موضوع: پاسخ به نامه معاویه+سه اتهام معاویه به امیرالمومنین+علی عامل تفرقه+علی قاتل طلحه و زبیر+علی قاتل عثمان+اسلام موجب جدایی مومن و فاسق است+شباهت معاویه به ابوجهل+اسلام اجباری معاویه+مهاجرین از معاویه بر حذر اند+پاسخ حضرت به تهدید معاویه+دو ویژگی معاویه+هدف اصلی معاویه از خونخواهی عثمان چه بود؟+تیغ برّان اسلام بر خاندان ابوسفیان+اول پذیرش حکومت بعد رجوع به دادگاه حکومت
یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح نامه ۶۴ :
مخاطب نامه : معاویه
در مجموع نامه های رد و بدل شده بین امیر المومنین علی علیه السلام و معاویه ملعون پانزده نامه در نهج البلاغه آمده.
نامه ای تند و تیز معاویه به امام نوشته و در آن چند اتهام زنی به امام دارد.
شبهه ۱ : ماهمه فرزندان عبد مناف بودیم بنی امیه و بنی هاشم در اجدادمان از یک شاخه بودیم ،اعتراض می کند که علی باعث جدایی این دو خاندان شد.
وقتی عثمان بخلافت رسیذ حسادت علی برانگیخته شد و منجر به قتل عثمان شد.
بعد آن جامعه روی فلاح را ندید.
تفرقه افکنی را به امام نسبت می‌دهد.
شبهه ۲ : معاویه در نامه خود قتل طلحه و زبیر را به گردن امام می اندازد و معترض به قتل آن دو نفر میشود.
شبهه ۳ : معاویه می گوید اگر عایشه آواره شد آنهم مقصر علی و گناه آن بر دوش امام علی‌ست.
شبهه ۴ : رسولخدا (ص) روایات زیادی دارد که در شهر مدینه بمانید. جایگاه شهر مدینه را حفظ کنید.
اعتراض میکند چرا علی مدینه را رها کرد و از آنجا بیرون آمد و در کوفه ساکن شد.
پس به سخنان پیامبر عمل نمی کند.
نامه ۶۴ پاسخ امام به این شبهات معاویه است.
♻️ فانا کنا نحنُ و انتم علیٰ ما ذَکرتَ منَ الاُلفةِ و الجماعه
معاویه فقط این یک حرف تو راست است که ما و شما در گذشته با هم ارتباط و الفت داشتیم .
اجتماع ما در قدیم حتمی بوده ،اما اینکه مرا عامل تفرقه معرفی کردی دروغ بزرگی ست.
پاسخ شبهه ۱ :
♻️فَفَرَقَ بین‍َنا و بینَکم اَمسِ اَنَا اٰمَنا و کَفرتُم
آنچه که باعث شد بین ما و شما جدایی بیفتد اسلام بود که ما ایمان آوردیم ،شما در شرک خود باقی ماندید.
در اصل ما در مسیر اسلام و شما در مسیر گمراهی عامل جدایی ما در گذشته بود.
♻️ والیومَ اَنَا اسْتَقَمنا و فُتِنتُم
مامسیر درست را تشخیص دادیم و در آن راه استقامت کرده ماندیم ،اما شما دچار فتنه شدید
حائل بین بنی امیه و بنی هاشم این بود
♻️و ما اَسلَمَ مُسلِمُکم کرهاً
معاویه ابتدا اسلام نیاوردید اسلام را دیر پذیرفتید آنهم به اکراه و بعد هم دچار انحراف شدید.
♻️وذَکَرتَ اَنی قتَلتُ طلحه و زبیر.
پاسخ ۲ : معاویه، در گذشته قتل عثمان بگردن من بود ،هم اکنون اتهام قتل طلحه و زبیر هم اضافه شد.
♻️ و شَرََدتُ بعائشه
پاسخ ۳ : عامل بدبختی واوارگی عایشه را بمن نسبت میدهی.
♻️ونزَلتَ بینَ المصرَین
پاسخ ۴ : و اینکه چرا مدینه را به قصد کوفه ترک کردم.
♻️و ذالک امرٌ غِبتَ عنه فلا علیک ، ولاَ العُذرُ فیه الیک
معاویه ، این سخنانی که بعنوان اتهام بر من میزنی ،توکه در صحنه حاضر نبودی ، غایب بودن تو در میدان چگونه دیدی که قاتل کیست !!!
