🔻کلِ وِعاءِ یَضیقُ بما جُعلَ فیه الاّٰ وُعاءَ العلم فاِنهُ یَتَسِعُ به هر ظرفی با مضروف ، بمحض اینکه چیزی در آن قرار بگیرد گنجایش آن کم میشود تا اینکه لبریز شود. اما ظرف علم هرچه مضروف وعلم ریخته شود گنجایش آن افزایش پیدا می کند. تنها ظرف علم است که نه تنها جا ،کم نمیشود بلکه ظرفیت ظرف وسیع تر میشود.
ظرف علم منظور روح و قلب است.علم در روح انسان می نشیند.وگرنه مغز شی جسمانی ست و به جسم وابسته است. اینکه مغز مسئول درک است مغز شی جسمانی بمحض تمام شدن عمر چیزی از آن تراوش نمیکند.حتی یک معادله ساده. ظرف علم، روح است که قابلیت گنجایش پیدا می کند.
تفاوت علم و امور جسمانی در اینست، علم تجرد دارد مجرد از جسم است.از جنس ماده نیست مانند ملائک ، نورانیت ،خدا . امور روحانی و معنوی ومجرد در جایی تمام شدنی نیستند ظرفیت آنها محدود نیست. با کسب معنویت، گنجایش ظرف محدود نمیشود بلکه سبب گسترش ظرفیت وجود میشود.
علم هم از همین جنس است هم ظرف و هم خود علم از یک مقوله آند و سبب گسترش اند.
امام مجتبی علیه السلام به محمد حنفیه فرمود: کونوا اَوعیةَ العلمِ و مصابیحِ الهدیٰ هم خود و دیگران و هم رهروان ما ، شما ظرفها و گنجینه های علم باشید . آنقدر در علم پیش بروید که ظرفهای بزرگ علوم و نور هدایت دیگران باشید.
💢 حکمت ۲۰۶ 💢
🔻اَولُ عِوضِ الحلیم مِن حِلمهِ اَنَ الناسَ اَنصارُهُ علی الجاهل اولین نتیجه که انسان حلیم از بردباری خود بدست می آورد در یک درگیری با جاهل انسانهای دیگر پشتیبان صبوری او میشوند.
این اولین آثار و نتیجه است مراتب والایی بهمراه دارد.
امام صادق علیه السلام به عنوان بصری فرمود: اگر با جاهل مواجه شدی به تو گفت یک ناسزا بگویی ده جواب ناسزا بتو برمی‌گردانم. در پاسخ او بگو : اگر ده ناسزا بگویی حتی یک ناسزا هم نمی شنوی. آرامش خود را خرج بی معرفتی کسی نکن.
امام علی علیه السلام: یکی از شاخص ترین انسان های بزرگ منش بردباری و حلم آنهاست که تمام امور داخلی و اجتماعی خود را با صبوری اداره می کنند.
💢 حکمت ۲۰۷ 💢
🔻اِن لم تَکن حلیماً فَتَحَلَم کسی که از فیض بردباری محروم است امام راهکار حلیم شدن را می فرماید. اگر در حال حاضر حلم نداری خودرا به بردباری بزن ادای انسان حلیم را دراور . خود را در جایگاه او قرار بده، حفظ خونسردی و آرامش ، تعویض مکان در عصبانیت، بی اهمیتی به موضوع، مشغول به اذکار، و هر حالات منصوری که وجود دارد خودرا به آن شکل بزن.
🔻فاِنهُ قلَّ مَن تَشَبَهَ بقومٕ الاّ اَوشَکَ اَن یکونَ منهم هرچند کم دیده شده که کسی خود را شبیه دیگران کند.مگر اینکه امید است که یکی از آنها خواهد شد. این بخش از طرفی امیدواری و شور انگیز است که مانند اهل تقوا ادا درآوریم تا شبیه آنان شویم. از طرف دیگر الگوی اکثر انسانها صالحین نیستند. بازیگران ایفای نقش میکنند و الگو قرار میگیرند. بزودی قلب ، روح و فکر شبیه آنها خواهد شد. امیدواری بسیار و ترس قابل توجهی دارد.
یکی از امور مهمی به سرانجام خوب برساند و ملموس نقش آفرینی کند.انس با سیرهٔ بزرگان است. سیرهٔ عملی آنها توجه ایجاد می کند.
💢 حکمت ۲۰۸ 💢
🔻مَن حاسَبَ نفسَه رَبِحَ ومَن غَفَلَ عنها خَسِرَ اگر کسی دنبال محاسبه نفس باشد سود فراوان عاید او میشود و کسی محاسبه را رها کرده غافل شود زیان خواهد دید.
