یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
💢 خطبه ۴۵ 💢
خطبه عید فطر
خطبه روز عید فطر حضرت بسیار طولانی است، ولی سید رضی رحمة الله چند خط از آن را ذکر کرده. در دو بخش :
حمد و سپاس، و دل کندن از ظاهر دنیا
🔷الحمدللهِ غیرَ مَقنوطٕ مِن رحمتِهِ
حمد مختص خدایی که هیچکس از رحمت او نا امید نیست. کسی نباید از خدا نا امید باشد.
[ اخبار بمعنای انشاء است]
باید انسانها اینگونه باشند در سخت ترین شرایط از رحمت خدا مایوس نباشند.[ غیر مقنوط]
« لا یَأیَسُ مِن روح الله الا القومُ الکافرون یوسف - ۸۷»
« لا یتَقنُطوا من رحمةِ الله زمر - ۵۳ »
با کفر عملی و کفر اعتقادی از خدا ناامید هستند. گمراهان مایوسند.
🔷ولا مَخلُوّٕ مِن نعمتِه
حمد مختص خدایی است که هیچ مکان و هیچ شخصی از نعمتهای خدا خالی نیست [ مخلُّوٕ]
سراسر مکان و اشخاص را نعمتها فرا گرفته.
تمام وجود انسان پر از نعمت‌هایی ست که خدا ارزانی داشته اما انسان متوجه نیست.
🔷ولا مأیوسٕ مِن مغفِرتِ
وهیچکس نباید از مغفرت الهی مایوس باشد.
دست رد به سینه ی کسی نمی‌زند.
اصرار اصرار کنندگان را می‌خرد.
« انَ اللهَ لا یَغفرُ اَن یُشرَک بهِ و یَغفرُ ما دونَ ذالک لمَن یشاء نسا- ۷۸»
آیه در سه بخش مغفرت دارد.
– خدا شرک را بدون توبه نمی بخشد.
– خدا هرگناهی را بغیر شرک با توبه میپذیرد.
– از همه مهمتر غیر از شرک در هر گناهی ، اگر توبه هم نبود ممکن است خدا ببخشد.[ یغفر لمن یشاء]
🔷ولا مُستَنکَفٕ عن عبادتِه
هیچکس نباید از عبادت خدا خود داری کند.
✳️ علت استنکاف نکردن از عبادت چیست؟!
سه جملهٔ قبل سه دلیل استنکاف از عبادت است.
الف) خدا رحمت را قطع نکرده.
ب) خدا نعمت را منقطع قرار نداده.
ج) خدا در توبه را نبسته.
با وجود این سه لطف و رحمت باید خدا را عبادت کنیم .وجوب شکر نعمت از منعم تشکر لازم دارد. و تشکر همان عبادت است.
🔷الذی لا تَبرَحُ منهُ رحمةٌ ولا تُفقَدُ لهُ نِعمةٌ
حمد و ستایش خدایی که رحمت او همیشگی و زایل شدنی نیست.[ لاتبرح]
وخدایی که نعمتهای او نایاب و فاقد نمیشود.[ لا تفقد]
نعمت و رحمت یکبار در ابتدای جملات خطبه آمده بود. تکرار دوباره آن سرّی دارد. و آن از دوام نعمت و رحمت صحبت می کند.
اگر مغفرت ، حاجت روایی خدا یکبار بود، یکبار بودن خود نعمت است اما تداوم نعمت بالاتر است.
بخش اول خطبه توحید محض است و در همه امور ما باید توحید جاری باشد.
✳️ بخش دوم : دل کندن از دنیا:
🔷و الدنیا دارٌ مُنِیَ لهَا الفناءُ و لاَهلها منهَا الجَلاءُ
دنیا یک سرایی ست که نابودی برای او مقرر شده.[ مُنیَ]
مقرری [حقوق و مزایای دنیا]فنا هست کسی آن را طلب نکند.
وبرای اهل دنیا هم مقررشده که کوچ کنند.[جلاء]
🔷و هیَ حُلوَةٌ خَضراءٌ
دلیل دلبستگی بدنیا اینست:
دنیا بکام دنیا طلبان هم شیرین است[ حلوه] وهم در چشم آنها سرسبزی و جلوه دارد.
هم مذاق و هم چشم دنیا طلب را ،خیره کرده. در حالیکه :
🔷وقد عَجِلَت للطالِب ،والتَبَسَت بقلبِ الناظِر
بسرعت در دل طالبان و دوستداران دنیا نفوذ می کند.
هرکس بدنیا طالب و خیره شد، بسرعت با قلب او آمیخته میشود[ التبَست ]
با قلب که آمیخته شد ،نتیجه آن ، از دنیا نتوان دل کند. لذا مرگ تلخ میشود.و جدایی از محبوب « دنیا» سخت میگردد.
ظاهر زیبای دنیا شما را جذب نکند.
دو کلمه «طالب و ناظر» در جمله اشاره دارد به،
دنیا خود را به کسی عرضه نمی کند بلکه این شما هستید که بسمت دنیا میروید.
وقتی چشم دید دلبستگی ایجاد میشود.
زدست و دیده و دل هردو فریاد/
که هرچه دیده بیند دل کند یاد/
بسازم خنجری نیشش زفولاد/
زنم بر دیده تا دل گردد آزاد./ « باباطاهر»
🔷فارْتَحِلُوا منها باَحسَنِ ما بحَضرَتکم منَ الزّاد
کوچ کنید، خود را در دنیای فانی اسیر نکنید.
کوچ کردن با دست خالی نه!!
بلکه با بهترین وسیله ای که در دسترس شماست.[ ما بحضرتکم]
بهترین زاد و توشه دنیا و دست پر قیامت تقواست.
🔷ولا تَسألوا فیها فوقَ الکَفاف ولا تَطلُبوا منها اَکثَرَ منَ البَلاغ
معیشت ما به این دو جمله بستگی دارد:
در دنیا بیش از کفاف خود درخواست نکنید.
آنقدری از دنیا درخواست داشته باشید که در حد کفاف باشد.
غیر از آنچیزی که شما را به مرگ می رساند[ البلاغ] از دنیا طلب نکنید.
اگر بیش از نیاز و کفاف آمد سر از طغیان در می آورد.
پیامبر برای خود و اهل بیت و شیعیان خود برای امر اقتصاد و معیشت اینگونه دعا فرموده.
خدا یا مارا تامین کن بقدر کفاف و عفاف .
الحمدلله رب العالمین