الحمدلله رب العالمین
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۰/۱۲/۷ - رجب ۲۴
💢 حکمت ۳۷۲💢
🔻یا جابر، قوامُ الدین و الدنیا باربعةِ
امیرالمومنین صلوات الله علیه به جابر انصاری[ که تا دوران امام باقر ع عمر کرد وسلام پیامبر ص را به امام باقرع رساند] فرمود :
ای جابر، استحکام دین و دنیای مردم بر چهار امر استوار است.
🔻عالمٕ یَستَعملٕ علمُهُ
۱- عالمی که علم دارد و در مسیر علوم خود عمل هم میکند.
یکی از ارکان جوامع دینی و دنیایی بشر به عالمی بستگی دارد که مطابق با دانسته های خود عامل باشد.
🔻وجاهلٕ لا یَستَنکِف اَن یَتَعَلَم
۲- رکن دیگر جامعه ،طالبان و دانش پژوهان هستند .
جاهلان که علاقه مند به تعلیم و تعلم اند.
دانستن و آموختن قوام جامعه است.
🔻و جوادٕ لا یَبخَل بمعروفهِ
۳- انسانهای بخشنده ای که در انفاق کردن بخل نورزند. دنبال اسم و رسم نباشند، دنبال برطرف کردن مشکلات باشند.
دین و دنیای جامعه بواسطه آنان آباد می گردد.
🔻وفقیرٕ لا یَبیعُ اخرتهِ بدنیاهُ
۴- انسانهای تنگدست که فقر آنها سبب نشود آخرت خود را به دنیا بفروشند.
بخاطر فقر خود، چاپلوسی دشمن و گرفتار کارهای خلاف نشوند.
🔻فاذا ضَیَعَّ العالمُ علمُهُ استنکَفَ الجاهل اَن یَتعَلَم
دو دسته عالم و جاهل، در مقابل همند.
اگر عالم به علم خود عامل نباشد. جاهل از یادگیری علم استنکاف می ورزد.
اگر تقوا نتواند عالم را از خلاف باز بدارد، دغدغه مند نباشد ، خون دل نخورد، جاذبه نداشته باشد. و جاهل عمل او را مشاهده کند، این جاهل دانش پژوه علم را پس میزند.دنبال تعلم نمیرود.
🔻و اذا بَخلَ اللغنیُ بمعروفِهِ باعَ الفقیرُ اخرَتهِ بدنیاهُ
ثروتمند و تنگدست، هم در مقابل همند.
هنگامیکه مالدار در انفاق بخل بورزد [ فعالیت اقتصادی نکند] فقیر آخرت خودرا بخاطر دنیا می فروشد.
از هر راهی میخواهد شکم خود را سیر کند.
از عوامل مهم بقا اسلام و مسلمین ،ثروت در دست انسان بخشنده و کاردان باشد.ثروتی که نقش او ایفا کننده باشد.
ثروت در دست دنیا طلب باشد سود شخصی خود را می بیند، جامعه و اسلام را نابود می کند.
🔻یا جابر، مَن کَثُرَت نعَمُ اللهِ علیه کثُرَت حوائجُ الناسِ الیهِ
ای جابر، کسانی که نعمتهای خدا بسوی آنان سرازیر میشود. حاجات مردم هم به همان میزان به سمت آنها سرازیر میشود.
محل رجوع مردم قرار می گیرند.
🔻فمَن قامَ لّلهِ فیها بما یَجبُ عَرَّضَها لِلدّوامَ والبقاء
هر کس شکر نعمتهای داده شده را ادا کند «با انفاق وصدقات واجب» نعمت را در معرض دوام و بقا قرار داده.
خداوند برای او نعمات را ثابت و همیشگی می دارد.
🔻و مَن لم یَقُم فیها بما یَجبُ عَرَّضَها لِلزَّوال و الفَناءِ
کسی که وظایف خود را در قبال نعمتها [ شکر نعمت] انجام نداد، از عزت ، ابرو، مال ، اعتماد، خرج نکرد.نعمت را در معرض نابودی قرار داده است.
