بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۳/۲۱ - ۱۱ ذی القعده
💢 خطبه ۷۱ 💢
مذمت اهل عراق
✳️ ضمن تبریک میلاد امام رئوف ، معروفترین لقب حضرت، رضا هست .
رضا به معنی راضی ومرضی أست خداوند به همه موحدین بشارت می دهد .
«یا ایتّها النفس المطمئنه اِرجعی الی ربکِ راضیة مرضیة »
این مقامی أست که همه مؤمنین می توانند به آن برسند .
اما چرا به امام رضا، رضا می گویند ؟
امام واسطه ی فیض رضایت الهی أست هر کس میخواهد در این عالم به جایگاه رضایت وبه شفاعت امام هشتم برسد بدون توسل و عنایت امام هشتم امکان پذیر نیست این رضایت فقط رضایت معنوی وآخرتی نیست. بلکه رضایت های دنیایی هم عنایت وامضای آن بدست امام رضاست.
این خطبه ایجاد ظرفیت در انسان را بالا میبرد.
✳️ زمان صدور خطبه بعد از جنگ صفین بوده و موضوع خطبه ، چه اتفاقی افتاده که این خطبه ایراد شدهاست.
از محتوای کلام و بقیه کتب که کلام امیرالمومنین صلوات الله علیه را انتقال داده اند به این جمع بندی رسیدند که روزی حضرت بالای منبر فرمود:
« سَلونی قبلَ اَن تَفقِدونی فاِنّی بطُرقِ السماءِ اَعلَمُ منّی بطُرُقِ الارض »
هر کس هر سوالی دارد از من بپرسد که راههای آسمانی را بهتر از راههای زمینی می شناسم.
گویا عده ای نتوانستند کلام حضرت را هضم کنند.که در هرجا و در بارهٔ هر موضوعی هر سوالی را بتواند پاسخ بدهد. لذا انکار کردند.
✳️ عده ای از مورخین اینگونه هم نقل کرده اند: روزی حضرت بر منبر فرمود: من به لطف و علم الهی به جایگاهی رسیدم اگر هر کدام از مردم دنیا با هر دینی سوال کنند با کتاب خود آنها پاسخ می دهم.
جواب یهود را با توارت خود ،
جواب نصرانی را با انجیل ،
و پاسخ مسلمان را از قرآن میدهم.
و اینکه همان قسمت پاسخ تورات و انجیل و قرآن در چه شرایطی نازل شده ، پیغمبر آن چه کس وایا در بیابان بوده یا در شهر و خانه .
وچه واقعه ای رخ داده ، با علم الهی و اتصال به وحی شرح می دهم.
عده ای از این پرده برداری علم الهی و کلام حضرت بر نتافته و آنرا دروغ پنداشتند.و به صراحت اتهام کذب زدند.
در همین محفل که عده ای نسبت دروغ دادند یک نفر برخاست و خطاب به امام گفت:
من آنقدری تو را باور دارم که تو را خدا می پندارم. تو خدای من هستی.
افراط و تفریطی که گروهی برای او علمی قائل نیستند و گروهی او را تا حد خدایی میدانند.فرمود:
« هلکَ فیَّ اِثنان مُحبٌ غالٌ و مُبغضٌ قال»
هر دو گروه غلو کنندگان و گروهی که حق علی را نشناخته پایین می آورند. به خیر و سعادت نمی رسند و هلاک شده هستند.
♦️اَمّا بعدُ یا اهلَ العِراق فانما انتم کَالمَراَةَ الحامِل حَمَلَت
بعد از حمد وثنای الهی ،
ای مردم عراق که در مواجه با دشمن از خود ضعف نشان دادید.
این جمله تشبیه مرکب أست یعنی از چند تشبیه بهم پیوسته درست شده.
شما مثل زن هستید[ کالمراه]
( تشبیه اول)
زن تکلیف جهاد ندارد شما که بدون عذر جهاد نمی روید مثل زن هستید مردان زیر پرچم جهاد مبارزه و قیام می کنند.
شما مثل زن حامله هستید( تشبیه دوم)
بعضی خانمها نازا هستند ولی زنی که استعداد باردار شدن دارد ( استعداد هست خود جلوی بارداری را میگیرد. ) شما استعداد پیروزی وایستادن در مقابل معاویه را دارید ولی خودتان نخواستید ظرفیت داشتید، عقل وشعور وتوان جسمی -امام به حق دارید نخواستید استفاده کنید.
