الحمدلله رب العالمین
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
💢 حکمت ۲۲۵ 💢
♦️العجبُ لِغفلةِ الحُسّادِ عن سلامةِ الاجساد
جای تعجب است انسانهای حسود از سلامت جسم خود غفلت میکنند.
رابطه روح و جسم قابل انکار نیست
انقباض روح و کدری تاثیر بیحالی بر جسم دارد.
و نشاط روحی موجب تحرک جسم میگردد.
شادابی و سلامت جسم هم متقابلاً بر روح تاثیر گذار است.
حسادت مربوط به روح و باطن است که جسم را درگیر و پژمرده میکند.
حسود چون آرزوی زوال نعمت از دیگری دارد در این راه بسیار تلاش، حرص و جوش و حتی هزینه میکند وقتی محقق نشد سرخورده وبه افسردگی جسم مبتلا میشود.
کلام حضرت از لفظ «جای تعجب دارد » از این باب است که، انسان برای از چنگ در آوردن نعمت یک نعمت بزرگترین را فدا میکند.
جای تعجب دارد.
💢 حکمت ۲۲۶ 💢
♦️الطامعُ فی وَثاقِ الذُلّ
شخص طمعکار مانند حیوانی که قلاده ای از ذلت بر گردن او آویخته شده.
عقل در مواجهه با طمع زمینگیر و شکست خورده گردد « حکمت ۲۱۹ »
طماع گردن آویز بردگی الی الابد دارد.
طمع علاقه شدید برای بدست اوردن، ولو اینکه حق او نباشد برای بدست آوردن به هر کاری تن می دهد و راحت ذلت را می پذیرد.
نقطه مقابل طمع قناعت است که موجب عزت در حالیکه طمع در وثاق ذلت است.
امام علی علیه السلام :
عزیز شد کسی که قناعت پیشه کرد و ذلیل شد هر که طمع پیشه کرد.
💢 حکمت ۲۲۷ 💢
♦️الایمانُ معرفةٌ بالقلبِ ، واقرارٌ باللّسانِ ، و عملٌ بالاَرکانِ
از حضرت سوال شد ایمان چیست و مومن کیست ؟
درود خدا بر او باد فرمود:
ایمان در سه بخش، و هرسه در کنار هم ایمان کامل میشود.
۱- معرفت ، شناخت دین، خدا ، معاد ، با استدلال و از روی فهم و عقل ،یک مرحله طی شده است.
۲- بعد از مرتبهٔ فهم، باید عقاید اقرار و آشکارا به زبان بیان شود.
۳- مهمتر از آن دو وادی عمل است. خدا باوری باید در عمل اثبات شود.
ایمان ، یک امر معنوی ست متراژی ، کیل و پیمانه ای نیست.
ایمان غیر محسوس در اعمال محسوس کاملا آشکار است.
اظهار ایمان در اخلاق ، عبادت ، رفتار اجتماعی ، طریقه لباس خود نمایی میکند.
ایمان قابل رؤیت نیست اما آثار ایمان قابل لمس هستند.
اسلام آوردن یک شهادتین است. بدون غرض در توحید و رسالت شهادت دهد اسلام آورده .
اما اسلام و ایمان تفاوت دارد.
ایمان درجه بندی دارد.
ایمان ضعف و قوت دارد.در هر کس مراتب ایمان متفاوت است.
این حکمت حد اعلای ایمان را بیان میکند.
معرفت کامل ، اقرار تام ، عمل صد در صدی.
هر که در این سه بخش نزول یا صعودی داشته باشد . از ایمان او کم و زیاد میشود نه از اسلام او.
معتزله اهل سنت قائلند که صرف شهادتین برای مسلمان شدن کافی نیست حتما باید عمل کند تا اهل اسلام باشد.
💢 حکمت ۲۲۸ 💢
♦️مَن اصبحَ علی الدنیا حزیناً ....
کسی که در امور دنیا در مقابل نقصانها و از دست دادن ها محزون و احساس گرفتگی کند.
در واقع خشم و ابراز گلایه ی او از خدا و قضا و قدر الهی ست.
