بسم الله الرحمن الرحیم شرح حکمتها ۴۰۳/۲/۶ . ۱۶ شوال
💢 حکمت ۱۴۵ 💢
💠وَ قَالَ (علیه السلام): کَمْ مِنْ صَائِمٍ لَیْسَ لَهُ مِنْ صِیَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ حضرت فرمودند :چه بسیار روزه دارانی که از روزه خود بهره و نصیبی جز گرسنگی و تشنگی نمی برند .
💠 وَ کَمْ مِنْ قَائِمٍ لَیْسَ لَهُ مِنْ قِیَامِهِ إِلَّا السَّهَرُ وَ الْعَنَاءُ چه بسیار شب زنده دارانی که هیچ ثمره و بهره ای از قیام و بیداری[السَّهَرُ] جز بیداری و خستگی [الْعَنَاءُ] نمیبرند
💠 حَبَّذَا نَوْمُ الْأَکْیَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ چه خوب است [حَبَّذَا] خواب انسانهای زیرک [إِفْطَارُ] وکیس خوش به حال کسانی که شب زنده دار نیستند ، روزه نمی گیرند ،ولی بهره ی خود را از عبادت می برند
🔹 عبادت ظاهری دارد و باطنی، جسمی دارد و روحی. هر کدام از این دو بدون دیگری اثری ندارد. اگر ظاهر عبادت باشد ولی روح نداشته باشد، این عبادت ناقص و بی نتیجه است. و اگر دل انسان همراه باشد ولی ظاهر عبادت را نداشته باشد (دلت پاک باشد) این هم حرف اشتباهی است.
🔸 عبادت در کنار ظاهر صحیحی (از جهت فقه )که باید داشته باشد، باید خشوع و خضوع و قرب برای انسان به وجود بیاورد و اگر تنها ثمره ی عبادت خستگی باشد، معلوم است هدف از عبادت محقق نشده است.
🔹حکمت ۱۴۵در سه مرحله قابل بررسی و تطبیق است ۱. از جهت احکام: بسیاری از افراد هستند که به خاطر درست یاد نگرفتن احکام شرعی، زحمت عبادت را هم می کشند ولی به علت انجام ندادن درست عبادات، ثمره و بهره ای نمی برند. انسانی که شرایط تعلیم دارد، باید احکام شرع را یاد بگیرد تا در موقع نیاز از آنها استفاده کند. باید از جهت احکام، عبادات کامل باشند . اگر کسی میتوانست احکام را یاد بگیرد ولی کوتاهی در امر یادگیری کرد،عبادات او مقبول نیست . کسی که آداب و احکام اعتکاف یا حج را یاد نگیرد، و لو اینکه هزینه کند و خودش را به زحمت هم بیندازد، اثر و نتیجه ای از این عبادت به دست نمی آورد.
🔸احکام و شرایط نماز را نمی داند، با ناخن لاک زده وضو میگیرد و این نماز باطل است و ثوابی ندارد. یک مرتبه از تقوای ماکه خود مجتهد نیستیم اینست که طبق رساله رفتار کنیم
🔹بحث اخلاص در عبادت دو مرحله دارد که معمولا فقط به بُعد "قربه الی الله" آن توجه میشود، در حالی که عبادت مخلصانه باید "صحیح" باشد و توجه به خدا داشته باشد. انسان نمی تواند با عبادت باطل و نادرست به خدا قرب پیدا کند. مرحوم خوئی در منهاح البراعه: التَّوَجُّهُ الی اللَّهِ تعالی مَعَ الاخلاص رُوحُ العباده ، توجه با اخلاص به خداوند روح عبادت است . فَمَنْ لَا یقارن عِبَادَتُهُ بِحُضُورِ الْقَلْبِ وَ الاخلاص لَا توثر فی نَفْسِهِ ، پس اگر کسی عبادتش با حضور قلب و اخلاص نباشد در نفسش اثری ندارد فَصَلَاتُهُ لا تنهاه عَنِ الْفَحْشاءِ وَ المنکر (إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنکَرِ )... پس نماز او را از منکرات باز نداشت (باید به خود نهیب بزند که این چه نمازی است؟)
🔸همه ی آثار و برکاتی که برای عبادات گفته شده است به شرط صحت و قصد قربت است. پس کسی که صحت عبادت را توجه و رعایت نکند تنها ثمره اش از عبادت خستگی است.
