بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۰/۱۲/۲۶ - ۱۴ شعبان
💢 حکمت ۴۶۲ 💢
🔹رُبَّ مفتون
چه بسیار افرادی که بخاطر تعریف و تمجید فریب می خورند.
تشویق اصول اساسی تربیت است.
با تشویق ،شخص بکار خوب ترغیب و کار نیک هم تایید میشود. و عامل مشوق دیگران هم میگردد.
اصل بر اینست که تشویق، حسن قول، محاسن ، نیکی را یاد کنیم ، افراد نباید تحت تاثیر قرار بگیرند.
اما برای بسیاری عامل غرور و فریفته شدن آنها می گردد.
در نامه ۵۳ به مالک فرمود:
مبادا شخص خوب و بد در نظر تو یکسان باشد .
خوب را تشویق و بد را تذکر بده تا اصلاح شود.انچه بد است تحت تاثیر قرار گرفتن است.
💢حکمت ۴۶۳💢
🔹الدنیا خُلِقَت لغیرِها ولم تَخلَق لنفسِها
دنیا برای غیر خود خلق شده ، دنیا برای خود دنیا نیست.
شما برای قیامت خلق شدید ،ولی نتیجه قیامت در دنیا حاصل میشود. در دنیا برای اخرت امتحان میشوید.
ذات دنیا به درد کسی نمیخورد ،دنیا پل و محل گذر است. دنیا اصالت ندارد.
خطبه ۸۲ فرمود:
اگر کسی به سبب دنیا نگاه کند بینا میشود.
با دنیا نگاه کردن ،آیینه میشود قیامت را نشان میدهد سبب بینایی می گردد.
اگر کسی به دنیا نگاه کند کور میشود.
«با دنیا» و «به دنیا» نگاه متفاوت است نتیجه هم متفاوت خواهد بود.
💢 حکمت ۴۶۴ 💢
🔹انَّ لبنی اُمیةَ مِروَدَاً
بنی امیه مهلت داده شده ، فعلا فرصتی دارند هر کاری بخواهند می کنند.
🔹یَجرونَ فیهِ ولو قدِاخْتَلَفوا فیما بینَهم
در فرصت داده شده جاری میشود بر آنها حکومت تا وقتی که بین آنها اختلاف پیش آمد.
🔹 کادَتهُمُ الضِّباعُ لَغَلَبَتهُم
عده ای می آیند مانند کفتار کوچک با فریب و مکر بر بنی امیه غلبه می کنند.
حضرت این استعاره را بکار برده.
بنی امیه در این حکومت مانند میدان مسابقه می دوند از هم سبقت می گیرند تا به پایان خط برسند، اما زمانیکه به پایان خط رسیدند طومار آنها جمع میشود.
بلاشک این حکمت از علم غیب و ایندهٔ بنی امیه همانطور شد که حضرت خبر داده بود.
ابن ابی الحدید:
بنی امیه در عصر معاویه و یزید با هم یکدست بودند ، فقط در مقابل دشمن خارجی می جنگیدند و علی هم دشمن خارجی بود.
تا یکی بودند ، حکومتشان مستقر بود ،بمحض اختلاف داخلی بین خود، حکومتشان به اضمحلال رفت، و عده ای کفتار صفت بر آنها پیروز شدند.
ابو مسلم خراسانی توانست بنی امیه را نابود و بنی العباس را بر سر کار آورد.
و جنایتها داشت و قیام او مورد تایید امام هم نبود.
امیرالمومنین ابو موسی را به کفتار یاد می کند.
کفتار موجود کوچک است در مقابل پلنگ.
ابو مسلم هم کسی نبود بشدت فقیر ،روستازاده گمنام بعدها توانست وارد حکومت بشود.
آیت الله مکارم :
بخاطر فقر و ضعف مادی او نبود بلکه ، آنچه باعث شد که حضرت علی ابوموسی را کفتار [ ضُباع]یاد کند عدم تدبیر او بود.
برای شکار کفتار ،شکارچی نیاز به دام ، تیر ، کمینگاه ندارد آرام با دست صدای ملایمی ایجاد می کند و کفتار بآرامی خود را تسلیم می کند.
زود فریب می خورد.و او را زنده و راحت شکار می کنند.
و نکته مهم آن، اختلاف داخلی ست که هر جا باشد ، حتما نتیجه ای به اسم شکست خواهد داشت.
💢 حکمت ۴۶۵ 💢
🔹فی مدح الاَنصار : هُم واللهِ ربُّوا الاسلام کما یُرَّبَّی الفَلّوا
در مدح انصار فرمود: انصار مانند مادر مهربان اسلام را در دامن خود گرفته ،پرورش دادند.
همانطور که بچه شتر را نگهداری می کنند تا رشد کند.
🔹معَ غِنائِهِم
از جهت دنیایی و اقتصادی هم تامین بودند.
انصار نیازی نداشتند.
بخاطر طمع مال بسمت پیامبر نیامدند.
مکتب پیامبر را بحق دیده و گرویدند.
🔹بایدیِهِم السِّباطِ و اَلسِنَتهِم السِّلاط
با دو ابزار اسلام را یاری کردند.