بطور کلی هر نعمتی یا بقاء پیدا می کند یا کوچ می کند.
امام صادق علیه السلام : با نعمتها خوش رفتار باشید.
پرسیدند چگونه ؟!
فرمود: شکر نعمت ، ابتدا شکر منعم و بعد ادای حقوق نعمت.
حسن همجواری با نعمت داشته باشید.
همانطور که حسن همجواری با همسایه ، خانواده ، همسر ، حسن همجواری با نعمت و صاحب نعمت هم باشد.
💢 حکمت ۳۷۳ 💢
🔻انی سمِعتُ علیاً ....یوم یقول لقینا اَهلَ الشام
عبدالرحمن ابن ابی لیلا یکی از فقهای شیعی در یک واقعه ای قیام کرد بر علیه حجاج ثقفی ،
در میانه جنگ یاران عبد الرحمن فرار کردند
برای برگرداندن و تحریک آنها گفت ،
روزی که در جنگ صفین بودیم ،امیرالمومنین
خدا درجات او را بالا ببرد و پاداش صدیقین به او عطاکند شنیدم که فرمود.
🔻ایها المومنون، آنها مَن رَایٰ عدواناً یُعمَل
به ...فقد سَلِم و بَرِیَ
ای مومنین هر کس ظلم و منکری را ببیند که منکر عملی شده و به مظلومی ستم میشود.
برای مردمی که میبینند سه حالت دارد.
۱-در درون خود از ظالم و گناه اظهار تنفر می کند.اما کاری بر علیه او اقدام نمی کند.
چنین شخصی از گناه برئ شده و نجات یافته اما پاداش و ثوابی هم ندارد.
این حد کافی نیست.
🔻و مَن اَنکرَهُ بلسانِهِ فقد اُجِرَ و هو افضلُ مِن صاحبِه
۲- کسی که در قلب انزجار داشت و بر زبان هم جاری کرد،
روشنگری و دفاع کرد ، دلیل و بینه بر علیه ظالم آورد. حرف حق را بیان کردو محافظه کاری نکرد.
اجر و پاداش او محفوظ و از شخص اول افضل است.
🔻و مَن اَنکرَهُ بالسیفِ لتکونَ کلمتُ اللهِ هی العلیا و کلمتُ الظالمین هیَ السفلیٰ
۳- کسی که گناه و ظلم را ببیند با قدرت و توان خود وارد میدان شود ،حق مظلوم بگیرد.
با ظالم برخورد کند، فرهنگ ظالمین را خاکمال کند برای اعتلای نام خدا .
تا «کلمة الله هی العلیا» بلند مرتبه باشد.
🔻فذالک الذی اصابَ سبیلُ الهدیٰ و قامَ علیَ الطریق
کار او از پاداش گذشته ،به مسیر سعادت و هدایت راه یافته.
قام علی الطریق است.
در سبیل هدایت، ایستاده در راه است و برای دیگران نیز شاخص است.
🔻و نَوَّرَ فی قلبِهِ الیقین
چراغ یقین قلب او را روشن کرده است.
یقین قلب او را منور میکند.
نهی از منکر وقتی عملیاتی شود این سه اثر را دارد.
نکته :
« من انکر السیف » حتما شمشیر کشیدن نیست. شمشیر نماد قدرت است.
ابراز ناراحتی از ظلم، و برخورد قدرت نیاز دارد.
«کلمة الله» وقتی علیا میشود که قدرت در دست باشد.
قوی شدن ملاک اعتلای دین است.
وگرنه با ابراز و انزجار بدون قدرت کار و صدا بجایی نمیرسد.
قوی و قدرتمند شدن نیاز است.
اللهم قوِّ علیٰ خدمتک جوارحی
من امدام گدای این در گردم
در بحر عنایتت شناور گردم
یا علی بسیار عالی بود