یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۲/۱۹ - ۷ شوال
💢 خطبه ۲۸ 💢
تشویق به زهد وگرایش به اخرت
سید رضی رحمة الله در مورد این خطبه جملاتی دارد: حضرت با یک زیبایی خوف و انذار دنیا را بیان میکند.
اگر بنا باشد یک سخنی گردن انسان را بگیرد و او را بسمت زهد سوق بدهد،
هیچ کلامی نمی‌تواند باندازه این خطبه تاثیر گذار باشد.
اگر مایلید راجع به زهد و انقطاع از دنیا بدانید [ صرفا دانستن نباشد و تاثیر گذار باشد] در عمق وجود نفوذ کند. این خطبه است که انسان را وادار می کند. [ یضطر ]گویا مضطر میشود .آنچنان برجان می نشیند و تاثیر دارد که راه چاره ای نمی یابد جز اینکه دست تسلیم بالا ببرد.هیچ راهی ندارد جز اینکه زهد در دنیا را انتخاب کند.
همین خطبه کافیست تا آرزوهای طول و دراز انسان را قطع کند.و بحد اعتدال برساند.
همین جملات کافیست تا جرقه های بیداری و هوشیاری را در وجود انسان بزند
واز خواب غفلت بیدار کند.
🔷اما بعد ، فاِنَّ الدنیا قد اَدبرَت و اٰذَنَت بوَداعٕ
بعد از حمد و ثنای الهی، ای مردم دنیا از شما روی برگردانده ، وداع و خداحافظی را اعلام کرده[ اٰذنت] دنیا بسمت آخرت میرود.
✳️ از کجا بدانیم دنیا بسرعت رو به قیامت میرود؟!
از قبرستانها و اموات خفته در ان،
پادشاهان ، علما ، انبیا همه رفتند ، شما هم میروید.این صدای روزگار است.
گرچه دنیا زبان بسته است ولی گویاست.
با گذر زمان جوانی ما رو به پیری ، ضعف ، کاهش بینایی و شنوایی ، شکستگی چهره، نقصان قدرت انسان، اعلان بلند روزگار است.
دیگران رفتند ما هم می رویم .
مرگ با صدای بلند دعوت می کند ، هشدار و اعلام خطر میکند، اگر انگشت در گوش باشد غفلت خود ساخته باشد. صدا شنیده نمیشود.
🔷و اِنَ الاخرةَ قد اَقبلَت و اَشرَفت باِطّلاعٕ
همانا آخرت بشما اقبال دارد..
نور قیامت و طلوع خورشید آخرت را می بینید. صبح صادق قیامت برای همه نمایان است.
نور مرگ ، پایان عمر دنیا ، شروع آخرت است. همه مقدمه است برای اینکه خود را آماده کنیم.
مشکل اینست ، بعضی مرگ را باور ندارند. برخی هم که معتقدند قیامت ، برانگیختن ، حساب و کتابی هست. گاه فراموش میکنند گاه خود را به فراموشی میزنند.
شما را بیاد مرگ سفارش میکنم که از آن غفلت نکنید.
🔷اَلا و اِنَّ الیومَ المِضمارُ و غَداً السِّباق
آگاه باشید: امروز دنیا در مضمار است.
عرب وقتی اسب اصیل را وارد کارزار مسابقه می کند ، قبل از آن در اصطبل خاص غذای او را تنظیم میکند، غذای مقوی و کم میدهد فربه نشود.و دائم او را می دواند تا ورزیده شود
مضمار= حیوان لاغر با عضله ورزیده
ای مردم بدانید دنیای امروز شما میدان تمرین است خود را آماده و ورزیده کنید.برای فردایی که روز مسابقه است.
آماده شدن برای مسابقه با خوشگذرانی و آسایش و استراحت منافات دارد.
مسابقه سختی دارد عرق ریزان باید تلاش و مجاهدت کرد.
فاصله بین تولد تا مرگ مضمار است.
«غداً السباق» مرگ که عارض شد اول میدان مسابقه شروع میشود.
قبل از مرگ ، همه تمرین و دویدن بود.
