یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه بخش چهارم از
خطبه ۱۶۰
امیرالمومنین صلوات الله علیه در ادامه معرفی انبیا علیهم السلام به‌عنوان اسوه در موردعیسی بن مریم فرمود:
—خواب عیسی بن مریم بر روی سنگ ( کنایه از سفت و سختی)
— لباس او خشن‌وسخت
—غذای او خشک و ناگوار
— چراغ او در شبها نور ماه
— مأوی و سایه سار او در زمستان رو به مشرق، که آفتاب بود و گرمای آفتاب،
ودر تابستان رو به مغرب، که در غروب آفتاب ، نور و گرما بود.
—میوه و سبزی او گیاهان روییدنی زمین ،که برای چهار پایان استفاده میشد .
[ قناعت و زهد عیسی بن مریم از روی نداری و نداشتن نبود بلکه ، بود و بی رغبتی نشان میداد ]
— برای او همسری نبود که او را به فتنه بیاندازد
— فرزندی برای او نبود که او را محزون کند .
— مال و ثروتی نبود که او را به خود ملتفت کند .التفات و توجه بمال نداشت.
— طمع نداشت که او را خوار کند .
— مرکب او پاهای او ، و دستان او خادم او بود .
فرمود:
ای انسان دلبسته دنیا ، عیسایی که مرده زنده میکرد ،بنگر چگونه زندگی زاهدانه داشت.
یار علی
در حکمت ۱۰۴ در جمله : هیچ استبعادی نیست که هردو وقت ساعت درست باشد .اشتباها استبداد تایپ شده .
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
💢 حکمت ۱۰۴ 💢
نوف بکالی اهل یمن از یاران صدیق و خادم امام روایاتی را از حضرت نقل کرده
از جمله این حکمت:
در نیمه های شبی امیرالمومنین رو به آسمان نگاهی انداخت و فرمود :
🔸طوبیٰ للزاهدین فی الدنیا الراغبین فی الاخره
خوشا بحال کسانی که از دنیا و تجمل آن دل کنده و چشم دیدن دنیا را ندارند.
زهدشان به دنیاست اما شوق و رغبت آخرت دارند.با تمام توان به سمت آخرت حرکت میکنند و به دنیا علقه ندارند.
🔸اولئک قومٌ اتخَذوا الاَرضَ بساطاً
این زاهدین چند خصوصیت دارند.
از روی ساده زیستی و رغبت به آخرت فرش زیر پای آنها زمین است.
🔸وتُرابَها فِراشاً و ماء ها طِیباً
بستر گاه آنها خاک روی زمین است.
و آبهای جوشان زمین کواراترین شربت برای نوشیدن آنهاست.
فرش زیر پا از زینت خانه و بستر خواب در کمال راحتی و آرامش برای استراحت است ،
لذا این دو لفظ انتخاب شده.
کیفیت زندگی آنها به این سادگی ، همین که زندگی آنها بچرخد راضیند.
زهد درویش مسلکی ندارند .
یک طرف آن بی رغبتی به دنیا و از طرفی اعتقاد و باور قوی آنهاست.
🔸والقرانَ شِعاراً والدُعاءَ دِثارَاً
لباس زیرین آنان قرآن است.
زیور باطن وجودی آنها ، افکار ، سخن ، نگاه به عالم ، پیوسته مأنوس با قرانند.
صرف فقر کسی زاهد نمیشود، فقری که همراه با توجه ،و جهان بینی باشد ،کیفیت نگاه او معلوم میدارد که زاهد است یا نه !!
فقیر حریص و دنیا طلب را چه به زاهدی ، این وابستگی ست.
زاهد دارد و دلی نبسته است و از نظر فهم و اعتقاد باطن قرآنی دارد
ولباس رویی [ دثار] آنها دعا کردن است.
دعا از عواملی که از آفات
حسادت ، چشم زخم ، کینه و شک حفاظت میشود.
ویژگی لباس رو :
الف) لباس زینتی است
ب) از گرما و سرما و خطر حفظ میکند.
لباس زینت زاهد دعا و باطن او مزین به قرآن.
🔸ثم قَرَضوا الدنیا قَرضاً علیٰ مِنهاجِ المسیح
[مقراض قیچی ] زاهد بند ناف دنیا را از خود قطع کرده ،قطعی دنیای آنان مانند زهد عیسی بن مریم می باشد.
[ زهد عیسی بن مریم در خطبه ۱۶۰ آمده]
زاهد کسی میتواند باشد که مسیح وار زندگی کند.
🔸یا نوف اِنَ داوود ع قامَ فی مِثلِ هذهِ الساعةِ منَ ...
داوود نبی پیامبر بزرگ صاحب حکومت در چنین ساعاتی از شب بیدار میشد و با خدا مناجات می کرد.
بردن نام داوود پیامبر به دو دلیل :
الف) صاحب حکومت ،قدرت ، مسئولیت بود با این حال زاهد بود.
ب) بخاطر صوت خوش الحان داوود،
با مناجات او پرندگان هم آواز میشدند.
« یُسَبِحنَ بِالعَشّیِ و الاِبکار والطَیرَ مَحشورَةً کُلّ لهُ اَوابّ ص - ۱۹»
داوود پیامبر صبح و شام به تسبیح و مناجات میگذراند و پرندگان با صدای خوش گرد او جمع میشدند.