مانند جماعت کاسب همه کارهای ریز و درشت خود را در مورد سود و زیان دهی بررسی می کنند تا جلوی خسارت مسدود و منفعت بیشتری کسب کنند.
محاسبه نفس ، پیدا کردن منافذ نفوذ و مدخل ورودی شیطان است.راه ضرر وقتی پیداشد قطعاً سود است.
هیچکس به مرتبه ایمان قوی نمیرسد مگر با محاسبه نفس خود. آنهم نه محاسبه جزئی و بی اهمیت بلکه یحاسب اشداً مانند دو شریک چگونه محاسبه می کنند. ریز بشوید در کارها .
امام صادق علیه السلام : هرکس هر روز در بررسی ریزکاری خود وارد نشود و محاسبه نکند از ما نیست.
🔻و مَن خافَ اَمِن هرکه اهل خوف از خدا باشد به امنیت می‌رسد.ترس از خدا سبب امنیت در قیامت است.
یا این ترس ،خوف معقول باشد هرکه اهل احتیاط باشد و کار او دور از عقل نباشد در دنیا یک زندگی معقول و امنیت دارد.
🔻و منِ اعتَبرَ اَبصَر ، ومَن اَبصرَ فَهِم ، ومَن فَهِمَ عَلِم هرکس از اتفاقات پیرامون خود عبرت گیرد بینا میشود. هر کس که از عبرت چشم او باز شد فهیم میشود خوب تحلیل می کند. و هر کس از عبرت وبصیرت فهیم شد علم پیدا میکند. عالم کسی هست که علم، فهم ، چشم او باز است.
در عبرت ، امور بیرونی را که دید با خود تطبیق دهد عامل بصیرت میشود. بصیر اهل تحلیل میشودمیفهمد قواعد عالم بر چه حسابی ست. یک سلسله امور را خدا سنت همگانی قرار داده . همه میمیرند، گنهکار عذاب می بیند، تواب بخشیده میشود، قواعد کلی عالم را درک کند عالم میشود. عالم، به عمل کردن است. به علم رسید اهل عمل میشود و خداشناس وبا خدا مخالفت نمی کند. امنیت قیامت و دنیای او هم تضمین است.
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
💢 حکمت ۲۰۵ 💢
🔻کلِ وِعاءِ یَضیقُ بما جُعلَ فیه الاّٰ وُعاءَ العلم فاِنهُ یَتَسِعُ به
هر ظرفی با مضروف ، بمحض اینکه چیزی در آن قرار بگیرد گنجایش آن کم میشود تا اینکه لبریز شود.
اما ظرف علم هرچه مضروف وعلم ریخته شود گنجایش آن افزایش پیدا می کند.
تنها ظرف علم است که نه تنها جا ،کم نمیشود بلکه ظرفیت ظرف وسیع تر میشود.
ظرف علم منظور روح و قلب است.علم در روح انسان می نشیند.وگرنه مغز شی جسمانی ست و به جسم وابسته است.
اینکه مغز مسئول درک است مغز شی جسمانی بمحض تمام شدن عمر چیزی از آن تراوش نمیکند.حتی یک معادله ساده.
ظرف علم، روح است که قابلیت گنجایش پیدا می کند.
تفاوت علم و امور جسمانی در اینست،
علم تجرد دارد مجرد از جسم است.از جنس ماده نیست مانند ملائک ، نورانیت ،خدا .
امور روحانی و معنوی ومجرد در جایی تمام شدنی نیستند ظرفیت آنها محدود نیست.
با کسب معنویت، گنجایش ظرف محدود نمیشود بلکه سبب گسترش ظرفیت وجود میشود.
علم هم از همین جنس است هم ظرف و هم خود علم از یک مقوله آند و سبب گسترش اند.
امام مجتبی علیه السلام به محمد حنفیه فرمود:
کونوا اَوعیةَ العلمِ و مصابیحِ الهدیٰ
هم خود و دیگران و هم رهروان ما ، شما ظرفها و گنجینه های علم باشید .
آنقدر در علم پیش بروید که ظرفهای بزرگ علوم و نور هدایت دیگران باشید.
💢 حکمت ۲۰۶ 💢
🔻اَولُ عِوضِ الحلیم مِن حِلمهِ اَنَ الناسَ اَنصارُهُ علی الجاهل
اولین نتیجه که انسان حلیم از بردباری خود بدست می آورد در یک درگیری با جاهل انسانهای دیگر پشتیبان صبوری او میشوند.
این اولین آثار و نتیجه است مراتب والایی بهمراه دارد.