مرگ سرخط آغاز مسابقه است. برای ذخایر و انرژی که از تمرینات ورزیده، هرچه انرژی بیشتری در دنیا ذخیره شده باشد.
کسب فضائل، آذوقه ای هستند.که بر سفره گسترده و پهن شده ی خود می نشیند.
مسابقه قیامت مسابقه جهانیست با دست خالی نمیتوان رسید.
🔷والسَّبقةُ الجنتُ والغایتُ النّار
پیشی گرفتن در مسابقه،جوایز آن جنت است.
برای کسانیکه با مرگ مسابقه آنان شروع شده و می‌توانند خود را جلو بیندازند.
حائز جوایز شوند.جایزه بهشت خواهد بود.
واما کسانیکه سرانجام کار آنان مدال بهشت کسب نکنند جهنم است.
جنت را با لفظ « السبقه» ، جوایز آورده اما جهنم را با لفظ « غایة » آورده ، چه بخواهد یا نخواهد او را بالاجبار میبرند.
کسی که در تمرینات دنیا شرکت نکرد و هرچیزی را به سخره گرفت. سست و راحت از آن عبور کرد ، ورزیده و محکم نشده، خیلی زود نفس گیر میشود.
قیامت هم بار او سنگین است و هم بزور او را میبرند. اما سبکبار سریع و زود می دود.
آنهایی که برای بهشت با «مضمار» از تمرین کم نگذاشتند و با میل و اختیار جوایز آنرا برگزیدند.
🔷اَفلا تائِبٌ مِن خطیئَتهِ قبلَ مَنیّتهِ
آیا کسی پیدا میشود بفکر توبه باشد، قبل از اینکه مرگ [ منیّه]فرا برسد.
تا حالت احتضار حاصل نشده و برزخ را مشاهده نکرده توبه او ارزش دارد.
سکرات مرگ فرا رسید ، در احتضار توبه ای قبول نمیشود.
قبل از آن برای خود کاری انجام دهید.
🔷اَلا عاملٌ لنفسِه قبلَ یومَ بُوسِه
آیا کسی هست بنفع خود عمل کند قبل از رسیدن بدبختی و اضطراب [ بؤس]
برای قیامت خود کاری کند؟!
امروز که فرصت هست فردای خود را بسازید ، امروز که گذشت شاید فرصتی نباشد.
🔷اَلا واِنکم فی ایامٕ اَمَلٕ مِن وَرائِهِ اَجل
آگاه باشید اکنون که زنده هستید و در ایام امید و آرزو هستید کار خوب انجام دهید.
شما در جایگاهی هستید میتوانید آرزو کنید و امید داشته باشید
امیدی که با عمل همراه باشد. مرگ در پی این زندگانیست.هر لحظه ممکن است از راه برسد.و ایام عمل و امید و آرزو تمام شود.
🔷فمَن عمِلَ فی ایامٕ اَملهِ قبلَ حضورِ اَجلهِ فقد نَفعَهُ عملُهُ ولم یَضُروهُ اَجلُه
کسی که عمل کند در ایام آرزو [ اَمل] دست بکار خیر شودقبل از اینکه اجل او برسد این عمل بنفع او بوده و مرگ او را ضرر نمی‌زند.
🔷و مَن قَصَّرَ فی ایامِ اَملِه قبلَ حضورِ اجلِه
فقد خَسرَ عملُهُ و ضرَّهُ اَجلُه
واما کسی که در ایام امید و آرزو کوتاهی کرد عمل خیر از او سرنزد، جوانی و عمر رفت دست بکار خیر بازنشد، تا اینکه اجل سررسید.قطعا خسران رابه عینه می بیند. و مرگ برای او ضرر است.
توشه ی خوب برنداشته مرگ را عامل نابودی میداند.و از مرگ فرار ی میشود.
مرگ شروع بدبختی آنهاست.چون عمل آنها نفع نداشته.
عده ای که مرگ را دشمن خود می بینند وفکر میکنند مرگ آمده آنان را نابود کند. کسانی هستند که منفعت عمل ندارند.
در حالیکه گروهی همان مرگ را با آغوش باز می پذیرند ،بسمت مرگ بسرعت در حرکتند.
فرمود: من عاشقانه بسمت مرگ حرکت میکنم.
