نکاتی در حکمت ۱۴۴_۱۴۶
_ به اندازه مصیبت ،صبر داده میشود
_ کسی که در مصیبت بی تابی کند از ناراحتی و ناشکری دست بر ران پا زند ،اجرش نابود می شود
_گریه در مصیبت ها به معنای ناشکری نیست .انسان میتواند راضی به قدر الهی باشد ولی گریه هم کند .
_بسا روزه داری که بهره ای جز گرسنگی و تشنگی نداردو چه بسا شب زنده داری که از شب زنده داری جز رنج و بی خوابی به دست نیاورد .خوشا به حال زیرکان (فقط حفظ و رعایت ظواهر دین آنها را مشغول و غافل نمی کند )و افطارشان
_باید برسیم به جایی که اعمالمان خوب باشد توجه هم به عمل داشته باشیم .
_حفظ کنید ایمانتان را با صدقه
(شاید انسان در عبادت شخصی یا جهاد مشکل نداشته باشد و گذشت کند ولی از انفاق مال در راه خدا بخل ورزد ،آفت ایمان مال دوستی است )
_إِنَّ اللَّهَ اشتَرىٰ مِنَ المُؤمِنینَ أَنفُسَهُم وَأَموالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ ۚ...(آیه قرآن )
_حفظکنید اموالتان را بازکات
(اگر انفاق نکنید باعث طغیان نیازمندان می شوید «فایده ظاهری زکات».عدم پرداخت زکات از بین رفتن برکت را همراه دارد .
_امواج بلا را با دعا از خود دور سازید
(قبل از بلا با دعا میتوان جلوی وقوع آن را گرفت «کتاب خصال شیخ صدوق (ره)»)
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
💢 حکمت ۱۴۴ 💢
🔹یَنزِلُ الصبرَ علیٰ قدرِ المصیبة و مَن ضَربَ یدَهُ علیٰ فَخذِهِ عندَ مصیبتهِ حبطَ اجرُهُ
مصیبت هر کسی باندازهٔ صبر هر شخصی نازل میشود.
هر شخصی متناسب با ظرفیت و توان او بلا می دهند.کسی حق جزع و فزع ندارد.
توازن بین خواست الهی و ظرفیت انسان وجود دارد.
از انسان بیش از ظرفیت انتظار ندارند.
« لا یُکلفُ الله نفساً الاّ وُسعَها »
تکلیف مالا یُطاق به کسی داده نمیشود.
اگر از تحمل انسان بدور باشد مأمور به انجام آن نمیشود.
پس باندازه وسع و ظرفیت مورد امتحان قرار می گیرد .همانقدر که مصیبت نازل میشود قبل از آن در وجود شخص همانقدر ظرفیت ،تحمل و صبر ایجاد میشود.
ومَن ضَرَبَ ، اگر هنگام مصیبت کسی محکم دست بر زانو یا صورت بکوبد آجر و پاداش خود را در قبال آن مصیبت نابود کرده.
نوعا در عزاداری بر سر و سینه زده میشود.
صرف زدن روی پا ملاک نیست ، بلکه آن ویژگی در زدن روی پا هست که در آن کفر گویی و ناسپاسی در برابر مقدرات باشد.
کنایه از ابراز ناراحتی است همراه با کفر که به هر شکل باشد.
گریه کردن در مصیبت از ناسپاسی شمرده نمیشود.گریه خود تسلی است.
یک مرتبه از همان صبر در برابر مصیبت که داده شده همان گریه کردن و تخلیه شدن است.
💢 حکمت ۱۴۵ 💢
🔹کم مِن صائمٕ لیسَ لهُ مِن صیامهِ الاَ الجوعُ و اظَمَاءُ
چه بسیار روزه داری که هیچ سودی از روزه داری نمی برد جز گرسنگی و تشنگی.
[ بحث اعمال مستحبی ]
روزه ای که خوش اخلاقی و خوش رفتاری با دیگران در آن نباشد، سود آن بسیار کمتر است از کسی که روزه نیست اما رفتار مناسب و اخلاق کریمانه دارد.
🔹و کم مِن قائمٕ لیسَ لهُ مِن قیامهِ الاَّ السَهَرُ و العَناءُ
چه بسا عده ای اهل قیام در شبها ،ولی هیچ سودی از این قیام نمی برند، مگر بیداری در شب و تحمل خستگی و زحمت.
🔹حَبَّذا نومُ الاَکیاسِ و اِفطارِهِم
خوشا به حال آنان که خواب هستند ولی خواب آنها آگاهیست.
خواب روزه دار عبادت است چگونه یک غافل که صرفاً با روزه فقط گرسنگی را درک کرده خواب او عبادت باشد در حالیکه روزهٔ او عبادت نیست، چه برسد به خواب .
خوشا بحال کسانیکه روزه نیستند ولی متوجه و متذکر و بخدا حواس جمع هستند.
این حکمت از یک طرف ترس دارد تذکر میدهد مراقب اعمال عبادی باشید.
