یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
💢 حکمت ۱۴۷ 💢
جناب کمیل نقل میکند روزی امیر المومنین صلوات الله علیه دست مرا گرفت با هم از شهر کوفه خارج و بسمت صحرا ،که رسیدیم.
کسی نبود حرف ما را بشنود حضرت نفس عمیقی با آه جگر سوز کشیدو فرمود : ای کمیل ،
💠انَ هذهِ القلوبَ اَوعٖیَةٌ و خیرُها اَوعاها
قلوب انسانها مانند ظرف است و بهترین ظرف آنست که گنجایش بیشتری داشته باشد .
ازهر جنس که باشد ظرفیت ظرف مهم است.
اهمیت قلب به کیفیت آنست و گنجایش آن ساختنی ست که هر کس باید خود ایجاد کند.
ای کمیل این حرفهای مرا بخوبی حفظ کن هم بکار ببند و هم به آیندگان برسان.
💠الناسُ ثلاثه فَعالمٌ ربانیّ
مردم به سه گروه تقسیم میشوند.
۱- عالمان ربانی که توجه بخدا دارند علم آنها در مسیر رب است .عالمانی که وظیفه ی تربیت نفوس را بعهده و درصدد دستگیری مردم ، و علم و معرفت بخدا را دارند.
💠مُتَعلِمٌ علیٰ سبیلِ نجاةٕ
۲- دانش آموخته هایی که دنبال حقایق آند خورشید عالمتاب نیستند ولی در معرض نور خورشید قرار دارند.
انحراف ندارند چون دست در دست عالمان ربانی دارند.و به سعادت رسیده اند.
💠و هَمَجٌ رَعاعٌ
۳- انسانهای فرومایه و سبک مغز سخیفی هستند که در جامعه به اوباش معروفند .هیچ وزنه و بهرهٔ علمی از عالمان ربانی ندارند.
ویژگی گروه سوم :
💠اَتباعُ کلُ نائقٕ یَمیلُون معَ کلَ ریحٕ
هرکسی از هر سویی صدا بلند کند به آن سمت می چرخند .هر روز به یک حزب و شاخه خط عوض می کنند.
آنقدر سبک هستند که با کوچکترین باد حرکت، و هیچ ثبات در آنها وجود ندارد.
💠 لَم یَستَضیعوا بنور العلم و لم یَلجَاَؤ الی رکنِ الوَثیق
هیچ بهره ای از نور علم نبرده آند.
به هیچ ستون محکم و رکن وثیقی که عالمان ربانی هستند پناه نبردند.
دستشان از بیرون بجایی بند نیست به عالمان وصل نیستند .
و از درون هم وزانت و وقار علمی ندارند.
یا باید از درون سنگین باشد طوفان او را نلرزاند یا باید دست به دامان موثقی بزند.
💠العلمُ خیرٌ منَ المال
ای کمیل علم بهتر از مال است .
و شش دلیل برای آن اقامه کرده.
💠العلم یَحرُسُک وانت تَحرسُ المال
۱- علم از تو حراست میکند در حالیکه تو باید از مال حفاظت کنی .پیوسته باید مراقب مال باشی تا آسیب و از بین نرود.اسیر مال هستی.
اماعلم از جهت جسم ، روح و حقیقت وجود تو را حفظ می کند.
💠 والمالُ تَنقُصُهُ النفقه والعلم یَزکُوا علی الاِنفاق
۲- مال اگر انفاق شود اصل مال کسر میشود ولی علم هر چه انفاق شود افزونتر میگردد.
تجارت علم سود بیشتر دارد تا تجارت مال ، چون ضرر آن کمتر است.
مال فقط برای صاحب مال است اما علم از طریق شاگردان، ترویج علم و فکر عالم هستند ، پس عالم تکثیر میشود.
💠و صَنیعُ المالِ یَزولُ بزوالِهِ
۳- کسانیکه دست پروردهٔ مالند و همه هویت و حیثیت آنها وابسته به مال است ،
نه به اخلاق و علم ، نه اصل و نسب ، فقط وابسته پولند.