واصلا بتو هم ارتباطی ندارد.هیچ دلیلی نمی بینم که برای تو عذر تراشی کنم و دلیل برای تو ذکر کنم.
تو را در جایگاهی نمی بینم که تو ضیح بدهم.
ابن ابی الحدید شارح نهج البلاغه بدینجا که رسیده میگوید: امام جواب معاویه را شرح و تفصیل نداده اما من پاسخ معاویه را میدهم.
♻️و ذَکرتَ آنک زائری فی المهاجرین و الاَنصار.... یومَ اُسِرَ اَخوک
پاسخ ۵ : تهدید کردی بزودی با جمع مهاجرین و انصار برای جنگ با من خواهی آمد.
بدان اصحاب پیامبر (ص) در کنار من هستند وبا آنان بجنگ تو خواهم آمد.
بدان در جریان فتح مکه برادر تو بدست مهاجرین و انصار اسیر شد .
آیا مهاجرین در لشکر تو با من جنگ خواهند کرد.
[ بنقل تاریخ ۹۰۰ نفر انصار و ۸۰۰ نفر مهاجر در اطراف امام بودند .فقط دو نفر از انصار دنیا طلب در کنار معاویه بود.]
♻️فان کلن فیک عجلٌ فَاسْتَرفِه ....
معاویه اگر خیلی عجله داری با هم روبرو شویم ،مقداری آسوده باش تحمل کن،
که سزاوار است من بزودی به جنگ تو بیایم .
چون خدا مرا مبعوث کرده خون‌هایی که از مسلمین ریختی موظف به انتقام از تو هستم.
♻️ وعندی السیفُ الذی اَغضَضتُهُ بجدِک و خالِک فی مقام واحد
من همان کسی هستم همین ذوالفقار را بر سر جد و برادر و دایی تو در روز بدر فرود آوردم.
واکاوی در شخصیت معاویه :
♻️ واِنک والله ما عَلِمتُ
بخدا سوگند طبق شناختی که از تو دارم دارای این دو ویژگی هستی.
♻️الاَغلَفُ القلب
الف) عقل تو پوشیده و در غلاف فرو رفته،.عقل پوشیده تاب و تحمل شنیدن حرف مخالف ندارد و بأرامی کج اندیش میشود.
باعث محدود و لجوج شدن قلب و روح ، روان تو شده است.
♻️َالمَقارِبُِ العقل
ب) ویژگی دوم تو ناقص العقل هستی.
زیرک هستی اما زیرکی تو به باطل خرج میشود.زیرک نادان
♻️والاُولیٰ آن یُقالُ لک
سزاوار است با توجه به اینکار هایی که تو انجام میدهی اینطور بتو گفته شود.
تشبیه میکند به کسی:
♻️ انک رَقیتَ سُلَماً اَطلَعَکَ مَطلَع سُوءٕ علیک الا لک
مانند کسی که از پله های نردبان بالا رفته و زیر پای خود را دره عمیقی از چاه می بیند.
بالا رفتن از نردبان نه بنفع او، بلکه به ضرر او تمام میشود.
معاویه، رسیدن به حکومت و قدرت برای تو چنین بلای بزرگی در قیامت خواهد بود.
♻️لِاَنک نشَدتَ غیرَ ضالَتِک و رَعیتَ غیرَ سائِمَتِک
تو بدنبال گمشده خود نمی گردی ، بدنبال وسیله دیگران میکردی.
تو چوپانی هستی گله خود رها کرده ،بدنبال گلهٔ دیگران میروی.
♻️ و طلَبتَ امراً لستَ مِن اهلهِ ولا فی مَعدِنِه
دنبال چیزی می گردی که اصلا اهلیت آن نداری .
خصوصیات حاکم در تو نیست ،دنبال چیزی می گردی که شایسته آن نیستی و لیاقت و ظرفیت حکومت در تو وجود ندارد.
♻️فما اَبعَدَ قَولَک من فعلِک
معاویه فعل تو با حرف تو از هم دورند.
قول تو ، خونخواهی عثمان میکنی.
اما فعل تو، دنبال احقاق حق خلیفه سوم هستی ،حق خلیفه چهارم را پایمال می کنی.