ظاهر کار خیر است ولی انتهای آن قصد قربت نبوده. و از طرفی تشویقی زیبا دارد.
نکته:
مجموعه عبادات و اعمال یک پوسته دارند و یک باطنی ، باید مراقب بود گرفتار پوسته، و از باطن بیخبر نباشیم.
مهم شناخت وظیفه است. ظاهر شریعت حتما باید حفظ شود اما کافی نیست.
باید به مغز آن هم رسید.
نماز اثری دارد ،خم و راست شدن نماز ، لازم است اما کافی نیست.اثر نماز « تنهی عن الفحشا» هم باید باشد.و گرنه ادای نماز است.
حقیقت دعا و عبادت به اتصال است نه فقط به خواندن و زیاد خواندن.
« وجوهٌ یومئِذٕ خاشعه عامِلةٌ ناصبه تصلیٰ ناراً حامیه غاشیه - ۳،۴ »
همه عمر کار و عمل کردند سختی و رنج آن بدوش کشیدند اما خستگی بی نصیب صورتهایی دارند که ترسان ونتیجه آن آتش سوزان .
تنها به عملکرد بسنده نکنیم.
گاهی یک آیه زیر و رو میکند و گاهی یک ختم قرآن اثر ندارد.
نکته: این حکمت ، تشویق به ترک مستحبات نمی کند.
در باب قیاس با دو نفر ، نسبت به کسی که بی توجه عبادت میکند فرمود ، خوشا بحال فردی که می خوابد ولی توجه دارد.
ولی نسبت به کسی که عبادت می کند و عبادت او همراه با توجه است این فرد(وای بر اوست ) که خوابید.
💢 حکمت ۱۴۶ 💢
🔹سُو سُوا ایمانَکم بالصَدقه
حفظ و تدبیر کنید ایمانتان را با صدقه دادن.
برای محفوظ ماندن ایمان صدقه را از دست ندهید.
رابطه ایمان و صدقه چیست!!
اکثر مردم در انجام عبادات مشکلی ندارند حتی در مسئله جهاد ، ولی در امور مالی آن حس بخل را دارند.
انفاق و خرج کردن برای دیگران، برایشان سنگین است.
آفت ایمان مردم امور مالیست.
فقر دارید صدقه بدهید.
پول دارید از پول دل بر کَنید.
« انَ الله اشتریٰ منَ المومنین انفسَهم و اموالَهم باَنَّ لهمُ الجنة توبه - ۱۱۰ »
خداوند دو چیز را خریدار است جان و مال را به بهای بهشت.
با بذل این دو میتوان به مقام رسید.
🔹حَصِنُوا اموالَکم بالزَکاةِ
در حصن و حصار نگه دارید اموالتان را بواسطه زکات دادن.
چگونه زکات کسر شدن اموال را دارد سبب حفظ مال میشود!!!
از دو جهت ظاهری و معنوی میتوان بررسی کرد.
از جهت ظاهری : با زکات، با اضافی مال کار دیگران را راه بیاندازید ، چرا که مشکل فقر برطرف نشود دیر یا زود مانند غده سر باز میکند.و فقرا قیام میکنند و تمام اموال محاصره میشود.
قبل از وقوع حادثه با دستان خود اقدام کنید.
[ مانند فتنه اصحاب ذنج که بسیار طولانی شد و قیام بردگان، بسیاری از اشراف شهر بصره را کشته و خون جاری کردند.]
« و اَنفقُو فی سبیل الله و لا تُلقوا بایدیکم الیَ التَهلُکه. بقره - ۱۹۵»
با دستان خود، خود را بهلاکت نیاندازید قبل از آن در راه خدا انفاق کنید.
از جهت معنوی : خداوند به مالی که زکات واجب و زکات مستحب آن پرداخت نشده باشد برکت را از آن مال خواهد گرفت.
امام صادق علیه السلام : هیچ اموالی نیست که در خشکی بسوزد و یا در آب نابود شود مگر اینکه زکات واجب یا زکات مستحب أن داده نشده باشد.
🔹وادْفَعُوا امواجَ البلاءِ بالدعاء
موج بلاها را با دعا کردن دفع کنید.
امواج خروشان بلا بسوی شما سرازیر شد ،
تنها موج شکن امواج بلا دعاست.
دعا آنقدر اثر دارد که امواج را از بین ببرد.
« قل ما یَعبَؤ یکم ربّی لو لا دُعاؤکم فرقان - ۷۷»
اگر دعای شما نبود اصلا خدا بشما توجهی نمیکرد.
دعا توجه شما را بخدا جلب می کند.
در نقلی دیگری از حضرت شیخ صدوق ( رحمةالله) : قبل از اینکه بلا به شما نازل شود با دعا کردن بلا را دور کنید.
دعا کردن جلوی مشکل را بگیرد، که اصلا وارد نشود.
اللهم افتح لنا ابواب رحمتک