابله و قد علم کردن ندارد.
✅ با این سه ویژگی علمدار پرچم حق وظیفه ماهم مشخص میشود.
سنجیده سخن گفتن ، عجله نداشتن برای مسئولیت گرفتن ، در هنگام وظیفه سریع و برنده بودن ، تا سبک زندگی علوی باشد.
✳️ ابن ابی الحدید:
این جملات حضرت که در ابتدای حکومت گفته در انتهای خلافت به تحقق رسید. همه مردم گفته های او را به بی کم و کاست به چشم خود دیدند.
💠فاذا انتم اَلَنتُم لهُ رقابَکم و اَشَرتُم الیه باَصابعَکم
زمانی که گردن خود را برای پرچمدار حق نرم می کنید [اَلنتم] و مطیع می شوید و با انگشت ،حکومت او را نشان می دهید[اشرتُم ]( حکومت به قدرتی میرسد که نمی توانید آنرا نادیده بگیرید)
در حول محور او جمع شده و قدرت و عظمت حکومت او بجایی میرسد که:
💠جاءَ هُ الموتُ فذهَبَ بهِ
دقیقا همان لحظه مرگ بسراغ علی می آید اورا با خود میبرد.
💠فلبِثتُم بعدَهُ ما شاءَالله
شما مدتی بعد از او در انتظار می مانید تا وقتی که خدا اراده کند (وقت نامشخص) بعنوان حکومت امامت در دسترس چیزی ندارید..
✳️ نکته ابن ابی الحدید:
در روزهای منتهی به شهادت جمعیت عجیبی به علی گرایش پیدا کردند همانهایی که سرپیچی کرده خون بدل می کردند و علی را تنها گذاشتند ناگهان به علی متمایل شدند . طوری که حضرت ده فرمانده انتخاب کرد و به هر کدام ده هزار نفر و مجموع سپاه صد هزار نفری آماده برای جهاد شدند اما حضرت به شهادت رسید.
این موضوع را باید تاریخ و مورخین تهلیل کنند که این جمعیت از روی ارادت و پا به رکاب آمدند یا علائمی دیدند که پایان عمر و کار امام تمام است آمدند، چون دانستند جنگی در کار نخواهد بود. چگونه کسانی که خون بدل کردند یکباره متحول شدند از مبهمات است و نظر دقیقی به آن نیست.
💠 حتیٰ یُطلِعَ اللهُ لکم مَن یَجمَعُکُم و یَضُمُّ نشرَکم
شما مدتی بعد از علی منتظر می مانید تا اینکه خداوند امامی را ظاهر کند جمع شما را اجتماع کند. پراکندگی و آشفتگی شما را منضم کند.
(بوجود مقدس امام عصر اشاره می فرماید)
و این امر اجماع بین شارحان است .
ابن ابی الحدید:
حرف ماهم در این جمله مانند شیعیان است فقط اختلافی که هست شیعه قائل است امام بدنیا آمده ولی غایب شده. اما اهل سنت قائل است هنوز بدنیا نیامده نزدیک به ظهور بدنیا خواهد آمد. ( جواب این شبهه آبی الحدید در پایان خطبه با توجه به کلام مولا پاسخ دارد.)
💠فلا تَطمَعُوا فی غیرِ مُقبلٕ
(یک اصل و قاعده کلی)
آنچه را که بسمت شما روی نیاورد.
فعلا مقدمات آن در دسترس شما نبود.طمع نکنید.
💠ولا تَیأَسُوا من مُدبِر
اگر چیزی هم از دست شما رفت ، دورهٔ آن تمام شد ضعف و ناامیدی بشما غالب نشود.
منظور: اگر مقدمات حکومت تشکیل نشد بی جهت وارد عرصه نشوید که نتیجه ی آن جز از بین رفتن چیزی نیست.(قیام توابین نتوانست کاری از پیش ببرد.) در شرایط مبهم زود تصمیم نگیرید. و یا اگر حکومت علی از دست رفت مایوس نشوید.
💠فاِن المُدبرَ عسیٰ اَن تزِلَ بهِ اِحدیٰ قائمتَیهِ و تَثبُتَ الاُخریٰ و تَرجِعا حتیٰ تَثبُتا جمعا
اگر کسی در حال راه رفتن بر روی زمین لغزنده یکی از پای او بلغزد [قائمتیه] چون پای دیگر در روی زمین مستحکم است تعادل حفظ میشود.