🔹دومین بررسی و تطبیق این حکمت: ۲. از جهت اخلاقی: عبادت علاوه بر احکام، دارای آدابی است که باید آن را نیز رعایت کرد تا عبادت، عبادت باشد. در کافی شریف ،مرحوم کلینی در "آداب روزه" روایتی از پیامبر نقل میکند: سَمِعَ رَسُولُ اللَّهِ ص امْرَأَةً تَسُبُّ جَارِیَةً لَهَا وَ هِیَ صَائِمَةٌ حضرت شنید که زنى در حال روزه دارى کنیز خود را دشنام مى دهد! فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص بِطَعَامٍ فَقَالَ لَهَا کُلِی فَقَالَتْ إِنِّی صَائِمَةٌ دستور داد طعامى حاضر کردند و به آن زن فرمود: بخور. عرض کرد:روزه دارم. فَقَالَ کَیْفَ تَکُونِینَ صَائِمَةً وَ قَدْ سَبَبْتِ جَارِیَتَکِ فرمود چگونه روزه دار هستى در حالى که کنیز خود را دشنام دادى إِنَّ الصَّوْمَ لَیْسَ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ ... إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ مِنَ الْحَرَامِ روزه فقط پرهیز از طعام و شراب نیست. هر گاه روزه گرفتی باید گوش و چشمت از حرام دور باشد.
🔹در مورد آداب نماز هم روایات زیادی وارد شده است امام صادق علیه السلام : قَالَ اللَّهُ تَعَالَى إِنَّمَا أَقْبَلُ الصَّلَاةَ خداوند تبارک و تعالی میفرماید: همانا من فقط فقط فقط نماز کسی را قبول میکنم که لِمَنْ تَوَاضَعَ لِعَظَمَتِی در برابر عظمتم تواضع کند و برایم خاکسار باشد وَ یَکُفُّ نَفْسَهُ عَنِ الشَّهَوَاتِ مِنْ أَجْلِی برای رضای من از شهوات دوری جوید. وَ یَقْطَعُ نَهَارَهُ بِذِکْرِی روزهایش را با ذکر من به شب رساند .وَ لَا یَتَعَاظَمُ عَلَى خَلْقِی و بر بندگانم فخر نفروشد وَ یُطْعِمُ الْجَائِعَ گرسنگان را سیر کند. وَ یَکْسُو الْعَارِیَ برهنگان را بپوشاند وَ یَرْحَمُ الْمُصَابَ بر مصیبتدیدگان رحم کند. وَ یُؤْوِی الْغَرِیبَ و بیپناهان را پناه دهد.
🔸کسی که آداب و اخلاق عبادت را رعایت نکند، ثمره ای از عبادت نمی برد جز خستگی و بی خوابی. البته درواجبات، باید انجام داد .
↩️دقت کنید، دو گونه صحبت است؛ صحبت انجام واجبات و مقبول بودن عبادت است در انجام واجبات اگر این شرایط را نمیتوانید رعایت نمایید، ولی باید عبادت واجب را انجام دهید حضرت فرمود که روزه باید شما را به یک زهد برساند زکات جسم شماست جسم شما را باید هرس کند.
🔹سومین تطبیق و بررسی حکمت: ۳. از جهت اعتقادی: برخی عبادات هیچ نتیجه ای ندارند جز خستگی 《 هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ 》 آیا داستان غاشیه [روز قیامت که حوادث وحشتناکش همه را میپوشاند] به تو رسیده است؟! 《 وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ》 چهرههایی در آن روز خاشع و ذلّتبارند آنها که پیوسته عمل کرده و خسته شدهاند و نتیجهای عایدشان نشده است
🔸چه کسانی هر چه عبادت کنند هیچ نتیجه ای برای آنها جز خستگی ندارد ؟ کسانی که از جهت اعتقادی دچار انحراف باشند.امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیات فرمود: لَا یُبَالِی النَّاصِبُ صَلَّى أَمْ زَنَى وَ هَذِهِ الْآیَةُ نَزَلَتْ فِیهِمْ-عامِلَةٌ ناصِبَةٌ دشمنان ما اهل بیت فرقی ندارد نماز بخوانند یا عمل منافی عفت انجام دهند چون زحمات آنها همه هیچ است و فقط خستگی به دنبال دارد حضرت فرمود این آیه در مورد ناصبی ها است ودرحکمت ۹۷ فرمود: وَ سَمِعَ ع رَجُلًا مِنَ الْحَرُورِیَّةِ یَتَهَجَّدُ وَ یَقْرَأُ فَقَالَ نَوْمٌ عَلَى یَقِینٍ خَیْرٌ مِنْ صَلَاةٍ فِی شَک حضرت شنید یکی از خوارج شب بیداری می کند و قرآن میخواند. فرمود: انسان بر حالت یقین بخوابد بهتر از اینست که در حالت شک عبادت کند .