♦️فلما اَتَمَت اَملَصَت
شما مثل زن بارداری هستید که نه ماه بچه رادر شکم حمل کرد وبارداری را تحمل کرد ودر روزهای آخر حمل بچه سقط شد[ املصَت]
کنایه از اینکه جریان شام در حال تمام شدن بود در روزهای آخر ودر هنگام پیروزی قطعی فریب خوردید .مالک به خیمه معاویه نفوذ کرده بود ،ساعتی بعد بساط معاویه جمع میشد. اما جمعیت کثیر با اصرار و فشار در چند قدمی پیروزی سبب بازگشت مالک شدند.
♦️وماتَ قَیمُها
زن بچه سقط کرده نیاز به پرستار و مراقبت و حضور همسردارد در لحظه حساس که نیازمند به پرستار وقیم دارد ، ناگهان همسر او هم بمیرد. ( تشبیه چهارم)
(بی سرپرستی وتوجه نکردن به حرف امام)
♦️وطَالَ تَاَیمُها
مدت بیوه ماندن[ تاَیمها] این زن طولانی و طولانی شد تا اینکه خود او هم از دنیا رفت.
( تشبیه پنجم)
♦️وورثها ابعدها
وارث این زن چه کسی خواهد شد ؟ وقتی وارث درجه اول، همسر ، فرزند ، پدرو مادر نداشته باشد غریبه ترها وارث خواهند شد. ( تشبیه ششم)
این تشبیه کسانی أست که حاکم اسلامی را طرد کنند ، سخن او را نشنوند ، در لحظات حساس خودشان تصمیم بگیرند مثل غریبی که نیاز به کمک دارد ولی کسی نیست اورا کمک کند. دوران سخت راهم طی کرده اما مال به دیگران رسیده.
معاویه بر شما دندان تیر کرده. ظرفیت دارید ولی نمی خواهید مقابله کنید سرانجام معاویه بر شما حاکم خواهد شد . معاویه با شما غریبه أست دین وآیبن شما را قبول ندارد به اصول اخلاق وانسانیت هم پایبند نیست ولی حکومت اسلامی بر اثر کم کاری شما دو دستی به او تقدیم میشود .
♦️اَما والّلهِ مااتَیتُکم اِختیاراً ولکن جِئتُ اِلیکم سُوقا ً
گویا در اذهان مردم سوالی پیش آمده ؛ شما که می دانستید مردم عراق و بصره بد هستند. و مذمت میکنید. چرا به عراق آمدید ودر مدینه می ماندید و حکومت را اداره میکردید؟
فرمودند من به هیچ وجه با رضا ورغبت واختیار خود نیامدم.
۱- قسم بخدا از روی اشتیاق وعلاقه نبود مرا به اینجا سوق دادند ، مجبور شدم بیایم - هنوز دو ماه از حکومت نگذشته بود، جریان ناکثین وجمل بوجود آمد ، کسی جرات روبرو شدن با عایشه را نداشت. خود در میدان بودم عده ای تردید داشتند.
۲- بزرگان از صحابی پیامبر به کوفه مهاجرت کرده بودند برای اثبات حقانیت خود وحکومت باید به آنجا می آمدم ، آنها باید به حقانیت حکومت من شهادت میدادند .
۳- معاویه آمده بود بصره را فتح کند اگر در عراق مستقر نمی شدم حکومت عراق از دست می رفت من از روی علاقه به اینجا نیامدم.
حضرت بخاطر قبر مطهر پیامبر وحضرت زهرا (س) به مدینه علاقه شدیدی داشت و جدا شدن از دو عزیز بسیار سخت بود. اما شرایط روزگار بگونه ای شد که مجبور کرد حضرت از مدینه خارج شود.
♦️ولقد بلغنی انکم تقولون : علیٌ یَکذِب
به من خبر رسیده که گفته اند علی دروغگو أست. چه جامعه ی منحطی شده که علنا امام را دروغگو می نامند.
♦️قاتلکم الله !
خداشمارا بکشد کسانی که نسبت ناروا، تهمت دروغ به امام خود می زنید.
« این جمله بمعنای انشا نیست» که خدا شمارا بکشد. بلکه مرگ شما نزدیک أست این یک اصل أست هرکس به ائمه واولیاء اهانت کند عمرش کم میشود هرکس از روی عناد به اهل بیت توهین کند عمری کوتاه همراه با مشقت ورنج وذلت دارد . نفرین حضرت بیان واقعیت است .
♦️فَعَلیٰ مَن اَکذِبُ
من بر چه کسی دروغ بستم ؟ کدام سخن دروغ بوده ، هر کلام یا بطن قران بوده یا متن صریح قرآن و کلام پیامبر بوده و تمام سخن وصل به وحی می باشد.
