♻️فاعلُ الخیر خیرٌ منهُ و فاعلُ الشر شرٌ منهُ فاعل خیر بهتر است از خود عمل خیر . و فاعل شر بدتر است از عمل شر
دهنده ی صدقه از خود صدقه با ارزش تر است. در مقایسه با فعل دزدی و شخص دزد ، دزد بدتر از دزدی است.
ذیل این حکمت چند نکته :
۱- در خطبه ۱۸۶ : کلُ قائمٕ فی سِواءِ معلول هر ایستاده وقائمی در مقابل با خدا مقایسه شود،شخص معلول است و خدا علت نامه. وقتی بین علت و معلول تناسب برقرار شود عقل اقرار دارد به اینکه همیشه علت درجه بالاتری از معلول دارد.
مهندسی که دستگاهی می سازد مهمتر از شی ساخته شده است.چون شأن علت از معلول بالاتر است.[ برهان علیت ]
فتبارک الله احسنُ الخالقین به این اشاره دارد. بهترین مخلوق را خلق کرده ، عجب شی خوبی !! چه موجودی خلق کرده !! انسانی با چنین وصفی احسن المخلوقین هست ، اما تبارک برخود گفته چون اصل بر فاعل کار است که شأن اجلی از آن فعل دارد.
نکته ۲ : چرا فاعل خیر بهتر یا فاعل شر بدتر است ؟ عمل خیر و عمل شر، یک فعل و یک عمل است. اما کسیکه انجام دهنده یک فعل است ، قوه ی انجام صدها فعل را دارد پس شأن آن از عمل خیر بالاتر است.چون قابلیت و ظرفیت چندین خیر را دارد. طرف مقابل در شر هم همینطور است.
نکته ۳- فاعل خیر همیشه نیت و قصد او بیش از یک فعلی هست که انجام میدهد.. به ده نفر انفاق میکند شرایط مهیا بود علاقه داشت صدها نفر انفاق کند. اگر اسباب فراهم می‌شد.کیفیت را بهتر و کمیت را بیشتر می کرد.
نکته ۴- عامل خیر باید موانعی را از سر راه بردارد مانند [نفس، شیطان ، کششهای مادی] مانع را رد میکند تا به فعل خیر برسد. فاعل شر هم موانعی دارد مانند [ عقل ،فطرت ، شرع ] را کنار میزند تا به انجام عمل شر برسد. پس فاعل مهمتر از عمل هست.
💢 حکمت ۳۳ 💢
♻️کُن سَمحَاً ولا تَکن مُبَذِراً و کُن مُقدِراً ولا تکن مُقَتِرا در زندگی بخشنده باش و بهیچ وجه اهل تبذیر نباش [ بذر پاشی در شوره زار] سخاوتی باشد که بدرد بخور باشد. واهل اعتدال باش ولی برنامه ریزی وحسابگر بودن تورا به خساست نکشاند.
فهم درکجا بودن مهمتر است[ کجا خرج کردن، کجا حرف زدن ، کجا سکوت ، کجا سوال ، کجا بحث ] یعنی بدان کی و کجا انجام بگیرد. فقط در رزق مادی نیست ، در علم ، در محبت ، خشم ، هر چیزی همیشه حالت اعتدال باشد.
حد اعتدال و سفارش به ایثار و مواسات چگونه است ؟؟ مواساتی که امر شده هر آنچه داری نصف کن. و ایثاری که امام مجتبی دو سه بار زندگی خود را خرج کرد.
وجه جمع بین اعتدال و ایثار آنست. هر کدام از احکام مختص به عده ای از مردم است. حکم اعتدال یک حکم عمومی است. اکثر مردم به همین راضیند که بین نیکو کاران باشند، هدف خیلی سرعت و سبقت نیست.اعتدال کافیست.
اما در قرآن « سارعوا الی الخیرات» برای عده ای که « للمتقین اماما » باشند حد اعتدال کفایت نمی کند. سختی ایثار را باید بجان بخرد. طالب مقام باید رنج آن مقام را بکشد. هریک از این احکام مربوط به گروه خاصی ست .
💢 حکمت ۳۴ 💢
♻️اَشرَفُ الغِنیٰ ترکُ المُنیٰ شرف بی نیازی در اینست که از آرزوها دست بکشی. بالاترین غنا و بی نیازی ست.
چند نکته : ۱- آرزوهای طولانی وقتی بجان کسی افتاد. بطور معمول انسان نمی‌تواند به آرزوهای بلند برسد چون این آرزو از شرایط و وضعیت او بالاتر است. پس مجبور به التماس به دیگری و چشم دوخته ی آن هدف و آرزوست. حتی اگر روزی هم به آن آرزو برسد به بی نیاز نرسیده. شریف‌ترین غنا آنست که دست نیاز به کسی دراز نباشد.