🔹نماز شب خوان جهنمی: خَرَجَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع ذَاتَ لَیْلَةٍ مِنْ مَسْجِدِ الْکُوفَةِ مُتَوَجِّهاً إِلَى دَارِهِ وَ قَدْ مَضَى رُبْعٌ مِنَ اللَّیْلِ امیرمؤمنان علیه السلام شبی از مسجد کوفه به قصد منزل خارج شد، درحالی که ربع شب سپری شده بود وَ مَعَهُ کُمَیْلُ بْنُ زِیَادٍ وَ کَانَ مِنْ خِیَارِ شِیعَتِهِ وَ مُحِبِّیهِ و کمیل بن زیاد که از بهترین پیروان و محبان او بود، همراهش بود فَوَصَلَ فِی الطَّرِیقِ إِلَى بَابِ رَجُلٍ یَتْلُو الْقُرْآنَ فِی ذَلِکَ الْوَقْتِ وَ یَقْرَأُ قَوْلَهُ تَعَالَى و در راه به در خانه مردی رسید که در آن وقت، قرآن تلاوت می کرد. أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ یَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ آیا چنین کسی بهتر است یا آن کسی که او در طول شب در سجده و قیام اطاعت خدا می کند واز آخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد بگو آیا کسانی که می دانند و کسانی که نمی دانند یکسانند تنها خردمندانند که پند پذیرند. بِصَوْتٍ شَجِیٍّ حَزِینٍ و این کلام خداوند را با صدایی غمگین و محزون قرائت کرد: فَاسْتَحْسَنَ کُمَیْلٌ ذَلِکَ فِی بَاطِنِهِ وَ أَعْجَبَهُ حَالُ الرَّجُلِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَقُولَ شَیْئاً کمیل در دلش او را تحسین کرد و بدون اینکه چیزی بگوید: از حالت آن مرد خوشش آمد. فَالْتَفَتَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِلَیْهِ وَ قَالَ یَا کُمَیْلُ لَا تُعْجِبْکَ طَنْطَنَةُ الرَّجُلِ إِنَّهُ مِنْ أَهْلِ النَّارِ پس امام علیه السلام به او روی کرد و فرمود: کمیل، طنین این مرد تو را به شگفتی وا ندارد که او با وجود بودنش در این امر و آن حالت نیکو، از اهل آتش است. وَ مَضَى مُدَّةٌ مُتَطَاوِلَةٌ إِلَى أَنْ آلَ حَالُ الْخَوَارِجِ إِلَى مَا آلَ وَ قَاتَلَهُمْ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ کَانُوا یَحْفَظُونَ الْقُرْآنَ کَمَا أُنْزِلَ و مدت مدیدی سپری شد تا اینکه آن دگرگونی در حال خوارج رخ داد و امیرمؤمنان علیه السلام با آنان پیکار کرد.. فَالْتَفَتَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَى کُمَیْلِ بْنِ زِیَادٍ وَ هُوَ وَاقِفٌ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ السَّیْفُ فِی یَدِهِ یَقْطُرُ دَما پس امیرمؤمنان علیه السلام به کمیل بن زیاد که در حضور او ایستاده بود و از شمشیر در دستش خون می چکید وَ رُءُوسُ أُولَئِکَ الْکَفَرَةِ الْفَجَرَةِ مُحَلَّقَةٌ عَلَى الْأَرْضِ فَوَضَعَ رَأْسَ السَّیْفِ عَلَى رَأْسٍ مِنْ تِلْکَ الرُّءُوسِ وَ قَالَ و سرهای آن کافران فاسق بر زمین آویزان بود و سر شمشیرش را بر روی یکی از آن سرها گذاشت فرمود یَا کُمَیْلُ أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً أَیْ هُوَ ذَلِکَ الشَّخْصُ الَّذِی کَانَ یَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِی تِلْکَ اللَّیْلَةِ فَأَعْجَبَکَ حَالُهُ یعنی او همان شخصی است که در آن شب قرآن قرائت می کرد و حالش تو را به شگفتی آورد...