با رعایت اصول و قواعد اگر گرفتاری آمد خدا مقررکرده ، در توحید افعالی موحد خدا را همه کاره میداند.
ومعترض در واقع به قضا و قدر دهن کجی میکند.
♦️ومَن اصبحَ یَشکو مصیبةً ....
وکسیکه در برابر مصیبت شکایت میکند شکوه ی او از مصیبت نیست بلکه از خدا هم خشم میکند و هم ابراز شکایت.
مصیبتی ناخواسته بدون دخالت شخصی ، نازل شد نه تنها ناراحت نشوید زبان هم به گلایه باز نکنید.
نکته :
شکایت خدا را نزد خلق بردن مذموم است.
شکوه در نزد خدا خوب است [ مناجات شاکین خمس عشر ]
عده ای از روزگار شکایت میکنند و لعن و نفرین بر زمانه میزنند.این هم مذموم است.
رسولخدا صلی الله علیه وآله وسلم:
« لا تسبوُ الدهر فانَ اللهَ هو الدهر »
روزگار را ناسزا نگویید که خدا خالق روزگار است.و این بخدا ناسزا گفتن است.
♦️و مَن اَتیٰ غنیاً فتواضعُ له ....
اگر در مواجهه با غنی نسبت به او تواضع کردی نه بخاطر شخصیت و خوبی او بلکه تملق ثروت او ، دو سوم از دین تو از دست رفته.
نکته :
الف) مقصود از دوسوم دین، یعنی اکثر دین
نه اینکه اندازه گیری باشد.
اساس دین توحید است . بجای خدا غنای دیگری دیده شود دچار شرک عملی شده . توحید مبنای دین پایین کشیده شدهو به زیر افتاده است.
ب) دو سوم دین یعنی همان ،.ایمان بر سه بخش ، معرفت ،اقرار ،عمل .
دوسوم مربوط به اقرار و عمل است.
– بجای اقرار به توحید، اقرار به شخص شد.
– بجای عمل موحدانه، عمل مشرکانه سر زد.
تواضع لله تبدیل به تواضع غنی گردید.
♦️ومن قَراَ القرانَ فماتَ دخلَ الناز....
کسی که اهل قرآن خواندن است بمیرد و داخل دوزخ شود، تک به تک آیات به استهزا گرفته شده به ضرر او شهادت میدهند.
گروه اول قاری قرآن: قرآن را برای فهم و عمل می خوانند [ خطبه متقین]
گروه دوم: بدون تأمل، صرف ثواب می خوانند.
گروه سوم: می خوانند ولی عمل نمیکنند.برای اهداف دنیایی یا استهزاء ظاهری دارند یا استهزاء عملی.
♦️ومن لَهِجَ قلبُهُ بحُبِّ الدنیا اَلتاطَ قلبُه منها بثلاث.
اگر قلب کسی به عشق دنیا آغشته شد این قلب به سبب دوستی با دنیا به سه افت گره میخورد.
همٕ لا یُغِبِهُ، به غم و اندوه همیشگی ، نه لحظه ای پیوند میخورد.
و حرصٕ لا یُترکُه ، زیاده خواهی و حرص او را ترک نمیکند.
واَملٕ لا یُدرکُه ، سومین آفت دنیا طلب امید و آرزوهایی که هیچگاه دست یافتنی نیست و هرگز برای او محقق نمی گردد.
رسولخدا ص: برای دنیا طلب سه مصیبت را تضمین میکنم.
– فقری که غنا ندارد.
– مشغله ای که فراق ندارد.
–حزنی که انقطاع ندارد.
اللهم اخرج حب الدنیا من قلوبنا
در مواقع سخت زندگی شکایت پیش مردم بردن از اوضاع که مثلاً(من کاره ای نبودم ببین چه بر سرم روزگار آورد )یا بر دنیا نفرین کردن شرک عملی محسوب میشود ولی
شکواییه نزد خدا بردن هیچ ایرادی ندارد و در آنچه از ائمه رسیده هم در دعا ها آمده .
خدا خیرتان دهد.