۱- ابزار بخشندگی ، به مهاجرین پناه دادند، از روی بخشندگی غذا و خانه خود را با مهاجرین تقسیم کردند.
۲- ابزار دوم آنها تیزی و بُرندگی زبان از اسلام در مقابل دشمنان دفاع کردند.
زبان رسایی [ جهاد تبیین]در حمایت داشتند.
💢 حکمت ۴۶۶ 💢
🔹العَینُ وِکاءُ السَّهِ
چشم ، بند ظرف حوادث است.
(این کلام امام از استعاره های شگفت است که نشستگاه را به مشک و چشم را به سربند آن تشبیه کرده است و آنگاه که بند گشوده شود، آنچه در مشک است بیرون ریزد.)
از آنجا که انسان بخواب میرود
نوم و ریح عارض میشود سبب بطلان وضو میشود.
اهل سنت چرت را مانع و بطلان وضو نمی دانند فقط خواب سنگین و عمیق مبطل می دانند.
یک معنای فقهی دارد که مبطلات وضو بود
ویک معنای اجتماعی و اخلاقی :
اخلاقی : چشم بسته حرکت کند بلاشک آفات بسمت او خواهد آمد [ مبطلات ]
وضو سپر است.
وقتی بر زمین افتاد هر تیری به او اصابت می کند.
با چشم باز اطراف ، دنیا ، صحنه ، آرایش نظامی ،فرهنگی دشمن را می بیند و این همان بصیرت است.
💢 حکمت ۴۶۷ 💢
🔹وَ وَلیَهُم والٕ فاَقامَ واسْتَقامَ حتیٰ ضَربَ الدینُ بِجِرانِهِ
[حضرت از یک نفر تعریف می کند.]
در بین مسلمانها حکومتی تشکیل شد ،یک والی بران قرار گرفت ، حق را بپا داشت، در راه حق قیام کردو از مسیر حق پا بیرون نبرد تا اینکه، دین به حالت استقرار در آمد.
اکثرشارحین نظردارند بر شخص پیامبر.
ابن ابی الحدید:
این شخص خلیفه دوم است که با فتوحات خود گسترش داد.
علامه امینی :
در الغدیر ، این حکمت را منکر میشود که جزء جعلیات است.
اهل سنت یا شیعیان نا آگاه این جملات را در آوردند که نقطهٔ مثبتی برای خلفا فرض کنند.
پیامبر وقتی از دنیا رفت استقرار دین و استمرار آن پایدار شده بود.
💢 حکمت ۴۶۸ 💢
🔹یَاتی علیَ الناسِ زّمانٌ عَضُوضٌ
روز گاری بر مردم می آید که شدید است و سخت گزنده.
🔹یَعَضُ الموسِرُ فیهِ علیٰما فی یدیهِ ولم یِؤمَر بذالک
۱- انسانهای ثروتمند [ موسر]تمام سرمایه و ثروت خود به دندان گرفته حفاظت می کنند.
ثروت زیاد است بخشش در کار نیست.
این ثروتمندان دچار بخل شده اند.
🔹قال الله تعالی : « ولا تَنسَوُ الفضلَ بینَکم » بقره - ۲۳۲
در حالیکه خدا به بخل دعوت نکرده.این سنت را فراموش نکرده در بین خود زنده نگه دارید.
🔹تَنهَدُ الاَشرارُ
۲- روزگار سختی که اشرار تصمیم گیر جامعه میشوند.
مسند ریاست به دست بی تقوا سپرده میشود.
🔹و تُستَدَّلُ فیهِ الاَخیار
۳-افراد مناسب و اخیار بیکار میشوند.
وقتی بی اصل و نسب بر مناصب تکیه زدند نیکان خوار میشوند.
🔹و یُبایِعُ المضطَرون
۴- مردم عادی کارشان بجایی میرسد بجای امرار معاش به بیع اضطرار رو می آورند.
🔹و قد نَهیٰ رسول الله عن بیعِ المُضطَرّین
و پیامبر بارها فرمود:
مردم را مجبور نکنید بیع اضطرار انجام بدهند.
دنیا بکام ثروتمندان و اختلاف طبقاتی فراوان میشود.
در حکمت ۳۶۹ فرمود:
روزی میرسد که از اسلام فقط نام و رسم الخط باقی میماند.
آن زمان، هر عصری میتواند باشد تا ظهور این قصه میتواند وجود داشته باشد.
تا امام نیاید این قصه هست ، او قدرت و قوت دارد این بساط را جمع کند.
بیع مکری:
ببعی که با تهدید ، ترساندن به فروش مجبور می کند.
معامله هر دو باطل است هم خریدار هم صاحب جنس.
بیع مضطر:
تهدید نیست ولی از سر نداری مجبور میشود زیر قیمت بفروشد.
پیامبر نهی فرموده با چنین کسی معامله اضطراری نکنید. ظلم بزرگی است.
او را کمک کنید و به قیمت و ارزش واقعی از او بخرید.
اللهم اجعل النور فی بصرنا والنصیحة فی صدرنا
عالی بود استاد مخصوصا بحث در مورد بیع مضطر
که بسیار هم شایع است اللهم عجل لولیک الفرج