⏪خوشا به حال زیرکان ، طبق حکمت ۱۴۵ "حَبَّذَا نَوْمُ الْأَکْیَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ" این شخص زیرک ، عالمی است که احکام و آداب و عقاید حقه را میشناسد و آنها را به درستی عمل میکند تا هم به ظاهر و صحت عبادت و هم به باطن و فلسفه عبادت برسد . او میداند که وظیفه اش چیست و به آن عمل می کند
🔹انسان زرنگ از هر عبادت و طاعتی، غیر از آن ظاهر و اجزاء و ارکانش، آن هدف و دلیل و حکمتش را نیز میفهمد و عمل میکند. اگر گفته اند روزه بگیر یعنی گرسنگی بکش تا فردا نتوانند با غذای چرب و شیرین تو را به هر سمت و سویی بکشند. اگر گفته اند روزه بگیر تا تشنه شوی، برای این است که دیگران نتوانند تو را تشنه ی قدرت و ثروت کنند، تشنه ی شهوات کنند و بعد تو را به هوس سیراب شدن این طرف و آن طرف بکشانند.
🔸اگر گفته اند شب زنده داری کن، برای این است که تو را به خواب غفلت فرو نبرند و در غفلت تو، برای تو برنامه ریزی نکنند و تو هم در جهت اهداف دیگران کار نکنی. اگر این حرفها را انسان فهمید و از هر عبادتی دنبال این اهداف رفت، این شخص کیس و زیرک است.
🔹اگر چه امروزه به افرادی که بیشتر بتوانند کلاه سر مردم بگذارند، زیرک میگویند ولی در روایات ما برای زیرک صفات و ویژگی های مهمی گفته شده است:
❄️امام على علیه السلام: الکَیِّسُ مَن عَرَفَ نفسَهُ و أخلَصَ أعمالَهُ زیرک کسى است که خود را بشناسد و اعمالش را براى خدا خالص گرداند.
❄️امام على علیه السلام الکَیِّسُ أصلُهُ عَقلُهُ ، و مُروءَتُهُ خُلُقُهُ فرد زیرک ریشه او خرد است عاقلانه زندگی می کند، و مردانگی او خوش خلقی اوست
❄️امام على علیه السلام الکَیِّسُ مَن کانَ یَومُهُ خَیرا مِن أمسِهِ ، و عَقَلَ الذَّمَّ عن نفسِهِ زیرک کسى است که امروز او از دیروز او بهتر باشد و کاری نکند که مورد نکوهش قرار بگیرد.
❄️ امام على علیه السلام الکَیِّسُ مَن مَلَکَ عِنانَ شَهوَتِهِ . زیرک کسى است که زمام شهوت خویش را در اختیار گیرد.
❄️ امام على سلام الله علیه : الکَیِّسُ مَن تَجَلبَبَ الحَیاءَ و ادَّرَعَ الحِلمَ زیرک کسى است که جامه حیا پوشد و زره بردبارى به تن کند. در برابر تندی های دیگران عفیف باشد .
❄️امام صادق علیه السلام : علَیکُم بحُسنِ الصَّلاةِ نیکو نماز بگذارید و اعمَلُوا لاِخِرتکم و اختارُوا لأنفُسِکم و براى آخرتتان کار کنید و براى خویشتن برگزینید و ذخیره کنید . فإنّ الرجُلَ قد یکونُ کَیِّسا فی أمرِ الدُّنیا فیقالُ : ما أکْیَسَ فلانا ! زیرا گاهى اوقات آدمى در کار دنیا زیرک است به طورى که گفته مى شود: فلانى چه زرنگ است، و إنّما الکَیِّسُ کَیِّسُ الآخِرَةِ اما در حقیقت زیرک کسى است، که در کار آخرت زیرک باشد.ابدیت را برای خود بخرد.
اللهم اجعلنا من الصائمین
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیانثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
علی جان!
