موضوع: کارگزاران خراج+ضرورت توجه به مقصد+چگونه تکالیف سخت دین، آسان شمرده شده اند؟+کسی را از ابراز حاجت پشیمان نکنید+ضرورت مقابله با امکانات دشمن+تمام قدرتتان را برای خدا خرج کنید
یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح نامه ۵۱ :
نامه به کارگزاران جمع آوری خراج :
خراج : مالیاتی که حکومت اسلامی از زمینهای فتح شده میگیرد.
بعد از فتوحات، زمین بدست اسلام افتاده را صاحبان قبلی روی زمین کار میکنند و مبلغی از آنان بعنوان مال الاجاره [ خراج ] گرفته میشود.
🔹 *فَاِنَ مَن لم یَحذُر ما هو صائِرٌ الیه*
بعد از حمد و ثنای الهی ، آن کسی که مراقب نباشد و نداند مقصد پیش روی او کجاست. سرانجام کار و آینده را نبیند. مقدمات را فراهم نمیکند.
🔹 *لَم یُقَدِم لنفسِهِ ما یُحرِزُها*
هیچ توشه ای را پیشاپیش نمی فرستد.
توشه ای که او را از لغزش در پل صراط حفظ کند. توشه ای که حرز او باشد.
کلام رسولخدا (ص): زیرکترین و با هوش ترین شما کسی ست که بیشتر بیاد مرگ باشد.
یاد مرگ مقدمات و اسباب سفر را فراهم می کند.
🔹 *واعلَموا اَنما کُلِفتُم یَسیر واَنَ ثوابَهُ کثیر*
تکالیف دینی زیاد و هر کدام یک سختی دارد..یکی از ادعای مهم دین اینست که سختی عبادت و تکلیف هیچ نیست .عمل به دین آسان است و ما بر مسلمانها آسان گرفتیم.
چون پاداش در مقابل این عمل اندک زیاد است.چند سال عمر دنیا و تکالیف آن، در برابر آسایش و ابدیت آخرت قابل قیاس نیست.
مقایسه زمان دنیا با زمان آخرت سود را برای انسان قطعی می کند.
🔹 *و لو لم یَکن فیما نهَیَ الله من البغی... عقابٌ یُخاف لکان فی ثواب*
اگر در مواردی که خدا آنرا نهی کرده [ ظلم ، عدوان] عقاب وحشتناک نداشت.
حتما در ترک آن نهی و گناه ثوابی بود .
هیچ عذری در ترک اینکار پذیرفته نیست.
حتی پاداش خدا در این صورت هم زیاد است ، باز هم سود در آنست که آن نهی را ترک کنید.
عاقل برای پاداش بزرگ، آن عمل زشت را که حتی عقوبت هم نداشته باشد، ترک میکند.
🔹 *فانْصِفوُا الناسَ مِن انفسِکم*
نسبت به مردم انصاف را رعایت کنید
آنچه بخود می پسندی بر دیگران بپرسند.
🔹 *واصْبِروا لِحَوائِجِهِم*
نسبت به درخواست مردم صبور باشید.
اجابت درخواست مردم زحمت دارد بر این زحمت صبر کنید.
🔹 *فاِنَکم خُٕزانُ الرَعیَه، وُکَلاءُ الاُمةِ سُفراءُ الائمه*
شما سه ویژگی دارید .
حافظ بیت المال هستید.[ امین ]
نمایندگان مردم در حکومت هستید.[ وکیل ]
فرستادگان امام جامعه هستید [ سفیر ]
با این سه ویژگی از شما انتظار میرود منصف و صبور باشید.
شش مورد از نواهی حضرت به کارگزاران
🔹 *ولا تُحشِمُوا احداً عن حاجَتِه*
۱- حاجتمندی به شما رو کرد طوری رفتار نکنید که از درخواست خود شرمگین شود.
کسی را بخاطر درخواست شرمنده نکنید.
🔹 *ولا تَحسِبُوهُ عن طَلبتِه*
۲- شخص در خواست کننده را با شدت و حدت برخورد نکنید که از طلب خود پشیمان و درخواست خود را حبس کند.
فرصت مطالبه گری به مردم بدهید.
🔹 *ولا تَبیعُنَّ الناسِ فی الحراج ...*
۳- مبادا برای گرفتن خراج اموال مردم را بفروش برسانید.
فروش لباس زمستان ، در تابستانی که نیاز نیست.یا بالعکس .
*وَلادابَه* ، یا حیوانی که مرکب او یا حمل بار اوست.
هیچ نوع مالی بفروش نرسد تا قرض بیت المال گرفته شود.
🔹 *ولا تَضرِبُنَ احداً سَوطَاً لمکانِ* *درهَمٕ*
۴- مبادا برای گرفتن درهمی از خراج زد و خورد و تازیانه بکار بگیرید.
در امور جزئی با مردم مسامحه کنید ،انچه گفت از او بپذیرید.
🔹 *ولا تَمَسُنَ مالَ احدٕ منَ الناسِ مُصَلٕ و لا مُعاهِدٕ ..*
۵-در اموال مردم تصرف نکنید
اگر مسلمان نیست یهود تحت ذمه است ، بدون حساب و کتاب به اموال او دست دراز نکنید.
🔹 *الا اَن تَجِدوا فَرَسَاً او سِلاحاً یُعدیٰ بِه علیٰ اهلِ الاسلام*
فقط در صورتی میتوان شمشیر و اسب را تصرف کرد که بر علیه مسلمین اقدام به حمله و آشوب می کند.
🔹 *فانه لا یَنبَغی للمُسلِم اَن یَدَعَ ذالک فی اَیدی ...فیکونَ شوکةً علیه*
سزاوار نیست بر مسلمان ،که دشمن بر علیه او سلاح و نیرو ، برای مقابله جمع کند و مسلمان هیچ عکس العملی نشان ندهد.
باعث قدرتمندی دشمن میشود.با مصادره کاری کنید همینه و شوکت او فرو بریزد.
🔹 *ولا تَدَخِروا انفسَکم نصیحة*
۶- مبادا نصیحت و دلسوزی را از یکدیگر دریغ کنید.
با زبان لیّن و روی گشاده خطای یکدیگر را گوشزد کنید.
🔹 *ولا الجُندَ حُسنَِ سیرَةٕ ،ولاَ الرعیةَ مَعونَةً*
در باره زیر دستان ، سربازان ، خوش رفتاری سرلوحه شما باشد
مبادا از مردم کمک را دریغ کنید.
🔹 *ولا دینَ الله قُوةً*
تقویت دین خدا را رها نکنید.
🔹 *واَبلُوا فی سبیل الله مَا اسْتَوجَبَ علیکم*
در راه خدا آنچنان تلاش کنید و در ادای دین خدا کوشش کنید که بر شما واجب شده.
🔹 *فانَ الله سبحانَه قدِ اصْطَنَعَ عندَنا و عندَکم ...*
خدای سبحان از ما و شما طلب کرده که شکر خدا را بجا آوریم ، شکری که با تمام وجود ، تا سر حد قوت خود ،خدا را یاری کنیم .
کمک و یاری کردن به دین خدا ، یاری خداست.
*ولا قوة الا بالله العلی العظیم.*
اللهم اجعلنا من العاملین بطاعتک
ز کودکی عاشق این تبار محترمم