حرف و عمل تو در ظلم و قابل جمع نیست.
♻️وقریبٌ ما اَشبَهَت من اَعمامِ و اَخوالِ
در عمل به اقوام بت پرست خود عمو و دایی شباهت داری که فقط تو لباس دین بتن کردی.
♻️حَمَلَتهُمُ الشقاوةُ و تَمَنِی الباطلِ علیَ الجُحودِ بمحمدٕ صلی الله علیه وآله
مشکل اقوام تو اهل شقاوت بودند.دلها پر از کینه و مخالفت علنی با پیامبر داشتند.
تو هم مثل آنها [تُمنی باطل]داری و اهل جحد هستی.
♻️فَصُرعوا مَصارِعَهُم حیثُ.....
اصحاب پیامبر آنها را به زمین زده بخاک و خون کشیدند.و در آن حادثه عظیم [ لم یَدفعوا] کاری از دست آنها بر نیامد.
ونتوانستند هیچ حریمی را بشکنند.[ ولم یَمنعوا حریماً]
♻️ بوَقعِ السیوف ما خَلا منها الوغیٰ
لحظه وقوع شمشیر و بهم پیچیدن صدای شمشیرها اقوام تو چگونه بخاک افتادند.
و شمشیرها در میدان جنگ با کسی مماشات [ لم تُماشِها ] نمیکند.
تو هم در مقابل اسلام راهی جز آنها نداری.
♻️فادخُل فیما دخلَ فیه الناس ثم حاکِمِ القومَ الیَّ
نامه های زیادی در قتل عثمان داشتی اگر ترتیب اثر به در خواست های تو داشته باشم اول ،مانند بقیه مردم در بیعت داخل شو.
بعد به دادگاه علی از قاتلان عثمان شکایت کن.
♻️اَحمِلَکَ و ایاهم علیٰ کتاب الله تعالی
طبق قرآن بین شما قضاوت میکنم چه کسی مقصر است.
♻️واما تلک آلتی تُریدُ فانها خُدعةُ الصبی عنِ اللَبَن فی اولِ الفِصال
واما این روش تو، با خونخواهی عثمان مانند فریب دادن یک کودک است بهنگام از شیر جدا کردن کودک .
اما منظور تو محاکمه قاتلان عثمان نیست.
والسلام بر کسانیکه اهلیت دارند.
اللهم انصر علی من عادانا
پاسخ ابن ابی الحدید به معاویه :
معاویه،
اولا اگر کسی با پای خود بر ضد حاکم جامعه شورش کند و کشته شود کسی جر خودش مقصر نیست!!!
طلحه و زبیر با پای خود آمده در جنگ کشته شدند.ایا علی مقصر بود...
ثانیاً یار غار معاویه که مروان باشد زبیر را شمشیر زد و طلحه را هم یکی از یاران علی کشت وقتی خبر را به حضرت داد بشدت ناراحت شد و او را توبیخ کرد.
چرا وقتی طلحه پشت به میدان کرد و رفت اورا دنبال کردی و کشتی...
ثالثاً آیا اوارگی عایشه از علی‌ست.
در حالیکه بعد از جمل باید عایشه کشته میشد. ولی علی توسط چهل بانوی با وقار بصره عایشه را همراهی ، ودر حمایت بانوان او را به جایگاه خود در مدینه بر گرداندند.
علی آبروی مجدد به او داد .اما عایشه باز ناسپاسی کرد.
رابعاً پیامبر توصیه به ماندن در مدینه کرد.
معاویه تو بر ضد علی آنرا استفاده میکنی،
تو خود چرا از مدینه بیرون آمدی تو که داعیه دار خلافت پیامبر داری .
تو که زودتر و سالها پیش از مدینه به شام آمدی ولی علی تازه به کوفه آمده است.
.وبعد، علی با کیاست به کوفه آمد ،چون تو میخواستی او در مدینه بماند اوضاع عراق بهم بریزد و تو خود را بر مردم غالب کنی.
در حالیکه علی هوشمندانه تصمیم گرفت و نزدیک تو آمد ته تحرکات تو را زیر نظر بگیرد.
وان فرمان پیامبر بطور عام است و هر کس بوظیفه خود عمل می کند.
اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و أهر تابع به علی ذلک