شرح خطبه 169 نهج البلاغه
موضوع: علت انحراف زبیر + مراقب صفات رذیله ات باش + جنگ جمل + حسد
یار علی
بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه خطبه ۱۶۹ :
این خطبه در زمانی صادر شد،
که به حضرت خبر دادند.طلحه و زبیر و عایشه برای شورش ،عازم بصره هستند.
فرمود: خداوند نبی مکرم صلی الله علیه واله را مبعوث کرد در حالیکه هادی و هدایت گر بود.
وچون هدف بلندی مثل انسان سازی داشت.
نیازمند ابزار مناسب هم بود
و خدا ابزار هدایت اورا متوقف ،بر قران ناطق قرار داد.
دومین وسیله هدایتی امر قائم :
حکومت و آئینی آورد که ویژگی آن قائم بودن است.
این دین پابرجاست و بر دیگر ادیان غالب و ازبین رفتنی هم نیست .
لِیُظهِرهُ علی الدین کُلهِ « صف -۹ »
هیچ کسی نیست که به سبب رسولخدا و دینی که آورده ، گمراه و هلاک شود مگر اینکه خود هلاک پذیر باشد.
اگر کسی درون مایه انحرافی داشته باشد دیر یا زود به آن هلاکت خواهد رسید
عوامل فتنه در وجود هر فردی هست ،اگر به تربیت خود و نفس اماره نپردازد .
وقتی به قدرت یا ثروتی رسیدو حرف او مطاع شد .
اوامر او اجرا شد.
آن انحرافی که درون مایهْ او بود بیرون میزند و تبدیل به فعل می شود.
قدرت و ثروت بتنهایی فساد زا نیست .
وجود پاکسازی شدهْ افراد است که در برابر پست و جایگاه ، نفس مهار کرده بروز میکند.
یا عامل هلاکت درونی و زشتی اخلاق او ظاهر می شود.
در میانه ی قدرت و مکنت ، جای خود سازی نیست .
قبل از اینکه درون مایه بیرون بزند ،نفس باید مهار شده و راه تقوی را پیشهٔ خود کرده،
عوامل های پنهان درونی را ، نابود میکرد.
قالوا قلوبُنا فی اکنَةٕ ممّا تدْعونا الیهِ و فی اذاننِا
وقرٌ و مِن بینِنا و بینِکَ حجابّ فاعْمَل اِنَنا عاملون « فصلت - ۵ »
در برابر دعوت حق گویند :
به آنچه که ما را دعوت میکنید دل ما پوشیده و گوشمان سنگین است
بین ما و شما فاصله است
شما کار خود کنید ماهم کار خود میکنیم .
بدانید سلطنت و حکومت خدا، یک عصمتی دارد اوحافظ است و از دین خود حفاظت میکند.
خدا کار خود میکند
وظیفه شما مسلمانها چیست ؟!
اطاعت کنید ، زمام امور خود را به دست امام خود دهید .تا شما را هدایت کند
ودر این اطاعت دو کار را ترک نکنید .
۱- اطاعت میکنید با ملامت و سرزنش نباشد
۲- در اطاعت ، با اکراه کار نکنید
ملامت را کسی انجام میدهد که منافق و یا ریا کار باشد.این اطاعت منافقانه است .
عمل هم حبط می شود.
اطاعت امام را با اکراه همراه نکنید .
دل و جان به علی بسپارید
سخن او گوش کنید ،تا صدق و صفا پیش آید برای اطاعت.
واکاوی درونی سرکردگان جمل :
محور و عاملی که سبب اجتماع آنها شد و شورش بپا کردند ، اینست :
از حکومت علی خشمگین هستند.
میخواهند امیر بودن علی را ازبین ببرند.
از علی کینه دارند .
حکومت دینی و علی محور نمی خواهند
مهمترین عامل جنک جمل:
دنیا طلب بودند. الدنیا راس کلُ خطیئه
گرایش دنیایی سبب شد زبیر از جایگاه منّا بودن سقوط کرد.
حسادت عجیبی به علی داشتند
حال که حکومت بعد از غصب دوباره به دست علی بازگشته ، حسد های نهفته آنها گل کرده و قصد کردند امور جامعه را به دوران جاهلی برگردانند.
بدعتهایی که در دین بوجود می آید یک صفت آن متشابه بودن است.
یعنی شبیه به حق است
بدعتی که لباس زیبای حق بر ظاهر آن می پوشانند ولی درون و بطن آن باطل است.
شما، با علی بیعت کردید.یک امر دین است و هم عرف شماست.
اما بعد مدتی بدعت در دین ایجاد کردید
برعلیه امام برحق شورش کردید. با هدف خونخواهی عثمان .
اگر عده ای هلاک می شوند. با برهان و دین پیغمبر نیست بلکه ، این بدعت و شبهاتی که لباس‌دین دارد منحرف میکند.
مردم دنباله رو این بدعتها هستند.
مگر کسی را که خدا حفظ کند .
باید از خدا کمک جست برای تشخیص ، و ایستادن در مقابل بدعت.
وقتی یک حکومت شیعی بر پا شد
اگر مردمان در برابر فشار ،تهدید ، ستون پنجم ، استقامت کردند وحکومت ماند که ، ماند.
اما اگر مقاومت نبود و سستی شد حکو مت پا برجا نماند و از بین رفت.
دیگر این فرصت استثنایی بر نمی گردد.
در رکاب علی ، کار و تلاش ، وکمر بند محکم کنید. فعل انجام دهید.
در غیر اینصورت ،خداوند سلطنت و حکومت اسلام را از شما انتقال می دهد
شما نسبت به ما وظیفه ای دارید که مطیع ما باشید.
باید در جایی که سخنی گفتم ،ان سخن بر اندیشه و استدلال شما مسلط باشد
فکر هر فردی تحت الشعاع حکم حاکم باشد.
حکم از علی ست و باید مطاع باشد.
این وظیفه ی شماست.
اما وظیفهْ من و حق شما برمن :
باید قران را در جامعه پیاده کنم.
بر اساس هوی و هوس ، حزب بازی ، رانت ، اولویت اقوامی ، نباید در حاکم باشد.
باید کتاب خدا را اجرا کنم.
حق بعدی شما برمن ، سنت پیغمبر را پیاده و اجرا کنم .
طبق این دو اصل پیش بروم و برای احقاق حق رسول ،قیام کنم.
چون پیامبر مهربانتر است بر مردم.
از خود مردم بر خودشان ،رسول گرامی مهربانتر است .
«حریصً علیکم عزیزً علیهِ ما عَنِتُّم و بالمومنین رؤفـ رحیم توبه - ۱۲۳ »
پیامبر مشتاق شماست برای شما حرص میورزد .
سختی های شما برای او سنگین است.
و نسبت به مومنین رؤف و مهربان است
الهم اجعلنا من خیر اعوانه و انصار
ایکاش این دو خطبه ۱۶۸ و ۱۶۹ همگانی آموزش داده میشد .
خیلی بروز هست
وبدرد این روزای ما میخوره
امیدوارم که ما رو ثابت قدم و محکم تا آخر نگه بدارند
به شما هم سلامتی و عزت عنایت کنند
الحمدلله ...منتی بود خدا برما گذاشت آشنا کرد با این کتاب