یک حاجی در طواف داری به دهان/ یک حیدر در مصاف داری به دهان/ یک تیغ دو دم به دست داری آقا/ یک تیغ دو دم غلاف داری به دهان/
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۳/۲/۶ . ۱۶ شوال
💢 حکمت ۱۴۵ 💢
💠وَ قَالَ (علیه السلام): کَمْ مِنْ صَائِمٍ لَیْسَ لَهُ مِنْ صِیَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ
حضرت فرمودند :چه بسیار روزه دارانی که از روزه خود بهره و نصیبی جز گرسنگی و تشنگی نمی برند .
💠 وَ کَمْ مِنْ قَائِمٍ لَیْسَ لَهُ مِنْ قِیَامِهِ إِلَّا السَّهَرُ وَ الْعَنَاءُ
چه بسیار شب زنده دارانی که هیچ ثمره و بهره ای از قیام و بیداری[السَّهَرُ] جز بیداری و خستگی [الْعَنَاءُ] نمیبرند
💠 حَبَّذَا نَوْمُ الْأَکْیَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ
چه خوب است [حَبَّذَا] خواب انسانهای زیرک [إِفْطَارُ] وکیس
خوش به حال کسانی که شب زنده دار نیستند ، روزه نمی گیرند ،ولی بهره ی خود را از عبادت می برند
🔹 عبادت ظاهری دارد و باطنی، جسمی دارد و روحی. هر کدام از این دو بدون دیگری اثری ندارد.
اگر ظاهر عبادت باشد ولی روح نداشته باشد، این عبادت ناقص و بی نتیجه است. و اگر دل انسان همراه باشد ولی ظاهر عبادت را نداشته باشد (دلت پاک باشد) این هم حرف اشتباهی است.
🔸 عبادت در کنار ظاهر صحیحی (از جهت فقه )که باید داشته باشد، باید خشوع و خضوع و قرب برای انسان به وجود بیاورد و اگر تنها ثمره ی عبادت خستگی باشد، معلوم است هدف از عبادت محقق نشده است.
🔹حکمت ۱۴۵در سه مرحله قابل بررسی و تطبیق است
۱. از جهت احکام:
بسیاری از افراد هستند که به خاطر درست یاد نگرفتن احکام شرعی، زحمت عبادت را هم می کشند ولی به علت انجام ندادن درست عبادات، ثمره و بهره ای نمی برند.
انسانی که شرایط تعلیم دارد، باید احکام شرع را یاد بگیرد تا در موقع نیاز از آنها استفاده کند. باید از جهت احکام، عبادات کامل باشند .
اگر کسی میتوانست احکام را یاد بگیرد ولی کوتاهی در امر یادگیری کرد،عبادات او مقبول نیست .
کسی که آداب و احکام اعتکاف یا حج را یاد نگیرد، و لو اینکه هزینه کند و خودش را به زحمت هم بیندازد، اثر و نتیجه ای از این عبادت به دست نمی آورد.
🔸احکام و شرایط نماز را نمی داند، با ناخن لاک زده وضو میگیرد و این نماز باطل است و ثوابی ندارد.
یک مرتبه از تقوای ماکه خود مجتهد نیستیم اینست که طبق رساله رفتار کنیم
🔹بحث اخلاص در عبادت دو مرحله دارد که معمولا فقط به بُعد "قربه الی الله" آن توجه میشود، در حالی که عبادت مخلصانه باید "صحیح" باشد و توجه به خدا داشته باشد.
انسان نمی تواند با عبادت باطل و نادرست به خدا قرب پیدا کند.
مرحوم خوئی در منهاح البراعه:
التَّوَجُّهُ الی اللَّهِ تعالی مَعَ الاخلاص رُوحُ العباده ،
توجه با اخلاص به خداوند روح عبادت است .
فَمَنْ لَا یقارن عِبَادَتُهُ بِحُضُورِ الْقَلْبِ وَ الاخلاص لَا توثر فی نَفْسِهِ ،
پس اگر کسی عبادتش با حضور قلب و اخلاص نباشد در نفسش اثری ندارد
فَصَلَاتُهُ لا تنهاه عَنِ الْفَحْشاءِ وَ المنکر (إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنکَرِ )...
پس نماز او را از منکرات باز نداشت (باید به خود نهیب بزند که این چه نمازی است؟)
🔸همه ی آثار و برکاتی که برای عبادات گفته شده است به شرط صحت و قصد قربت است. پس کسی که صحت عبادت را توجه و رعایت نکند تنها ثمره اش از عبادت خستگی است.
