شرح خطبه 15 نهج البلاغه :: روزگارم #با

شرح خطبه 15 نهج البلاغه

پخش و دانلود صوت

۰۱/۰۲/۰۵

محمد کاظمی نیا

نظرات (۱)

۰۶ ارديبهشت ۰۱ ، ۱۰:۱۸

یار علی

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح خطبه ها
۱۴۰۱/۲/۵ - ۲۳ رمضان

💢 خطبه ۱۵ 💢
اتمام حجت با مردم دراولین روز حکومت

این دو خطبه در اولین روز حکومت حضرت صادر شده.
فضای کلی هر دو خطبه انقلابی ست که در حکومت باید بوجود بیاید.
جامعه انحرافی بعد از خلفا ،در ارکان آن انقلابی صورت بگیرد تا ظالمین به پایین کشیده شوند.

🔻واللهِ لو وجَدتُهُ قد تُزُوَِّجَّ بهِ النساءُ و مُلِکَ بهِ الاِماءُ لرَدَدتُهُ
بخدا قسم اگر بیابم که از بیت المال مهریه زنانتان قرار دادید از بیت مال تملک کرده کنیزانی گرفته باشید همه اموال را به بیت المال بر می گردانم.
کسی حق تصرف اموال را نداشت ،حتی چند دست بدست گشته باشد.باید اموال برگردد.

جمله « قد تزُوِجَ به النسا» نکته ظریفی که دارد،
چون امر ازدواج حسنه است و به آن تشویق و ترغیب می‌کنند کسی فکر نکند با این پول یک امر حسنه ازدواج صورت گرفته ،پس اشکالی ندارد.
امر مقدس است. اما همین امر ، اگربا مال باطل همراه باشد هیچ ارزش و جایگاهی که ندارد، آفت هم دارد.
لذا مورد دیگری را ذکر نکرد و اشاره به امر ازدواج نمود.

🔻 فاِنَّ فی العدلِ سَعَه ومن ضاق علیهِ العدل ....
در عدالت سعه و گسترش است.
آبادی هر مملکتی به عدالت است.
هرچه در جامعه عدالت بیشتر باشد جامعه پویاتر خواهد بود.
عدالت فقط برای مظلوم خوب نیست ،بلکه برای ظالم هم خوب است.

اگر عدالت برای کسی سخت[ ضاق] باشد و عدالت او را اذیت کند، ظلم او را بیشتر در مضیقه قرار داده و اذیت می کند.

در جایی فرمود : بین عدالت ،جود ،و بذل و بخشش عدالت افضل است .
عدالت از جود بهتر است چه برسد به ظلم.

توضیح «جمله عدالت برای ظالم هم خوب است»
وقتی در وضعیت عدالت با ظالم برخورد شود، بخشی از اموال که مختص اوست با زحمت و کار ، ارث بدست آورده باشد ، به او برگردانده میشود، عدالت با آن بخش از اموال شخصی کاری ندارد.
بخش دوم اموال که از راه ظلم کثرت یافته به بیت المال برگردانده میشود.

اما همین ظالم اگر در موضع عدالت با او رفتار نشود ، در حالت ظلم با او برخورد شود ،تمام اموال او تملیکی میشود‌ ،مال شخصی او را هم جدا نمی کنند.. ولی در عدالت یک بخش مال شخصی به خود او برمیگردد.

پولهایی که عثمان بی رویه از بیت المال بذل وبخشش کرده. حال امیرالمومنین برای آن پولها قد علم کرده که انها را برگرداند.
معلوم است جمل راه می افتد. معاویه قبول نمیکند.از فرط عدالت سر شکافته میشود‌.
« قُتلَ فی المحرابِ عبادته لشدّةِ عدالته»

امام صادق صلواة الله علیه:
عدالت از شهد عسل شیرین‌تر است ، برای عموم مردم شیرین است اما برای خواص بسیار تلخ است.

نکته:

« اساس حکومت علی عدالت است.»
این جملاتی که از عدالت خوانده میشود ، عدالت بر حمل اول است .
یک عدالت، هم به حمل شایع است.

عدالتی که تعریف میکند آرمان و هدف است همان، عدالت حمل اول است.
ویکبار عدالت شایع است که مصداق خارجی آنرا نشان میدهد.

مثال:
الف) انسان چیست؟! گویند حیوان ناطق است.
دراین سوال ، انسان راتعریف میکند.
ب) گاه سوال اینست انسان چیست؟!
مصداق خارجی آنرا نشان میدهند .
اکبر ، علی ، زهرا انسان است.

جملات حضرت در مورد عدالت [ عدالت بر حمل اولی ست] آرمان و اهداف علی ست. باید جامعه ای باشد که در آن دزد ، رانت ، حق خوری نباشد.
عدالت اقتصادی ، فرهنگی، آموزشی ، در همه جوانب عدالت باشد. اینها آرمان علی و انقلاب اسلامی است.