۲- رسیدن به آرزوی طولانی یا غیر ممکن است یا در صورت امکان با هزینه سنگین روبروست. وان هزینه بهم ریختن آرامش و روان است. برای رسیدن، به هر کاری دست زدن، امنیت روان بخطر افتادن است. آرزوهای بزرگ باعث سلب آرامش است. خواسته ها مقدمه بود برای آرامش ، اما در اینجا آرامش هزینه شده. وقتی تبدیل به اضطراب کند بی ارزش میشود. آروزی بلند بدون مقدمه و شرایط، صرفاً تخیل و توهم است تلاش ، کوشش ، و امید بهمراه ندارد.
💢 حکمت ۳۵ 💢
♻️مَن اَسرَعُ الیَ الناسِ بما یَکرَهونَ قالوا فیهِ ما لایَعلمون کسی، در انجام کاری که مردم آنرا خوش ندارند شتاب کند. در باره ی او چیزی خواهند گفت که از آن اطلاعی ندارند
در مورد مردم سخنی نگویید که نمی پسندند . مردم هم رعایت حال نمی‌کنند و همان سخن را به او می گویند گرچه راست نباشد. برای دفاع از آبروی خود راهی ندارد جز تخریب شما.
شما را فاسد و دروغگو معرفی می کند تا اثبات شود سخنی که در مورد آنان گفته شده هم دروغ است.
چه در امر بمعروف و چه در مواجهه عادی با مردم عیوب کسی را بیان نکنید حتی در نهی شخصیت او هتک نشود. فعل زشت او مواخذه شود ، شخصیت او زیر سوال برود برخورد می کند.
💢 حکمت ۳۶ 💢
♻️مَن اَطالَ الاَمَلَ اَساءَ العملَ دارنده آرزوهای طولانی دچار سوء عمل هم میشود. به وادی گناه و اعمال نادرست کشیده میشود.
برای رسیدن به اهداف و آرزو برای او راه درست مطرح نیست ،چون میداند که از راه صحیح نمی‌تواند ، پس از راه کج وارد میشود برای رسیدن به هدف . فقط به آن رسیدن را ، چشم دوخته. و برای او هدف وسیله را توجیه می کند.
امام حسین علیه السلام : کسی خواست با گناه به هدف برسد خداوند کاری می کند که آن هدف روز بروز از او دور تر شود.
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
💢 حکمت ۳۲ 💢
♻️فاعلُ الخیر خیرٌ منهُ و فاعلُ الشر شرٌ منهُ
فاعل خیر بهتر است از خود عمل خیر .
و فاعل شر بدتر است از عمل شر
دهنده ی صدقه از خود صدقه با ارزش تر است.
در مقایسه با فعل دزدی و شخص دزد ، دزد بدتر از دزدی است.
ذیل این حکمت چند نکته :
۱- در خطبه ۱۸۶ : کلُ قائمٕ فی سِواءِ معلول
هر ایستاده وقائمی در مقابل با خدا مقایسه شود،شخص معلول است و خدا علت نامه.
وقتی بین علت و معلول تناسب برقرار شود عقل اقرار دارد به اینکه همیشه علت درجه بالاتری از معلول دارد.
مهندسی که دستگاهی می سازد مهمتر از شی ساخته شده است.چون شأن علت از معلول بالاتر است.[ برهان علیت ]
فتبارک الله احسنُ الخالقین به این اشاره دارد.
بهترین مخلوق را خلق کرده ، عجب شی خوبی !!
چه موجودی خلق کرده !!
انسانی با چنین وصفی احسن المخلوقین هست ، اما تبارک برخود گفته
چون اصل بر فاعل کار است که شأن اجلی از آن فعل دارد.
نکته ۲ : چرا فاعل خیر بهتر یا فاعل شر بدتر است ؟
عمل خیر و عمل شر، یک فعل و یک عمل است.
اما کسیکه انجام دهنده یک فعل است ، قوه ی انجام صدها فعل را دارد پس شأن آن از عمل خیر بالاتر است.چون قابلیت و ظرفیت چندین خیر را دارد. طرف مقابل در شر هم همینطور است.
نکته ۳- فاعل خیر همیشه نیت و قصد او بیش از یک فعلی هست که انجام میدهد..
به ده نفر انفاق میکند شرایط مهیا بود علاقه داشت صدها نفر انفاق کند.
اگر اسباب فراهم می‌شد.کیفیت را بهتر و کمیت را بیشتر می کرد.
نکته ۴- عامل خیر باید موانعی را از سر راه بردارد مانند [نفس، شیطان ، کششهای مادی]
مانع را رد میکند تا به فعل خیر برسد.
فاعل شر هم موانعی دارد مانند [ عقل ،فطرت ، شرع ] را کنار میزند تا به انجام عمل شر برسد.
پس فاعل مهمتر از عمل هست.