🔹دومین بررسی و تطبیق این حکمت:
۲. از جهت اخلاقی:
عبادت علاوه بر احکام، دارای آدابی است که باید آن را نیز رعایت کرد تا عبادت، عبادت باشد.
در کافی شریف ،مرحوم کلینی در "آداب روزه" روایتی از پیامبر نقل میکند:
سَمِعَ رَسُولُ اللَّهِ ص امْرَأَةً تَسُبُّ جَارِیَةً لَهَا وَ هِیَ صَائِمَةٌ
حضرت شنید که زنى در حال روزه دارى کنیز خود را دشنام مى دهد!
فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص بِطَعَامٍ فَقَالَ لَهَا کُلِی فَقَالَتْ إِنِّی صَائِمَةٌ
دستور داد طعامى حاضر کردند و به آن زن فرمود: بخور. عرض کرد:روزه دارم.
فَقَالَ کَیْفَ تَکُونِینَ صَائِمَةً وَ قَدْ سَبَبْتِ جَارِیَتَکِ
فرمود چگونه روزه دار هستى در حالى که کنیز خود را دشنام دادى
إِنَّ الصَّوْمَ لَیْسَ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ ... إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ مِنَ الْحَرَامِ
روزه فقط پرهیز از طعام و شراب نیست. هر گاه روزه گرفتی باید گوش و چشمت از حرام دور باشد.
🔹در مورد آداب نماز هم روایات زیادی وارد شده است امام صادق علیه السلام :
قَالَ اللَّهُ تَعَالَى إِنَّمَا أَقْبَلُ الصَّلَاةَ
خداوند تبارک و تعالی میفرماید: همانا من فقط فقط فقط نماز کسی را قبول میکنم که
لِمَنْ تَوَاضَعَ لِعَظَمَتِی
در برابر عظمتم تواضع کند و برایم خاکسار باشد
وَ یَکُفُّ نَفْسَهُ عَنِ الشَّهَوَاتِ مِنْ أَجْلِی
برای رضای من از شهوات دوری جوید.
وَ یَقْطَعُ نَهَارَهُ بِذِکْرِی
روزهایش را با ذکر من به شب رساند
.وَ لَا یَتَعَاظَمُ عَلَى خَلْقِی
و بر بندگانم فخر نفروشد
وَ یُطْعِمُ الْجَائِعَ
گرسنگان را سیر کند.
وَ یَکْسُو الْعَارِیَ
برهنگان را بپوشاند
وَ یَرْحَمُ الْمُصَابَ
بر مصیبتدیدگان رحم کند.
وَ یُؤْوِی الْغَرِیبَ
و بیپناهان را پناه دهد.
🔸کسی که آداب و اخلاق عبادت را رعایت نکند، ثمره ای از عبادت نمی برد جز خستگی و بی خوابی. البته درواجبات، باید انجام داد .
↩️دقت کنید، دو گونه صحبت است؛
صحبت انجام واجبات و مقبول بودن عبادت است
در انجام واجبات اگر این شرایط را نمیتوانید رعایت نمایید، ولی باید عبادت واجب را انجام دهید
حضرت فرمود که روزه باید شما را به یک زهد برساند زکات جسم شماست جسم شما را باید هرس کند.
🔹سومین تطبیق و بررسی حکمت:
۳. از جهت اعتقادی:
برخی عبادات هیچ نتیجه ای ندارند جز خستگی
《 هَلْ أَتَاکَ حَدِیثُ الْغَاشِیَةِ 》
آیا داستان غاشیه [روز قیامت که حوادث وحشتناکش همه را میپوشاند] به تو رسیده است؟!
《 وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ》
چهرههایی در آن روز خاشع و ذلّتبارند
آنها که پیوسته عمل کرده و خسته شدهاند و نتیجهای عایدشان نشده است
🔸چه کسانی هر چه عبادت کنند هیچ نتیجه ای برای آنها جز خستگی ندارد ؟
کسانی که از جهت اعتقادی دچار انحراف باشند.امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیات فرمود:
لَا یُبَالِی النَّاصِبُ صَلَّى أَمْ زَنَى وَ هَذِهِ الْآیَةُ نَزَلَتْ فِیهِمْ-عامِلَةٌ ناصِبَةٌ
دشمنان ما اهل بیت فرقی ندارد نماز بخوانند یا عمل منافی عفت انجام دهند چون زحمات آنها همه هیچ است و فقط خستگی به دنبال دارد
حضرت فرمود این آیه در مورد ناصبی ها است ودرحکمت ۹۷ فرمود:
وَ سَمِعَ ع رَجُلًا مِنَ الْحَرُورِیَّةِ یَتَهَجَّدُ وَ یَقْرَأُ فَقَالَ نَوْمٌ عَلَى یَقِینٍ خَیْرٌ مِنْ صَلَاةٍ فِی شَک
حضرت شنید یکی از خوارج شب بیداری می کند و قرآن میخواند. فرمود: انسان بر حالت یقین بخوابد بهتر از اینست که در حالت شک عبادت کند .