بمحض زایل شدن پول صاحب آن هم فرو می ریزد. اما جایگاه عالم محفوظ است.
💠معرفةُ العلم دینٌ یُدانُ بهِ به یکسبُ النسان الطاعةُ فی حیاتِه
۴-بحث علم یک روش و آئینی ست که خدا بخاطر آشنایی عمیق با علوم مختلفگ جزامیدهد.
حساب و کتاب بر اثر آموخته هاست ، انسان با آن محاسبه میشود [ یُدان]
علم موجب اطاعت میشود ، هر چه علم بیشتر راه اطاعت بیشتر است.و بعد از وفات نام عالم هم به نیکی برده میشود.
اما جاهل تکلیف نمی‌داند.
💠والعلمُ حاکمٌ و المال محکومٌ علیه
۵- علم حاکم است و مال همیشه دنبال علم میدود.
و آنچه محکوم است مال است که در مرتبه پایین تر است.
جامعه ای که سیاست ، اقتصاد ، امنیت ، روابط ، مدیریت آن عالمانه باشد موفق تر است، چون علم حاکم و سلطان است.
💠هَلَکَ خُزانُ الاَموال و هُم اَحیاءٌ
۶- جمع کنندگان مال مردگانی هستند که بظاهر زنده آند.
الف) حرص زیاد در مال قلب را می میراند پس مرده است.
ب) ویژگی انسان زنده اینست تاثیر گذار باشد
در حالیکه حریص نه خود میخورد نه خیر او به دیگران می‌رسد.وقتی اثر ندارد پس مرده است.
💠والعُلماء باقون ... اعیانُهُم مفقوده اَمثالُهم فی القلوب مَوجوده
تا وقتی روزگار زنده است عالم منصف به علم زنده است.
جسم آنها سالیان پیش از بین رفته ولی آثار و شخصیت آنها زنده است. نام آنها با عظمت یاد میشود
💠اِنَّ هٰیهُنا لَعلمٌ جَمّا لو اَصَبتُ لهُ حَمَلَةً
حضرت اشاره به سینه خود کرده و فرمود اینجا مخزن اسرار و علم کثیر و علم توحید جمع شده،
هرکسی که چنین ظرفیتی نداشته باشد انتقال این علم ممکن نیست.
چهار گروه مورد تایید نیستند که علم به آنها منتقل شود.
💠 اَصَبتُ لَقِناًغیرَ مامونٕ علیه مُستعمِلاَ به الدین للدنیا
۱- کسانی هستند که بسیار تیز هوشند ، اما امین نیستند به آنها اطمینان نداریم .
اگر علم دین را بدست آورند برعلیه استفاده میکنند.
علم ابزاری میشود برای دستیابی دنیا.
💠مُستَظهِراً بنِعمِ اللهِ علی عبادِه
فخر فروشی دارند بخلق خدا ،به سبب نعمتی که خدا به آنها داده ، علوم داشته باشند جز خود کسی را قبول ندارند.
شاید تیز هوش باشند ولی پاسدار علم ما نیستند.علم را به چنین افرادی انتقال نمیدهم.
💠او مُنقاداً لِحَمَلةِ الحق لا بصیرةٕ به فی اَحنائهِ
مطیع و تسلیم اهل حق هستند ولی بدون بصیرت .
ظاهر بین خشک و یک تعصب خاصی دارند.
بخاطر عدم بصیرت در پیچ و خم و زوایای پنهان بحرانها گیر می کنند.
چون تبعیت کور کورانه داشتند و از تقلید به فهم نرسیدند.
ویژگی این گروه :
💠یَنقَدِحُ الشک فی قلبهِ لاَولِ عارضٕ مِن شبهةٕ
اولین شبهه ای که به گوش آنها برسد شک در وجود آنها آتش بپا میکند.