کسی که بار اعمال صالح او پر باشد میداند مرگ هیچ ضرری برای او ندارد. از لحظهٔ مرگ عمل صالح غذای قیامت او میشود، از نشئه ی عالم اورا به عالم بهتری انتقال می‌دهند.
🔷اَلا فاعمَلوا فی الرغبَةِ کما تعمَلون فی الرَّهبةِ
آگاه باشید، ای مردم اگر در روز خوشی کار خیر انجام دادید همانند آن رادر روز ناخوشی و سختی داشته باشید.
در بحران زندگی از عمق جان خدا را صدا میزند. خدا با لطف و مهربانی رفتار میکند.همین که شدت سختی بر طرف شد صدا کردن خدا فراموش میشود.
« فاذا رکبوا فی افُلکِ دَعوُ اللهَ مخلصینَ لهُ الدین فلّما نَجیّٰهم الیَ البَّر اذا هم یُشرکون عنکبوت - ۶۵ »
در دریای طوفان زده آنچنان خالصانه خدا را فریاد میزند گویا در عالم هیچ چیزی نجاتگر نیست. اما همین که بسلامت از دریای طوفانی نجات دادیم به خشکی که رسید ناگهان مشرک میشود ، خودبین میشود.
در روز سخت با خدا هستید در روز خوش هم همانطور با خدا باشید. یک رو باشید.
🌺همین یک جمله برای زهد کافیست🌺
« واذا مسَّکمُ الضُرَّ ضَلَّ مَن تَدعونَ الاّ ایّاهُ فلما نَجیّٰکم الیَ البَّر اَعرَضتُم و کانَ الانسانُ کفورا اسری - ۱۷ »
وقتی از مصیبت نجات دادیم بلافاصله بعد از نجات راه انحراف در پیش می گیرد.
آف بر این انسان چقدر کفران نعمت می کند.
🔷اَلا واِنی لَم اَرَ کالجَنةِ نامَ طالبُها ،ولا کَالنّارِ نامَ هارِبُها
ای مردم آگاه باشید، من ندیدم شی گرانبهایی مثل بهشت، که طالبان آن اینقدر سست و در خواب [ نامَ]باشند.
وندیدم چیزی ترسناک مثل جهنم ، آنانی که از جهنم فراری هستند ، اینقدر راحت در خواب باشند.
برای آتش سوزی دنیا ، و آتش خانه و ماشین چگونه دست و پا زده بالا و پایین میزند و می‌پرد. اما برای آن لهیب ترسناک عملی متناسب با آن انجام نمی دهد. عمل بازدارندگی از این آتش را ندارد.
کسی که در دل یا زبان بیان میکند عاشق بهشت است اما ان عمل متناسب، با عشق بهشت نیست.
🔷اَلا و اِنّهُ مَن لا یَنفعُهُ الحقُ یَضرُهُ الباطل
بدانید، کسی که پیرو حق نشد ،دست به دامان حق و علی نشد. طرفدار باطل میشود.
حق را نفع نرساند باطل او را ضرر میرساند.
اگر از جانب حق به او منفعت نرسد ، حق او را بالا نکشد ، حتما باطل او را بر زمین میزند.
کسی که سنگ عدالت به سینه میزند و علی را یاری نمیکند علی از میان رفت حتما معاویه بر سر او می کوبد.
✳️ افرادی که خود را کنار کشیده ابراز میکنند ما سیاسی نیستیم . سیاست یا حق است یا باطل. راه سومی نیست.اگر با سیاست حق همراهی نکرد.قطعا با سیاست باطل است نمیتوان انکار کرد.
🔷 و مَن لا یَستَقیمُ بهِ الهدیٰ یَجرُّ بهِ الضَلالُالیَ الرَّدیٰ
کسی که هدایت[ قرآن و علی ] او را به راه مستقیم نیاورد، او را به گمراهی و وادی هلاکت [ رَدیٰ] می کشاند.
نمی‌تواند بگوید حرف حق گوش نمیکنم ، از آنطرف حرف باطل راهم گوش نمیکنم.