اما، آیا علی توانست از همه کسانی که بیت المال را خورده بودند پس بگیرد.؟!
در عالم خارج و واقع ، معاویه ای پیدا میشود که نمی‌گذارد.مشکلاتی سر راه ایجاد می کنند که نمیشود.

اگر از انقلاب اسلامی دفاع می کنیم از آرمان دفاع می کنیم وگرنه مشکلات زیاد است.
اما نباید خطبه ۱۵ بر فرق نظام و انقلاب کوبیده شود که علی بن ابیطالب گفت اینگونه برخورد میکنم!!!
چرا شما برخورد نمی کنید؟!
چرا در حکومت شما دزد و اختلاس هست ؟!

علی آرمان و اهداف خود را بیان کرد ولی تا برسد به اینکه آن آرمان را محقق کند. فرق علی شکافته میشود.
چوب لای چرخ گذاشته ، جنگها تحمیل کردند.
حالت روانی مردم را بهم ریختند که کسی از علی اطاعت نکند

دشمنی ها هست پنج سال دوید اما آنگونه که میخواست باز نتوانست پیاده کند.
باید در مسیر باشیم و بمانیم .تا محقق شدن اهداف ، زحمت‌ها دارد.

عدالت خطبه ۱۵ ، عدالت بر حمل اول است یعنی تعریف عدالت، تعریف آرمان است.
و عدالتی که اجرا کرد با این عدالت متفاوت بود.و باید هر کدام در جای خود مطرح باشد.

بسم الله الرحمن الرحیم

💢 بخش اول خطبه ۱۶ 💢
بیعت در مدینه
این خطبه در دومین روز حکومت ایراد شده

🔻 ذِمَتی بما اَقولُ رهینه و اَنا بهِ زَعیم
ای مردم من از اهداف و آرمانهای خود می گویم و با هم قول و قراری می گذاریم.
ذمهٔ من در گرو این وعده هاست.
من ضمانت می دهم وعده های خود را عملیاتی کنم. و علی خود ،ضمانت این حرفهاست.
مسئولیت و کفالت حرفها و وعده ها را بعهده می گیرم .

یا قول نمی دهم و اگر قول دادم مردانه پای آن می ایستم.
در شورای شش نفره خلیفه ، عبدالرحمن به امیرالمومنین گفت بتو رای می دهم بشرطی که به سنت خدا ، پیامبر و شیخین عمل میکنی؟! سه مرتبه تکرار کرد.
هر سه بار فرمود؛ به سنت شیخین عمل نمیکنم.
من خلاف نمیکنم تا به حکومت برسم.
حتی اگر حکومت از من سلب شود ، دروغ نمی‌گویم.
اگر دیگران بودند تصور می کردند ابتدا وعده عمل به سنت شیخین را بدهند بعد که حکومت را بدست گرفتند سنت آنان را عمل نمی‌کنند.
اما حضرت فرمود ؛ من در گرو حرف خود هستم.

🔻 اِنَّ مَن صَرَّحَت بهِ العِبَر عمّا بینَ یدیهِ منَ المَثُلات
کسی که عبرتها برای او آشکار شود [ صرّحت]
صحنه حوادث برای او روشن گردد، نگاه به عبرتهای تاریخ وحوادث تلخ گذشتگان [ مثُلات]درس می گیرد. و نتیجه آن درس به خود او بر می گردد.

اگر اقوام خوب یا بد گذشتگان و نتیجه کردار آنان را عبرت بین بود و درس گرفت می فهمد به هر مسیری قدم گذارد همان نتیجه برای او هم خواهد بود.

🔻حَجَزتَُهُ التقویٰ عن تَقَحُمِ الشبهات
دیده ی عبرت بین باعث تقوایی میشود که او را از فرو رفتن در شبهات باز میدارد.[ حجزتُه]

تقوای حاصل از عبرت مانع میشود تا در همان اتفاقات فرو بیفتد.[ تقحّم]
هیچگاه به گناه قوم عاد ، ثمود ،لوط گرفتار نمیشود.عمل شبیه آنها نمیکند[ شبهات]

دیدن عبرتها تقوا به ارمغان می آورد
عبرت یعنی به گذشته نگاه کند و برای آینده راه ، برنامه ، هدایت بگیرد. چه در امور مثبت ،چه در امور منفی.