شکی که با کمی تامل از بین می‌رفت اما دین خود را از دست داد.
نه این گروه ، ونه گروه اول ، علم خود را به آنان درز نمی دهیم بحث عمیق را نمی فهمند.
💠اَو مَنهُوماً باللذَةِ سَلِسَ القیادِ للشهوة
۳- کسانیکه شهوت طعام و لذت بردن را دارند .
بآسانی امتیاز می دهد و کرنش میکند ،به محض تهدید و منع طعامی خود را می فروشد.تمام وجود لذت و شهوت است ،نمیتواند پاسدار علم ما باشد.
💠اَو مُغرَماً بالجمعِ والاِدخار
۴- آخرین گروه کسانیکه حریص به مال و در فکر ذخیره اموالند.
نه این گروه و نه آن گروه [ لَیْسا ]حاضر نیستند دین را حفظ کنند ،تمام دین میدهند تا به خواسته خود برسند.
💠کذالک یموتُ العلمُ بموتِ حامِلیهِ
در جامعه ای که افراد صالح برای دریافت علوم پیدا نشود .عالمی که از دنیا رفت تمام علوم و اسرار با او دفن خواهد شد.
اگر اسرار و علوم با عالمان دفن شود و هر چه زمان پیش میرود دوران تنگی عالمان بیشتر خواهد شد آیندگان چه کنند!!!
💠لا تَخلُو الارضُ ...بحجةٕ اِما ظاهراً و اِماخائفاً مَغمورا
و هیچ زمینی نیست که خالی از حجت باشد .حجتی که ادله و براهین الهی را برای مردم بازگو کند..
ظاهراً ائمه بعضی در حکومت ظاهر هستند ،اما بعضی خائف و پنهانند.از دشمن در غیبت است.
💠 لِئَلا تَبطُلَ حجَجُ اللهِ و بیِنا تُهُ
وجود آنها مانند وجود خورشید است در پس ابر .
گرمای وجود او و انرژی حاصل، به سود موجودات هست. اما خود خورشید نیست.
براهین و دین خدا را همین امام غائب حفظ می کند.
💠و کَم ذا و اینَ؟ اَقَلونَ عدداً و الاعظَمونَ عندَ اللهِ قدراً
چقدر عالمان ربانی اینچنینی کم هستند و کجا هستند؟ یاران خاص اهل سر کجا هستند!!!
تعداد آنها اقلّ است ،و قدر عظمت آنها بالاست.
💠یَحفَظُ الله بهِم حجَجَهُ حتیٰ یُودِعُوها نُظَرائَهم و بزَرَعُها فی قلوبِ اَشباهِهِم
خدا به سبب او ادله و دین خود را حفظ می کند. و هر کدام از دنیا برود علم را که یک ودیعه است به دیگری میدهد.
بذر علم را در قلب عالم دیگری که شبیه خود اوست می کارد.
💠هَجَم بهِ العلم علیٰ حقیقةِ البصیره و باشِروا روحَ الیقین
کسانی هستند که علوم به آنها هجوم آورده با حقیقت و بصیرتی که دارد.
ظرفیت بالایی دارند که خدا قلب آنها را پر از علم لدنی میکند و با روح یقین مباشرت و همراهی می کنند.
💠واستَلانُو مَا استَوعَرَهُ المُترفون
آسان می بینند آنچه را که خوشگذرانها سخت می پندارند.
[زهد ، عالم بودن ، حجم وسیع علم] برای مترفین خیلی سنگین است ولی آنان آسان می گیرند.
💠و اُنِسوا بمَا استَوحَشَ منه الجاهلون
آنچه که جاهل از آن فراریست [مرگ ، مقامات معنوی ، قبرستان ] آنان انس دارند
💠وصَحِبوا الدنیا باَبدانٕ اَرواحُها متعلقةٌ بالمحلِ الاعلیٰ
ابدان شبیه هم و در کنار هم در معاشرت اما عده ای روح آنها متعلق به عالم دیگریست روح آنها قدسی و عرشیست.