وقتی تابع حق نباشد ، شنوا در برابر حق نباشد، گرچه ساکت بماند نام او در جرگهٔ باطل نوشته خواهد شد.
🔷اَلا و اِنکم قد اُمرتُم بالظَعنِ و دُلِلتم علیَ الزّاد
بدانید شما امر شدید به کوچ کردن [ ظعن]
[ امر ، امر تکوینی است.بعنی اراده اینست که همه باید بمیرند استثنا هم ندارد.تغییر هم ندارد ، مانند شوری نمک ، اراده کرده نمک شور باشد.]
بدانید که روزی مُهر انقطاع از دنیا و مهر انقضا به پرونده میخورد. و در جای دیگری دوباره پرونده مبسوط میشود
وشما راهنمایی شدید [ دُلِلتم ] به جمع کردن زاد و توشه.
کوچ کردن یک حرف است و چطور زندگی کردن حرف دیگریست.
اینطور نیست هرکسی انکار کند ، نمی دانستم ، بلد نبودم.
همه چیز به صراحت گفته شده ، چه چیزی عامل هلاکت و چه عواملی موجب تقویت و رشد است ، همه را می دانستید اما نخواستید ، هوا و هوس نگذاشت.
یک روز می میرید باید قبل از آن زاد و توشه مناسب را جمع کنید.
🔷 واِنَ اَخوَفَ ما اَخافُ علیکم اِتباعُ الهَویٰ و طولُ الاَمَل
خوفناکترین چیزی که ما اهل بیت می ترسیم ، واز آن برای شما ترس داریم دو امر مهیبی که مبادا مبتلا شوید.
الف) پیروی کردن از هوا و هوس.
ب) آرزوهای طولانی دست نیافتنی.
✳️ امید و رجا امر خوبی هست اما امید واهی بد است همان اَمل و آرزوست .
کشاورز در موقع مناسب با شخم ، کود ، بذر پاشی ، آبیاری زمین ، با زحمت و تلاش امید دارد که پاییز به مدد خداوند حاصل خوبی را دریافت کند.
امادر آرزو [ اَمل] ، تلاش و کوشش نکرده منتظر دریافت باشد. اَمل بد است ، طول امل خیلی بدتر از آنست.
اهدافی را که در این دنیای فانی و زود گذر انتخاب میکند ،گویا که هزاران سال در دنیا باقی خواهد ماند.اگر تلاشی هم کند هرگز به آن نخواهد رسید که همان اَمل و آرزوست.
🔷فتَزَوَدوا فی الدنیا مِنَ الدنیا ما تَحرُزونَ بهِ انفسَکم غَداً
ای مردمان در دنیا توشه بردارید ،هر کس در قیامت بر سفره ی خود میهمان است.
– سفره ای که امروز در دنیا آماده شد.
– زیاد باشد همانست ، کم باشد همان.
–خوشمزه باشد همانست بدمزه باشد همان.
– رنگین باشد همانست.
–هرگونه که آماده شد قیامت همانطور برای فرد گسترده میشود و از غذای خود استفاده میکند.
در هیچ جایی غیر از دنیا، نمیتوان چنین سفره ی رنگین و پر روزی را تهیه دید.
– اگر منتظر بمانید کسی برای شما آماده کند.
– منظر بمانید در پیری توشه جمع کنید.
– در انتظار بمانید که بعد از مرگ دیگران کاری کنند.
– هرگز شدنی نیست ، ونخواهید توانست ، آنها که قبل از شما بودند با چنین افکاری عمر را تمام کردند و رفتند و موفق هم نشدند.
✳️«الدنیا مَسجَرُ اولیاء الله » دنیا دکان سعادت است.میشود با آن بهشت را خرید و میشود با آن جهنم را فروخت..
هر که به مقام رسید، از همین دنیا ، با عمل ، توجه ، حضور، انفاق ، دستگیری ، بوده و همانها زاد و توشه ی قیامت میشود.
و این زاد و توشه حرز و حصار شماست [ تَحرزون]
اعمالی که جمع میکنید شما را حفظ میکند و اعمال در مقابل جهنم یک ستون محکم میشود.و در برابر آتش حرز است.
غفرالله لی و لکم
یا علی مددی الحمدلله رب العالمین