🔻اَلا و اِنَّ بلیَّتَکم قد عادَت کهَیاَتِها یوم بعثَ الله نبیَّکم
آگاه باشید تمام امتحان و ابتلائات به همان شکل و هیات قبل از بعثت بر می گردد.[عادَت]

امروز که علی به حکومت رسیده گویا پیغمبر مبعوث شده. باید با همهٔ انحرافات بجنگد.
هرچه انحراف و مشکلات قبل از بعثت در جاهلیت بود ، دقیقا همان انحرافات در دوران حکومت علی شکل گرفته.
خلفا با سنت پیامبر چه کردند!!
دوران را به عصر جاهلیت برگرداندند!!
که امیرالمومنین دوباره از ابتدا باید همه را اصلاح کند.
اصلاح کرد ولی معاویه آمد دوباره آنرا منحرف کرد.ابا عبدالله آمد آباد کرد اما یزید دوباره منحرف کرد و دائم در کش و قوس...
باید کاری کند که پیغمبر میکرد تا جاهلیت را دوباره به عقب براند.

🔻والذی بعَثَهُ بالحقِّ لَتُبَلبَلُّنَّ بَلبَلَةً
پیامبر را که به حق سزاوار نبوت بود برانگیخت.
و من هم شما را می‌چرخانم و بهم مخلوط میکنم.[ تُبَلبلَنَ ]خوب که بهم مخلوط شدید.
دینداری های ظاهری شما فرو ریخته میشود.

🔻ولَتُغَربَلَّنَّ غَربلَةً
شما را غربال میکنم تا درشت از ریز مشخص بشوند.

🔻ولَتُساطُنَّ سَوطَ القِدرِ
شما را زیر و رو می کنم همانگونه که غذا در دیگ [ قِدر] بالا و پایین میشود.
شما را در دیگه های جوش امتحانات قرار می دهم.تا از هم جدا شوید.

🔻حتیٰ یعُدَ اَسفَلَکم اَعلاکم ،و اَعلاکم اَسفلَکم
و هدفم از اینکار :
تا اینکه باز گردند، کسانی که پایین ماندند و دیده نشدند ،بالا آورده شوند[ اعلاکم]
و آنان که بدون دلیل منصب گرفته بالا آمده و بر اریکه قدرت نشستند پایین بکشم [ اَسفلکم]

وقتی پیامبر مبعوث شد ابوسفیان همه کاره بود، پیغمبر او را به زیر کشاند و بلال پایین مانده را بر بالای مأذنه رساند.
هرکس شأنیت و تخصص دارد بالا آورده شود گرچه مانند بلال ، دارای لهجه باشد.

🔻ولَیَسبِقَنَّ سابقونَ کانوا قَصُرُوا
سابقان در اسلام را بالا می آورم.
در زمان غربت و مظلومیت اسلام آنها بودند که بپای سختی اسلام ایستادند.
و حق آنان خورده شد[ قصُروا] .

🔻ولَیَقصُرَنَّ سیّاقونَ کانوا سَبقُوا
پایین می کشم کسانی را که بدون حساب و تلاش بالا رفتند.
بر چه اساسی طلحه در دربار عثمانی اینهمه مال کسب کرد. در دربار چکاره بود!!
هر کسی که شأنیت ، شخصیت ، لیاقت فهم و تخصص دارد منصب بگیرد .

🔻واللهِ ما کَتَمتُ وَشمَةً ولا کَذبتُ کذبَةً
بخدا قسم من برشما چیز اندکی [وشمه] کتمان نکردم و دروغ نگفته و نمی گویم.

🔻ولقد نُبِئتُ بهذاَ المقام و هذالیوم
قطعا با خبر بودم از اتفاقات امروز و ..
مبادا تصور کنید من این روزها را نمی دانستم ، قبل از آن پیامبر همه را بمن خبر داده بود.
روزی حکومت بدست تو می‌رسد با چنین ویژگی‌هایی از انحراف ،
تا پایان کار من و شهادت در محراب را بمن خبر داده بود ، همه را می دانستم. بیخبر نبوده و بر همه چیز آگاه بودم.

با شما رو راست هستم و پنهان کاری ندارم مگر در امور عملیاتی که باید مخفی باشد‌
بغیرِ از این موارد اقناع عمومی خواهم داشت.

جملات امیرالمومنین به چرخش در آمده.
کلمات وقتی جاری میشود سیلابی
میگردد مانند این کلمات.

چونان چرخش شمشیر است در میدان رزم .
شمشیری که دائم در دست چرخانده میشود و مبارز می طلبد.

اللهم اجعلنا من المتقین بالقران

⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نام *

پست الکترونيک

سایت یا وبلاگ

پیام *

شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:

یا ، یا ، ، <strike> یا <s>، ، ، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، ، ، <a href="" title="">، ، <div align="">

کد امنیتی *

ارقام فارسی و انگلیسی پذیرفته می‌شوند

نظر بصورت خصوصی ارسال شود

پست الکترونیک برای عموم قابل مشاهده باشد

روزگارم #با_کـــریمان طی شده...

مدد ز غیر تو ننگ است یا علی مددی