🔹نماز شب خوان جهنمی:
خَرَجَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع ذَاتَ لَیْلَةٍ مِنْ مَسْجِدِ الْکُوفَةِ مُتَوَجِّهاً إِلَى دَارِهِ وَ قَدْ مَضَى رُبْعٌ مِنَ اللَّیْلِ
امیرمؤمنان علیه السلام شبی از مسجد کوفه به قصد منزل خارج شد، درحالی که ربع شب سپری شده بود
وَ مَعَهُ کُمَیْلُ بْنُ زِیَادٍ وَ کَانَ مِنْ خِیَارِ شِیعَتِهِ وَ مُحِبِّیهِ
و کمیل بن زیاد که از بهترین پیروان و محبان او بود، همراهش بود
فَوَصَلَ فِی الطَّرِیقِ إِلَى بَابِ رَجُلٍ یَتْلُو الْقُرْآنَ فِی ذَلِکَ الْوَقْتِ وَ یَقْرَأُ قَوْلَهُ تَعَالَى
و در راه به در خانه مردی رسید که در آن وقت، قرآن تلاوت می کرد.
أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ یَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ
آیا چنین کسی بهتر است یا آن کسی که او در طول شب در سجده و قیام اطاعت خدا می کند واز آخرت می ترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد بگو آیا کسانی که می دانند و کسانی که نمی دانند یکسانند تنها خردمندانند که پند پذیرند.
بِصَوْتٍ شَجِیٍّ حَزِینٍ
و این کلام خداوند را با صدایی غمگین و محزون قرائت کرد:
فَاسْتَحْسَنَ کُمَیْلٌ ذَلِکَ فِی بَاطِنِهِ وَ أَعْجَبَهُ حَالُ الرَّجُلِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَقُولَ شَیْئاً
کمیل در دلش او را تحسین کرد و بدون اینکه چیزی بگوید: از حالت آن مرد خوشش آمد.
فَالْتَفَتَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِلَیْهِ وَ قَالَ یَا کُمَیْلُ لَا تُعْجِبْکَ طَنْطَنَةُ الرَّجُلِ إِنَّهُ مِنْ أَهْلِ النَّارِ
پس امام علیه السلام به او روی کرد و فرمود: کمیل، طنین این مرد تو را به شگفتی وا ندارد که او با وجود بودنش در این امر و آن حالت نیکو، از اهل آتش است.
وَ مَضَى مُدَّةٌ مُتَطَاوِلَةٌ إِلَى أَنْ آلَ حَالُ الْخَوَارِجِ إِلَى مَا آلَ وَ قَاتَلَهُمْ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ کَانُوا یَحْفَظُونَ الْقُرْآنَ کَمَا أُنْزِلَ
و مدت مدیدی سپری شد تا اینکه آن دگرگونی در حال خوارج رخ داد و امیرمؤمنان علیه السلام با آنان پیکار کرد..
فَالْتَفَتَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَى کُمَیْلِ بْنِ زِیَادٍ وَ هُوَ وَاقِفٌ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ السَّیْفُ فِی یَدِهِ یَقْطُرُ دَما
پس امیرمؤمنان علیه السلام به کمیل بن زیاد که در حضور او ایستاده بود و از شمشیر در دستش خون می چکید
وَ رُءُوسُ أُولَئِکَ الْکَفَرَةِ الْفَجَرَةِ مُحَلَّقَةٌ عَلَى الْأَرْضِ فَوَضَعَ رَأْسَ السَّیْفِ عَلَى رَأْسٍ مِنْ تِلْکَ الرُّءُوسِ وَ قَالَ
و سرهای آن کافران فاسق بر زمین آویزان بود و سر شمشیرش را بر روی یکی از آن سرها گذاشت فرمود
یَا کُمَیْلُ أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً أَیْ هُوَ ذَلِکَ الشَّخْصُ الَّذِی کَانَ یَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِی تِلْکَ اللَّیْلَةِ فَأَعْجَبَکَ حَالُهُ
یعنی او همان شخصی است که در آن شب قرآن قرائت می کرد و حالش تو را به شگفتی آورد...