♦️اَعلیَ الّله ؟
آیا من به خدا دروغ بستم ؟ اول کسی بودم که بر خدا ایمان آوردم در روزی که ایمان آوردن هیچ سود مادی نداشت ،همه رنج ، تحمل مشقت و شکنجه بود. چطور بر خدا دروغ ببندم ؟
♦️فاَنَا اولُ مَن اٰمَنَ بهِ اَم علیٰ نبیِّهِ؟
فاَنَا اولُ مَن صَدَّقَه
آیا من به پیامبر دروغ بستم ؟ در حالیکه اولین کسی که رسالت و نبوت را تایید وتصدیق کرد من بودم.
« یگانگی انها بجایی رسید که هر چه پیامبر می دید علی میدید وانچه رسول می شنید او هم می شنید ، فقط پیامبر نبود.»
لحظه ای شرک در پرونده علی نیست چه قبل از بعثت و چه بعد از بعثت، علی مؤمن بود. حال علی بر خدا وپیامبر دروغ ببندد ؟!خدا شما را بکشد.
♦️کَلّاوَاللّهِ
بخدا قسم هیچگاه اینگونه نبوده .
«ما یَنطِقُ عنِ الهَویٰ » هر حرفی بزند وابسته به وحی است، همه آموخته های مکتب وحی است که بعد از سالیانی بازگو می کند.
♦️ولٰکنَّها لَهجَةً غِبتُم عَنها
این پیشگویی وعلم غیب که دارم و شما تکذیب میکنید. کلامی[ لهجة] هستند که شما از آنها غایب هستید[ غبتم]
جملات ظاهر ،آشکار و آنقدر واضح هستند شما نیستید. امام زمان حاضر است ما غایب هستیم ، حقایق عالم موجود است، غیب هست ، باطن قرآن واسرار مکنون هستند شما پنهان هستید ونیستید شما شرائط را برای شنیدن ودیدن ورسیدن به معرفت پنهان کردید.
اگر نور حق رانمی بینید کتمان نکنید به تعبیر ملاهادی سبزه واری در مورد خدای متعال:
«یا مَن هواِختَفیٰ لِفَرطِ نورهِ الظاهِر الباطِن فی ظُهورهِ،»
خدا کسی أست که از شدت آشکار بودن پنهان أست حقایق عالم هست مانمی بینیم نور ولایت ومعنویت هست ما کوریم مشکل از ماست که نمی بینیم.
♦️ولَم تَکونُوا مِن اَهلِها
شما اهلیت برای این کلام ندارید ، شما خود را اهل نکردید. اهلیت پیدا کردن، محرم شدن است. اهل که نباشید در اندرونی خانه راه نمیدهند. اندرونی برای محرمهاست.
فرمود سینه من مملؤ از علم أست ولی نمی توانم به کسی بگویم. افراد اهلیت ندارند.
ارزش و عظمت انسان به آن اسراری ست که در درون دارد و نمی تواند بگوید و گرنه الفاظ را همه می گویند.
برای خود ظرفیت ایجاد کنید،تا اهل بشوید
♦️وَیْلَُمُهُ
وای بر مادر او، کسی که به من تهمت زد مادر او به عزا بنشیند و بگرید.
♦️کَیلا بغَیرِ ثَمنٕ لو کانَ لهُ وِعٰاءٌ
حاضرم همهٔ حرفها را بدون مزد[ بغیر ثمن]در اختیار شما قرار دهم ، حاضرم پیمانه پیمانه[ کیل] به شما علم غیب واسرارعالم را بدهم هیچ چیزی از شما نمیخواهم به شرطی که ظرف [ وعاء] وجود شما گنجایش داشته باشد .
یکی از ویژگی های خدا فیاض است یعنی هر ظرف خالی که نزد خدا بیاید پر میکند اما داخل ظرف کثیف، شی قیمتی نمی ریزد.
دلی که مملو از گناه باشد پر نمیکند ظرف خالی را پر میکند خدا فیاض علی الاطلاق أست اهل بیت هم نماد فیاضیت خدا هستندظرف خالی را پر می کنند ظرفیت را بزرگ کنید کینه وغضب وخشم انسان را محدود میکند
♦️ولتعلمن نباه بعد حین
هر آنچه از آینده خبر داد بزودی هویدا خواهد شد.
فردا که رسید پی میبرید که حرفها همه درست بود در آینده به حقیقت حرفها خواهید رسید ،
اللهم اجعل غنای فی نفسی
الحمدلله رب العالمین