آنها جانشین خدا در روی زمین و دعوت کنندگان به دین هستند.
💠اٰه اٰه شوقاً الیٰ رؤیَتِهِم
آه جگر سوز از این دیدار.
مشتاق رویت فرزندانم و جانشینان خدا هستم .
💠اَنصَرِف یا کمیل اذا شِئتَ
حرف من تمام شد کمیل ، هر زمان خواستی برگردی برگرد.
ظاهر اینست که امام در صحرا ماند برای عبادت.
اللهم اجعلنا من خیر اعوانه و انصاره
محب علی علیه السلام
گذری در حکمت ۱۴۷:
_قلوب انسانها ظرف معارف هستند بهترین ظرف به قول امیر علیه السلام آن است که گنجایش بیشتری دارد و معارف و حقایق را به خوبی نگه داری می کند (که این ظرف با ظرفیت خود انسان می سازد )
_مردم سه دسته اند :عالم ربانی .طالب علم که در راه نجات و رستگاری قدم بر می‌دارد و انسانهای احمق فرومایه(تعبیر به مگسان کوچک) که هیچ بهره ای از نور علم ندارند وبا هر نسیمی به طرفی حرکت می کنند پناهی هم به ستون محکم و مورد اعتماد نبرده آمد
_به ۶دلیل حضرت میفرماید علم بهتر از ثروت است:
۱_علم تو را حفظ می کند و تو مال را
۲_پول ومال با بخشیدن کم میشود ولی علم نقصی نمی بیند.
۳_کسی که شخصیتش با مال و ثروتش است با از بین رفتن مال دیگر ارزشی ندارد
۴_کسب عمیق علم آیین و روشی است که فردای قیامت به این خاطر به انسان اجر می دهند،علم تو را به اطاعت از خدا میرساند، علم باعث میشود تا از صاحب علم بعد از مرگ هم به نیکی یاد کنند.
۵_علم حاکم است و مال همواره دنباله روی علم است
۶_جمع آوری کننده اموال مردگان بین زنده ها هستند و عالمان زندگانی هستند تا مادامی که روزگار است جسمهایشان در زیر خاک ولی صورت‌هایشان در دلها باقی است (نامشان باقی است)
_حضرت با اشاره به قلب مبارک می فرمایند اینجا مخزن علم فراوان است اگر برای آن یاد گیرنندگانی می یافتم ...(با تأسف میفرمایندکه حکایت از نبود افراد لایق دارد).
_چهار گروه که حضرت امتناع دارند علم خود را به آنها عرضه کنند و آنها را امین نمی دانند:
۱_زیرکان غیر قابل اعتماد که اگر کرامت یا حجتی داشته باشند با آن نعمت الهی، دوستان و محبین خدا را آزار میدهد.
۲_افرادی ظاهر بین که متعصبانه و بدون بصیرت حمایت از اهل حق میکنند اینها تا شبهه پیش آید در آتش شک میسوزد و دینشان را از دست می دهند .
۳و۴_افرادی که توجهشان به شهوت طعام و لذت بردن است .و افرادی که همه همت به جمع آوری مال دارند
_داین دو مورد ۳و۴در بند بالا ،به گفته حضرت حاضر نیستند دینشان را حفظ کنند
_هیچ گاه زمین از حجت خدا خالی نمیشود
_حجت های خدا که معصومین علیهم السلام و علمای ربانی هستند تعدادشان کم ولی قدر و منزلت شأن زیاد است
_حجج خدا آنچه را مترفین برایشان سخت آید ،برای این بزرگواران سهل است و آنچه را جاهلان وحشت دارند مانند مرگ و...اینها انس دارند
_حضرت از شوق بسیار خود برای دیدن حجج الهی که خلفای خدادر زمین و دعوت کنندگان به دین ذکرشان می کند،سخن می گوید .
۲_
باشد عزیز هر چه تو داری به چشم من تاج سر من است اگر خاک پای توست