در دوران بین حکومت علی و حکومت امام عصر صلوات الله علیهم اتفاقات زیادی رخ میدهد ، قصد ریشه کنی دین دارند اما پاره نمیشود.میلغزد انحراف بوجود می آید ، اما سرانجام بُرد و پیروی نهایی با جبهه حق و اهل بیت است.
✳️ روایت مرحوم کلینی از حضرت :
به آنچه امید ندارید امیدوارتر باشید. تا ؛ به آنچه که با معادلات و برنامه ریزی خود امیدوارید. کاری که با فراهم کردن مقدمات خیال انسان جمع است ان کار صورت نمیگیرد.
جایی که انسان نومید است همانجا خدا کار را درست میکند.
مانند سحرهٔ فرعون برای عزت فرعون آمدند اما مومن به خدای موسی برگشتند.
ملکه سبا برای گفتگوبا سلیمان نبی آمد اما با پذیرش نبوت سلیمان نبی برگشت.
ربط آن به جریان ظهور اینست:
در طول تاریخ برای شما مشکلاتی بوجود می آید نامید نشوید که حکومت علی تمام شد.
امیدوار باشید حکومت عدلی می آید.
ظهور نشانه هایی ، راهکاری دارد. شناخت امام لازم دارد و امام علائمی دارد ، هرکسی ادعایی کرد نلغزید و مطیع او نباشید.
💠اَلا انَّ مثَلَ آلمحمدٕ کمثَلِ نجومِ السماءِ
مثَل وجود آل محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) مثل نجوم آسمان هستند.
💠 اذا خَویٰ نجمٌ طلَعَ نجمٌ
وقتی یک ستاره غروب کرد ستاره دیگر طلوع میکند.(با غروب ستاره ها خورشید طلوع میکند ، با غروب خورشید ستارگان طلوع میکنند) در جریان نجومی هریک خاموش شود دیگری روشن میشود.
اهل بیت پیغمبر هریک غروب کرده به شهادت رسید یک امام دیگر طلوع می کند و جریان امامت را بدوش کشیده وظایف انجام می گیرد.
💠فکاَنَّکم قد تَکاملَت منَ اللهِ فیکمُ الصَنائِعُ و اَراکم ما کنتم تامُلُون
بطور شفاف می بینم که خدای متعال احسان [صنائع] خود را با ظهور امام دیگری بر شما کامل میکند. و می بینم روزی را که شما آرزوی ان داشتید [ما تاملون] بشما میرسد.
آرزوی مومنین است که دین عالمگیر شود و فرمانروایی با نیکان باشد. و آنروز خواهد رسید.
✅ پاسخ شبهه ابن ابی الحدید از این جمله استفاده میشود.«اذا خَویٰ نجمٌ طلعَ نجمٌ»
اگر اهل سنت به این جمله توجه کند، حتما به این نتیجه میرسد که امام زمان بدنیا آمده است.
هنگامیکه یک امامی غروب کند امام بعدی طلوع میکند. با شهادت امام عسکری وجود امام عصر علیهما السلام متولد شده و غیبت دارند.
✳️ در کتب اعتقادی شیعه مطرح شده که امام وظائفی دارد.
امام غایبی که در دسترس نیست ، هدایت ، دستگیری ، برای پاسخگویی به سوالات ، او نیست چه فایده ای دارد ؟؟!
پاسخ : مثَل امام مثَل خورشید پشت ابر است.
وظیفه امام هدایت باطنی و دستگیری را دارد. هیچ ارتباط به حضور در جامعه ندارد ، میتواند هدایت کند.
نکتهٔ مهمتر: « وجودُهُ لطف و غیبتُهُ مِنّا »
غیبت امام از ماست، اگر امام نیست از ماست که او نیست. یکی از مشکلات مردم جهان است که بوجود آورده اند.
حضرت هست میخواهد حکومت کند اما مردم نمی خواهند که او حکومت کند ، پس خدا هم نمی خواهد. هرگاه مردم طالب شدند امضای ظهور و حکومت را صادر می کند.
اللهم عجل لولیک الفرج
واجعلنا من خیر اعوانه
الحمدلله رب العالمین میشود