⏪خوشا به حال زیرکان ،
طبق حکمت ۱۴۵
"حَبَّذَا نَوْمُ الْأَکْیَاسِ وَ إِفْطَارُهُمْ"
این شخص زیرک ، عالمی است که احکام و آداب و عقاید حقه را میشناسد و آنها را به درستی عمل میکند تا هم به ظاهر و صحت عبادت و هم به باطن و فلسفه عبادت برسد .
او میداند که وظیفه اش چیست و به آن عمل می کند
🔹انسان زرنگ از هر عبادت و طاعتی، غیر از آن ظاهر و اجزاء و ارکانش، آن هدف و دلیل و حکمتش را نیز میفهمد و عمل میکند.
اگر گفته اند روزه بگیر یعنی گرسنگی بکش تا فردا نتوانند با غذای چرب و شیرین تو را به هر سمت و سویی بکشند.
اگر گفته اند روزه بگیر تا تشنه شوی، برای این است که دیگران نتوانند تو را تشنه ی قدرت و ثروت کنند، تشنه ی شهوات کنند و بعد تو را به هوس سیراب شدن این طرف و آن طرف بکشانند.
🔸اگر گفته اند شب زنده داری کن، برای این است که تو را به خواب غفلت فرو نبرند و در غفلت تو، برای تو برنامه ریزی نکنند و تو هم در جهت اهداف دیگران کار نکنی. اگر این حرفها را انسان فهمید و از هر عبادتی دنبال این اهداف رفت، این شخص کیس و زیرک است.
🔹اگر چه امروزه به افرادی که بیشتر بتوانند کلاه سر مردم بگذارند، زیرک میگویند ولی در روایات ما برای زیرک صفات و ویژگی های مهمی گفته شده است:
❄️امام على علیه السلام:
الکَیِّسُ مَن عَرَفَ نفسَهُ و أخلَصَ أعمالَهُ
زیرک کسى است که خود را بشناسد و اعمالش را براى خدا خالص گرداند.
❄️امام على علیه السلام
الکَیِّسُ أصلُهُ عَقلُهُ ، و مُروءَتُهُ خُلُقُهُ
فرد زیرک ریشه او خرد است عاقلانه زندگی می کند، و مردانگی او خوش خلقی اوست
❄️امام على علیه السلام
الکَیِّسُ مَن کانَ یَومُهُ خَیرا مِن أمسِهِ ، و عَقَلَ الذَّمَّ عن نفسِهِ
زیرک کسى است که امروز او از دیروز او بهتر باشد و کاری نکند که مورد نکوهش قرار بگیرد.
❄️ امام على علیه السلام
الکَیِّسُ مَن مَلَکَ عِنانَ شَهوَتِهِ .
زیرک کسى است که زمام شهوت خویش را در اختیار گیرد.
❄️ امام على سلام الله علیه :
الکَیِّسُ مَن تَجَلبَبَ الحَیاءَ و ادَّرَعَ الحِلمَ
زیرک کسى است که جامه حیا پوشد و زره بردبارى به تن کند. در برابر تندی های دیگران عفیف باشد .
❄️امام صادق علیه السلام :
علَیکُم بحُسنِ الصَّلاةِ
نیکو نماز بگذارید
و اعمَلُوا لاِخِرتکم و اختارُوا لأنفُسِکم
و براى آخرتتان کار کنید و براى خویشتن برگزینید و ذخیره کنید .
فإنّ الرجُلَ قد یکونُ کَیِّسا فی أمرِ الدُّنیا فیقالُ : ما أکْیَسَ فلانا !
زیرا گاهى اوقات آدمى در کار دنیا زیرک است به طورى که گفته مى شود: فلانى چه زرنگ است،
و إنّما الکَیِّسُ کَیِّسُ الآخِرَةِ
اما در حقیقت زیرک کسى است، که در کار آخرت زیرک باشد.ابدیت را برای خود بخرد.
اللهم اجعلنا من الصائمین