💢 حکمت ۳۳ 💢
♻️کُن سَمحَاً ولا تَکن مُبَذِراً و کُن مُقدِراً ولا تکن مُقَتِرا
در زندگی بخشنده باش و بهیچ وجه اهل تبذیر نباش [ بذر پاشی در شوره زار]
سخاوتی باشد که بدرد بخور باشد.
واهل اعتدال باش ولی برنامه ریزی وحسابگر بودن تورا به خساست نکشاند.
فهم درکجا بودن مهمتر است[ کجا خرج کردن، کجا حرف زدن ، کجا سکوت ، کجا سوال ، کجا بحث ] یعنی بدان کی و کجا انجام بگیرد.
فقط در رزق مادی نیست ، در علم ، در محبت ، خشم ، هر چیزی همیشه حالت اعتدال باشد.
حد اعتدال و سفارش به ایثار و مواسات چگونه است ؟؟
مواساتی که امر شده هر آنچه داری نصف کن.
و ایثاری که امام مجتبی دو سه بار زندگی خود را خرج کرد.
وجه جمع بین اعتدال و ایثار آنست.
هر کدام از احکام مختص به عده ای از مردم است. حکم اعتدال یک حکم عمومی است.
اکثر مردم به همین راضیند که بین نیکو کاران باشند، هدف خیلی سرعت و سبقت نیست.اعتدال کافیست.
اما در قرآن « سارعوا الی الخیرات»
برای عده ای که « للمتقین اماما » باشند حد اعتدال کفایت نمی کند.
سختی ایثار را باید بجان بخرد.
طالب مقام باید رنج آن مقام را بکشد.
هریک از این احکام مربوط به گروه خاصی ست .
💢 حکمت ۳۴ 💢
♻️اَشرَفُ الغِنیٰ ترکُ المُنیٰ
شرف بی نیازی در اینست که از آرزوها دست بکشی. بالاترین غنا و بی نیازی ست.
چند نکته :
۱- آرزوهای طولانی وقتی بجان کسی افتاد.
بطور معمول انسان نمی‌تواند به آرزوهای بلند برسد چون این آرزو از شرایط و وضعیت او بالاتر است.
پس مجبور به التماس به دیگری و چشم دوخته ی آن هدف و آرزوست. حتی اگر روزی هم به آن آرزو برسد به بی نیاز نرسیده.
شریف‌ترین غنا آنست که دست نیاز به کسی دراز نباشد.
۲- رسیدن به آرزوی طولانی یا غیر ممکن است یا در صورت امکان با هزینه سنگین روبروست.
وان هزینه بهم ریختن آرامش و روان است.
برای رسیدن، به هر کاری دست زدن، امنیت روان بخطر افتادن است.
آرزوهای بزرگ باعث سلب آرامش است.
خواسته ها مقدمه بود برای آرامش ، اما در اینجا آرامش هزینه شده.
وقتی تبدیل به اضطراب کند بی ارزش میشود.
آروزی بلند بدون مقدمه و شرایط، صرفاً تخیل و توهم است تلاش ، کوشش ، و امید بهمراه ندارد.
💢 حکمت ۳۵ 💢
♻️مَن اَسرَعُ الیَ الناسِ بما یَکرَهونَ قالوا فیهِ ما لایَعلمون
کسی، در انجام کاری که مردم آنرا خوش ندارند شتاب کند. در باره ی او چیزی خواهند گفت که از آن اطلاعی ندارند
در مورد مردم سخنی نگویید که نمی پسندند .
مردم هم رعایت حال نمی‌کنند و همان سخن را به او می گویند گرچه راست نباشد.
برای دفاع از آبروی خود راهی ندارد جز تخریب شما.
شما را فاسد و دروغگو معرفی می کند تا اثبات شود سخنی که در مورد آنان گفته شده هم دروغ است.
چه در امر بمعروف و چه در مواجهه عادی با مردم عیوب کسی را بیان نکنید حتی در نهی شخصیت او هتک نشود.
فعل زشت او مواخذه شود ، شخصیت او زیر سوال برود برخورد می کند.
💢 حکمت ۳۶ 💢
♻️مَن اَطالَ الاَمَلَ اَساءَ العملَ
دارنده آرزوهای طولانی دچار سوء عمل هم میشود. به وادی گناه و اعمال نادرست کشیده میشود.
برای رسیدن به اهداف و آرزو برای او راه درست مطرح نیست ،چون میداند که از راه صحیح نمی‌تواند ، پس از راه کج وارد میشود برای رسیدن به هدف .
فقط به آن رسیدن را ، چشم دوخته.
و برای او هدف وسیله را توجیه می کند.
امام حسین علیه السلام :
کسی خواست با گناه به هدف برسد خداوند کاری می کند که آن هدف روز بروز از او دور تر شود.
اللهّم اَخرج حبَّ الدنیا من قلوبِنا