از بین تمام انبیا نام داوود نبی را ذکر فرمود
🔸اِنها ساعةٌ لا یَدعوا فیها عبدٌ الاَ اسْتُجیبَ له
هیچ بنده ای نیست در این ساعت از بستر دل برکند با خدا مناجات کند ،مگر خدا دعای او را اجابت کند.
در مورد همه انسانها اجابت میشود مگر چند گروه در دل شب در اوج راز و نیاز در خواست آنها به اجابت نخواهد رسید.
🔸الّا اَن یَکونَ عَشّاراً اَو عَریفاً او شُرطیاً
الف) مالیات گیرندگان در حکومت ظلم دعای آنان اجابت نمیشود.
ب) جاسوس در حکومت جور که مومنین را معرفی میکند تا مورد آزار و اذیت قرار بگیرند.
ج) نیروی نظامی در حکومت ظلم
این سه گروه مردم را در مخمصه قرار می دهند
🔸اَو صاحبَ عَرطَبَةٕ ( طنبور) او صاحبَ کُوبةٕ ( طبل)
گروه بعدی که از اجابت دعا محرومند،
اهل ساز و آواز و اهل طبل و طنبورند
صحبت از طبل و طنبور ی که در مجالس لهو و لعب استفاده میشود.
آن ساعت استجابت دعا ؟
قول امام صادق علیه السلام :
یک ششم از قسم اول نیمه شب شرعی تا اذان صبح.( حدود ۱۲ تا ۱ ) دعا مستجاب میشود.
روایات : ثلث آخر شب قبل اذان صبح تاکید شده.
هیچ استبدادی نیست که هر دو بخش باشد.
ابتدای شب یک ویژگی و فضایلی ،و انتهای شب یک ویژگی و برکتی خاص داشته باشد.
وهر یک جدای از هم و هریک دارای فیضی که حقیقت آن بر ما مشخص نیست.
💢 حکمت ۱۰۵ 💢
🔸انَ اللهَ اِفترَضَ علیکم قرائضَ فلا تُضَیِفوها
خدای متعال واجباتی را بر شما فرض کرده .
مبادا واجبات را ضایع کرده و دست کم شمارید.
ضایع کردن فقط به ترک واجبات نیست بلکه گاهی به واجبات پرداخته میشود با درست انجام ندادن باز ضایع میشود.
امام صادق علیه السلام : نماز اول وقت و با آداب صحیح خوانده شود با یک صورت ملکوتی و زیبا گوید « حَفِظتَنی حَفظَکَ الله »
خدا تو را حفظ کند آنگونه که بایدمرا حفظ کردی.
نمازی هم در یک صورت کریه وسیاه میگوید
« ضَیَعتَنی ضَیَعکَ الله »
خدا تو را ضایع کند که مرا ضایع کردی.
🔸و حدَّ لکم حدوداً فلا تعتَدوها
خدا حد و حدودی را مشخص کرده ، از آن مرزها تجاوز نکنید.
منظور از حدود: در قرآن دو تکلیف را حدود معرفی می کند.در بحث طلاق و بحث ارث.
« الطلاقُ مرَتان ....تلک حدودُ اللهِ فلا تعتَدوها بقره - ۲۲۹ »
« و لکم نصفُ ما تَرَک ....تلک حدودُ الله نساء - ۹۳ » در بحث ارث و تقسیم بندی ارث
حدود ،کیفیت اعمال است .
اصل نماز فریضه، و کیفیت نماز ،حدود بیان میکند. آنچه گفته شده انجام دهید از پیش خود قانون تعیین نکنید.
🔸و نَهاکم عن اَشیاء فلا تَنهِکوها
خدا شما را از اموری نهی کرده با انجام امور نهیی خدا را هتک نکنید.
تا وقتی پرده حیا دریده نشود برخی از گناهان را خدا می بخشد.
هتک حرمت خدا با گناه حاصل میشود.
🔸و سکتَ لکم عن اَشیاءَو لم یَدَعها نسبتاً فلا تَتَکَلَفوها
خداوند بر شما سخت نگرفت بعضی از امور را اجمالا بیان کرده .
نگفتن خدا از روی نسیان نبوده ، حکم را تفصیلا بیان نکرده ، از روی لطف و رحمت ،
تا شما به تکلف نیفتید.
با پرسش بیجا و اصرار در امر پرسشی که تفصیل نداده موجب ناراحتی خود شما میشود.
مانند اصرار درپرسش گاو بنی اسرائیل
« یا ایها الذین امنوا لا تَسئَلوا عن اَشیاءَ اِن تُبدَ لکم تَسُؤکم مائده - ۱۰۱ »
مومنین از اموری که لازم نیست و تفصیل ندارد سوال نکنید ،پرسش کردید کار بر شما سخت میشود.
در امر حج یک نفر از پیامبر سوال کرد هرساله واجب است حج برویم در برابر سکوت پیامبر مجدد پرسش کرد
فرمود،انچه گفتم همان را بگیرید اصرار در پرسش کار را بر مومنین سخت میکند اگر پاسخ دهم هر ساله مسلمین باید به حج بروند.
آنچه از دین ، محرمات بشما رسیده عمل کنید اگر چیزی هم بیان نشده اصرار در سوال نکنید.
اللهم اجعلنا من شیعته و توفنا علی دینه