امام صادق علیه السلام به عنوان بصری فرمود:
اگر با جاهل مواجه شدی به تو گفت یک ناسزا بگویی ده جواب ناسزا بتو برمی‌گردانم.
در پاسخ او بگو : اگر ده ناسزا بگویی حتی یک ناسزا هم نمی شنوی.
آرامش خود را خرج بی معرفتی کسی نکن.
امام علی علیه السلام: یکی از شاخص ترین انسان های بزرگ منش بردباری و حلم آنهاست که تمام امور داخلی و اجتماعی خود را با صبوری اداره می کنند.
💢 حکمت ۲۰۷ 💢
🔻اِن لم تَکن حلیماً فَتَحَلَم
کسی که از فیض بردباری محروم است امام راهکار حلیم شدن را می فرماید.
اگر در حال حاضر حلم نداری خودرا به بردباری بزن ادای انسان حلیم را دراور .
خود را در جایگاه او قرار بده، حفظ خونسردی و آرامش ، تعویض مکان در عصبانیت، بی اهمیتی به موضوع، مشغول به اذکار، و هر حالات منصوری که وجود دارد خودرا به آن شکل بزن.
🔻فاِنهُ قلَّ مَن تَشَبَهَ بقومٕ الاّ اَوشَکَ اَن یکونَ منهم
هرچند کم دیده شده که کسی خود را شبیه دیگران کند.مگر اینکه امید است که یکی از آنها خواهد شد.
این بخش از طرفی امیدواری و شور انگیز است که مانند اهل تقوا ادا درآوریم تا شبیه آنان شویم.
از طرف دیگر الگوی اکثر انسانها صالحین نیستند. بازیگران ایفای نقش میکنند و الگو قرار میگیرند.
بزودی قلب ، روح و فکر شبیه آنها خواهد شد.
امیدواری بسیار و ترس قابل توجهی دارد.
یکی از امور مهمی به سرانجام خوب برساند و ملموس نقش آفرینی کند.انس با سیرهٔ بزرگان است.
سیرهٔ عملی آنها توجه ایجاد می کند.
💢 حکمت ۲۰۸ 💢
🔻مَن حاسَبَ نفسَه رَبِحَ ومَن غَفَلَ عنها خَسِرَ
اگر کسی دنبال محاسبه نفس باشد سود فراوان عاید او میشود و کسی محاسبه را رها کرده غافل شود زیان خواهد دید.
مانند جماعت کاسب همه کارهای ریز و درشت خود را در مورد سود و زیان دهی بررسی می کنند تا جلوی خسارت مسدود و منفعت بیشتری کسب کنند.
محاسبه نفس ، پیدا کردن منافذ نفوذ و مدخل ورودی شیطان است.راه ضرر وقتی پیداشد قطعاً سود است.
هیچکس به مرتبه ایمان قوی نمیرسد مگر با محاسبه نفس خود.
آنهم نه محاسبه جزئی و بی اهمیت بلکه یحاسب اشداً مانند دو شریک چگونه محاسبه می کنند.
ریز بشوید در کارها .
امام صادق علیه السلام : هرکس هر روز در بررسی ریزکاری خود وارد نشود و محاسبه نکند از ما نیست.
🔻و مَن خافَ اَمِن
هرکه اهل خوف از خدا باشد به امنیت می‌رسد.ترس از خدا سبب امنیت در قیامت است.
یا این ترس ،خوف معقول باشد
هرکه اهل احتیاط باشد و کار او دور از عقل نباشد در دنیا یک زندگی معقول و امنیت دارد.
🔻و منِ اعتَبرَ اَبصَر ، ومَن اَبصرَ فَهِم ، ومَن فَهِمَ عَلِم
هرکس از اتفاقات پیرامون خود عبرت گیرد بینا میشود.
هر کس که از عبرت چشم او باز شد فهیم میشود خوب تحلیل می کند.
و هر کس از عبرت وبصیرت فهیم شد علم پیدا میکند.
عالم کسی هست که علم، فهم ، چشم او باز است.
در عبرت ، امور بیرونی را که دید با خود تطبیق دهد عامل بصیرت میشود.
بصیر اهل تحلیل میشودمیفهمد قواعد عالم بر چه حسابی ست.
یک سلسله امور را خدا سنت همگانی قرار داده .
همه میمیرند، گنهکار عذاب می بیند، تواب بخشیده میشود، قواعد کلی عالم را درک کند عالم میشود.
عالم، به عمل کردن است.
به علم رسید اهل عمل میشود و خداشناس
وبا خدا مخالفت نمی کند.
امنیت قیامت و دنیای او هم تضمین است.
اللهم الهمنا بتقوی القلوب